23 тамыз 2025 жылы Шымкент қаласында маңызды экологиялық мәселе назарға алынды. Қаланың бірнеше аумағында құрылыс қалдықтарын бей-берекет тастау фактілері анықталып, осыған байланысты тиісті шаралар қолданылды. Бұл оқиға қала тұрғындарына қоршаған ортаны қорғаудың қаншалықты өзекті екенін тағы бір мәрте көрсетті.

Құрылыс қалдықтары – қала экологиясына ең көп зиян тигізетін факторлардың бірі. Егер тұрмыстық қоқыс жүйелі түрде жиналып, арнайы қоқыс алаңдары арқылы шығарылады десек, ірі көлемді қалдықтар, әсіресе құрылыс пен жөндеу жұмыстары кезінде пайда болатын қалдықтар бөлек қарауды қажет етеді. Заң бойынша мұндай қалдықтар тек арнайы полигондарға жеткізілуі тиіс. Алайда кейбір мердігерлер немесе жеке тұлғалар бұл талапты елемей, қолайлы жерлерге, көпқабатты үйлердің жанындағы қоқыс алаңшаларына, тіпті бос жатқан учаскелерге төгіп кетеді. Бұл тек қана санитарлық талаптарды бұзып қоймайды, сондай-ақ топыраққа, жерге және экожүйеге орасан зиян келтіреді.

23 тамызда болған жағдай да осыған дәлел болды. Қала әкімдігі мен экологиялық бақылау органдары бірлесіп жүргізген рейд барысында құрылыс қалдықтарының заңсыз төгілу фактілері тіркелді. Тиісті мекемелер кінәлі тұлғаларды анықтап, заң аясында жауапкершілікке тарту шараларын қолға алды. Мамандардың айтуынша, мұндай әрекеттерге тек айыппұл ғана емес, қажет болған жағдайда әкімшілік жауапкершілік те қарастырылған. Бұл ретте, жергілікті билік тұрғындар мен кәсіпкерлерге құрылыс қалдықтарын арнайы рұқсат етілген орындарға ғана шығаруды қатаң ескертті.

Қаланың тазалығы тек әкімдікке немесе коммуналдық мекемелерге ғана емес, барша тұрғындарға байланысты. Әсіресе мегаполис мәртебесіне ие Шымкент секілді ірі қалада қалдықтарды дұрыс басқару – урбанизацияның негізгі шарттарының бірі. Егер бұл талап орындалмаса, біріншіден, қала тұрғындарының тұрмыс сапасы төмендейді, екіншіден, ұзақ мерзімді перспективада экологиялық қауіп артады.

Айта кетерлігі, Шымкентте мұндай экологиялық бастамалар мен тазалыққа қатысты шаралар дәстүрлі түрде өткізіліп келеді. Өткен жылы 22 тамызда да қалада «Таза қала – ортақ игілік» атты ауқымды экологиялық акция ұйымдастырылған болатын. Ол кезде тұрғындар мен түрлі мекемелердің қызметкерлері бірігіп, қаланың бірнеше ауданында қоқыс жинау, көгалдандыру және санитарлық тазарту жұмыстарын жүргізген. Бұл шара қоғамда үлкен қолдау тапқан еді. Сол акцияның басты ерекшелігі – тұрғындардың белсенді қатысуы болды. Жүздеген еріктілер мен қала тұрғындары өз еркімен сенбілікке шығып, ортақ іске үлес қосты.

Ал биылғы шара нақтырақ, құқықтық тұрғыда қатаң бақылаумен ерекшеленді. Егер өткен жылғы акция көбірек түсіндіру мен насихаттауға бағытталса, 2025 жылғы 23 тамыздағы іс-шара нақты заң бұзушылықтарды анықтап, кінәлілерге шара қолданумен ерекшеленді. Бұл өз кезегінде экологиялық мәдениетті қалыптастырудың жаңа деңгейіне шыққанымызды көрсетеді. Енді тек түсіндіру ғана емес, заң талаптарын қатаң сақтау қажеттілігі басты назарға қойылып отыр.

Қала әкімдігі мұндай шаралар алдағы уақытта жүйелі түрде жалғасатынын атап өтті. Экологиялық мәдениет қалыптастыру – бір күндік жұмыс емес, ол ұзақ мерзімді процесс. Осы орайда тұрғындарға да үлкен жауапкершілік жүктеледі. Әрбір адам өз қоқысын дұрыс шығарып, ірі көлемдегі қалдықтарды арнайы полигондарға өткізсе, қала экологиясына едәуір пайда тигізеді.

Бүгінгі таңда Шымкент қаласында құрылыс қалдықтарын қабылдайтын бірнеше арнайы полигон жұмыс істейді. Олар қаланың әр ауданынан қолжетімді қашықтықта орналасқан. Алайда кейбір мердігерлер бұл полигондарға қалдық тасымалдау шығындарын азайту үшін заңсыз төгуді жөн көреді. Дегенмен, 23 тамыздағы шара көрсеткендей, мұндай әрекеттердің барлығы назардан тыс қалмайды.

Мамандардың айтуынша, құрылыс қалдықтарын дұрыс басқармау тек санитарлық проблема ғана емес, сонымен бірге жер ресурстарын тиімді пайдалану мәселесіне де қатысты. Қоқыстың бей-берекет төгілуі топырақтың ластануына, жасыл аймақтардың азаюына және қаланың эстетикалық бейнесінің нашарлауына әкеледі. Сондықтан мұндай заңсыз әрекеттерді болдырмау – ең алдымен жерге және қоршаған ортаға деген құрметтің белгісі.

Қорытындылай келе, 23 тамызда Шымкентте өткен шара – экологияға, қала тазалығына және тұрғындардың денсаулығына қатысты маңызды қадам болды. Бұл тек айыппұл салу немесе кінәлілерді анықтау ғана емес, сонымен қатар қоғамға берілген нақты белгі: әркім өз әрекеті үшін жауапты. Өткен жылғы сенбілік тұрғындардың ынтымақтастығын көрсетсе, биылғы шара заңдық қатаңдықты айқындады. Екеуі де бір мақсатқа – Шымкентті таза, жайлы әрі жасыл қалаға айналдыруға бағытталған.

Қала тазалығы – тек коммуналдық қызметтің емес, барлығымыздың ортақ ісіміз. Сондықтан әр тұрғын өзінің іс-әрекетіне мұқият болса, ал билік бақылауды күшейтсе, Шымкенттің экологиялық жағдайы жылдан жылға жақсара беретіні сөзсіз.