2025 жылдың 19 тамызында Шымкент қаласының Әл-Фараби ауданында тағы да ауқымды санитарлық тазалау жұмыстары жүргізілді. Алайда бұл жолы олар бір реттік науқанның бөлігі емес, күнделікті тазалық пен тәртіпті сақтауға бағытталған ұзақ мерзімді бағдарлама болды. Бұл тәсіл ағымдағы жұмысты өткен жылдардан айтарлықтай ерекшелендіреді, бұл кезде тазалау мезгіл-мезгіл және маусымдық болды.

Бұл күні аудандық коммуналдық қызметтер көшелерді, жаяу жүргіншілер жолын, аулаларды, қоғамдық орындарды тұрмыстық қалдықтардан тазартып, арықтарды тазартып, ондаған тонна қоқыстарды арнайы полигондарға тасымалдады. Іс-шараларға ондаған техника мен бірнеше жүздеген жұмысшы жұмылдырылды. Мұндай ауқымды жұмыс жүйелі ұйымдастыру мен нақты жоспарлаудың арқасында мүмкін болды.

Қазіргі жағдайды өткен жылдармен салыстырсақ, айырмашылық айқын болады. Осыдан бірнеше жыл бұрын санитарлық тазалық науқаны негізінен көктем мен күзде өткізілетін. «Сенбілік» деп аталатындар көшелер мен саябақтарды уақытша тазалауға көмектесті, бірақ аз уақыттан кейін қайтадан қоқыс жиналатын болды. Күнделікті бақылаудың жоқтығы және тиісті жабдықтың болмауы тұрақты тазалықты сақтауды мүмкін етпеді. Кәріз қақпақтары бітеліп қалды, суару арықтары бітеліп қалды, кейбір аулалар айлар бойы тазаланбай жатты.

Бүгінде бәрі өзгерді. 2025 жылдан бастап Әл-Фараби ауданында санитарлық тазалау жұмыстары жүйелі түрде жүргізіліп келеді. Бұл тазалау және дезинфекциялау тұрақты кестенің бір бөлігіне айналғанын білдіреді. Коммуналдық қызметтер күн сайын келесі ірі науқанды күтпестен белгілі бір жұмыс көлемін орындайды. Бұл стратегияның ұзақ мерзімді әсері бар: көшелер таза болып қалады, антисанитариялық жағдайдың қаупі төмендейді, қала жақсы күтілген көрінеді.

Ағымдағы шаралардың тағы бір маңызды ерекшелігі – тұрғындардың белсенді қатысуы. Тұрғындар бұрын тазалықты коммуналдық қызметкерлердің міндеті деп есептесе, қазір тазалыққа деген жеке жауапкершілігін сезіне бастағандар көбейді. Тұрғындар сенбіліктерге қатысып, үйлерінің айналасын тазалап, абаттандыру жұмыстарына бастамашылық етеді. Бұл қатысу экологиялық мәдениетті қалыптастырады, бұл соңғы жылдардағы ең маңызды жетістік.

Құрал-жабдықтар да маңызды рөл атқарады. Бұрынғы жылдары көп жұмыс қолмен атқарылды, бұл оның тиімділігін айтарлықтай төмендетті. 2025 жылы жағдай өзгерді: аудан қоқыс шығаратын заманауи техникалар, мамандандырылған көше жуу және жапырақ тазалау машиналары, суару арықтарын тазалауға арналған техника алды. Бұл процесті тезірек, тиімдірек және жұмысшылар үшін қауіпсіз етті.

Сонымен қатар, қазіргі кезеңде ақпараттық-ағартушылық күш-жігерге үлкен көңіл бөлінуде. Құзырлы органдар мен мамандар халықпен кездесулер өткізіп, санитарлық нормаларды сақтаудың маңыздылығын, тұрмыстық қалдықтарды қалай дұрыс тастау керектігін, қоқыстарды арықтарға, жол жиегіне тастауға болмайтынын түсіндіруде. Бұл шаралар адамдардың тазалыққа деген көзқарасын бірте-бірте өзгертіп жатыр: тұрғындардың кірге шағымданудың орнына, мәселені шешуге атсалысуға деген ынтасы артып келеді.

Өткен жылдармен салыстырғанда ағымдағы санитарлық шаралардың бірнеше негізгі айырмашылықтарын анықтауға болады:

1. Жүйелі тәсіл – бір реттік тазалық күндерінің орнына тұрақты тазалау кестесі енгізілді.

2. Масштаб – жеке-жеке емес, күн сайын көбірек адамдар мен жабдықтар тартылады.

3. Ақпараттық қамтамасыз ету – түсіндіру жұмыстары арқылы тұрғындар белсенді түрде тартылуда.

4. Тұрғындардың қатысуы – тәртіпке ортақ жауапкершілік әдеті қалыптасады.

5. Кешенді тәсіл тек көшелер мен аулаларды ғана емес, сонымен қатар арықтарды, саябақтар мен қоғамдық орындарды қамтиды.

Бұл санитарлық үлгі өмір сапасына тікелей әсер етеді. Таза көшелер мен аулалар инфекция қаупін азайтады, қаланың көркін жақсартып, өмір сүруге қолайлы етеді. Тұрғындар соңғы айларда жағымсыз иістердің азайғанын, аялдамалар мен жаяу жүргіншілер жолының таза болғанын, саябақтар мен алаңдарда өздерін қараусыз қалдырмай өткізе алатынын айтады.

Ұзақ мерзімді перспективада санитарлық тазалық шараларын жүйелі түрде жүргізу коммуналдық қызметке түсетін салмақты азайтады. Күнделікті тазалау жұмыстары жүргізілгенде, жинақталған қалдықтардың мөлшері азаяды, яғни оларды кәдеге жарату үшін азырақ ресурстар қажет. Бұл тиімділікті арттырып қана қоймай, бюджет қаражатын үнемдейді.

Осылайша, 2025 жылы Шымкенттегі Әл-Фараби ауданындағы санитарлық тазалық жұмыстары қала өмірін ұйымдастырудың жаңа кезеңін белгіледі. Кездейсоқ және уақытша бастамалардан олар биліктің де, қала тұрғындарының да жауапкершілігіне негізделген тұрақты жүйеге айналды. Бұл тәжірибе тазалық өзекті мәселе болып қала беретін еліміздің басқа аудандары мен қалаларына үлгі бола алады.

Басты нәтиже – тазалық енді бір бастаманың уақытша нәтижесі емес. Бұл күн сайын сақталатын өмірлік нормаға айналуда. Бұл заманауи, қауіпсіз және жайлы Шымкенттің жаңа бейнесін қалыптастыруға жасалған маңызды қадам.