20 тамызда уәкілетті органдар Шымкенттегі Әл-Фараби көшесінің ұзарту бөлігінде рұқсат етілмеген жерге қоқыс төгуге келген жүк көліктерінің жолын кесіп, рейд жүргізді. Көліктер қамауға алынып, қоқыс төгіледі деп жоспарланған учаскенің иесі жауапқа тартылып, аудандық полиция бөліміне жауап алу үшін жеткізілді. Бұл оқиға мегаполисте санитарлық-экологиялық мәселелердің қатаң қадағаланатынын және қала тұрғындарының денсаулығы мен әл-ауқатын сақтаудың стратегиялық басымдығы болып саналатынын тағы да растайды.

Ірі қалалар үшін заңсыз қоқыс шығару мәселесі әрқашан өзекті мәселе болып келеді. Қараусыз қалған қоқыс қаланың көркін бұзып, топырақ пен ауаны ластап, инфекцияның таралу қаупін тудырады. Бұл мәселе әсіресе жазда өте өткір, бұл кезде жоғары температура қалдықтардың тез ыдырауына ықпал етеді, ал жағымсыз иіс пен антисанитарлық жағдай жақын маңдағы аудандардың тұрғындары үшін қиындыққа айналады. Сондықтан тамыз айында жүргізілген шаралар тек әкімшілік сипатта ғана емес, сонымен бірге маңызды санитарлық-профилактикалық мәнге де ие.

Өткен жылдарға көз жүгіртсек, мұндай рейдтер тағы да оқтын-оқтын болғаны анық. Тәртіп бұзушыларға әдетте айыппұлдар ғана берілді, олар салыстырмалы түрде аз болды және аз әсер етті. Соның салдарынан көптеген кәсіпорындар мен жеке тұлғалар мұндай әрекеттерді мардымсыз деп есептеп, құрылыс және тұрмыстық қалдықтарды қала шетіне шығаруды жалғастырды. Бүгінде көзқарас өзгерді. Дәстүрлі айыппұлдардан басқа жаңа шаралар қосылды: тәртіп бұзушылардың көліктері тәркіленіп, қамауға алынады. Бұл тәжірибе әлдеқайда маңызды әсер етеді, өйткені иелері тікелей қаржылық шығындарға ұшырайды және олардың беделіне қауіп төндіреді.

Тағы бір маңызды өзгеріс тұрғындардың мониторингке қатысуының артуы болды. Бүгінде тұрғындар коммуналдық қызметтер мен құқық қорғау органдарына белсенді түрде көмектесіп, қоқыс төгу фактілерін құжаттап, фото және бейнероликтерді тиісті орындарға тапсыруда. Бұл тәжірибе жұмыстың тиімділігін арттырып, тұрғын үйлер маңындағы заңсыз үйінділердің санын айтарлықтай азайтты. Бес жыл бұрынғымен салыстырғанда, ол кезде бұл мәселе аса маңызды болмағаны анық, ал бүгінде қаланы тазарту мен санитарлық жағдайды қадағалау жеке науқан емес, жүйелі үрдіске айналды.

Көше тазалығы тек эстетикалық мәселе емес екенін атап өткен жөн. Ластанған аумақтар халықтың, әсіресе балалардың денсаулығына тікелей әсер етеді. Санитарлық дәрігерлер заңсыз үйінділері бар аймақтарда жұқпалы және респираторлық аурулардың қаупі жоғары екенін атап өтті. Сондықтан рұқсат етілмеген қалдықтармен күресу – бұл жай ғана әкімшілік шара емес, барлық қала тұрғындарының денсаулығын қорғау элементі.

Бұл іс-шаралардың бұрынғылардан тағы бір айырмашылығы - әртүрлі ведомстволардың тығыз үйлестіруінде. Рейдтерге тек коммуналдық кәсіпорындар ғана емес, полиция, табиғатты қорғау инспекторлары, қала әкімдігінің өкілдері де қатысуда. Бұл кешенді тәсіл тәртіп бұзушыларды тезірек анықтауға мүмкіндік береді және бос жерлер мен шет аймақтардың қоқыс алаңына айналуына жол бермейді. Сонымен қатар, қалада ауқымды ақпараттық науқандар жүргізілуде: тұрғындарға қалдықтарды заңсыз тастау қатаң жазаға тартылатынын және қалдықтарды тек арнайы полигондарға тастау керектігін үнемі ескертеді.

Тамыздың 20-сы Шымкентте санитарлық тазалыққа жүйелі көзқарастың дамып келе жатқанын тағы да растады. Қала тазалығы мен көркейту енді тазалық күндерімен немесе уақытша іс-шаралармен шектелмейді. Бұл процесс тұрақты негізде бақыланады және анықталған әрбір бұзушылықтар бойынша тиісті құқықтық шаралар қабылданады. Биліктің бұл қатал ұстанымы қазірдің өзінде өз нәтижесін беруде: заңсыз қоқыс тастайтын орындар азайып, тұрғындардың өздері де қалдықтарды басқаруға жауапкершілігі арта түсуде.

Мұндай рейдтердің басты мақсаты – тәртіп бұзушыларды жазалау ғана емес, сонымен қатар тұрғындар арасында тұрақты экологиялық мәдениетті тәрбиелеу. Әрбір әрекет қаланың жалпы келбетіне әсер ететінін мойындау қалыпты жағдайға айналуы керек. Таза қала – қоғамның даму деңгейінің, кемелденгендігінің, тұрғындарына деген құрметінің көрсеткіші.

Осылайша, Әл-Фараби көшесіндегі оқиға санитарлық тәртіпті бұзушыларға төзімділіктің таусылып бара жатқанын көрсетті. Бүгінде әрбір заңбұзушылыққа қатаң санкциялар мен тұрғындардың қолдауымен нақты жауап қайтарылуда. Ағымдағы шаралар өткен жылдардан жүйелі, қатаң және тұрақты сипатымен ерекшеленеді. Қала тазалығы енді тек мемлекеттік қызметтердің міндеті емес, билік пен жұртшылықтың ортақ жауапкершілігіне айналуда. Бұл өзара әрекеттестік Шымкенттің болашақта қаншалықты жайлы әрі тартымды болатынын анықтайды.