Шымкентте өндірістік ағынды суларды тазарту сапасын арттыруға бағытталған ауқымды экологиялық жоба жүзеге асырылуда. Бұл жобаның негізгі кезеңдерінің бірі оның құрамы мен сапасына тәулік бойы бақылауды қамтамасыз ететін ағынды сулардың автоматтандырылған мониторингі жүйесін енгізу болып табылады. Бұл қаланың инфрақұрылымын жаңғыртуға және қоршаған ортаны қорғауға жасалған маңызды қадам.

Жобаға БОД (биохимиялық оттегіге сұраныс), КО (химиялық оттегіге сұраныс), рН және ағынды сулардағы мұнай өнімдері мен ауыр металдардың құрамын үздіксіз өлшеуге арналған екі автоматты анализаторды орнату кірді. Бұл құрылғылар нақты уақыт режимінде параметрлердегі өзгерістерді тіркеуге қабілетті, бұл белгіленген стандарттардан кез келген ауытқуларды дереу анықтауға мүмкіндік береді.

Сонымен қатар, бақылау станциясы мен сарқынды суларды талдаудың автоматтандырылған жүйесін іске қосуға дайындық жұмыстары аяқталуға жақын. Бұл нысандар ағынды сулардың көлемі ерекше жоғары болатын өндірістік алаңдар мен өндірістік аймақтарда орналасатын болады. Олар су ресурстарын өңдеуден кейін ғана емес, зауыттардан ағызып жіберу кезінде де бақылауға мүмкіндік береді.

Мониторинг жүйесі жалпы басқару желісіне біріктірілген, ол тіркелген бұзушылықтар туралы деректерді бірнеше алушыға: ағынды суларды операторға, тиісті мемлекеттік органдарға және ластаушы заттардың рұқсат етілген концентрациясынан асып кеткен компанияға автоматты түрде жіберуге мүмкіндік береді. Бұл кез келген инциденттерге жедел ден қоюға, қоршаған ортаға келтірілген залалды азайтуға және ықтимал төтенше жағдайлардың алдын алуға мүмкіндік береді.

Жаңа жүйе «Су Ресурстари-Маркетинг» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің сынақ зертханасының қатысуымен енгізілуде, оның мамандары су сапасына кешенді тексеру жүргізеді. Зертхана қазірдің өзінде төрт негізгі параметрге негізделген ағынды суларды жылдам талдауға арналған автоматты көп функциялы су анализаторын іске қосты: КО, фосфат, аммиак және нитрит деңгейлері. Бұл жабдық сенімді деректерді бірнеше минут ішінде алуға мүмкіндік береді, бұл процесс бұрын бірнеше сағатқа созылатын.

Анализаторлардан жиналған мәліметтер бір жүйеге жинақталады және арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету арқылы өңделеді. Бұл өлшеудің жоғары дәлдігін және су ресурстарын бақылау процестерінің мөлдірлігін қамтамасыз етеді. Бақылау нәтижелері автоматты түрде дерекқорда сақталады, бұл әрбір өнеркәсіптік нысан бойынша айлық, тоқсандық және жылдық есептерді жасауға мүмкіндік береді.

Бұдан басқа, жүйе ластану үрдістерін бақылауға , рұқсат етілген шекті шектен жиі асатын проблемалық аймақтар мен нысандарды анықтауға мүмкіндік береді. Осы ақпарат негізінде ластануды азайту және технологиялық процестерді оңтайландыру үшін объектілер үшін алдын алу шаралары мен ұсыныстар әзірленеді.

Автоматтандырылған бақылаудың басты артықшылықтарының бірі - оның адам қателігінен тәуелсіздігі . Датчиктердің жоғары сезімталдығы мен жабдықтың тәулік бойы жұмыс істеуінің арқасында өлшеу қателігінің ықтималдығы барынша азайтылады. Бұл бақылаушы органдардың, ғылыми мекемелердің және халықтың мониторинг деректеріне деген сенімін арттырады.

Жобаның ұзақ мерзімді перспективасы бар. Қазақстанның энергетика және коммуналдық секторын жаңғыртудың ұлттық жобасына сәйкес 2029 жылға дейін толық автоматтандырылған ауыз су және сарқынды суларды талдау жоспарлануда. Бұл еліміздің барлық өңірлерін қамтитын бірыңғай ұлттық мониторинг жүйесін құруға мүмкіндік береді. Осы жоба аясында барлық өнеркәсіптік кәсіпорындар мен инженерлік желілерді толық қамтуды қамтамасыз ететін автоматтандырылған станциялар желісі кеңейтілетін болады.

Мұндай технологияларды енгізудің экологиялық пайдасымен қатар экономикалық пайдасы да бар. Автоматтандырылған аналитикалық процестер зертханалық сынақтар шығындарын азайтады , деректерді өңдеу жылдамдығын арттырады және қызметкерлердің жүктемесін жеңілдетеді. Бұл сайып келгенде сарқынды суларды бұру және тазарту қызметтерінің шығындарын төмендетуге және басқару тиімділігін арттыруға әкеледі.

Жаңа жүйелермен жұмыс істей алатын мамандарды даярлауға ерекше көңіл бөлінуде. Коммуналдық кәсіпорындар мен кәсіпорындардың қызметкерлері аспаптарды калибрлеу, деректерді интерпретациялау және жүйелік сигналдарға жауап беру бойынша мамандандырылған оқудан өтеді. Бұл жабдықтың біркелкі жұмысын және ластану анықталған кезде жедел әрекет етуді қамтамасыз етеді.

Экологтар автоматтандырылған мониторингті енгізу су ресурстарын таза ұстау үшін күресте қуатты құрал болатынын атап өтті. Жүйе рұқсат етілмеген төгінділерді айтарлықтай азайтады, су объектілерінің сапасын жақсартады және тазарту құрылыстарына жүктемені азайтады. Бұл, сайып келгенде , Шымкентте және жалпы облыста экологиялық жағдайдың жақсаруына әкеледі.

Осылайша, өндірістік сарқынды суларды бақылаудың автоматтандырылған жүйесі жай ғана технологиялық жаңалық емес, тұрақты дамуға бағытталған стратегиялық қадам болып табылады. Ол заманауи технологияны, экологиялық жауапкершілікті және үнемділікті біріктіріп, Шымкентті экологиялық ақылды шешімдердің көшбасшысы етеді.

Инфрақұрылымды жаңарту, құрал-жабдықтарды жаңғырту, инновациялық аналитикалық әдістерді енгізу қаланың экологиялық мәселелерді шешудегі жүйелі көзқарасын көрсетеді. Ал бұл жұмыстың нәтижесі қазірдің өзінде көрініп тұр: ағынды сулардың сапасы жақсарып, кәсіпорындардың жауапкершілігі артып, қала таза әрі өмір сүруге қолайлырақ.