Никотинді, электронды темекі мен вейптерді тұтынудың зияны туралы
15.04.2025 18:44:48 44Темекі шегудің зияны туралы көп айтылды, бірақ ғалымдар мен дәрігерлердің бұл тәуелділіктің таралуынан туындаған алаңдаушылығы артып келеді, себебі әлі де болса көптеген адамдар темекі шегуді зиянды деп санамайды.
Психологтар мен психотерапевттер темекі шегуді психологиялық тәуелділікке жатқызады. Темекіні жиі қолданған кезде никотинге төзімділік пайда болады, ол әр темекі шегу кезінде артады және ішкі ағзалардың жұмысына, терінің күйіне және жалпы денсаулыққа теріс әсер етеді.
Электрондық темекі қазіргі уақытта, әсіресе жасөспірімдер арасында үлкен танымалдылыққа ие болды. Жасөспірім кезіндегі темекі шегетін вейперлерді бүгінде барлық жерде көруге болады.
Жасөспірімдер әдетте дәмдердің әртүрлілігіне байланысты вейптерге қызығушылық танытады. Құлпынай, жалбыз және шоколад иісі бар құрылғылар оларға қауіпті болып көрінбейді.
2023 жылдың шілдесінде Үкімет вейптер, оларға арналған сұйықтықтар мен хош иістендіргіштерді сатуға тыйым салу жоспарын жариялады. Билік мұндай тыйымды балаларды базарларда және тұрғын аудандардағы шағын азық-түлік дүкендерінде еркін сатылатын вейптерді пайдаланудан сақтандыру ретінде жарияланды.
2024 жылғы 19 сәуірде Қазақстанда никотинді (вейптерді), сондай-ақ олар үшін сұйықтықтарды тұтынудың электрондық жүйелерінің айналымына тыйым салатын заң қабылданды. Вейптерге тыйым салу туралы Заң 2024 жылдың 20 маусымында күшіне енді.
Алайда, сатып алушылар оларды жасырын жұмыс істейтін дүкендерден және мессенджерлер арқылы табады. Құқық қорғау органдары заңсыз сауда фактілерін үнемі анықтап отырады.
Мектеп оқушыларының темекі шегуі олардың физикалық және психикалық дамуын бәсеңдетеді, сондықтан мектеп оқушысы темекі шекпеуі тиіс. Мектеп жылдары - бұл физикалық және психикалық өсіп-даму жылдары. Оқу барысында барлық жүктемелерді меңгеру үшін бала ағзасына көп күш қажет. Балалар, жасөспірімдер темекі шегумен неғұрлым ерте танысып, темекі шегуді бастаса, соғұрлым олар оған тезірек үйреніп, болашақта темекі шегуден бас тарту өте қиын болады.
Әлеуметтік жарнама және мектептерде тақырыптық сабақтар жүргізу арқылы электронды темекі мен вейптерді қолданудың алдын-алу тиімділігін арттыруға болады. Жасөспірімдердің сана-сезіміне арнайы әңгімелер, темекі шегудің теріс салдарын көрсету, фотокөрмелерге бару және фильмдер көрсету арқылы әсер етуге болады.
Бірақ, жасөспірімнің темекі шегуден және басқа да жаман әдеттерден аулақ болуға деген тұрақты талпынысын қалыптастырудағы басты рөлді ата-аналар атқаруы тиіс. Тек отбасында ғана тәрбие процесінде қоғамдағы мораль мен мінез-құлық негіздері, денсаулықты сақтау үшін салауатты өмір салтын ұстану қалыптасады.
Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/departament-kkbtu-karaganda/press/news/details/972412?lang=kk