Қазіргі қоғамда қаңғыбас жануарлар мәселесі көптеген мегаполистер үшін өзекті болып отыр. Шымкент қаласы да бұл жағдайдан тыс емес. Көшелерде қаңғыбас иттердің пайда болуы тұрғындар арасында алаңдаушылық туғызғанымен, оларға қатысты ізгілікті әрі тиімді шешім қабылданды. 2025 жылдан бастап Шымкент қаласында қаңғыбас иттерге қатысты ізгілікті тәсіл енгізу мақсатында, қалалық аулау қызметінен өткен жануарларды қайтадан табиғи ортасына жіберу жұмыстары басталды. Бұл қадам – қоғамның қауіпсіздігін сақтай отырып, жануарларға да қамқорлық көрсетуге бағытталған.

Аулау қызметінен өткен жануарларға міндетті түрде бірқатар ветеринариялық шаралар жүргізіледі. Олардың ішінде:

1. Зарарсыздандыру – жануарлардың бақылаусыз көбеюіне жол бермеу үшін жасалатын негізгі процедура. Бұл әдіс қаңғыбас иттердің санын табиғи жолмен, бірақ ізгілікті түрде азайтуға мүмкіндік береді.

2. Құтырмаға қарсы вакцинация – иттердің адамдарға қауіпті ауру таратпауын қамтамасыз етеді. Бұл қала тұрғындарының денсаулығын қорғаудағы маңызды қадам.

3. Чиптеу – әр жануарға жеке деректер жазылып, арнайы базаға енгізіледі. Бұл олардың қайтадан көшеде адасып кетпеуі үшін қажет.

Барлық иттердің құлағына көк, жасыл немесе қызыл түсті сырға тағылады. Мұндай белгі олардың арнайы бағдарламадан өткенін, қауіпті емес екенін білдіреді. Сондықтан тұрғындар сырғасы бар иттен қорықпауы тиіс.

Қала билігі бұл шараны қабылдай отырып, тек қана иттерді аулап, оларды жою тәжірибесінен бас тартты. Бұрын мұндай әрекеттер қоғам тарапынан сынға ұшырап келген еді. Енді басты мақсат – жануарлардың санын ізгілікті жолмен азайту.

Мұндай тәжірибе көптеген елдерде сәтті жүзеге асырылып жүр. Мысалы, Түркия, Грузия, Румыния сияқты мемлекеттерде қаңғыбас иттерді зарарсыздандырып, вакцинациядан өткізіп, кейін табиғи ортаға қайта жібереді. Бұл әдіс уақыт өте келе қала көшелеріндегі жануарлардың санын тұрақты түрде азайтуға мүмкіндік берді.

Жануарларды қорғау тек биліктің немесе ветеринарлардың ғана міндеті емес. Әрбір тұрғын қоғам алдындағы жауапкершілігін сезінуі қажет. Негізгі мәселенің түп тамыры – үй жануарларының бақылаусыз көбеюі және күшіктерді көшеге тастау фактілері. Бұл – адамдардың салғырттығының салдары.

Тұрғындарға ескертілетін жайттар:

• Үй жануарларын асыраған жағдайда, олардың көбеюін бақылау қажет.

• Ит пен мысықты күшіктеген соң, күшіктерді көшеге тастауға болмайды. Бұл әрекет заң тұрғысынан да, моральдық тұрғыдан да дұрыс емес.

• Қаңғыбас жануарларға қатыгездік көрсетуге қатаң тыйым салынады. Сырғасы бар иттер – қауіпсіз, олар қала тұрғындарына зиян келтірмейді.

Осылайша, қоғамдағы ізгілік пен жауапкершілік бірге үйлесім тапса ғана, мәселе түбегейлі шешіледі.

Қалалық әкімдік пен полиция қызметкерлері бұл бастаманы қолдап, тұрғындарға түсіндіру жұмыстарын жүргізуде. Жануарларға деген ізгілік пен қамқорлық – өркениетті қоғамның айнасы. Кез келген елдің даму деңгейі адамдардың жануарларға деген қарым-қатынасынан да көрінеді.

Балаларға жануарларды аялауды үйрету – болашақта зорлық-зомбылықтан алыс, ізгі қоғам құрудың бірден-бір жолы. Осы мақсатта мектептерде арнайы тәрбие сағаттары, еріктілердің қатысуымен қайырымдылық акциялары ұйымдастырылуда.

Қала тұрғындарына арнайы үндеу жасалды:

• Егер көше бойында сырғасы бар итті көрсеңіз, қорықпаңыз. Ол адамға қауіп төндірмейді.

• Иттің сырғасы болмаса да, оған тас атпау, ұру сияқты қатыгез әрекеттерге бармаңыз. Бұл жануардың агрессиясын тудыруы мүмкін.

• Жарақат алған немесе әлсіреген жануарды көрген жағдайда, қалалық ветеринарлық қызметке хабарласу қажет.

Әрбір азаматтың түсіністігі мен сабырлығы – қаламыздың қауіпсіздігі мен ізгілігінің кепілі.

Шымкент қаласында басталған қаңғыбас иттерді ізгілікті жолмен бақылау бағдарламасы – қоғамның мәдени деңгейін көрсететін маңызды бастама. Бұл шара жануарларды қорғау мен тұрғындардың қауіпсіздігін сақтауды үйлестіре отырып, ұзақ мерзімде оң нәтижелерге жеткізеді.

Қалалық қызметтердің үйлесімді жұмысы, тұрғындардың түсіністігі мен жауапкершілігі арқасында қаңғыбас жануарлар мәселесін өркениетті елдердегідей шешуге толық мүмкіндік бар.

Есте сақтайық: жануарларға ізгілік танытқан қоғам ғана нағыз дамыған қоғам бола алады.