Астана, 2025 жылғы 29 тамыз – Ядролық сынақтарға қарсы халықаралық іс-қимыл күніне орай Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің ғимаратында ядролық сынақтарға жаһандық тыйым салу, ядролық қарусыздану, ядролық қарусыз аймақтар және ядролық қарусыз елдер үшін қауіпсіздік кепілдіктері тақырыбы бойынша отырыс өтті.

Іс-шара ядролық қарудан азат аймақтар хатшылықтарының, халықаралық ұйымдардың өкілдерінің, сондай-ақ ядролық қарусыз аймақтарға мүше мемлекеттер елшілерінің қатысуымен телекөпір форматында өтті. Кездесуге байқаушы ретінде «ядролық бестік» (P5) мемлекеттері – Ұлыбритания, ҚХР, РФ, АҚШ және Франция өкілдері қатысты.

Іс-шара барысында қатысушылар БҰҰ Бас хатшысының орынбасары Изуми Накамицудың және Латын Америкасы мен Кариб бассейніндегі ядролық қаруға тыйым салу агенттігінің (ОПАНАЛ) басшысы Флавио Бонзанинидің бейне хабарламаларын тыңдады.

ҚР Сыртқы істер министрінің бірінші орынбасары Ақан Рахметуллин өз сөзінде Семей шартын қоса алғанда барлық ядролық мемлекеттер толық ратификацияламаған ядролық қарусыз аймақтарға қауіпсіздіктің теріс кепілдіктері туралы хаттамалардың күшіне ену рәсімдерін тезірек аяқтаудың маңыздылығын атап өтті.

Қатысушылар ядролық қарусыз әлемге және жаһандық қауіпсіздікке қол жеткізудің маңызды шарты ретінде ядролық қарусыз аймақтардың мәртебесін нығайтуға қатысты пікірлерімен бөлісті.

БҰҰ Бас Ассамблеясының қарарына сәйкес жыл сайын 29 тамызда (Семей полигоны жабылған күні) Халықаралық ядролық сынақтарға қарсы іс-қимыл күні аталып өтеді. Естелік іс-шаралар Қазақстанда да, одан тыс жерлерде де, көпжақты дипломатияның (Нью-Йорк, Вена, Женева) негізгі орталықтарын қоса алғанда басқа елдерде де өтеді.

Қазіргі уақытта ядролық қарусыз аймақтар Латын Америкасында, Африкада, Оңтүстік Шығыс Азияда, Тынық мұхиты аймағында және Орталық Азияда құрылған. Моңғолия – бірегей ядролық қарусыз мәртебесі бар әлемдегі жалғыз ел. Аталған әрбір аймақтың негізгі элементтері – қауіпсіздіктің теріс кепілдіктері туралы хаттамалар, оларға сәйкес «ядролық бестік» мүшелері ядролық қаруды қолданбауға және/немесе оны аймақ мүшелеріне қатысты қолданамыз деп қорқытпауға міндеттенеді.

Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/mfa/press/news/details/1059567?lang=kk