2025 жылғы 1 қыркүйек күні Абай ауданында жерді тиімді пайдалану мен заңдылықты қамтамасыз ету бағытында ауқымды жұмыстар атқарылып жатқаны белгілі болды. Прокуратура органдарының негізгі мақсаты – жерді өз бетінше иемдену жағдайларын болдырмау, мақсатсыз пайдалануды анықтау және пайдаланылмай жатқан жерлерді шаруашылық айналымына енгізу. Мұндай кешенді тәсіл аудандағы жер қатынастары саласындағы түйткілді мәселелерді шешуге, сондай-ақ әділ бөліністі қамтамасыз етуге мүмкіндік беріп отыр.

Аудан прокуратурасы назар аударып отырған маңызды бағыттардың бірі – өз бетінше иемденілген аумақтарды түгендеу және паспортизациялау.

Есепті кезең ішінде 1087 заңсыз жер басып алу фактісі анықталды. Тиісті шаралардың нәтижесінде 142 жер учаскесі босатылып, олардың бірқатарына заңсыз тұрғызылған ғимараттар сүрілді. Бұл жұмыс заңдылықты қалпына келтіруге ғана емес, сонымен бірге мемлекет пен меншік иелерінің құқықтарының бұзылуына жол бермеуге ықпал етті.

Осы арқылы босатылған жерлерді мемлекет қайтадан заңды айналымға енгізіп, әлеуметтік-экономикалық мақсаттарға пайдалануға мүмкіндік алып отыр.

Прокуратура тек әкімшілік шаралармен шектеліп қалмай, қылмыстық-құқықтық құралдарды да кеңінен қолданып отыр. Аудан аумағында жерді заңсыз сату ісімен айналысқан 10 адам қылмыстық жауапкершілікке тартылды.

• Олардың жетеуі сот үкімімен нақты жазаға кесілді.

• Үшеуі бойынша тергеу амалдары жалғасып жатыр.

Бұл жағдай құқық қорғау органдары заңсыздықпен күресте қатаң ұстанымда екенін көрсетеді. Жерді заңсыз саудалаған адамдардың жазалануы болашақта мұндай қылмыстардың алдын алуға ықпал ететіні сөзсіз.

Жерді бақылау шараларының тиімділігін арттыру мақсатында арнайы мобильді топтар құрылып, олар аудан аумағын апта сайын қадағалап отырады.

Бұл топтардың жұмысына заманауи технологиялар тартылған:

• дрондар арқылы әуе түсірілімі жүргізіледі;

• «Қазақстан Ғарыш Сапары» АҚ-ның спутниктік суреттері қолданылады;

• деректерді жасанды интеллект негізінде талдау жүйесі енгізілген.

Мұндай әдістер заңсыз құрылыс пен жерді өз бетінше басып алу белгілерін ерте кезеңде анықтауға мүмкіндік береді. Нәтижесінде соңғы екі жылда Абай ауданында жаңа жер басып алу деректері тіркелген жоқ. Бұл – атқарылған жұмыстың жоғары тиімділігін айғақтайтын маңызды көрсеткіш.

Прокуратура жерді мақсатсыз пайдалану жағдайларын да назардан тыс қалдырмайды. Тексеру барысында жалпы көлемі 5,4 гектар болатын 10 коммерциялық нысан анықталды. Олардың нарықтық құны 141 миллион теңгені құрады.

Атқарылған шаралар нәтижесінде:

• бұл жерлер мемлекеттік меншікке қайтарылды;

• алты жер учаскесі бойынша 10 миллион теңгеден астам өтеу құны өндірілді;

• жалпы алғанда, мемлекетке 91,9 гектар жер қайтарылып, оның құны 4,5 миллиард теңге деп бағаланды.

Бұл көрсеткіштер мемлекет мүддесін қорғаумен қатар, жерді тиімді пайдалануға жол ашады.

Заңсыз жер айналымының жолын кесу және мемлекетке жер ресурстарын қайтару ауданның әлеуметтік-экономикалық дамуына зор үлес қосады. Жердің әділ бөлінуі:

• жаңа инвестицияларды тартуға мүмкіндік береді;

• кәсіпкерліктің дамуына жағдай жасайды;

• инфрақұрылымды жетілдіруге және әлеуметтік нысандар салуға жол ашады;

• халықтың мемлекеттік органдарға деген сенімін арттырады.

Сонымен қатар, заңсыз схемалардың жойылуы әділ бәсекелестікті қалыптастырып, барлық шаруашылық субъектілері үшін тең мүмкіндік туғызады.

Абай ауданы прокуратурасы қол жеткізілген нәтижелермен шектелмей, жұмысты әрі қарай күшейтуді жоспарлап отыр. Алдағы уақытта:

• жер мониторингінде цифрлық технологияларды кеңейте қолдану;

• тұрғындар мен кәсіпкерлер арасында профилактикалық түсіндіру жұмыстарын күшейту;

• деректерді талдаудың жаңа әдістерін енгізу арқылы заң бұзушылықтарды ерте анықтау көзделуде.

Бұл бастамалар аудандағы жер қатынастары саласының ашық әрі әділ болуына ықпал етеді.

2025 жылы Абай ауданында жүргізілген кешенді шаралардың нәтижесінде:

• 1087 заңсыз жер басып алу фактісі әшкереленді;

• 142 учаске босатылды;

• заңсыз сату ісімен айналысқан 10 адам қылмыстық жауапкершілікке тартылды;

• мемлекетке жалпы көлемі 91,9 гектар жер қайтарылды, құны 4,5 миллиард теңге.

Жалпы алғанда, прокуратураның үйлесімді жұмысы, заманауи технологиялардың қолданылуы және қатаң қылмыстық-құқықтық шаралар жерді заңсыз пайдаланумен күресте елеулі нәтижелер берді.

Бұл жұмыстар аудандағы жер ресурстарының әділ және тиімді бөлінуіне, сондай-ақ қоғам мүддесіне сай игерілуіне берік негіз қалайды.