2025 жылғы 1–8 қыркүйек аралығында А.Асқаров атындағы Шымкент мемлекеттік дендрологиялық саябағының ғылым бөлімі мамандары Грузия мемлекетіне ғылыми іс-сапармен барып қайтты. Бұл сапар барысында олар Батуми ботаникалық бағы мен Шекветили дендросаябағында болып, әріптестерімен тәжірибе алмасты және бірқатар келісімдерге қол жеткізді.

Алдымен қазақстандық делегация Батуми қаласындағы әйгілі ботаникалық бақпен танысты. 1912 жылы құрылған бұл ғылыми-мәдени орталық Қара теңіздің әсем жағалауында орналасқан. Аумағы 108 гектарды құрайтын бақта 793-тен аса өсімдік түрі өсіріледі. Кавказ аймағындағы ең ірі және бай коллекцияға ие мекеме ретінде Батуми ботаникалық бағы халықаралық деңгейде танымал.

Саябақта субтропикалық, тропикалық және қоңыржай белдеудің сирек кездесетін ағаштары мен бұталары жинақталған. Делегация өкілдері бақтың ғылыми зертханаларымен, гербарий қорымен, интродукция тәжірибесімен және жасыл желекті көбейту әдістерімен жақынырақ танысты.

Іс-сапардың келесі кезеңі – Шекветили елді мекеніндегі дендросаябаққа бару болды. Бұл саябақта негізінен субтропикалық өсімдіктердің алуан түрлілігі ұсынылған. Мұнда сәндік ағаштар мен бұталардың ондаған түрлері өсіріледі, олардың көпшілігі әлемнің әр түкпірінен әкелінген.

Шекветили дендросаябағы соңғы жылдары ғылыми-эксперименттік алаң ретінде қалыптасып, өсімдік биологиясы саласында халықаралық ынтымақтастықты кеңейтіп отыр. Шымкенттік мамандар үшін бұл орталықтағы тәжірибемен танысу ерекше пайдалы болды.

Сапар нәтижесінде Шымкент дендрологиялық саябағы мен грузиялық әріптестері арасында өзара ғылыми ынтымақтастықты нығайту жөнінде екіжақты меморандумға қол қойылды. Құжат аясында өсімдік тұқымдарын алмастыру, жаңа түрлерді интродукциялау, бірлескен ғылыми зерттеулер жүргізу және жас мамандардың тағылымдамадан өту мүмкіндіктері қарастырылған.

Бұл келісім тек ғылыми байланысты ғана емес, сонымен қатар мәдени және табиғи мұраны сақтау бағытындағы ортақ жауапкершілікті де күшейтеді.

Ғылыми іс-сапар нақты нәтижелермен аяқталды:

• Шымкент дендросаябағының қорына 50 түрлі интродукциялық ағаш-бұта түрі алынды;

• 100-ге жуық жаңа түрге тапсырыс берілді;

• Ағаш пен бұта тұқымдарын өзара алмасу туралы келісім жасалды.

Осылайша саябақтың биологиялық алуан түрлілігі жаңа деңгейге көтеріліп, болашақта қала тұрғындары мен қонақтары үшін көрнекі әрі ғылыми құндылығы зор жасыл аймақтың қалыптасуына жол ашылды.

Мамандардың пікірінше, мұндай сапарлар Қазақстан мен Грузия арасындағы ғылыми-инновациялық байланысты тереңдетіп, дендрология саласындағы тәжірибе алмасуға мүмкіндік береді. Әсіресе, климаттық жағдайы ұқсас аймақтарда өсімдіктердің бейімделу ерекшеліктерін зерттеу – ортақ мүдде.

Сонымен бірге, халықаралық серіктестік жас ғалымдардың кәсіби әлеуетін арттыруға ықпал етеді. Олар шетелдік тәжірибені меңгеріп қана қоймай, жаңа ғылыми бағыттарда бірлескен жобалар әзірлеуге қатыса алады.

Алдағы уақытта Шымкент дендросаябағы ғылыми зерттеу жұмыстарын кеңейтіп, интродукцияланған өсімдік түрлерін жергілікті жағдайға бейімдеу тәжірибесін жалғастырады. Сонымен қатар, халықаралық деңгейдегі симпозиумдар мен семинарларға қатысу жоспарланып отыр.

Жаңадан әкелінген ағаш-бұта түрлері саябақтың арнайы бөлімдерінде отырғызылып, ғылыми бақылауға алынады. Бұл жұмыстардың нәтижелері болашақта қала экологиясын жақсартуға, жасыл желектердің тұрақты дамуына ықпал етеді.

1–8 қыркүйек аралығында өткен бұл сапар Шымкент дендрологиялық саябағының тарихындағы маңызды оқиғалардың бірі болды. Батуми ботаникалық бағы мен Шекветили дендросаябағымен орнаған әріптестік байланыс – екі ел арасындағы табиғатты қорғау және ғылыми зерттеу саласындағы ынтымақтастықты жаңа белеске көтереді.

Ғылыми іс-сапар нәтижесінде алынған 50 жаңа өсімдік түрі мен болашақта жеткізілетін жүздеген үлгілер саябақтың қорын байытып қана қоймай, Шымкент қаласының көркін арттыруға да зор үлес қоспақ.

Осылайша, халықаралық тәжірибе мен ғылыми алмасу жергілікті дендрологиялық орталықтың әлеуетін арттырып, жасыл мәдениетті дамытуға серпін беріп отыр.