2025 жылдың шілде айында, Шымкент қаласының «ШымкентСпецКомплекс» ЖШС қызметкерлері Тұран ауданы аумағында жоғарыға бағытталған су бүрку жұмыстарын күнделікті жаңалық ретінде іске асыра бастады Бұл әдіс, әсіресе қатты ыстық кезінде, көше бойындағы ауа температурасын азайту және тұрғындарға жайлы орта қалыптастыру үшін қолданылады.

Жоғарыға бағытталған су бүрку — бұл қала ортасындағы шаһар жылынуын басу тәсілі. Су жоғары саптамалардан бүркіліп, майда тамшылары асфальт пен ауаға таралады. Нәтижесінде желмен бірге бұл су тамшылары жылуды сіңіріп, буланып, ауа салқындай түседі. Бұрналарда байқалатын 2–3 градус төмендету әсері көп жағдайда тұрғындардың жайлылығын қамтамасыз етеді. Бұдан бөлек, шаң-тозаңды төмендету арқылы ауа сапасын жақсартуға мүмкіндік береді.

Бұл әдіс қала экожүйесіне бірқатар пайдалы әсерлер тигізеді:

• Ауаның сапасын жақсарту: Су бүрку шаң мен микроаппараттарды тұншықтыра отырып, ауадағы қатты бөлшектер мөлшерін төмендетеді. Бұл әсіресе көлік қозғалысы көп аймақтарда маңызды, өйткені Шымкент экологиясына автотасымалдан шыққан шаң өте әсер етеді
  
   
• Микроклимат қалыптастыру: Су буланған кезде температура +2–3 °C төмендеуі мүмкін; бұл әсіресе аптап ыстық күндері тұрғындар үшін жайлы әсер береді.
  
   
• Шаңның қайта диффузиясын болдырмау: Әсіресе құрғақ маусымда су бүркіп арықтарды, жасыл желектерді суару арқылы шаңның қайта көтерілуіне жол бермейді.
  
   

Бұрынғы әдістермен салыстырғанда

Қалалық деңгейдегі экологиялық шаралар бұрын да жүргізілсе де, су бүркуға дейін үнемі қолдау көрсетілмеген. Мысалы, 2021–2022 жылдары Туран ауданында маусымдық субботниктер кезінде ғана көшелер мен саябақтар тазартылып, су бүрку айтарлықтай деңгейде қолданылмаған.

2023 жылы шектелген көлемде су бүрку жүргізілсе де, оның тұрақты сипаты болмағандықтан, нәтижелерін бағалау қиын болды. Бұл кезде көбіне газондарды және жаңа көшеттерді суару үшін су шашылды, бірақ ауа салқындатуға бағытталған нысаналы жүйе ұйымдастырылмады.

Алғаш рет 2024 жылы таза ауа температурасын төмендету мақсатында сынақ түрінде бүрку жұмыстары жүргізілді. Бірақ олар тек қысқа мерзімге ғана жүзеге асырылды және ауаға әсері нақты байқалмады. Бұл нысандар тек жеке көшелер мен саябақтармен шектелді. Бүгінде болса, 2025 жылдан бастап таңертеңнен кешке дейін, күнделікті негізде және бірнеше локацияда жүйелі түрде жүзеге асырылып жатыр.

Қала экожүйесіне ұзақ мерзімді әсері

• Жасыл желекті қолдау: Судың көп мөлшері газондар мен көшеттерді тамақтандырып, олардың өсуіне ықпал етеді.
  
   
• Ауаның тазалығын қорғау: Шаң-тозаңның төмендеуі — респираторлық аурулардың кеңеймеуіне және ауаға токсиканттардың азаюына әсер етеді.
  
   
• Тұрғындардың денсаулығы: Салқын су бүркіп тұрған жерлер — әсіресе қарттары мен балаларға арналған қоғамдық орындарда — құнарлы және сергітетін демалыс зонасы ретінде қызмет етуге бейім.

Тұран ауданында енгізілген су бүрку жүйесі – табиғатты қалалық ортаға үйлестіретін жаңа бағыт. Бұрынғы жылдардағы шаралар формалды түрде болса, ал 2025 жылдан бастап тұрақты, ғылыми негізделген, экожүйеге әсерлі әдістерге өтулер байқалып отыр. Бұл — ыстық күндерде қала халқының денсаулығын, табиғи балансты және тұрғындардың тұрақты жайлылығын сақтау жолындағы маңызды бастама. Қала билігі мен коммуналдық сала мұндай экологиялық шараларды жалғастыра беретін болмақ.