14 тамыз күні Шымкент қаласында Өңірлік коммуникациялар қызметінің алаңында «Сібір жарасының алдын алу шаралары» тақырыбында маңызды баспасөз конференциясы өтті. Іс-шараға Шымкент қалалық ауыл шаруашылығы басқармасының ветеринария бөлімінің басшысы Ерлан Аденов пен Шымкент қаласының санитариялық-эпидемиологиялық бақылау департаменті басшысының орынбасары Айгүл Тұрымбетова қатысты.

Баспасөз конференциясында мамандар сібір жарасы ауруының табиғаты, оның таралу ошақтары, алдын алу және сақтану жолдары туралы кеңінен баяндады. Сібір жарасы – адам мен жануарға ортақ аса қауіпті антропозоонозды жұқпалы ауру. Оның қоздырғышы – Bacillus anthracis бактериясы, ол табиғи ортада ерекше төзімділігімен белгілі. Бактериялар спора түрінде топырақта ондаған, тіпті жүздеген жылдар бойы сақтала алады. Сол себепті бұрын індет тіркелген аумақтарда ғылыми қазба немесе құрылыс жұмыстарын жүргізу аса қауіпті саналады.

Мамандардың айтуынша, Шымкент қаласында және оған жақын аудандарда жыл сайын аса қауіпті жұқпалы ауруларға, соның ішінде сібір жарасына қарсы профилактикалық егу және диагностикалық зерттеу жұмыстары бекітілген жоспарға сәйкес тұрақты атқарылады. Бұл жұмыстар ветеринариялық қызметтің және санитариялық-эпидемиологиялық бақылау органдарының үйлесімді әрекетінің арқасында жүзеге асырылады.

Сақтық шаралары мен халыққа ескерту
 Мамандар тұрғындарға аурудан сақтану үшін бірқатар нақты ұсыныстар берді. Ең алдымен, ет пен ет өнімдерін тек ресми бақылаудан өткен, санитариялық талаптарға сай сауда орындарынан сатып алу қажет. Жеке тұлғалар немесе кәсіпкерлер ет және мал шаруашылығы өнімдерімен жұмыс істегенде қатаң гигиеналық нормаларды ұстануы тиіс.

Үй жануарларын күту кезінде ветеринариялық-санитариялық ережелерді сақтау – індеттің алдын алудың басты шарттарының бірі. Мал сою тек арнайы бекітілген мал сою пункттерінде, ветеринар мамандарының рұқсатымен жүргізілуі қажет. Егер үй жануарының сібір жарасына шалдыққаны анықталса, оны өз бетінше сойып, тағамға қолдануға қатаң тыйым салынады. Сонымен қатар, үй жануарларын жыл сайынғы егу жұмыстарынан өткізу міндетті.

Өткен жылдардағы тәжірибелермен салыстыру
 Сібір жарасының алдын алу бағытындағы мұндай ақпараттық және профилактикалық шаралар Шымкентте алғаш рет өткізіліп отырған жоқ. Мысалы, 2023 жылы қалада осы тақырыпта бірнеше көшпелі түсіндіру кездесулері ұйымдастырылып, мал шаруашылығы дамыған шағын аудандарда және жеке қожалықтарда тұрғындарға егу жұмыстарының маңыздылығы түсіндірілген болатын. Ол кезде негізгі акцент ауылдық аймақтарда жеке қожалық иелерімен бетпе-бет жұмыс істеуге қойылған еді.

Ал 2024 жылы алдын алу науқанына қосымша ретінде мектептер мен колледждерде арнайы дәрістер өткізілді, өйткені жастар арасында аурудың қауіптілігі мен сақтану жолдары жайлы білімді арттыру маңызды деп танылды. Сондай-ақ, әлеуметтік желілерде бейнероликтер мен инфографикалар тарату тәжірибесі қолданылды, бұл халықтың ақпаратқа қол жеткізу деңгейін айтарлықтай арттырды.

2025 жылғы конференцияның ерекшелігі – алдын алу шараларын тек ауыл шаруашылығымен айналысатындарға ғана емес, қала тұрғындарының барлығына бағыттауында. Бұл тәсіл сібір жарасы тек ауылдық жердің мәселесі емес, барлық қоғам мүшесінің ортақ қауіпсіздік мәселесі екенін еске салады.

Қауіптің алдын алудағы көпсалалы тәсіл
 Сібір жарасы, сирек кездесетінін қарамастан, әлі де өзектілігін жоймаған ауру. Ол негізінен мал шаруашылығымен айналысатын өңірлерде тіркеледі. Қоздырғыштың ұзақ жылдар бойы топырақта сақталуы аурудың толық жойылуына кедергі келтіреді. Сондықтан ветеринариялық бақылау, санитариялық қадағалау және халықтың ақпараттануы бірдей деңгейде маңызды.

Конференция барысында мамандар тек алдын алу шараларының тізімін ғана емес, сондай-ақ ауру тіркелген жағдайда іс-қимыл алгоритмін де түсіндірді. Оған мал мен адамдарды оқшаулау, індет ошағын залалсыздандыру, байланысқан тұлғаларды медициналық бақылауға алу сияқты жедел әрекеттер кіреді.

Қорытынды және болашақ жоспарлар
 Іс-шара соңында қатысушылар сібір жарасының алдын алу бойынша ақпараттық жұмыстарды жүйелі жүргізу қажет екенін атап өтті. Жыл соңына дейін қалада мал иелеріне арналған семинарлар, санитариялық талаптарды сақтау бойынша оқыту курстары және профилактикалық егулердің маңызын түсіндіретін кең ауқымды ақпараттық науқан өткізілмек.

Салыстырмалы түрде алғанда, 2025 жылғы алдын алу жұмыстары ауқымы мен қамту аймағы жағынан алдыңғы жылдардан кеңірек. Бұған ақпараттық технологиялардың белсенді қолданылуы, ветеринариялық қызметтің материалдық-техникалық базасының нығаюы және мемлекеттік қолдаудың артуы ықпал етті.

Мамандардың пікірінше, сібір жарасы сияқты қауіпті аурулардың алдын алу тек мемлекеттік органдардың ғана емес, әрбір азаматтың жауапкершілігіне байланысты. Қарапайым сақтық шараларын орындау – өзіңді ғана емес, айналаңдағы адамдарды да қауіпті індеттен қорғаудың ең сенімді жолы.