2025 жылғы 27 тамызда Шымкент қаласында «Энергетика және коммуналдық секторлар: жаңғырту және дамыту» ұлттық жобасын жүзеге асыруға арналған аймақтық сессия өтті. Отырысты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Табиғи монополияларды реттеу комитетінің өкілі Арман Мәлік жүргізді. Ол өзінің кіріспе сөзінде коммуналдық және энергетикалық жүйелерді жаңғырту елдің тұрақты дамуының құрамдас бөлігі болып табылатынын және азаматтардың өмір сүру сапасына тікелей әсер ететінін атап өтті.

Баяндамашы ұлттық жобаның негізгі мақсаты – бүкіл инфрақұрылымның сенімділігі мен тиімділігін қамтамасыз етуге қабілетті заманауи инженерлік желілерді құру екенін атап өтті. Отандық бизнес пен тауар өндірушілерді тартуға ерекше назар аударылады, өйткені олардың белсенді қатысуы шығындарды азайтуға, жергілікті компаниялардың дамуын ынталандыруға, ішкі нарықты нығайтуға ықпал етеді. Сессия жұмысына облыс әкімінің орынбасары Арман Сәбитов, табиғи монополиялар субъектілерінің, жобалау және құрылыс компанияларының, отандық тауар өндірушілердің, кәсіпкерлердің, салалық бірлестіктердің, қаржы институттарының өкілдері, Түркістан және Жамбыл облыстарынан келген делегациялар қатысты. Бұл кең ауқымды қатысу жобаны жүзеге асырудың негізгі аспектілерін жан-жақты талқылауды қамтамасыз етті.

Талқылау барысында ұлттық жобада инженерлік желілерді жаңғырту және стратегиялық маңызды секторларға қосымша инвестиция тарту қарастырылған практикалық құралдарға баса назар аударылды. Қатысушылар бұл жоба тек коммуналдық секторды ғана емес, бүкіл өңір экономикасын ұзақ мерзімді дамыту үшін негіз болатынын айтты.

Онда Индустрия және құрылыс министрлігі, «Бәйтерек – ұлттық басқарушы холдингі» АҚ, «ТКШ «ҚазЦентр» АҚ және «Қазақстанның Даму Банкі» АҚ өкілдері баяндама жасады. Олар атқарылған істердің бүгінгі жай-күйі, қол жеткізілген нәтижелер, алдағы жылдарға арналған перспективалар туралы жан-жақты ақпарат берді.

Ұлттық жобаны тиімді жүзеге асыру тек үкімет, бизнес және сарапшылар қауымдастығы арасындағы серіктестік арқылы ғана мүмкін болатыны ерекше атап өтілді. Бұл үшжақты формат барлық тараптардың мүдделерін ескеруге мүмкіндік береді және шешім қабылдаудың ашықтығын қамтамасыз етеді.

Кәріз желілерін жаңғыртуға ерекше назар аударылды. Қазіргі уақытта «Su Resursary Marketing» ЖШС тозу деңгейі 73,5% болатын желілерді басқарады. Жүктемені азайту және жүйенің сенімділігін арттыру үшін 164,4 шақырым кәріз желілерін қайта құру жоспарланған.

Бұл жобаны жүзеге асыру желінің тозуын 16%-ға азайтады. 2026 жылға қарай Шымкентке жалпы инвестиция көлемі 44,9 млрд теңгені құрайды. Бұл коммуналдық инфрақұрылымды айтарлықтай жаңартып қана қоймай, қосымша жұмыс орындарын ашып, отандық құрылыс және инжинирингтік компанияларға жаңа мүмкіндіктер береді.

Сондай-ақ сессияда модернизациялау процесінде енгізілетін заманауи басқару әдістері мен цифрлық шешімдер талқыланды. Атап айтқанда, смарт желі технологияларын пайдалану, мониторинг жүйелері және инфрақұрылымның тозуын болжау мәселелері талқыланды. Мұндай инновациялар ықтимал проблемаларды ерте анықтауға және төтенше жағдайлар қаупін азайтуға мүмкіндік береді.

Қатысушылар ұлттық жобаны сәтті жүзеге асыру тұрақты қалалық ортаны құру жолындағы маңызды қадам болатынын атап өтті. Жаңа инфрақұрылым тұрғындарға сапалы қызмет көрсетіп, бюджетке түсетін салмақты азайтып, экономиканың одан әрі өсуіне жағдай жасайды.

Шымкентте өткен аймақтық сессия міндеттер мен келешектерді талқылаудың маңызды алаңына айналды. Тәжірибе алмасуға, өзекті мәселелерді анықтауға, оларды шешудің нақты қадамдарын белгілеуге мүмкіндік берді.

Сарапшылардың пайымдауынша, мұндай шаралар бүкіл ел бойынша коммуналдық және энергетикалық жүйелерді жаңғыртуға бірыңғай көзқарасты қалыптастыруға көмектеседі. Бұдан басқа, олар бизнестің үкіметтік бастамаларды жүзеге асыруға белсендірек араласуына ықпал етіп, процесті тиімдірек қана емес, сонымен қатар әлеуметтік маңызды етеді.

Кездесу мемлекеттік органдар, бизнес және сарапшылар қауымдастығы арасындағы әріптестікті одан әрі нығайту қажеттігін растаумен аяқталды. Ұлттық жобаның бір реттік шара емес, энергетика және коммуналдық салалардағы түбегейлі өзгерістерге бағытталған ұзақ мерзімді бағдарлама екені айтылды.

Алдағы жылдарда ескірген желілерді жаңартуға, заманауи технологияларды енгізуге және көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыруға мүмкіндік беретін ауқымды инвестициялар жоспарланған. Осының барлығы өңірлерді дамытуға жаңа мүмкіндіктер туғызып, инвесторлар тартуға, азаматтардың өмір сүру деңгейін көтеруге мүмкіндік береді.

Осылайша, Шымкентте өткен сессия энергетика және коммуналдық секторды жаңғыртудың ұлттық жобасы Қазақстанның жаңа инфрақұрылымдық саясатын қалыптастырудың маңызды құралына айналып отырғанын көрсетті. Белгіленген міндеттерді жүзеге асыру тұрақты экономикалық даму мен халықтың әл-ауқатын арттыру үшін берік негіз жасайды.