20 тамыз күні Шымкент қаласында кезекті сенбілік өтті. «Тұран» коммуналдық мемлекеттік мекемесі мен «ШымкентСпецКомплекс» компаниясының бірлесуімен ұйымдастырылған бұл шара Темірлан тас жолы №40 мекенжайында өтті. Сенбіліктің басты мақсаты – аумақты қоқыстан тазарту ғана емес, сонымен қатар тұрғындар арасында экологиялық мәдениетті қалыптастыру, табиғатқа деген құрмет пен жауапкершілікті арттыру. Бұл жолғы сенбіліктің ерекшелігі – тек қоқыс жинаумен шектелмей, тұрғындарды экосана қалыптастыруға жұмылдыруында.

Шымкент қаласы жыл сайын сенбіліктерді дәстүрлі түрде өткізіп келеді. Өткен жылдардағы сенбіліктерде негізгі басымдық тек қоқыс жинау жұмыстарына берілсе, биылғы шараның мазмұны айтарлықтай кеңейген. Бұрынғы сенбіліктер көбіне қаланың шеткері аудандарында, саябақтарда немесе орталық көшелерде ұйымдастырылып, негізгі нәтиже ретінде жиналған қоқыстың тоннасы есептелетін. Ал биылғы сенбіліктің басты жетістігі – тұрғындардың белсенділігі мен жастардың ерікті түрде қатысуы. Бұл қоғамда экологиялық мәдениетке деген көзқарастың өзгеріп келе жатқанын көрсетеді.

Темірлан тас жолының бойында өткен сенбілікке әртүрлі жастағы азаматтар тартылды. Жергілікті тұрғындардан бастап, студенттер мен ерікті жастар ұйымдары, тіпті жеке кәсіпкерлер де өз үлестерін қосты. Жиналған қоқыс арнайы техникамен шығарылып, аумақ санитарлық талаптарға сай тазартылды. Бірақ ұйымдастырушылардың айтуынша, бұл тек тазалық емес, сонымен қатар тәрбие жұмысы. Әр қатысушы сенбіліктен тек еңбек қуанышын ғана емес, табиғатты қорғауға үлес қосқанының мақтанышын сезінді.

Өткен жылдардағы сенбіліктермен салыстырғанда биылғы шараның тағы бір айырмашылығы – ақпараттық бағыттың күшеюінде. Әлеуметтік желілер арқылы кеңінен насихат жүргізіліп, тұрғындарға тек сенбілікке қатысу емес, күнделікті өмірде тазалық сақтаудың маңызы түсіндірілді. Бұрын мұндай шаралар көбіне әкімдіктің бастамасы ретінде қабылданса, қазір оларды бүкіл қоғам қолдайтын экологиялық қозғалыс деуге болады. Бұл өзгерістер тұрғындардың сана-сезімінің артуынан, сондай-ақ қала экологиясына деген жауапкершіліктің күшеюінен туындап отыр.

Сонымен бірге, биылғы сенбілікте экологиялық мәдениетті насихаттау ерекше назарға алынды. Тек аумақты тазалап қана қоймай, қатысушыларға қоқысты сұрыптау, қайта өңдеуге жарамды қалдықтарды бөлек жинау жөнінде түсіндірме жұмыстары жүргізілді. Бұл – өткен жылдары көп көтерілмеген тақырып. Бұрынғы сенбіліктерде қоқыс бір жерге жиналып, арнайы көлікке тиелсе, қазір заманауи тәсілдер енгізілуде. Бұл өзгерістер әлемдік экологиялық трендтерге сәйкес келеді және болашақта Шымкентті «жасыл қалаға» айналдыруға бағытталған нақты қадамдар деп айтуға болады.

Тағы бір маңызды айырмашылық – сенбіліктің тұрақты сипат алуы. Бұрын мұндай іс-шаралар белгілі бір мерекелер қарсаңында ғана өткізілсе, қазір олар жүйелі түрде ұйымдастырылып, қала өмірінің бір бөлігіне айналып келеді. Бұл экологиялық мәдениеттің қалыптасып, өмір салты ретінде орныға бастағанын дәлелдейді.

Жалпы алғанда, 2025 жылғы сенбіліктің басты ерекшелігі – мазмұндық тереңдігінде. Егер өткен жылдары басты нәтиже ретінде жиналған қоқыстың көлемі көрсетілсе, биылғы шарада қоғамға әсер ету, экологиялық ойлауды қалыптастыру, тұрғындардың белсенділігі алдыңғы орынға шықты. Бұл өзгерістердің себептері көп: біріншіден, қала халқының саны жылдан-жылға өсіп, тұрмыстық қалдықтардың көлемі артуда; екіншіден, жастардың экологиялық қозғалыстарға белсенді араласуы экосананың жаңа деңгейге көтерілуіне ықпал етуде; үшіншіден, жергілікті билік тарапынан экологиялық бастамаларды қолдау тұрақты сипат алып келеді.

Сондықтан да, биылғы сенбілікті тек тазалық шарасы емес, қоғамды біріктіретін, табиғатқа деген құрметті арттыратын маңызды оқиға ретінде бағалауға болады. Мұндай бастамалар тек бір күндік акция емес, ұзақ мерзімді мәдени өзгерістерге жол ашады. Тұрғындардың өз ортасына деген жауапкершілігі күшейген сайын, қала да соғұрлым таза әрі жайлы мекенге айналмақ.

Болашақта мұндай сенбіліктердің жүйелі түрде өткізіліп, экологиялық білім беру жұмыстарымен қатар жүруі Шымкентті аймақтағы үлгілі «жасыл қалаға» айналдыруға ықпал ететіні сөзсіз.