Шымкент қаласының Әл‑Фараби ауданында бүгінгі таңда 12 мекенжайда орнатылған ауызсу субұрқақтары тұрғындарға таза және тегін су тасқынын жеткізуде. Бұл құрылғылар қоғамдық орындарда — саябақтар, аялдамалар, базарлар мен жаяужол бойында халық көп жүретін аймақтарда орналастырылған. Мұндай шешім күн сайын жүздеген адамға су ішу мүмкіндігін беріп қана қоймай, жалпы қаланың санитарлық ахуалын жақсартуға бағытталған маңызды бастама.

Аудан әкімдігі мен коммуналдық мемлекеттік мекемелер субұрқақтардың санитарлық тазалығын бақылауда: күнделікті арнайы техникалық қызмет көрсетіліп, ағын су арналары тексеріліп, сағат сайын судың сапасы өлшенеді.

Алғаш рет 2023 жылы шағын пилоттық негізде сынақ ретінде орнатылған үш субұрқақ қатты пікірталас туғызған еді: кейбір тұрғындар және санитарлық мамандар су сапасының сенімділігіне күмән келтірді. Сол кезеңде әзірге қаншама техникалық дефект немесе су қысымы төмендеу көрсеткіштері тіркелді. Дегенмен жергілікті билік бұл сындарды ескеріп, техникалық стандарттарды күшейтті: су сүзгілеу құрылғылары жаңартылып, санитарлық нормаларға сәйкестендірілді. Сынық бастаманы тұрақты әрі масштабты іске айналдыруға нақты қадам құрылды.

2024 жылы субұрқақтар саны сегізге дейін жетті және қызмет көрсету жүйесі жетілдірілді. Судың химиялық және микробиологиялық құрамын талдау аптасына екі реттен күнделікті режимге көшірілді. Сондай‑ақ қоғамдық қызметкерлер мен ерікті волонтерлер субұрқақ маңындағы айналаның тазалығын қамтамасыз етуде белсенді рол ойнап, әрбір адам келесіге үлгі болуы керегін айтты.

Ұқсас басқа бір қалада — Таразда өткен бастапқы жобаларда орнатылған субұрқақтардың көптен-көп кезінде техникалық ақаулар мен ластану проблемалары көп болған. Ал әл‑Фараби ауданында 2025 жылға қарай жүйелі түрде мониторинг пен қызмет көрсету мобильді топтармен күшейтілді. Әр субұрқақтың алдында QR-код қойылып, тұрғындар сол код арқылы судың сапасын онлайн тексере алады. Бірнеше тұрғын субұрқақтарға сурет жүктеп, «суды жылытып тұру» немесе «арнайы тазалау жүргізу» сияқты өтініштерін білдіруде.

Ең бастысы, субұрқақтардың санитарлық жағдайын тұрақты бақылау мақсатында арнайы кесте ұйымдастырылды: күніне кемінде бір рет сантехникалық тексеріс, екі рет су сапасын өлшеу және су тартып тұрушы арнайы персоналмен су деңгейінің индикациясы құрылады. Бұл шаралар халықтың сенімін қайтаруға көмектесті.

Ауызсу субұрқақтарын орнатудың тағы бір әлеуметтік маңызы — әлеуметтік-экономикалық қолжетімділік. Тегін таза суға қол жеткізу мүмкіндігі аз қамтылған отбасылар мен көшеде ұзақ жүрген азаматтар үшін үлкен көмек. Бұрын су сатып алуға мәжбүр болғандар енді субұрқақтан су алып, шығындарын азайтып келеді.

Қоғамдық мүлікке жанашырлықты арттыру үшін әкімдік тұрғындарды субұрқақтарды ұқыптылықпен пайдалануға шақырды. Адамдар келесі буынға таза орта қалдыруға үлес қосу үшін құрылғыларды бүлдірмей, сатып алынбаған қалдықтарды тастамауға үндейді. Осы орайда оқушылар арасында экологиялық білім беру жұмыстары жанданды, мектептерде «Таза субұрқақ — сенің құқығың» тақырыпты сағыттар мен сурет байқаулары жарияланды.

Биылғы жылы аталған 12 субұрқақ үшін 200‑ден астам ауыз судың үлгілерін тексеру кезінде хлор мөлшерінің нормативтік шектерден аспағаны анықталды. Мұндай нәтижеге дейін тексеріс дәлірек және жиі жүргізілді. Сонымен қатар жергілікті микрофлора талдануы нақты көрсеткіштермен жүзеге асырылды.

Өткен жылы су сапасының жұқтырылуы салдарынан бірнеше субұрқақ уақытша жабылғанын білсек, биылғы сенімді техникалық мониторинг жүйесі аясында осындай тәуекелдер жоққа жуықтады. Егер дефект орын алса, оны 2 сағат ішінде түзетуге ұмтылады.

Салыстыру мақсатында басқа аудандарда тазалық сенбіліктері мен коммуналдық жұмыстар жиі жүргізіледі, алайда ауызсу субұрқақтарының тұрақты бақылауы ерекше жағдай. Бұл — тұрғындардың денсаулығын қорғауға бағытталған цифрлық және әлеуметтік талпыныс пен заңдық міндеттердің тиімді үйлесімі.

Қала әкімінің құзырында осындай жобалар — экологияны сақтау, қоршаған орта мен инфрақұрылымды жақсарту мақсатымен қабылданған нақты шаралар. Қаратау ауданының үлгісі бүкіл Шымкент қаласына таралып, басқа аудандарда да су субұрқақтарының санын көбейту және тұрақты қолжетімділік жүйесін енгізу жоспарланған.

Қорытындылай келе, 2025 жылғы 2 тамызда басталған субұрқақ қызметінің белсенді кезеңі тұрғындар үшін нақты пайда әкелді. Тұрғындар таза ауызсуға қол жеткізіп қана қоймай, әлеуметтік жауапкершілікке, қоғамдық мәдениетке де тартылды. Бұл шара экологиялық мәдениетті дамытуда, су ресурстарын ұқыпты пайдалануда маңызды үлгісін көрсетті. Болашақта мұндай жұмыс жүйелі түрде жалғаса беретін болсын!