2025 жылы Алматы облысында әр деңгейдегі автожолдарды жөндеу, реконструкциялау және салуды қамтитын көлік инфрақұрылымын дамытуға бағытталған кешенді бағдарлама іске қосылды. Жоспарға сәйкес, 660 шақырымнан астам жол – облыстық маңыздағы трассалардан бастап ауылішілік көшелерге дейін – нормативтік талаптарға сай келтірілетін болады.

Бағдарламаның басты мақсаты – көлік қатынасының қолжетімділігін арттыру, жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз ету және тұрғындарға қолайлы жағдай жасау. 2025 жылы жол жұмыстарын қаржыландыру көлемі 25,1 млрд теңгені құрайды. Оның ішінде 22,5 млрд теңге облыстық бюджеттен, соның ішінде 2,6 млрд теңге республикалық трансферттерден бөлінеді. Қаржыландыру тек мемлекеттік көздер есебінен жүргізіледі.

Ағымдағы жылы жөнделіп және жаңадан салынатын жолдардың көлемі:

• облыстық маңыздағы жолдар – 187,8 км,

• аудандық және ауылішілік жолдар – 472,2 км.

  Оның ішінде орташа жөндеуден өтетін жолдар: 160,8 км (облыстық), 320,25 км (жергілікті). Капиталдық жөндеу: 26 км (облыстық), 22,1 км (аудандық). Сонымен қатар, жаңа жолдар салынады: Ақын Сара көшесінің 1 км және елді мекендерде 1,5 км көше желісі.

Бағдарлама аясында халық тығыз қоныстанған, көлік ағыны жоғары және стратегиялық маңызы бар аудандарға ерекше назар аударылады: Талғар, Қарасай, Іле және Еңбекшіқазақ аудандары. Жоспарланған жұмыстар:

• Талғар ауданында Талғар өзені арқылы өтетін көпірге күрделі жөндеу басталады,

• Есік–Қырбалтабай–Жетіген жолында автоматтандырылған өлшеу жабдығы орнатылады,

• Қарасай ауданында «Алматы–Шамалған–Ұзынағаш» трассасы қайта жаңғыртылып, Алматы өзені үстіндегі көпір жөнделеді,

• Іле ауданында Қапшағай су қоймасына апаратын жол жөнделіп, Ақын Сара көшесінің жаңа бөлігі салынады,

• Еңбекшіқазақ ауданында Есік–Саймасай–Александровка жолы күрделі жөндеуден өтеді және Түрген өзені арқылы өтетін көпірді қайта жаңғырту жобасы әзірленеді.

Басымдық берілген нысандар – апатты учаскелер, жүктемесі жоғары бағыттар және құрылыс қарқыны жоғары аймақтар. Талғар, Түрген өзендеріндегі және Алматы-1–Ұзынағаш бағытындағы көпірлер – шешімін күткен мәселелер қатарында. Аталған нысандар бойынша жобалық-сметалық құжаттама 2025 жылдың бірінші жартыжылдығында аяқталады.

Жылдың маңызды технологиялық жаңалығы – көлік ағыны тығыз үш жол учаскесінде автоматты салмақ бақылау бекеттерінің орнатылуы:

• Есік–Қырбалтабай–Жетіген,

• Алматы–Жетіген–Қапшағай,

• «Арналық БАК» жолы.

Бұл кешендер көлік қозғалысы барысында жүктемені автоматты түрде өлшеп, жол жамылғысының тозуын азайтады және белгіленген нормалардың сақталуын қамтамасыз етеді. Жол желісінің цифрлық паспорты жүргізілуде, бұл деректер базасын жаңартып, бюджеттік жоспарлау мен қаржы бөлуді оңтайландыруға мүмкіндік береді.

Жөндеу жұмыстарын облыстың жетекші мердігер ұйымдары – L-VESA ЖШС, Алматы-Жолдары ЖШС, Балқашжолдары ЖШС және басқа да ашық конкурстар нәтижесінде анықталған компаниялар жүзеге асыруда. Жұмыстың сапасына техникалық бақылау қызметі, Жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасының мамандары, сондай-ақ 75 млн теңгеге келісімшарт жасалған Жол активтері сапасының ұлттық орталығының филиалы бақылау жүргізеді. Лабораториялық тексерулер қорытындысы бойынша анықталған ақауларды мердігерлер қысқа мерзімде жоюға міндетті.

Облыс аумағы – таулы, тау бөктері мен жазық аймақтарды қамтиды. Сондықтан әрбір жобада жеке тәсілдер қолданылады. Мысалы, Кеген, Райымбек аудандарында қар көшкіні мен жер көшкіндерінен қорғайтын тосқауылдар, тұрақты конструкциялар қолданылады. Тұрақсыз топырақты аймақтарда жол негізі нығайтылып, аязға және жылуға төзімді материалдар мен тиімді дренаж жүйелері пайдаланылады.

Президент тапсырмасына сәйкес, Алматы қаласын Үлкен Алматы айналма автожолымен (ҮАААЖ) байланыстыратын алты радиалды жолдың құрылысы жалғасуда: Ақын Сара, Саин, Рысқұлов, Абай, Тлендиев көшелері мен Солтүстік айналма жолы. Бұл бағыттар мегаполистің орталық көшелеріндегі көлік жүктемесін азайтып, жол жүру уақытын қысқартып, экологиялық жағдайды жақсартуға ықпал етеді.

Сонымен қатар, Қонаев қаласының көше-жол инфрақұрылымын кешенді дамыту жобасы іске асырылуда. Магистраль жолдарды кеңейту және көлік ағынын басқарудың интеллектуалды жүйесін енгізу жоспарланған.

Аймақта жолаушылар тасымалын жаңғырту жұмыстары да қатар жүргізілуде:

• Алматы қаласының әкімдігімен бірлесіп 12 жаңа қала маңындағы маршрут іске қосылады,

• коммуналдық автопаркке 30 автобус, жеке тасымалдаушыларға 33 автобус сатып алынады,

• мектеп автобустарын да қамтитын бірыңғай цифрлық диспетчерлік жүйе енгізілуде.

2024 жылдың қорытындысы бойынша, облыс жолдарының 94%-ы қанағаттанарлық және жақсы күйде. 2025 жылы бұл көрсеткішті 95%-ға жеткізу көзделген. Әлеуметтік нысандарға баратын жолдарға, заманауи жол белгілерін орнатуға және жол таңбаларын жаңартуға ерекше назар аударылады.

Алматы облысы жол инфрақұрылымын дамытуды жүйелі түрде қолға алып, заманауи технологиялар мен мониторинг деректеріне және аумақтық даму басымдықтарына сүйене отырып жұмыс атқаруда. Бұл бағдарлама тиімді, тұрақты әрі қауіпсіз көлік жүйесін құруға мүмкіндік береді. Ол өз кезегінде экономикалық өсім мен халықтың өмір сапасын арттыруға септігін тигізеді.

Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/almobl/press/news/details/1046640?lang=kk