Елімізде «Таза Қазақстан» республикалық акциясы қарқынды жүріп жатқанымен, Шымкент қаласының Қаратау ауданында тұрмыстық қатты қалдықтардың уақытылы шығарылмауы тұрғындарды алаңдатуда. Соңғы бір ай көлемінде кейбір көпқабатты үйлердің аулаларында қоқыс контейнерлері толып, айналасына төгіле бастаған. Бұл жағдай аудан халқының күнделікті тұрмысына қолайсыздық тудырып отыр.

Қаратау ауданындағы бірнеше шағынаудан тұрғындары қоқыс мәселесін жиі көтеріп жүр. Олардың айтуынша, қоқыс шығаратын компания қызметін дұрыс атқармайды.

«Әдетте біз ай сайын қоқыс шығару үшін төлем жасаймыз. Бірақ соңғы төрт аптада контейнерлерді ешкім босатқан жоқ. Енді адамдар қалдықтарды қасына қояды. Жел тұрса, бәрі аулаға шашылып кетеді. Балаларымыз да осындай жерде ойнауға мәжбүр», – дейді тұрғындардың бірі Айнұр Қасымова.

Бұл пікірді басқа да тұрғындар қуаттайды. Олар әлеуметтік желілерде суреттер мен бейнематериалдар жариялап, билік өкілдерінің назарын аударуға тырысуда.

Мамандардың айтуынша, тұрмыстық қалдықтардың ұзақ уақыт жиналмауы тек эстетикалық қана емес, сонымен қатар санитарлық-эпидемиологиялық қауіп тудырады.

Қоқыс ыдырап, шіріген сайын жағымсыз иіс шығып, шыбын-шіркей мен кеміргіштер көбейеді. Мұндай жағдай инфекциялық аурулардың таралуына ықпал етеді. Әсіресе балалар үшін қауіпті, өйткені олар аулаларда ойнайды.

Қаратау ауданы әкімдігі тұрғындардың шағымдарын растап отыр. Әкімдік өкілдерінің айтуынша, мәселе бірқатар себептерге байланысты туындаған.

«Ауданымыз қарқынды дамып жатыр, жаңа тұрғын үйлер, шағынаудандар бой көтеруде. Соған сәйкес қоқыс көлемі де артып отыр. Сонымен қатар, мердігер компанияның кейбір техникасы істен шыққан. Бұл мәселені шешу үшін қосымша көліктер тарту және мердігерге талап қою жұмыстары жүргізілуде», – деді аудан әкімдігінің өкілі.

Қызығы сол – дәл осы уақытта қалада «Таза Қазақстан» акциясы өткізіліп жатыр. Оған мемлекеттік қызметкерлер, еріктілер, студенттер қатысып, орталық көшелер мен саябақтарды қоқыстан тазартып жүр.

Алайда Қаратау ауданындағы жағдай бұл бастаманың тиімділігіне күмән тудырады. Тұрғындардың айтуынша, орталықтағы акциялардан гөрі күнделікті ауладағы тазалық әлдеқайда маңызды.

«Акция жасап, суретке түсіп, есеп беру оңай. Бірақ бізге ең қажеті – күнделікті тазалық. Егер қоқыс дер кезінде шығарылмаса, ешқандай акция көмектеспейді», – дейді Бақытжан Ахметов есімді тұрғын.

Экология саласының сарапшылары мұндай жағдайды бір реттік шаралармен шешу мүмкін емес деп санайды. Қалада жүйелі түрде бақылау мен жауапкершілік күшейтілуі тиіс.

1. Мердігер компаниялардың жауапкершілігін арттыру – келісімшарт талаптарын орындамаған жағдайда айыппұл салу немесе жаңа компанияларды тарту.

2. Контейнерлер санын көбейту – жаңа ықшамаудандарда қоқыс алаңдары жетіспейді.

3. Қосымша техника тарту – ескі көліктер жиі істен шығады, сондықтан жаңа техника қажет.

4. Тұрғындардың белсенділігі – әр азамат өз ауласындағы мәселені бейжай Экологтар мәселені кеңірек қарастыру қажет деп есептейді. Олар қалдықтарды шығару ғана емес, қоқысты сұрыптау және қайта өңдеу мәдениетін дамыту керектігін алға тартады.

«Бізде қоқыс тек жиналады да, полигонға апарылады. Ал көптеген елдерде тұрмыстық қалдықтар сұрыпталып, қайта өңделеді. Егер осындай жүйе енгізілсе, қоқыс көлемі азаяды, ал қаланың санитарлық жағдайы жақсарады», – дейді эколог Гүлмира Садыкова.

Әрине, қоқыс шығару – коммуналдық қызметтің міндеті. Бірақ кей жағдайда тұрғындардың өздері де мәселені ушықтырады. Кейбір адамдар қоқысты арнайы контейнерге емес, қасына немесе жол жиегіне тастайды. Құрылыс қалдықтарын да бейберекет жерлерге шығарған жағдайлар жиі кездеседі.

«Егер әрбір тұрғын өзі тұратын аулаға жауапкершілікпен қараса, ал билік өз міндетін толық орындаса, мәселе әлдеқайда тез шешілер еді», – дейді жергілікті белсенділер.

Қаратау ауданы тұрғындары әкімдіктің уәдесіне сеніп, алдағы күндері қоқыс шығару жұмыстары қайта жолға қойылады деп күтуде. Олар үшін бұл тек тазалық мәселесі емес, сонымен қатар тұрмыс сапасы мен балалардың денсаулығына тікелей байланысты жағдай.

«Таза Қазақстан» акциясы халыққа экологиялық мәдениетті насихаттауды көздесе, ол ең алдымен күнделікті тазалықтан басталуы тиіс. Егер тұрғындар аулаларында қоқыс үйіндісін көріп отырса, онда акцияның мәні жоғалады.

Қаратау ауданындағы жағдай – қала үшін маңызды сабақ. Ол бізге экологиялық акциялар мен бір реттік сенбіліктер жеткіліксіз екенін көрсетті. Нағыз «Таза Қазақстан» – бұл күн сайынғы жүйелі жұмыс, коммуналдық қызметтің жауапкершілігі және тұрғындардың саналы көзқарасы.