А.Асқаров: Шымкент мемлекеттік дендрологиялық саябағын сумен қамтамасыз ету
05.11.2025 00:05:04 473.png)
Шымкентте жасыл желектерді сақтауға, қаланың экологиялық инфрақұрылымын дамытуға ерекше көңіл бөлінуде. Бұл саладағы маңызды жобалардың бірі – А.Асқарова атындағы Шымкент мемлекеттік дендросаябағының толық сумен қамтамасыз етілуі. Осы жоба аясында 2025 жылдың 5 қарашасында саябақтың барлық аумағын суаруға қажетті сумен қамтамасыз ететін 4000 метрлік жаңа су құбырын тарту жұмыстары басталды.
А.Асқаров Дендросаяғы қаланың экожүйесінің маңызды бөлігі болып табылады. Ол әртүрлі ағаштардың, бұталардың және сәндік өсімдіктердің бірегей коллекциясымен мақтана алады, сонымен қатар қала тұрғындары үшін демалыс және экологиялық білім беру кеңістігі ретінде қызмет етеді. Паркті сақтау, салауатты экожүйені сақтау және келушілер үшін қолайлы жағдайларды қамтамасыз ету үшін жеткілікті сумен қамтамасыз ету өте маңызды.
Су құбыры жобалық-сметалық құжаттамаға сәйкес жүргізілуде. Жаңа сумен жабдықтау жүйесі саябақтың барлық негізгі аймақтарын қамтып, әр учаскеде суды біркелкі бөлуді қамтамасыз етеді. Бұл өсімдіктердің қажетті ылғалдылығын қамтамасыз етеді, олардың дұрыс өсуі мен дамуына ықпал етеді. Сонымен қатар, жоба заманауи экологиялық стандарттарға сәйкес суды тиімді пайдалану және судың жоғалуын болдырмау шараларын қамтиды.
Саябақ су құбырын тартумен қатар, суару арықтарын да қалпына келтіруде. Бұл арналар бұрын жартылай бітеліп, судың дұрыс айналымына және өсімдіктерді суаруға кедергі келтірген. Қалпына келтірілген арықтар судың біркелкі таралуын қамтамасыз етіп, тоқырау мен ылғалдың артық жиналуын болдырмайды, қолда бар ресурстарды тиімді пайдалануға мүмкіндік береді. Су айналымын орнату саябақта тұрақты экожүйені сақтаудың кілті болып табылады.
Жобаның тағы бір маңызды тұсы – ирригациялық жүйені жаңғырту. Бұл жұмыс өсімдіктердің жеке қажеттіліктеріне бейімделген суаруды қамтамасыз ететін автоматтандырылған жүйені енгізуді қамтиды. Автоматтандыру әрбір ағашқа немесе бұтаға жеткізілетін судың мөлшерін дәл реттеуге мүмкіндік береді, бұл әсіресе өсімдіктер құрғақшылыққа бейім ыстық маусымда маңызды. Бұл жүйе сонымен қатар суды тиімді пайдалануға және ысырапты барынша азайтуға мүмкіндік береді, айтарлықтай экологиялық және экономикалық пайда әкеледі.
Саябақты сумен қамтамасыз етудің практикалық ғана емес, тәрбиелік мәні де бар. Дендросаябақ жастар мен қала тұрғындарына экологиялық білім беретін орын болып табылады. Мұнда экскурсиялар, білім беру бағдарламалары және өсімдіктерді бақылау жүргізіледі. Дұрыс басқарылатын сумен жабдықтау жүйесі саябақтың экожүйесін сақтайды, табиғатты зерттеуге және қала тұрғындарының экологиялық санасын арттыруға мүмкіндік береді.
Барлық жұмыстар техникалық және экологиялық нормаларды сақтай отырып жүргізіледі. Су құбырларын монтаждау және суару арықтарын қалпына келтіру жұмыстарын барлық қауіпсіздік пен сапа талаптарының сақталуын қамтамасыз ететін кәсіби мамандар қадағалайды. Бұл сумен жабдықтау жүйелерінің ұзақ мерзімділігін және саябақ инфрақұрылымының тұрақты жұмысын қамтамасыз етеді.
Су құбыры мен суару арықтарын қалпына келтіру саябақтың барлық өсімдіктерін жүйелі түрде суаруды қамтамасыз етеді, олардың қалыпты өсуіне, гүлденуіне және жеміс беруіне ықпал етеді. Бұл шаралар экожүйенің тұрақтылығына және экологиялық тепе-теңдікті сақтауға оң әсер етеді. Сонымен қатар, жоба шымкенттіктердің өмір сүру сапасын және қала ортасын жақсартуға, оларды демалуға және табиғатпен араласуға қолайлы орынмен қамтамасыз етуге ықпал етеді.
Жергілікті мамандар су құбырлары мен арықтардың жағдайын қадағалап, жүйелі түрде тексеру жұмыстарын жүргізіп, қажет болған жағдайда жөндеу жұмыстарын жүргізеді. Бұл сумен қамтамасыз ету проблемаларын болдырмайды және су ресурстарын тиімді пайдалануды қамтамасыз етеді. Ұзақ мерзімді перспективада мұндай шаралар парктің экожүйесінің тұрақты жұмыс істеуіне кепілдік береді.
Саябақты сумен қамтамасыз ету техникалық мәселе ғана емес, сонымен қатар қала тұрғындары үшін қауіпсіздік пен демалыстың маңызды аспектісі болып табылады. Жасыл кеңістіктер, соның ішінде дендропарк ауаның сапасын жақсартады, ластануды азайтады, серуендеуге және демалуға қолайлы жағдай жасайды. Жақсы жолға қойылған су жүйесі саябақтың экологиялық құндылығын арттырып, келушілерге тартымды етеді.
Сумен қамту жұмыстары кезең-кезеңімен жүргізілуде. Бірінші кезеңде су құбырын тарту және суару арықтарын қалпына келтіру болса, екінші кезеңде суаруды автоматтандыру және су айналымын реттеу. Бұл шаралардың барлығы саябақтың ұзақ мерзімді дамуын және оның өсімдіктерін сақтауды қамтамасыз ететін тұрақты және тиімді сумен жабдықтау жүйесін құруға бағытталған.
Жобаға техникалық аспектілерден бөлек, жергілікті тұрғындардың пікірлері мен ұсыныстары енгізілген. Бұл жобаға қоғамдастықтың қажеттіліктерін шешуге, әлеуметтік инфрақұрылымды жақсартуға және халықтың экологиялық хабардарлығын арттыруға мүмкіндік береді. Жобаны жүзеге асыру халықтың мемлекеттік органдарға сенімін нығайтуға және экологиялық қызметтердің ашықтығын арттыруға мүмкіндік береді.
Нәтижесінде 2025 жылдың 5 қарашасынан бастап 4000 метр су құбырын тарту және суару жүйесін қалпына келтіру Ә.Асқарова атындағы Шымкент мемлекеттік дендросаябағының тұрақты сумен қамтамасыз етілуін қамтамасыз етудегі маңызды қадам болды. Бұл шаралар өсімдіктердің алуан түрлілігін сақтауға, экожүйені қолдауға, экологиялық білім беруді дамытуға және тұрғындар үшін қолайлы демалыс жағдайларын жасауға бағытталған.
Суды тиімді пайдалану, автоматтандырылған суару және су айналымын қалпына келтіру жобаның негізгі басымдықтары болып табылады. Бұл саладағы жүйелі жұмыс саябақтың экожүйесінің ұзақ мерзімді тұрақтылығын қамтамасыз етеді, жасыл аумақтарды сақтайды және келушілердің жоғары сапалы тәжірибесін жасайды. Жалпы, жоба қаланың экологиялық әл-ауқатын нығайтады, жасыл аумақтарды дамытуға ықпал етеді және шымкенттіктердің өмір сүру сапасын жақсартады.
Осылайша, А.Асхарова атындағы саябақты сумен қамтамасыз ету жобасы инженерлік сынақ қана емес, сонымен қатар қалалық экологияны сақтау, әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту және халықты экологиялық мәселелерге үйрету бойынша стратегиялық бастама болып табылады. Саябақтың барлық аумағын сумен толық қамтамасыз ету, тұрақты суару жүйесін құру және осы бірегей нысанның экологиялық құндылығын арттыру мақсатындағы жұмыстар алдағы уақытта да жалғасады.