Шымкент дендросаябағындағы жаңа ойын алаңшалары: экожүйе мен инклюзияға қадам
21.07.2025 19:39:38 16078.png)
2025 жылдың 21 шілдесінде Шымкент әкімдігінің респи парақшаларында жарияланған ақпаратқа сәйкес, Шымкент қаласындағы А.Асқаров атындағы мемлекеттік дендрологиялық саябақта ауқымды жаңғырту жұмыстары жүріп жатыр. Қала әкімі мен BI Group компаниясының қолдауымен саябақ аумағында заманауи ойын және спорт алаңшалары орнатылуда. Бұл бастама – тұрғындарға жайлы өмір сүру ортасын қалыптастырумен қатар, қаланың экологиялық және әлеуметтік даму бағытын айқындайтын маңызды жоба.
Жаңа инфрақұрылым қаланың ең көгалдандырылған аймақтарының бірінде – дендросаябақ ішінде жүзеге асырылып жатқаны ерекше назар аударарлық. Мұнда тек ойын алаңшалары ғана емес, әртүрлі жастағы тұрғындарға арналған спорттық тренажерлар, демалыс орындары мен көлеңкелі шатырлар да қарастырылған. Ең бастысы – бұл кешендер мүмкіндігі шектеулі балалардың да қауіпсіз әрі тең қолжетімділікпен пайдалануына мүмкіндік береді. Яғни, инклюзивті қоғам құру жолындағы нақты әрі маңызды қадам жасалуда.
Дендросаябақ — Шымкенттің басты экологиялық әрі мәдени нышандарының бірі. 1979 жылы салынған бұл саябақ сирек кездесетін ағаштар мен өсімдіктердің, құстар мен жануарлардың табиғи ортасы болып саналады. Алаңы 117 гектарды құрайтын бұл аумақта экожүйенің бай әрі нәзік тепе-теңдігі сақталған. Сондықтан да бұл жерде жүзеге асырылатын кез келген құрылыс пен жобалар экожүйеге зиян келтірмей, керісінше оны қолдайтындай жасалуы қажет.
Осы орайда жобаның ерекшелігі — жасанды құрылымдар табиғатқа зиян келтірмейтін, экологиялық таза материалдардан жасалып, аумақтың табиғи ландшафтымен үйлесімді болатындай жобаланған. BI Group өкілдерінің айтуынша, барлық алаңшалар табиғи көлеңке аймақтарында орналасқан, ал бетон және пластик қолдану мөлшері барынша шектелген. Сонымен қатар, әрбір құрылым орнатылар алдында экологиялық сараптама жасалып, саябақтағы сирек кездесетін өсімдіктерге зиян тимейтіндігіне көз жеткізілген.
Бұған дейін де саябақта бірқатар абаттандыру жұмыстары жүргізілген болатын. Мысалы, 2018 жылы саябақтың басты жолдары мен жарықтандыру жүйесі жөнделді. Бірақ ол кезде инклюзивті бағыт қарастырылмаған. Сол себепті мүмкіндігі шектеулі жандар мен арбадағы балалар саябақ инфрақұрылымын толық пайдалана алмады. 2022 жылы да саябақ ішінде бірнеше демалыс орындары мен субұрқақтар орнатылды, алайда олар тек эстетикалық бағытта жасалды.
Ал 2025 жылғы бұл жаңа жоба – өзінің ауқымдылығы, әлеуметтік бағыттылығы және экожүйеге деген құрметі жағынан ерекше. Тек абаттандыру ғана емес, бұл – қоғамдағы әрбір адам үшін тең мүмкіндік жасау және табиғатпен үйлесімде өмір сүру идеясын насихаттау.
Қалалық экожүйеге әсерін бағалар болсақ, мұндай жобалар — дұрыс тәсілмен іске асырылған жағдайда — экологиялық тепе-теңдікті сақтай отырып, адамның табиғатпен байланысын нығайтады. Қала тұрғындарының табиғатпен жиі қарым-қатынаста болуы оларда экологиялық мәдениетті, қоршаған ортаға деген жауапкершілікті қалыптастырады. Сонымен қатар, тұрақты пайдаланылатын алаңшалар саябақтың орталықтандырылған жүктемесін азайтады, яғни адамдар саябақтың әртүрлі бөліктеріне таралып, өсімдіктер мен топыраққа түсетін қысымды азайтады.
Жобаның тағы бір артықшылығы — қаланың басқа аймақтарындағы саябақтар мен жасыл аймақтарға үлгі болуы. Егер әр саябақта осындай инклюзивті, табиғатпен үйлесімді ойын және спорт алаңшалары құрылса, бұл Шымкенттің экологиялық және әлеуметтік ахуалын едәуір жақсартады. Сонымен қатар, болашақта экотуризм бағытында да маңызға ие болуы мүмкін.
Қорытындылай келе, А.Асқаров атындағы дендрологиялық саябақтағы жаңа алаңшалар — тек балаларға арналған ойын аймағы емес, бұл – қала дамуының жаңа кезеңін білдіретін, инклюзия мен экологиялық үйлесімділікті біріктірген жоба. Бұл бастама қаланың тек көркін емес, рухын да жаңартып отыр. Осындай жобалардың арқасында Шымкент жайлы, қамқор және экологиялық тұрғыдан тұрақты қалаға айналып келеді.