Шымкентте Қазақстан Республикасы Конституциясының 30 жылдығына арналған «Біргеміз: Таза әлем» ауқымды экологиялық акциясы өтті. Шара Абай саябағының аумағында өтті, онда ондаған еріктілер өз қалаларының тазалығына қамқорлық жасау әр адамның міндеті екенін көрсетіп, аумақты тазартып, абаттандыру жұмыстарын жүргізді. Ұйымдастырушылар акцияның басты мақсаты жай ғана қоқыс жинау емес, жастардың бойында экологиялық жауапкершілік сезімін қалыптастырып, шағын Отанына деген сүйіспеншілікті ояту екенін атап өтті.

Студенттер, мектеп оқушылары, белсенді жастар таң ата Абай саябағына жиналды. Олар қоқыс дорбаларымен, қолғаптармен және үлкен ынтамен қаруланған. Қатысушылар орталық аллеяларды, Абай Құнанбаев ескерткішінің айналасын, тұрмыстық қоқыс жиі жиналатын іргелес аумақты тазартты. Олар көгалдарға және гүлзарларға ерекше назар аударды, онда олар қағаз бен пластикті ғана емес, сонымен қатар сәндік өсімдіктерге кедергі келтіретін арамшөптерді де алып тастады. Тазалық жұмыстарынан кейін жастар тазалыққа, қоғамдық орындарда қоқыс қалдырмауға шақыратын ақпараттық белгілерді орнатты. Қатысушылардың айтуынша, мұндай шаралар тәртіп орнатумен қатар, адамдарды біріктіруге де септігін тигізеді. Көпшілік сенбілікке жеке қатысқаннан кейін саябаққа үлкен құрметпен қарайтынын және кәмпит орамасын жерге тастамас бұрын екі рет ойланатынын атап өтті.

Қоғамдық аумақтардың ластану проблемасы Қазақстанның көптеген қалалары үшін өзекті болып қала береді. Шымкентте де басқа мегаполистердегідей саябаққа келушілердің көптігі әсіресе жылдың жылы мезгілінде қоқыстардың жиналуына әкеліп соғады. Қалдықтарды кәдеге жарату мәдениетінің жоқтығы, кейбір жерлерде қоқыс жәшіктерінің тапшылығы жағдайды ушықтыруда. «Біргеміз: Таза әлем» акциясы қала әкімдігі мен қоғамдық ұйымдардың қолдауымен жүзеге асырылып жатқан халық арасында экологиялық мәдениетті қалыптастыруға бағытталған ауқымды бағдарламаның бір бөлігіне айналды.

Мұндай бастамалар Шымкентте бірінші рет ұйымдастырылып отырған жоқ. Сонау 2000-шы жылдардың басында қала билігі мен мектеп ұжымдары сенбіліктерді белсенді түрде ұйымдастырып, студенттерді ғана емес, кәсіпорындардың еңбек ұжымдарын да қызықтырды. Алайда, ол жылдары мұндай іс-шаралар формальды сипатта болды және жиі қатысу міндетті болды. Бүгінгі іс-шаралар еріктілігімен және тәрбие жұмысына мән беруімен ерекшеленеді. Жастар тапсырыспен емес, жүректерінің үнімен келеді. Бұл қоршаған ортаны қорғауды білу бірте-бірте жеке тұлғаның басымдылығына айналып келе жатқанын көрсетеді.

Мәселен, 2019 жылы «Таза Қазақстан» жалпыұлттық қозғалысы аясында Шымкентте бір күнде 500 тоннадан астам қоқыс жиналды. Бірақ басты мәселе бір-екі аптадан кейін тазартылған аумақтардың көбі қайтадан ластанған болатын. Енді науқан күндері ғана емес, қала тұрғындарының тазалықты үнемі сақтау әдетін дамытуға баса назар аударылуда.

Экологтардың айтуынша, мұндай шаралар, әсіресе, жүйелі түрде жүргізілсе, ұзақ мерзімді нәтиже береді. Сенбілікке шыққан балалар мен жасөспірімдер тазалық – коммуналдық қызметтің міндеті емес, ортақ жауапкершілік екенін түсініп өседі. Сонымен қатар, науқандар ересектерге саябақтар мен алаңдардың жай жасыл аумақ емес, мұқият күтімді қажет ететін қала символы екенін еске салуға көмектеседі.

Биылғы жылы Шымкентте Конституцияның 30 жылдығына орай өткізілген шаралардың бірі Абай саябағындағы экологиялық акция болды. Бұл ретте қаланың басқа да аудандарында сенбіліктер өтіп, аулаларды көгалдандыру және қалдықтарды бөлек жинауға арналған контейнерлер орнату жұмыстары жүргізілді. Жас белсенділер «Біргеміз: Таза әлем» форматын кеңейтіп, түрлі саябақтар мен алаңдарды қамтитын осындай сенбіліктерді ай сайын өткізуді жоспарлап отыр. Қатысушылар практикалық ғана емес, теориялық тәжірибе де алуы үшін науқандар барысында қалдықтарды сұрыптау және кәдеге жарату құқығы бойынша оқу шеберлік сыныптарын өткізу идеясы да талқылануда.

Осындай бастамалар жалғаса берсе, алдағы уақытта Шымкентте тұрмыстық қалдықтардың көлемі азайып, абаттандыру деңгейі артады деп күтуге болады. Экологиялық мәдениет бір күнде қалыптаспайды – бұл биліктің, қоғамдық ұйымдардың және тұрғындардың өздерінің бірлескен күш-жігерін талап ететін ұзақ процесс. Абай саябағындағы «Біргеміз: Таза әлем» акциясы жастардың бұл үдерісте көшбасшы рөлін алуға дайын екенін көрсетті. Бұл дегеніміз, егер бәрі есте сақтаса: тәртіп өзіңізден басталады.