2025 жылдың 4 қыркүйек күні Шымкент қаласында маңызды құжатқа қол қойылды. Қала әкімдігі мен «Қазақтелеком» акционерлік қоғамы арасында «Ақылды қала» жобасын жүзеге асыруға бағытталған меморандум қабылданып, оның негізгі мақсаты – қала тұрғындарының өмірін барынша ыңғайлы ету, заманауи цифрлық шешімдер арқылы қауіпсіз әрі жайлы орта қалыптастыру.

Меморандумға Шымкент қаласының әкімі Ғабит Сыздықбеков пен «Қазақтелеком» АҚ Басқарма төрағасы Бағдат Мусин қол қойды. Бұл келісім жаңа технологияларды енгізу арқылы мегаполистің инфрақұрылымын жақсартып, тұрғындардың тұрмыс сапасын арттыруға бағытталған бірегей қадам болып отыр.

Келісім аясында «Smart Shymkent» жол картасы жасалып, оның шеңберінде түрлі пилоттық жобалар іске қосылады. Атап айтқанда, тұрғындардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, қаладағы инфрақұрылымның сапасын бақылауға және экологиялық жағдайды жақсартуға бағытталған цифрлық сервистерді сынақтан өткізу жоспарлануда.

Мұндай шешімдер тек техникалық қана емес, әлеуметтік маңызға да ие. Өйткені «ақылды қала» технологиялары – әрбір азаматтың күнделікті өмірін жеңілдетіп, мемлекеттік қызметтердің қолжетімділігін арттыруға мүмкіндік береді.

Меморандум шеңберінде назарға алынатын негізгі бағыттардың бірі – инфрақұрылымды орталықтандырылған бақылау жүйесін құру. Бұл жүйе қаладағы жолдар, көпірлер, жарықтандыру, қоғамдық көлік және басқа да нысандардың жағдайын онлайн бақылауға мүмкіндік береді.

Сонымен қатар, дрондардың бірыңғай инфрақұрылымын енгізу көзделген. Ұшқышсыз ұшу аппараттары қаладағы жағдайды қадағалап, бірқатар міндетті атқаратын болады:

• жол жөндеу жұмыстарына мониторинг жүргізу;

• қоқыс шығару қызметінің сапасын бақылау;

• жол белгілерін орнату барысын қадағалау;

• заңсыз құрылыстарды анықтау;

• рұқсат етілмеген қоқыс үйінділерін бақылау.

Мұндай қадамдар тек әкімдік үшін ғана емес, қарапайым тұрғындар үшін де үлкен пайда әкелмек. Өйткені кез келген заңбұзушылық немесе мәселе жедел анықталып, тиісті шаралар дер кезінде қабылданатын болады.

Айта кетейік, «Қазақтелеком» АҚ осындай жобаны бұған дейін Ақмола облысында сәтті жүзеге асырған болатын. Сол тәжірибенің арқасында компания қазір Шымкентке де дәл осындай тиімді технологияларды кезең-кезеңімен енгізуді қолға алмақ.

Бұл шешім Шымкенттің инфрақұрылымын жақсартумен қатар, республика бойынша «ақылды қала» үлгісін дамытуға жол ашады. Ұлттық деңгейде алғанда, Қазақстанның цифрлық трансформациясы да осы секілді жобалар арқылы нығая түспек.

Жаңа технологиялар тек қана инфрақұрылымды емес, экологиялық жағдайды да бақылауға мүмкіндік береді. Дрондар мен сенсорлық жүйелер арқылы ауаның сапасы, жасыл аймақтардың жағдайы және қоршаған ортаның басқа да көрсеткіштері бақыланбақ.

Бұдан бөлек, төтенше жағдай орын алған кезде жедел әрекет ету тетіктері енгізіледі. Яғни табиғи апат, өрт немесе басқа да оқыс оқиға кезінде жауапты қызметтер бірден хабар алып, тиісті шараларды қолға алады. Бұл қала тұрғындарының қауіпсіздігін айтарлықтай арттырады.

Қала әкімі Ғабит Сыздықбеков меморандумға қол қою рәсімінде сөйлеген сөзінде:

– «Қазақтелеком» компаниясының мамандарына әріптестігі үшін алғысымды білдіремін. Озық технологияларды енгізу – біздің қаламыз үшін өте маңызды. Бұл жобалар қала тұрғындарының өмір сапасын жақсартып қана қоймай, әкімдік жұмысының ашықтығы мен тиімділігін арттырады. Біз бірлесе жұмыс істесек, Шымкент еліміздегі ең заманауи әрі ыңғайлы мегаполистердің біріне айналарына сенімдімін», – деді.

«Smart Shymkent» жобасы тек техникалық дамуды ғана емес, қоғамдық қатынастарды жаңа деңгейге шығаруды көздейді. Тұрғындар кез келген мәселені онлайн түрде хабарлай алады, ал әкімдік заманауи технологиялар арқылы оны тез арада шешу мүмкіндігіне ие болады.

Бұл тұрғындардың билікке деген сенімін арттырып, қаладағы басқару сапасын жақсартады. Сондай-ақ жастар үшін жаңа жұмыс орындары ашылып, ІТ-мамандардың әлеуеті тиімді пайдаланылатын болады.

Шымкент қаласында қол қойылған меморандум – «Ақылды қала» концепциясын жүзеге асырудағы маңызды қадам. «Smart Shymkent» жол картасы аясында іске асырылатын жобалар қала тұрғындарының тұрмысын жеңілдетіп, қауіпсіздігін күшейтеді және экологиялық тепе-теңдікті сақтауға үлес қосады.

Жаңа технологиялардың арқасында Шымкент тек Қазақстанның ғана емес, бүкіл Орталық Азияның инновациялық орталығына айналу әлеуетіне ие.

Осылайша, 2025 жылдың 4 тамызында жасалған меморандум – болашақтың цифрлық қаласын қалыптастыру жолындағы нақты әрі сенімді қадам болып отыр.