2025 жылдың 19 тамызында Шымкенттің Әл-Фараби ауданында тағы да ауқымды санитарлық шаралар жүргізілді. Алайда бұл жолы олар бір реттік акцияның бөлігі емес, күнделікті тазалық пен тәртіпті сақтауға бағытталған ұзақ мерзімді бағдарлама болды. Бұл тәсіл ағымдағы жұмысты өткен жылдардан айтарлықтай ерекшелендіреді, бұл кезде тазалау эпизодтық және жиі маусымдарға байланысты болды.

Бұл күні ауданның коммуналдық қызметтері көшелерді, тротуарларды, аулаларды, қоғамдық орындарды тұрмыстық қалдықтардан тазартып, суару арықтарын тазарту жұмыстарын жүргізді, сондай-ақ ондаған тонна қалдықтарды мамандандырылған полигондарға апарды. Шараға ондаған техника мен бірнеше жүздеген жұмысшы жұмылдырылды. Мұндай ауқым жүйелі ұйымдастыру мен нақты жоспарлаудың арқасында мүмкін болды.

Қазіргі жағдайды өткен жылдармен салыстыратын болсақ, айырмашылық айқын болады. Осыдан бірнеше жыл бұрын санитарлық науқандар негізінен көктем мен күз айларында өткізілетін. «Сенбілік» деп аталатындар көшелер мен саябақтарды уақытша тазалауға көмектескенімен, аз уақыттан кейін қоқыс қайта жиналды. Күнделікті бақылаудың жоқтығы мен техниканың жетіспеушілігі тұрақты тәртіпті сақтауға мүмкіндік бермеді. Кәріз саңылаулары бітеліп қалды, суару арықтары бітеліп қалды, кейбір аулалар айлар бойы тазалауды көрмеді.

Бүгінде бәрі өзгерді. 2025 жылдан бастап Әл-Фарабия ауданында санитарлық тазалық жұмыстары тұрақты тәртіпке көшті. Бұл тазалау және дезинфекциялау тұрақты жұмыс кестесіне айналғанын білдіреді. Коммуналдық қызметтер күн сайын кезекті ауқымды науқанды күтпей-ақ белгілі бір көлемдегі жұмыстарды атқаруда. Бұл стратегияның ұзақ мерзімді әсері бар: көшелер таза болып қалады, антисанитарлық жағдайдың қаупі төмендейді, қала әдемі көрінеді.

Ағымдағы шаралардың тағы бір маңызды ерекшелігі – тұрғындардың белсенділігі. Егер бұрын аудан тұрғындары тазалықты коммуналдық қызметкерлердің міндеті деп қабылдаса, қазір тазалыққа деген жеке жауапкершілігін сезіне бастағандар көбейді. Қала тұрғындары сенбіліктерге қатысып, үйлеріне іргелес аумақтарды тазалап, абаттандыру мәселесінде бастамашылдық танытуда. Мұндай қатысу экологиялық мәдениетті қалыптастырады, бұл соңғы жылдардың басты жетістігі болуы мүмкін.

Техника да маңызды рөл атқарады. Өткен жылдары көптеген жұмыстар қолмен орындалып, олардың тиімділігі айтарлықтай төмендеді. 2025 жылы жағдай өзгерді: аудан қоқыс шығаратын заманауи техникалар, көшелерді жуатын және жапырақтарды тазалайтын арнайы машиналар, арықтарды тазартатын техникалар алды. Осының арқасында процесс жұмысшылар үшін тезірек, жақсырақ және қауіпсіз болды.

Сонымен қатар, қазіргі кезеңде ақпараттық-ағарту жұмыстарына көп көңіл бөлінуде. Құзырлы органдар мен мамандар тұрғындармен кездесулер өткізіп, санитарлық нормаларды сақтаудың неліктен маңызды екенін, тұрмыстық қалдықтарды қалай дұрыс шығару керектігін, қоқысты арық-суық, жол жиегіне тастауға неліктен тыйым салынғанын түсіндіріп жатыр. Бұл шаралар адамдардың тазалыққа деген көзқарасын бірте-бірте өзгертеді: тұрғындардың кірге шағымданудың орнына, мәселені шешуге өздері атсалысуға құштарлық пайда болады.

Өткен жылдармен салыстырғанда ағымдағы санитарлық шаралардың бірнеше негізгі айырмашылықтарын анықтауға болады:

1. Жүйелі – бір реттік сенбілік күндерінің орнына тұрақты тазалық кестесі енгізілді.

2. Масштаб – арнайы негізде емес, күн сайын көбірек адамдар мен жабдықтар тартылады.

3. Ақпараттық қамтамасыз ету – түсіндіру жұмыстары арқылы тұрғындар белсенді түрде тартылуда.

4. Тұрғындардың қатысуы – тәртіпке ортақ жауапкершілік әдеті қалыптасады.

5. Кешенді тәсіл тек көшелер мен аулаларды ғана емес, сонымен қатар арықтарды, саябақтар мен қоғамдық орындарды қамтиды.

Санитарлық жұмыстың бұл үлгісі өмір сүру сапасына тікелей әсер етеді. Таза көшелер мен аулалар инфекцияның таралу қаупін азайтады, қаланың көркін жақсартып, өмір сүруге қолайлы етеді. Тұрғындар соңғы айларда жағымсыз иістердің азайып, аялдамалар мен тротуарлардың таза болғанын, саябақтар мен алаңдарда уақытыңызды қараусыз қалдырмай өткізуге болатынын айтады.

Ұзақ мерзімді перспективада тұрақты санитарлық шаралар коммуналдық қызметтерге жүктемені азайтады. Күнделікті тазалау кезінде жиналған қоқыс мөлшері азаяды, яғни оны жою үшін аз ресурстар қажет. Бұл тиімділікті арттырып қана қоймай, бюджет қаражатын үнемдеуге мүмкіндік береді.

Осылайша, 2025 жылы Шымкент қаласы Әл-Фараби ауданындағы санитарлық шаралар қала өмірін ұйымдастырудың жаңа кезеңі болды. Эпизодтық және уақытша әрекеттерден олар билік пен азаматтардың жауапкершілігіне негізделген тұрақты жүйеге айналды. Бұл тәжірибе еліміздің тазалық мәселесі әлі де өткір тұрған басқа аудан-қалаларға үлгі бола алады.

Негізгі нәтиже – тазалық бір әрекеттің уақытша нәтижесі болудан қалды. Бұл күн сайын сақталып, өмір сүру нормасына айналуда. Ал бұл қазірдің өзінде заманауи, қауіпсіз және жайлы Шымкенттің жаңа бейнесін қалыптастыруға жасалған елеулі қадам.