Шымкентте энзоотиялық аурулардың алдын алу шаралары: экожүйеге әсері мен өткен тәжірибемен салыстыру

Шымкентте энзоотиялық аурулардың алдын алу шаралары: экожүйеге әсері мен өткен тәжірибемен салыстыру

24.07.2025 19:40:30 7788

2025 жылдың 23-24 шілдесінде Шымкент қаласында энзоотиялық аурулардың алдын алу мақсатында тұрғындармен түсіндіру жұмыстары жүргізілді. Бұл шараны қала әкімдігінің ауыл шаруашылығы және ветеринария басқармасы, «Ветеринариялық қызмет» МКК және Әл-Фараби ауданы әкімдігі бірлесіп ұйымдастырды. Атап айтқанда, Текесу шағын ауданында өткен кездесулерде мамандар 10 тамыздан бастап залалсыздандыру жұмыстары басталатынын хабарлады.

Энзоотиялық аурулар — белгілі бір аумақта үнемі кездесетін, жануарлар арасында таралатын созылмалы немесе маусымдық індеттер. Олар адам денсаулығына да қауіп төндіруі мүмкін, әсіресе егер ауру жұқпалы сипатта болса немесе векторлық жолмен (мысалы, жәндіктер арқылы) таралса. Сондықтан мұндай аурулардың алдын алу шаралары экожүйенің, тұрғындардың және жануарлардың қауіпсіздігі үшін аса маңызды.

Шара барысында тұрғындарға қора-жайларды мал қиынан, шөп қалдықтары мен басқа да органикалық қалдықтардан тазартудың маңыздылығы, залалсыздандыру ережелері және санитариялық талаптар туралы ақпарат берілді. Ветеринар мамандар механикалық тазалаудың қажеттілігін, дезинфекциялау құралдарын дұрыс қолдану жолдарын және қора-жайлардың құрғақ әрі желдетілетін болуын ескертті.

Мұндай түсіндіру жұмыстары Шымкент қаласы үшін жаңалық емес. Бұған дейін де ұқсас профилактикалық шаралар ұйымдастырылып келген. Мысалы, 2023 жылы Қаратау ауданы аумағында туберкулез, бруцеллез және сібір жарасы ауруларына қарсы залалсыздандыру жүргізіліп, 150-ден астам мал қорасы санитарлық өңдеуден өткен болатын. 2024 жылы Абай ауданында жүргізілген жұмыстар барысында тек қоралар ғана емес, ашық жайылым алаңдары да тазартылып, арнайы биотермиялық шұңқырлар қалпына келтірілген еді.

2025 жылғы түсіндіру жұмыстарының ерекшелігі — тұрғындардың қатысу белсенділігінің артуы. Бұрын ветеринар қызметкерлері көп жағдайда түсіндіру жұмыстарын қағаз жүзінде немесе хабарлама арқылы жүргізсе, биылғы кездесулер бетпе-бет өткізілуде. Бұл әдіс тұрғындармен тиімді диалог орнатуға, сұрақтарға нақты жауап беруге және сенімді арттыруға мүмкіндік беріп отыр. Сонымен қатар, бұл іс-шаралар экологиялық сауаттылықты арттырудың тиімді құралы ретінде қарастырылуда.

Залалсыздандыру жұмыстары тек аурудың алдын алу емес, сонымен қатар қаланың экожүйесіне оң әсер ететін экологиялық шара болып табылады. Мал қоралары мен аулалардың уақтылы тазалануы топырақтың ластануын азайтады, түрлі зиянды микроорганизмдер мен жәндіктердің көбеюіне жол бермейді. Қалдықтардың жиналып қалуы – экожүйенің бұзылуына, жер асты суларының ластануына және жағымсыз иістің таралуына себеп болатын негізгі факторлардың бірі.

Сонымен қатар, мұндай шаралар қаланың санитарлық-гигиеналық жағдайын жақсартып, тұрғындардың өмір сапасына оң әсер етеді. Балалар ойнайтын аула алаңдары, мектептер мен ауруханалар маңындағы аймақтардың залалсыздандырылғаны — жалпы қоғамның денсаулығына қосқан үлес болып табылады.

Алдыңғы жылдармен салыстырғанда, қазіргі уақытта экология мен санитарлық тазалыққа деген көзқарас өзгеріп келеді. Бұл тұрғындардың да, жергілікті биліктің де ортақ жауапкершілікті сезінуінің көрінісі. Мысалы, бұрын тұрғындар тек қана ауру шыққан жағдайда шара қолданса, қазір аурудың алдын алу маңыздырақ екенін түсіне бастады. Мұндай өзгерістер қалалық экожүйенің тұрақтылығы мен таза орта қалыптастыруға бағытталған тұрақты қадамдардың нәтижесі.

Жоспарға сәйкес, 10 тамыздан бастап барлық аудан аумағында қора-жайларды дезинфекциялау, зиянды жәндіктерге қарсы залалсыздандыру және санитарлық бақылау жұмыстары кең көлемде жүргізілетін болады. Осы ретте қала әкімдігі жеке және заңды тұлғаларға қора-жайларын уақтылы тазалауға, ветеринариялық ережелерді қатаң сақтауға және мал шаруашылығындағы қауіпсіздік талаптарына жауапкершілікпен қарауға шақырып отыр.

Қорытындылай келе, Шымкент қаласында жүргізіліп жатқан энзоотиялық аурулардың алдын алу шаралары — бұл тек мал шаруашылығымен айналысатындарға ғана емес, жалпы қоғам мен қоршаған орта үшін маңызды қадам. Залалсыздандыру мен санитарлық талаптардың сақталуы — экожүйенің тепе-теңдігін сақтап, қала тұрғындарының өмір сапасын арттыруға бағытталған стратегиялық шара.

Таза орта — салауатты қоғам кепілі.