2025 жылдың 19 тамызында Шымкент қаласының әлеуметтік-экономикалық даму барысы жөнінде өткен кездесуде Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевқа маңызды жаңалық жарияланды. Акиматтың бастамасымен және мемлекеттік органдардың үйлесімді жұмысының арқасында қалаға тиесілі бес нысан қайтадан мемлекеттік меншікке қайтарылды. Бұл тізімде көпшілікке жақсы таныс «Фантазия» мәдени-ойын-сауық аймағы мен бірқатар медициналық мекемелер бар. Әсіресе поликлиниканың қайтарылуы шымкенттіктер үшін әлеуметтік маңызы зор шешім ретінде қабылданды.

Бұл бастама – тек жылжымайтын мүлікке қатысты мәселе ғана емес, сонымен бірге жер қатынастарын реттеудің тиімді үлгісі. Себебі нысандардың орналасқан жер учаскелері мемлекет балансынан шығып кеткен кезде, оларды жеке сектор түрлі мақсатта пайдалануы мүмкін еді. Ал қайтадан мемлекеттік меншікке алынуы – осы аумақтардың нақты әлеуметтік, мәдени және инфрақұрылымдық қажеттіліктерге жұмсалатынын білдіреді.

Қалаға қайтарылған нысандардың мәні

«Фантазия» – Шымкент тұрғындары мен қонақтары үшін ерекше мәдени орын. Біраз жылдар бойы ол түрлі себептермен жеке қолда болып, бастапқы әлеуетін толық пайдалана алмады. Енді бұл аумақ қалалық инфрақұрылымның бір бөлігі ретінде қайта дамытылып, балалар мен отбасыларға арналған ойын-сауық және мәдени-демалыс аймағына айналуы жоспарланып отыр.

Ал поликлиниканың мемлекетке өтуі – денсаулық сақтау саласындағы маңызды қадам. Қала халқының жыл сайын артуына байланысты медициналық қызметке деген сұраныс жоғары. Қайтарылған нысан тұрғындардың қолжетімді әрі сапалы медициналық көмек алуына ықпал етеді.

Бұдан бөлек, қалған үш нысанның да әлеуметтік бағыттағы жобаларға пайдаланылатыны айтылды. Бұл – мемлекеттің әлеуметтік жауапкершілігін күшейтіп, жерді және ғимараттарды ұтымды пайдалану саясатын жүргізіп отырғанының дәлелі.

Бұл оқиғаны Шымкент тарихындағы басқа да мысалдармен салыстыруға болады. Мәселен, 2018 жылы қала республикалық маңызы бар қала мәртебесін алғаннан кейін, ауқымды инвентаризация жүргізіліп, бірқатар жер телімдері мен нысандардың заңсыз берілгені анықталған болатын. Сол кезде де бірнеше әлеуметтік нысан мемлекет меншігіне қайтарылды.

Сол секілді 2020 жылы білім беру саласына қатысты кейбір ғимараттар жекеменшік иеліктен қайтарылып, жаңа мектептер ашуға мүмкіндік жасалды. Бұл тәжірибелер қазіргі шаралармен үндесіп отыр: мемлекет тек жерді қайтарып қана қоймай, оны қоғамдық игілікке бағыттауды басты қағида ретінде ұстанады.

Айырмашылығы мынада: бүгінгі қайтарылған нысандардың қатарында мәдени және медициналық бағыттағы объектілер бар. Бұл Шымкенттің дамуында мәдениет пен денсаулық сақтау салаларына айрықша көңіл бөлініп отырғанын көрсетеді.

Мәселенің ең өзекті қыры – жерді пайдалану саясаты. Қайтарылған нысандардың орналасқан учаскелері қала орталығында және тұрғындарға жақын аймақтарда орналасқан. Егер олар жеке сектордың толық иелігінде қала бергенде, қала үшін стратегиялық маңызы бар жер телімдері тиімсіз мақсаттарға жұмсалуы мүмкін еді.

Жер қатынастары саласындағы осындай шешімдер – қаланың тұрақты дамуына негіз болады. Себебі әрбір бос немесе тиімсіз пайдаланылып жатқан учаске – қаланың әлеуметтік әлеуетін әлсіретеді. Ал мемлекет тарапынан бақылаудың артуы және меншік құқығының қайта қаралуы жерді пайдалану мәдениетін нығайтады.

Жергілікті тұрғындар бұл шешімді оң қабылдады. Әсіресе медициналық мекемеге деген сұраныстың жоғары екені айтылып, поликлиниканың қайтадан халық игілігіне берілуі зор қуаныш тудырды. «Фантазияның» қайта жаңғыруы да қала халқы үшін мәдени өмірді байытады деген сенім бар.

Алдағы уақытта акимат қайтарылған нысандарды кезең-кезеңімен қайта құру және халыққа ашу жұмыстарын қолға алмақ. Бұл ретте мемлекеттік-жекеменшік әріптестік, демеушілік және инвестиция тарту жолдары қарастырылып жатыр.

2025 жылғы тамыз айында қабылданған бұл шешім Шымкенттің даму тарихындағы маңызды кезеңдердің бірі болып саналады. Ол жер қатынастары саласындағы жаңа көзқарасты көрсетеді: әрбір жер телімі мен ғимарат қоғамның қажеттілігіне қызмет етуі тиіс.

Өткен жылдардағы тәжірибемен салыстырғанда, бүгінгі қадам ауқымдылығы және әлеуметтік бағыттылығымен ерекшеленеді. Егер бұрын мектептер мен білім беру нысандары қайтарылса, қазір қатарға мәдениет пен денсаулық сақтау саласының объектілері қосылып отыр. Бұл – мемлекеттің қаладағы әлеуметтік инфрақұрылымды дамытуға деген басымдық беріп отырғанының дәлелі.

Шымкентке қайтарылған бес нысан – жай ғана ғимарат емес, ол жер ресурстарын әділ әрі ұтымды пайдаланудың көрінісі. Алдағы уақытта бұл тәжірибе жалғасып, қала тұрғындарының өмір сапасын арттыруға бағытталған жаңа жобалар жүзеге асады деген сенім мол.