2025 жылдың алғашқы бес айының қорытындысы бойынша Қазақстанда мал шаруашылығы саласында оң өсім байқалуда. Ел бойынша ауыл шаруашылығы жануарларының саны артқанымен қатар, мал өнімдерінің көлемі де едәуір ұлғайған. Бұл көрсеткіштер ел экономикасы мен агроөнеркәсіп кешені үшін маңызды бағыттардың бірі саналатын мал шаруашылығында нақты ілгерілеу бар екенін көрсетеді.

Мал басының артуы бойынша ірі қара мал саны 23,4 пайызға көбейген. Сонымен қатар, қой мен ешкі саны 7,8 пайызға, жылқы — 12,2 пайызға, түйе — 8,5 пайызға, ал құс — 2,2 пайызға артқан. Осы кезеңде жалпы мал шаруашылығы өнімдерінің көлемі 1,2 трлн теңгеден асып, 4,2 пайыздық өсімді көрсетті. Бұл ет, сүт және жұмыртқа өндірісінің артуымен тығыз байланысты. Ет өндіру көлемі 3 пайызға, сүт — 7,5 пайызға, ал жұмыртқа өндірісі 0,3 пайызға өскен.

Мұндай жетістіктерге қол жеткізуге бірнеше факторлар әсер етті. Біріншіден, бұл – аграрлық секторды мемлекеттік қолдаудың нәтижесі. Ел Президентінің ауыл шаруашылығы өнімдерінің көлемін екі есе арттыру жөніндегі тапсырмасын орындау аясында бірқатар нақты қадамдар қолға алынған. Атап айтқанда, Ауыл шаруашылығы министрлігі екі жаңа жеңілдетілген несиелеу бағдарламасын іске қосуды жоспарлап отыр. Бұл бағдарламалар мал шаруашылығының дамуына және ауыл шаруашылығы кәсіпорындарын айналым қаражатымен қамтамасыз етуге бағытталған.

Жалпы қаржыландыру көлемі 100 млрд теңгені құрайды. Оның 50 млрд теңгесі ірі қара және ұсақ малдың асыл тұқымды түрлерін сатып алуға жұмсалады. Аталған бағыт бойынша аграрийлерге жылдық 5 пайыздық мөлшерлемемен ұзақ мерзімді жеңілдетілген несиелер ұсынылмақ. Қалған 50 млрд теңге ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілердің айналым қаражатын толықтыруға бағытталады. Бұл да 5 пайыздан аспайтын мөлшерлемемен берілетін болады.

Министр Айдарбек Сапаровтың айтуынша, бұл бастамалар фермерлерге инвестициялық белсенділікті арттырып, өндірістік қуаттарды кеңейтуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, агроөнеркәсіп кешенінің экспорттық әлеуетін арттыруға да жол ашады.

Мал шаруашылығын қолдау тек қана жаңа бағдарламалармен шектелмейді. Қазіргі таңда сүт бағытындағы мал фермаларын жеңілдетілген несиелеу бағдарламасы сәтті іске асырылып жатыр. Бұл тәжірибе алдағы уақытта ет бағытындағы фермаларды да қамтитын болады. Атап айтқанда, Австралиялық тәжірибе негізінде мал бордақылау жобаларын жүзеге асыру көзделуде. Мұндай жобалар жылына 50 мың тоннаға дейін ет экспорттауға жол ашып, шамамен 500 млрд теңге көлемінде табыс әкеледі деп күтілуде.

Бұл мақсатта 14 жобаны жүзеге асыруға 29,3 млрд теңге қарастырылған. Бұл жобалар аясында мал өсіру мен ет өндірісінің жаңа технологиялары енгізіліп, өңдеу және экспорттық бағыттар дамиды. Мұндай кешендер шетелдік нарыққа сапалы және қауіпсіз өнім ұсынуға бағытталады.

Сүт-тауарлы фермаларға қатысты бағдарлама да өз нәтижесін беріп келеді. Жылдық 2,5 пайызбен берілетін несиелеу аясында 116 ферма салу жоспарланған. Қазіргі таңда оның 69-ы пайдалануға берілді, қалған 47 нысан құрылыс кезеңінде тұр. Бұл сүт өнімдерін арттырумен қатар, ауылдық жерлерде тұрақты жұмыс орындарын ашуға да ықпал етіп отыр.

Осы атқарылып жатқан кешенді шаралардың арқасында ауыл шаруашылығы саласы, соның ішінде мал шаруашылығы ел экономикасының маңызды драйверлерінің біріне айналуда. Мал шаруашылығындағы тұрақты өсім фермерлердің белсенділігінің, мемлекеттің нақты қолдауының және жүйелі саясаттың жемісі екені даусыз. Сонымен қатар, бұл салаға жастардың қызығушылығы артып, жаңа жобаларға жеке инвестиция тарту да оң жолға қойыла бастады.

Мал шаруашылығының дамуы — бұл тек ет пен сүт өндірісін арттыру ғана емес, ол бүкіл ауыл аймақтарының әлеуетін көтеруге әсер ететін кешенді үрдіс. Жол, инфрақұрылым, технология, білім және қаржылық қолдау қатар жүрсе, ауыл шаруашылығы алдағы уақытта да елдің тұрақты дамуында маңызды рөл атқара бермек. Қазақстан мал өнімдерін ішкі нарықта толық қамтамасыз етіп қана қоймай, жақын көршілер мен алыс шетелге де экспорттаушы елге айналуы үшін барлық алғышарттар қалыптасып келеді.