2025 жылғы 18 шілдеде Астанада Премьер-Министр Олжас Бектеновтың төрағалығымен Цифрландыру мәселелері жөніндегі комиссияның кеңейтілген отырысы өтті. Орталық тақырып ұлттық суперкомпьютер мен QazTech платформасын іске қосу аясында Қазақстандағы жасанды интеллект (AI) экожүйесін дамыту болды.

Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі Жаслан Мәдиев мемлекеттік деректер орталығын суперкомпьютер қажеттіліктеріне конверсиялаудың аяқталуы туралы баяндады. Бұл қуатты есептеу кластері мемлекеттік басқаруда, денсаулық сақтауда, білім беруде және басқа да негізгі секторларда АИ енгізу үшін негіз болады.

Кездесу барысында толыққанды AI инфрақұрылымын құру жоспары ұсынылды. Жасанды интеллектті дамытудың 2024–2029 жылдарға арналған тұжырымдамасы, сондай-ақ «Жасанды интеллект туралы» заң жобасы бекітілді. Жасанды интеллектіні пайдалануды реттеу және азаматтардың деректерін қорғау үшін нормативтік базаның қажеттілігі баса айтылды.

Сонымен қатар, AI саласындағы мамандарды даярлауға арналған білім беру бағдарламалары жүзеге асырылуда: AI Corporate, TUMO Center, AI People және т.б. Бұл мемлекеттік және жеке секторларды Қазақстанда AI шешімдерін әзірлеуге және енгізуге қабілетті білікті мамандармен қамтамасыз етеді.

Кездесуде IT өнімдерін жеделдетуге арналған жаңа ұлттық цифрлық орта – QazTech платформасына ерекше назар аударылды. Модульдік, қауіпсіздік және бұлттық архитектура принциптерінің арқасында жаңа шешімдерді енгізу мерзімі бұрын үш жылға дейін созылатын 6 айға дейін қысқартылды. Платформаның ақпараттық қауіпсіздік талаптарына сәйкестігі сыналған және оның толық іске қосылуы 2025 жылдың тамызына жоспарланған.

QazTech базасында мемлекеттік органдардың бірыңғай интернет-порталы, Smart Bridge интеграциялық платформасы, Ұлттық экологиялық деректер базасы және басқалары сияқты шешімдер қазірдің өзінде жұмыс істеп тұр. Сондай-ақ жаңа буын цифрлық көмекшілері әзірленуде: электрондық агент, egov AI, AI терапевт, салық көмекшісі, дауыстық аудармашы және кәсіпкерлерді қолдауға арналған AI қызметі.

Күн тәртібінің маңызды бөлігі барлық мемлекеттік органдар үшін «Цифрлық трансформация карталарын» құру мәселесін талқылау болды. Карталар халықаралық тәжірибені, соның ішінде Сингапур тәжірибесін ескере отырып әзірленуде және бюрократиялық процедураларды жеңілдету, халыққа қызмет көрсетуді жеделдету және мемлекеттік басқарудың тиімділігін арттыру мақсатында әзірленген.

Alem.cloud деректер орталығында орнатылған жаңа суперкомпьютер Орталық Азиядағы ең үлкен компьютерге айналды. Оның сыйымдылығы күрделі аналитикалық және есептеу тапсырмаларын орындауға, соның ішінде үлкен көлемдегі деректерді өңдеуге, процестерді модельдеуге және машиналық оқытуға мүмкіндік береді. Бұл технологиялық жетістік ғылыми зерттеулерге, коммерциялық жобаларға, мемлекеттік секторды оңтайландыруға берік негіз жасайды.

Өткен жылдардағы ұқсас оқиғалармен салыстырғанда, мемлекеттің көзқарасындағы түбегейлі бетбұрысты атап өтуге болады. 2023–2024 жылдары Қазақстанда цифрландыру негізінен жеке электронды қызметтер мен жергілікті автоматтандыру арқылы жүзеге асырылды. Ол кезде AI басым бағыт ретінде емес, перспективалық бағыт ретінде көбірек қарастырылды. Инфрақұрылым да, кадрлық база да, үйлестіру орталығы да болмады.

2025 жылдың басымен еліміз жаңа кезеңге аяқ басты. Қаңтар айында AI және цифрландыру бойынша стратегиялық семинарлар өтті, бірақ олар теориялық болды. Тек шілде айында суперкомпьютер іске қосылып, QazTech жұмыс істей бастағанда ғана Қазақстан тұжырымдамадан нақты іске асыруға қадам жасады.

Технологиялық жетілудің бүгінгі деңгейі толыққанды жасанды интеллект экожүйесін қалыптастыру туралы айтуға мүмкіндік береді. Бұл мемлекеттік қызметтердің тиімділігіне әсер етіп қана қоймайды, сонымен қатар бизнес, ғылым, білім үшін жаңа көкжиектер ашады. Мемлекет тенденцияларды ұстануға ғана емес, оларды қалыптастыруға – әсіресе Орталық Азия өңірінде әзір екенін мәлімдеді.

Осылайша, 2025 жылдың 18 шілдесін басты дата – болашақтың цифрлық инфрақұрылымы қаланған күн деп санауға болады. Құрылған платформа мен суперкомпьютер Қазақстанға аймақтың ІТ-индустриясында жетекші орынға шығуға, сондай-ақ интеллектуалды және жылдам шешімдер арқылы азаматтардың өмір сүру сапасын жақсартуға мүмкіндік береді.