2025 жылғы 20 тамыз күні Шымкент қаласында ерекше маңызға ие экологиялық іс-шара өтті. «Шымқала жастары» бастамасымен және «Таза Өлке» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің қолдауымен Түркістан көшесінің бойында орналасқан көпқабатты үйлердің аулаларында ауқымды тазалық жұмыстары ұйымдастырылды. Бұл күнгі сенбілікке ерікті жастар белсене қатысып, тұрғындар да үн қосты. Қорытындысында арнайы техника арқылы бір тоннаға жуық қоқыс шығарылды. Сырттай қарағанда, бір тонна көлеміндегі қоқыс қала үшін үлкен көрсеткіш емес болып көрінуі мүмкін. Дегенмен, бұл жергілікті деңгейдегі аулалар мен көшелердің тазалығын сақтауда айтарлықтай маңызды қадам болды. Себебі, дәл осындай шағын бастамалардан ірі қозғалыстар туындайды.

Аталған акцияның негізгі мақсаты – қоршаған ортаға жанашырлық таныту, тұрғындар арасында экологиялық жауапкершілікті арттыру және жастардың бойында табиғатты қорғау мәдениетін қалыптастыру. Әсіресе, соңғы жылдары экология мәселелері қоғам үшін күн тәртібіндегі өзекті тақырыптардың біріне айналып отыр. Қаланың қарқынды дамуы, халық санының көбеюі және өндірістік нысандардың артуы табиғатқа деген қысымды күшейтіп, тұрмыстық қалдықтардың көлемін ұлғайтты. Осындай жағдайда тазалық акциялары тек санитарлық маңызы бар шара ғана емес, сонымен бірге экологиялық тәрбие құралына айналуда.

Шымкент қаласы бұған дейін де бірнеше рет «Таза Қазақстан» республикалық акциясының белсенді қатысушысы болып келеді. Мәселен, 2025 жылдың 9 тамызында қала көлемінде кең ауқымды сенбілік өтті. Бұл күні Еңбекші, Әл-Фараби, Қаратау және Абай аудандарында мыңдаған тұрғындар мен жүздеген мекеме қызметкерлері бірлесіп жұмыс істеді. Мысалы, Еңбекші ауданында ғана мыңнан астам адам қатысып, отыздан астам арнайы техника жұмылдырылды. Нәтижесінде 75 тоннаға жуық қоқыс шығарылды. Әл-Фараби ауданында 400-ден аса тұрғын жиналып, 14 техника көмегімен 32 тонна тұрмыстық қалдық жиналды. Ал басқа аудандарда да дәл осындай ауқымда тазалық жұмыстары жүргізілді. Бұл сенбіліктің ерекшелігі – оған әкімдік өкілдері, коммуналдық қызметкерлер ғана емес, сонымен қатар кәсіпкерлер, түрлі қоғамдық ұйымдар және қарапайым тұрғындар белсене атсалысты.

2024 жылы маусым айында өткен акция болса, көлемі жағынан тіпті ерекше болды. Ол кезде 154 мыңнан астам шымкенттік бір күнде сенбілікке шығып, 6 мыңнан астам өндірістік және кәсіпкерлік нысандар, 600-ден астам әлеуметтік мекемелер атсалысты. Бір күн ішінде қала көшелерінен 6 жарым мың тоннадан астам қоқыс шығарылды. Сонымен қатар, 9 мың шақырымға жуық тротуар тазартылып, 700 шақырымнан астам ирригациялық жүйелер қалпына келтірілді. Бұл шара кезінде тек тазалау ғана емес, абаттандыру жұмыстары да кеңінен жүргізілді: жүз мыңдаған ағаш ағашы әктеліп, санитарлық кесу жұмыстары жасалды, он мыңдаған көшет отырғызылды, гүлзарлар мен көгалдар абаттандырылды. Тіпті бір миллионнан астам тюльпан егу ісі де жүзеге асты. Мұндай көлемдегі жұмыс Шымкент қаласының тарихындағы ең ауқымды экологиялық шаралардың бірі ретінде есте қалды.

Осы тарихи мысалдармен салыстырғанда, 2025 жылғы 20 тамыздағы Түркістан көшесіндегі тазалық жұмыстары әлдеқайда шағын көлемде өткені анық. Алайда, оның маңыздылығы кем түспейді. Өйткені, ауқымды сенбіліктер көбіне қала көлемінде ұйымдастырылса, мұндай локальды іс-шаралар әрбір аудан мен аула тұрғындарының тікелей қатысуымен өтеді. Бұл адамдардың тұрғылықты жерін таза ұстауға деген ынтасын арттырып, күнделікті өмірге тікелей әсер етеді. Көпқабатты үйлердің аулаларын тазалау – тұрғындардың өздерінің өмір сүру ортасын жақсартудың нақты үлгісі.

Жастардың белсенділігі де ерекше атап өтуге тұрарлық. «Шымқала жастары» ұйымының мүшелері тек сенбілікке қатысып қана қоймай, өзгелерге үлгі көрсетіп, экологиялық мәдениетті насихаттады. Мұндай шаралар жас буынның бойында табиғатқа жауапкершілікпен қарау сезімін қалыптастырады. Қазіргі таңда экологиялық білім мен тәрбие мектеп қабырғасынан басталғанымен, оны нақты тәжірибелік іс-әрекет арқылы нығайту аса маңызды. Жастар өз қолымен қоқыс жинап, көшелерді тазартқанда, олар табиғаттың жағдайын көбірек сезініп, оны қорғауға деген ұмтылысы күшейеді.

Бұл шараның тағы бір қыры – қоғамды бірлікке шақыруы. Экологиялық акцияларда түрлі жастағы, түрлі әлеуметтік топтағы адамдар бірігіп, ортақ мүдде үшін еңбек етеді. Бұл тұрғындар арасындағы қарым-қатынасты нығайтып, өзара түсіністікті арттырады. Бірге жұмыс істеген адамдардың арасында сенім қалыптасып, олар кейін тұрмыстық мәселелерді шешуде де бір-біріне қолдау көрсетуге бейім болады.

Осы тұрғыдан алғанда, 2025 жылғы 20 тамыздағы тазалық жұмыстары кішкентай қадам болғанымен, оның символдық мәні зор. Бұл іс-шара экологиялық қозғалыстың тек бір реттік науқан емес, тұрақты үрдіске айналып келе жатқанын дәлелдейді. Өткен жылғы маусым айындағы ірі сенбілік, биылғы тамыздың басындағы кең ауқымды санитарлық тазалау және осы Түркістан көшесіндегі локальды акция – бәрі де бір тізбектің буындары. Олардың барлығының түпкі мақсаты бір: Шымкентті таза, көрікті әрі қолайлы қалаға айналдыру.

Қорытындылай келе, «Таза Қазақстан» акциясы аясында өткен әрбір іс-шара – қаланың экологиялық болашағына қосылған үлес. 2024 жылғы ауқымды сенбілік, 2025 жылғы 9 тамыздағы қалалық акция және 20 тамыздағы аула тазалығы – масштабы әртүрлі болғанымен, мәні жағынан бір мақсатқа тоғысады. Бұл бастамалар тұрғындардың қоршаған ортаға деген жауапкершілігін арттырып қана қоймай, жастардың бойында табиғатты сүю мен оны қорғау сезімін қалыптастыруда. Сондықтан, дәл осындай іс-шаралар жүйелі түрде жалғасын тапса, Шымкент қаласы экологиялық тұрғыдан алғанда еліміздің ең таза әрі жасыл қалаларының біріне айналары сөзсіз.