2025 жылдың 4 қыркүйегінде Шымкентте маңызды құжатқа қол қойылды. Қала әкімдігі мен «Қазақтелеком» АҚ «Ақылды қала» жобасын жүзеге асыру туралы меморандумға қол қойды. Оның басты мақсаты – цифрлық технологияларды енгізу арқылы тұрғындардың өмірін барынша ыңғайлы, қауіпсіз және заманауи ету.

Құжатқа әкім Ғабит Сыздықбеков пен «Қазақтелеком» АҚ басқарма төрағасы Бағдат Мусин қол қойды. Тараптар бұл ынтымақтастық Шымкенттің цифрлық трансформациясына, қаланың инфрақұрылымын нығайтып, тұрғындардың өмір сүру сапасын жақсартуға маңызды қадам болатынына сенім білдірді.

Меморандум аясында пилоттық жобаларды іске қосуды қамтитын «Smart Shymkent» арнайы жол картасы әзірленді. Олар жайлы қалалық ортаны құруға, қауіпсіздікті арттыруға, цифрлық қызметтерді енгізуге және оларды қолданыстағы жүйелерге біріктіруге бағытталған.

«Қазақтелеком» өкілдерінің айтуынша, қала жақын арада туындаған жағдайларға жедел ден қоюға және қаланың инфрақұрылымын тиімдірек басқаруға мүмкіндік беретін жаңа шешімдерді сынауды бастайды.

Жобаның негізгі элементтерінің бірі орталықтандырылған инфрақұрылымдық мониторинг жүйесін құру болады. Ол жолдардың, көпірлердің, көшелерді жарықтандырудың, қоғамдық көліктердің және басқа да инфрақұрылымдардың жай-күйін нақты уақыт режимінде бақылауға мүмкіндік береді.

Бірыңғай дрон инфрақұрылымын енгізуге ерекше көңіл бөлінетін болады . Ұшқышсыз ұшу аппараттары кең ауқымды функцияларды орындайды:

• жол жұмыстары мен жөндеу сапасын бақылау;

• қоқыстың уақтылы шығарылуын қадағалау;

• жол белгілерін орнатуды қадағалау;

• заңсыз ғимараттарды анықтау;

• заңсыз үйінділерді бақылау.

Бұл шаралар бұрын айтарлықтай ресурстар мен уақытты қажет ететін мәселелерді тезірек шешуге көмектеседі. Енді кез келген ақауды немесе бұзушылықты тез анықтауға болады және қызметтер дереу әрекет ете алады.

«Қазақтелекомның» осыған ұқсас шешімдерді енгізуде табысты тәжірибесі бар екенін атап өткен жөн. Ақмола облысында компания цифрлық инфрақұрылымды мониторингілеу жобасын жүзеге асырды, оның тиімділігі жоғары болды.

Бұл тәжірибе енді Шымкентте кезең-кезеңімен жүзеге асырылатын болады. Бұл басқару сапасын арттырып қана қоймай, қаланы бүкіл ел бойынша «ақылды қала» тұжырымдамасын жүзеге асыруда көшбасшыға айналдырады.

Іс-шаралардың жеке блогы экологиялық мәселелерге арналады. Дрондар мен сенсорлық жүйелер ауа сапасын, жасыл аумақтардың жағдайын және тұтастай алғанда қоршаған ортаны бақылауға мүмкіндік береді.

Сонымен қатар, төтенше жағдайларды жою жүйесі ерекше маңызды болады. Төтенше жағдайлар кезінде — табиғи апаттар, өрттер немесе басқа да оқиғалар болсын — қалалық қызметтер нақты уақыт режимінде ақпаратты алады. Бұл жауап беру уақытын қысқартады және әсерді азайтады.

Меморандумға қол қою рәсімінде сөз алған Шымкент қаласының әкімі Ғабит Сыздықбеков:

"Қазақтелеком басшылығы мен мамандарына ынтымақтастыққа дайындығы үшін алғысымды білдіргім келеді. Қаламыз үшін озық технологияларды енгізудің маңызы зор. Бірлескен жобалар тұрғындарға айтарлықтай пайда әкелетініне және Шымкенттің заманауи мегаполис ретінде дамуына негіз болатынына сенімдіміз. Осындай бастамалардың арқасында біз тұрғындардың өмірін жайлы әрі қауіпсіз ететін боламыз".

«Smart Shymkent» жобасы тек технологиялық ілгерілеуімен ғана маңызды емес. Сондай-ақ тұрғындар мен билік арасындағы қоғаммен қарым-қатынасты дамытып, сенімін арттыруды көздейді.

Цифрлық қызметтерді пайдалана отырып, тұрғындар онлайн режимінде проблемалар туралы хабарлай алады, ал қалалық қызметтер жылдам жауап береді. Бұл әкімдік жұмысының ашықтығын арттырып, коммуникацияны жақсартып, әрбір тұрғынның қаланың дамуына өз үлесін қосуына мүмкіндік береді.

Сонымен қатар, жаңа технологияларды енгізу қосымша жұмыс орындарын, әсіресе IT және инновация мамандарын құруға мүмкіндік береді. Жастар жоғары технологиялық жобаларда өз әлеуетін іске асыруға мүмкіндік алады, бұл өңірдің жұмыс күшіне оң әсер етеді.

Меморандум ағымдағы пилоттық жобаларды ғана емес, ұзақ мерзімді жоспарларды да қамтиды. Олардың қатарында «ақылды қала» жүйесін қала өмірінің барлық салаларына: көлік пен тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықтан бастап денсаулық сақтау мен білім беруге дейін кеңейту кіреді.

Алдағы уақытта тұрғындар бірыңғай цифрлық портал арқылы коммуналдық төлемдерді төлей алады, жедел жәрдем шақыра алады, инфрақұрылым жағдайын бақылай алады, қоғамдық талқылауларға қатыса алады.

Шымкент қаласы әкімдігі мен «Қазақтелеком» АҚ арасында меморандумға қол қою «ақылды қала» тұжырымдамасын жүзеге асырудағы маңызды қадам болды. «Smart Shymkent» жобасы қала тұрғындарының өмірін жайлы, қауіпсіз және экологиялық таза етеді.

Шымкент цифрлық технологиялар әрбір тұрғынға пайда әкелетін заманауи мегаполис мәртебесіне сенімді түрде қадам басып келеді. 2025 жылдың 4 тамызында басталған бастаманың Қазақстанның басқа аймақтарына үлгі болуға және жаңа технологиялардың тұтас бір қаланың өмірін қалай өзгерте алатынын көрсетуге толық мүмкіндігі бар.