Жалпы ақпарат

Шетелдік инвесторлар кеңесінің 37-пленарлық сессиясы 2025 жылғы 24 маусымда Астанада Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың төрағалығымен өтті. Кеңес – Қазақстан мен оның халықаралық серіктестері арасындағы диалогтың негізгі алаңы болып табылады сондай-ақ елдің ашықтық, реформалар жүргізу және экономиканы әртараптандыру қағидаттарына бейілділігін растайды

Биылғы сессия халықаралық экономикалық бағдарсыздық жағдайындағы мәселелерге, Қазақстанның сыртқы күйзелістерге төзімділігіне, сондай-ақ шетелдік инвестицияларды тарту және қорғау жөніндегі басымдықтарға арналды.

Іс-шараға жетекші халықаралық және ұлттық көшбасшылар қатысты, олардың қатарында: Еуропалық қайта құру және даму банкінің президенті Одиль Рено-Бассо, Қазақстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс министрі Ерсайын Нағаспаев, «Қазақстанның шетелдік инвесторлар кеңесі» қауымдастығының басқарма төрағасы Ерлан Досымбеков, Азия даму банкінің вице-президенті Бхаргав Дасгупта, VEON тобының бас атқарушы директоры Каан Терзиоглу, CNPC вице-президенті Чжан Даовэй, сондай-ақ Alstom компаниясының Африка, Таяу Шығыс және Орталық Азия өңірлері бойынша президенті Мартан Вожур сөз сөйледі.

Президент Қ.Тоқаевтың сөзіндегі негізгі мәлімдеме

Стратегиялық реформалар және климат саласына инвестициялар

• Тұрақты экономика: 2025 жылдың алғашқы бес айында Қазақстан экономикасы 6 %-ға өсті. Өсім көлік, логистика, құрылыс, сауда, тау-кен өндіру өнеркәсібі және өңдеу секторын дамыту есебінен қамтамасыз етілді.
• Инвестициялық штаб: Үкімет жаңа Инвестициялық штабтың көмегімен жалпы құны 70 миллиард АҚШ долларын құрайтын 137 инвестициялық жобамен байланысты мәселелерді шешті. Сондай-ақ инвесторлар жолындағы жүйелі кедергілерді жою мақсатында 140 заңнамалық түзету бастамасы көтерілді.
• Инвесторларды қорғау: Инвесторларға қатысты қандай да бір тексерулер, сотқа дейінгі тергеп-тексеру немесе шектеу шаралары Бас прокуратураның алдын ала келісімінсіз басталмайтынын қамтамасыз ететін жаңа механизм – «прокурорлық сүзгі» енгізілді.
• Бірыңғай цифрлық портал: Инвесторларға мемлекеттік қызметтердің толық спектрін бір терезе қағидаты бойынша ұсынатын Ұлттық цифрлық инвестициялық платформа іске қосылды.
• Салық реформасы: Жаңа Салық кодексі Сенаттың қарауына жолданды. Құжатта отандық өндірушілер үшін мақсатты преференциялар мен жоғары қосылған құны бар өнім экспорттаушыларды қолдау шаралары көзделген.

Өнеркәсіп және тау-кен өндіру секторын дамыту

• Экономиканың тірегі ретінде кен өндіру саласы: Қазақстан тау-кен өндіру секторында ашықтық пен инвестициялық тартымдылықты қамтамасыз ететін құқықтық негізді сақтап отыр. Бұл өз кезегінде Rio Tinto, Fortescue, Ivanhoe, First Quantum және Teck Resources сынды жаһандық ірі компанияларды тартуға мүмкіндік беріп келеді.
• Қосылған құнға ынталандырулар: Президент Тоқаев жаңа Салық кодексіне шикізатты ішкі өңдеуді ынталандыруға бағытталған роялти тәртібін енгізу туралы хабарлады.
• Өнеркәсіптік компаниялармен ынтымақтастық: Президент теміржол машиналарын жасаудағы жетістіктерді атап өтті. Wabtec, Alstom және Stadler компаниялары Қазақстанда өндірісті локализациялауда. Alstom техникалық қызмет көрсету орталықтарын салуда және 2028 жылға қарай жаңа буындағы локомотивтер өндірісін іске қосуды жоспарлап отыр. Wabtec балама отын түрлерімен жүретін жылжымалы құрамға 200 миллион доллар инвестиция салуда. Stadler Rail жылына 100-ге дейін жолаушылар вагондарын шығаратын зауыт құрды.
• Стратегиялық рөлі: Қазақстан өз табиғи бай қорлары мен реформаланған заңнамасын пайдалана отырып, маңызды минералдардың жаһандық жеткізу тізбегінде жетекші орын алуға ұмтылады.

Көлік және инфрақұрылымды жаңғырту

• Теміржол және авто жолдарын кеңейту: Қазақстан 2029 жылға дейін 11 000 км теміржол желісін қайта жаңғыртып, 5 000 км жаңа автожол салуды жоспарлап отыр.
• Теміржол дәліздерін дамыту: 2025 жылы Достық–Мойынты учаскесінде 830 км жаңа жолдың мерзімінен бұрын пайдалануға берілуі жоспарлануда, бұл дәліздің өткізу қабілетін бес есе арттырады. Сондай-ақ Дарбаза–Мақтаарал, Бақты–Аягөз, Мойынты–Қызылжар және Алтынкөл–Жетіген сияқты басқа да негізгі бағыттар дамытылуда.
• Автожол инфрақұрылымын дамыту: 2024 жылы Талдықорған–Өскемен, Қарағанды–Алматы және Ақтөбе–Атырау–Астрахан бағыттарындағы маңызды автожол пайдалануға берілді, бұл ұлттық жол желісіне 1 600 км қосымша жол енгізді.
• Әуежай терминалдары: Алматы, Қызылорда және Шымкент қалаларында жаңа халықаралық терминалдар ашылды, бұл жолаушылар өткізу қабілетін алты есеге арттырды.

Аграрлық әлеует

• Дүниежүзілік рейтинг: Қазақстан ауылшаруашылық алқаптарының көлемі бойынша әлемде 6-орында және дәнді дақылдардың ірі экспорттаушылар 10-ғына кіреді.
• Агроинвестициядағы жетістіктер: PepsiCo, Fufeng Group және Dalian Hesheng компаниялары отандық ауыл шаруашылығы өнімдеріне тұрақты сұранысты қалыптастыруға ықпал ете отырып, заманауи агротехнологияларды енгізуде.

Цифрлық экономика және жасанды интеллект

• Цифрланудағы көшбасшылық: Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымының деректері бойынша цифрлану деңгейі бойынша әлемдегі алғашқы 30 елдің қатарына кіреді. 2018 жылдан бері еліміздегі финтек компаниялары саны төрт есеге артты. Халықаралық қаржы орталығы «Астана» (АХҚО) базасында 4 000-нан астам компания тіркелген.
• АХҚО-ның мойындалуы: Халықаралық қаржы орталығы Шығыс Еуропа мен Орталық Азияда халықаралық қаржы орталықтары индексі бойынша 1-орынды иеленеді. Сондай-ақ орталық аймақтағы жасыл және цифрлық қаржыларды дамытуда көшбасшы болып табылады.
• Финтех секторының өсуі: Қазақстанда транзакциялардың 89% астамы қолма-қол ақшасыз жүзеге асырылады, ал мобильді банкингті пайдалану соңғы төрт жылда 460%-ға өскен.
• CryptoCity бастамасы: Қазақстан CryptoCity деп аталатын пилоттық аймақты іске қосуды жоспарлап отыр, онда криптовалюталарды күнделікті төлемдер үшін пайдалануға мүмкіндік беріледі.
• Жасанды интеллекттің дамуы: Президент Тоқаев жасанды интеллект Қазақстанның болашақ экономикалық өсуі, бәсекеге қабілеттілігі және цифрлық тәуелсіздігінің негізгі факторы болатынын атап өтті.

Президент Қ.Тоқаевтың ЕҚҚДБ Президенті Одиль Рено-Бассоімен кездесуі

Президент Қ.Тоқаев 37-ші Сыртқы инвесторлар кеңесінің пленарлық сессиясы аясында Еуропа қайта құру және даму банкінің (ЕҚҚДБ) президенті Одиль Рено-Бассо Астанаға жасаған сапары кезінде келіссөздер жүргізді.

• Стратегиялық салалар: Екі тарап ЕҚҚДБ қолдайтын салаларда, оның ішінде шағын және орта бизнесті дамыту, энергетика және ауыл шаруашылығы салаларында айтарлықтай ілгерілеуді атап өтті.
• Жасыл ауысымды қолдау: Президент Қ.Тоқаев ЕҚҚДБ-ның Қазақстанның экологиялық күн тәртібіне сәйкес жобаларға бірлескен инвестициялар салу ниетін құптады.
• Инфрақұрылымға инвестициялар: Одиль Рено-Бассо ЕҚҚДБ-ның Ақтөбе–Ұлғайсын 234 км автожол құрылысын қаржыландыруды жақында мақұлдағанын растады, бұл ішкі және халықаралық көлік байланысын нығайтады.
• Инвестициялардың өсуі: 2024 жылы Қазақстандағы ЕҚҚДБ инвестициялары көлемі алдыңғы жылмен салыстырғанда үш есеге жуық артты, 2023 жылы шамамен бір миллиард еуроны құрады.
• Болашақтағы ынтымақтастық: ЕҚҚДБ Қазақстанның көлік қолжетімділігін жақсарту және энергетика секторын жаңғырту бағытындағы күш-жігерін әрі қарай қолдауға дайын екенін білдірді.

Президент Тоқаевтың компания басшыларымен кездесулері

• Wabtec-пен серіктестік: Президент Қ.Тоқаев Wabtec компаниясының бас директоры Рафаэль Сантанамен кездесті. Кездесу барысында компанияның Қазақстан теміржол секторына 230 миллион доллардан астам инвестиция салғаны атап өтілді. Қ.Тоқаев Қазақстанның жаңа буындағы локомотивтер өндірісін кеңейтуге, техникалық қызмет көрсету орталықтарын құруға, локализацияны күшейтуге және кәсіби дағдыларды дамытуға деген қызығушылығын ерекше атап өтті.
• Philip Morris-пен талқылау: Philip Morris International компаниясының ТМД және Орталық Азия бойынша президенті Марко Мариоттимен кездесуде Қ.Тоқаев компанияның тұрақты даму, инновациялар саласындағы рөлін және салық түсімдеріне қосқан елеулі үлесін атап өтті.
• Citi Bank-мен ынтымақтастық: Citi Bank компаниясының бас директоры Дэвид Ливингстонмен кездесуде Президент Қ.Тоқаев банктің Қазақстандағы 30 жылдық қызметін атап өтіп, банкке стратегиялық инфрақұрылымдық жобаларға қатысуын әрі қарай жалғастыруды және шағын және орта бизнесті дамытуға қолдау көрсетуді шақырды.
• Glencore-мен ынтымақтастық: Президент Қ.Тоқаев Glencore компаниясының бас директоры Гэри Нейглмен кездесіп, тау-кен өндіру, металлургия және энергетика салаларындағы бірлескен бастамаларды талқылады.

Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/mfa-strasbourg/press/news/details/1026669?lang=kk