2025 жылғы 1–14 тамыз күндері Шымкент қаласы «Таза Қала» атты экологиялық-гуманитарлық акцияны ұлттық «Таза Қазақстан» бастамасы аясында жалғастыруда. Бұл шаралар экология мен қоғамдық тәртіпті сақтау, өскелең ұрпаққа жауапкершілікті қалыптастыру идеясына негізделген. Науқан барысында тәртіп сақшылары мен жергілікті әкімдік қызметкерлері бірлесіп рейдтер ұйымдастырады, нәтижесінде санитариялық нормаларды бұзған тұрғындар мен кәсіпкерлік субъектілері әкімшілік жауапкершілікке тартылады. Сонымен қатар, қоғамдық орындардағы шуды, қоғамдық тәртіпті бұза отырып іс-әрекеттерге де қатаң шаралар қолданылады. Ең көп көңіл бөлінген бағыт – аулалар, көшелер, саябақтар мен скверлер және басқа да демалыс орындарының тазалығы мен тәртібі. Ағымдағы акцияда тұрғындарға үй маңын таза ұстау, қоқысты арнайы орындарға тастау, көрші мен өзгелердің тыныштығына құрметпен қарау жайлы ауқымды қоғамдық хабардарлық жүргізіліп келеді.

Өткен жылдарды еске алсақ, өткен жылы 2024 жылы да «Таза Қазақстан» науқаны аясында Шымкент аудандарында ұқсас акциялар ұйымдастырылған еді. Десе де, сол тұста рейдтер негізінен қоқыс жинау мен көшелерді тазалау мақсатына бағытталған, ал қоғамдық тәртіпке қатысты тек кешкі уақытта ғана бақылау күшейтілген болатын. Нәтижесінде ішкі аудандарда кейбір тұрғындар жүргізілген жұмыстарды уақытша акция болғандықтан деп қабылдап, ұзақ уақыт бойы тәртіп пен тазалық сақтау мәдениетіне салмақ бермеген.

Ал 2023 жылы іс-әрекеттер көлемі әлдеқайда шектеулі еді: науқан көбінесе орталық саябақтарда өзек болды. Тек соның аясында ғана қоғамдық орындарды тазалауға көңіл бөлініп, тұрғындарға тек жиналыстарда ғана түсіндірме жүргізілді. Алайда бұл да ұзақ мерзімді әсер берген жоқ, өйткені тұрғындар тұтастығымен тұрақты тазалыққа жауапкершілік алмаған.

2025 жылы болса, жағдай түбегейлі өзгеріп отыр. «Таза Қала» акциясы тек қана тазалық емес, тәртіп сақтаудың тұрақты мәдениетін қалыптастыруға бағытталған. Бір жолда қанау емес, тұрғындардың күнделікті әдеттеріне айналған экологиялық тұрмыс қалыптастырады. Қаланың әр ауданында рейдтер толықтай қамтылып, тұрғындардың өз аулаларын таза ұстаулары үшін ақпарат орындары құрылмақ. Мысалы, балаларға арналған шығармалар байқаулары, экологиялық викториналар мен тұтастық пен тазалықты насихаттайтын бейнероликтер әлеуметтік желілерде кеңінен таратылады.

Айта кетерлігі, биылғы науқан ерекше болып қалғысы келеді. Себебі полиция мен әкімдік алғаш рет бірлескен күш-жігермен қоқыс төгу, шу мәселелеріне, санитарлық талаптарды сақтамаушылыққа қатысты тұрғындармен жұмыс жүргізіп қана қоймай, кәсіпкерлерге де түсіндіру мен ескерту жүргізуде. Игілікті тәжірибе ретінде, адамның өзі қаласын өзгертеді — акция мақсаты осылайша, тұрғындар экологиялық мәдениет қалыптастыруға өз үлестерін қосуын ынталандыру.

Жергілікті властаралық ұйымдар да тұрғындарға жан-жақты қолдау көрсетуде: сұрақтарға жауап беріп, арнайы қоқыс контейнерлері мен санитарлық құралдар орналастырып, қоғамдық орындарға әдемі дизайнмен композолиондар орнатты. Бұл қадамдар тұрғындарға айқын көзге әсер етеді — «Менің қалам — менің жауапкершілігім» қағидаты осылайша тұрақтана бастайды.

Ең басты қорытынды: 2025 жылы қолға алынып отырған «Таза Қала» акциясы қоғамдық тәртіп пен экологиялық жауапкершілікті бекітіп қана қоймай, тұрғындардың өз ортасына қамқорлығы мен саналылығын арттыра түсті. Өткен жылдардағы тәжірибе көрсетті — егер акциялар жалғыз уақытша жұмыс болса, нәтижесі де уақытша болады. Ал тұрақты науқандар мен дұрыс бағытталған түсіндіру жұмыстар қоғамның әдеттеріне әсер етеді. Қазір Шымкент тұрғындары — Таза Қаланың үздік қорғаушыларына айналып келеді.