2025 жылдың 27 тамызында Шымкентте брифинг өтті, онда қала билігі мемлекет мұқтажы үшін жерді алудың ауқымды процесі туралы ақпарат берді. Қала әкімдігінің мәліметінше, биылғы жылдың басынан бері 254 жер учаскесі мемлекет меншігіне қайтарылған. Бұл процесс қаланың жалпы даму стратегиясының бөлігі болып табылады және бірқатар маңызды инфрақұрылымдық жобаларды жүзеге асыру үшін қажет.

Қала билігі жерді басып алу қатаң заң аясында жүргізіліп жатқанын атап өтті. Негізгі назар – меншік құқығының бұзылмауын қамтамасыз ету. Азаматтардың көпшілігі ақшалай өтемақы алды, ал кейбіреулеріне баламалы жер телімдері ұсынылды. Осылайша, 207 меншік иесі 116,7 гектар жер үшін жалпы бес миллиард теңгеден астам қаражат алды. 31 іс бойынша меншік иелеріне алынғандардың орнына жаңа жер телімдері беріліп, тағы алты азамат өз еркімен жер учаскелерінен бас тартты, жалпы көлемі 11,3 гектарды құрайтын үш жер учаскесі сот шешімімен мемлекет меншігіне қайтарылды. 7 іс бойынша жалпы көлемі 57,24 га жер учаскелері қаралды, олар да сот шешімімен, бірақ өтеусіз алынды. Бұл шара бюджетті шамамен 500 миллион теңге үнемдеді.

Қайтарылған жерлердің басым бөлігі ірі көліктік және әлеуметтік инфрақұрылымдық жобаларға қатысты. Олардың қатарында 270 жер телімінің 248-і иеліктен шығарылған Қонаев даңғылының бесінші кезегінің құрылысы жалғасуда. Бадам өзені мен Қазығұрт ықшам ауданындағы айналма жолды қосатын А-2 тас жолы да маңызды жоба болып табылады, мұнда 80 жер телімінің 23-інің иелеріне өтемақы өндіріліп жатыр. Бәйтерекова көшесін кеңейту аясында 56 жер телімінің 33-і мемлекет меншігіне өтті. Қаратау ауданында 223-ші орамда стадион салынып жатыр, 174 меншік иесі бұл жоба үшін өтемақы алса, тағы алтауы баламалы жер теліміне келісім берген. Абай ауданында Юсупова, Тамшылыбұлақ, Жаңа Қоныс, Ізенді көшелерін жөндеу үшін 24 жер телімінің 23-і иеліктен шығарылды.

Шымкентте бірнеше жылдан бері жерді мемлекет мұқтажы үшін иеліктен шығару жұмыстары жалғасып келеді. Осыған ұқсас шаралар бұрын да қолға алынған, бірақ өткен жылдары бұл процесс тұрғындар арасында хабардар болмау және өтемақы төлеу мерзімінің ұзаққа созылуы туралы шағымдармен жиі жүретін. Мәселен, 2022 жылы Қонаев даңғылының алдыңғы кезеңдерінің құрылысы кезінде жерді иеліктен шығару жұмыстары жүргізіліп, тұрғындардың көбі рәсімдердің созылып жатқанына наразылықтарын білдірді. 2023 жылы бұл процесс А-2 тас жолына әсер етті, кейбір жағдайларда мәселелер сот арқылы шешілді. Қазіргі жағдай неғұрлым ашықтық пен ашықтықты көрсетеді. Билік иелерін алдын ала хабардар етуге, төлем тәртібін егжей-тегжейлі түсіндіруге және ресми дереккөздерде деректерді жариялауға тырысады. 2024 жылдан бастап қалада жерді бағалаудың нақты жүйесі енгізілді, бұл жанжалдардың санын азайтты.

Жерді алу әрқашан нәзік мәселе болып, тұрғындардың эмоционалды реакциясын тудырғанымен, ол жалпы қаланың дамуында оң рөл атқарады. Жаңа жолдар көлік кептелісін жоюға арналған, спорттық және әлеуметтік нысандар тұрғындардың белсенді демалысы мен өмір сүру сапасын жақсартуға жағдай жасайды, ал жаңартылған көшелер қала аудандарын заманауи және өмір сүруге жайлы етеді. Сонымен бірге, билік өкілдері ақшалай өтемақы болсын, жер учаскесі немесе сотқа теңестіру болсын, әр жағдайда оңтайлы шешім табуға тырысатынын атап көрсетеді.

Алдағы айларда жерлерді мемлекет меншігіне өтеусіз қайтару арқылы тағы отызға жуық жер басып алу ісін аяқтау жоспарлануда. Көп жағдайда бұл бос немесе заңсыз басып алынған жерлер. Бұл тәсіл бюджет қаражатын үнемдеп қана қоймай, қала аумақтарын тиімді пайдалануды қамтамасыз етеді.

Шымкент – еліміздегі қарқынды дамып келе жатқан қалалардың бірі, мұнда жерді тиімді бөлу мәселесі ерекше маңызды. Тұрғын үй аумақтары кеңейіп, жаңа мектептер, балабақшалар, медициналық пункттер, спорт нысандары салынса, жерге деген сұраныс одан сайын арта түседі. Сондықтан билік қазіргі жерді алу науқанын бір реттік шара ретінде емес, келешекте қаланың тұрақты дамуына негіз болатын жүйелі жұмыс ретінде қарастырады.

Осылайша, 2025 жылы 250-ден астам жер телімінің басып алынуы қаланың дамуындағы қисынды қадам болды. Алдыңғы жылдарға қарағанда, бұл процесс ашық, ашық және толық процессуалдық. Бұл қақтығыстарды азайтып, халықтың сенімін нығайтып, процесті өркениетті етті. Сайып келгенде, Шымкент өсудің жаңа мүмкіндіктеріне ие болып, тұрғындар заманауи инфрақұрылымға, қолайлы жолдарға және жайлы өмір сүру жағдайларына ие болуда.