2025 жылғы 27 қарашада Кишиневте Қазақстанның Молдовадағы Елшілігі ұйымдастырған «Қазақстанның Молдова мен Шығыс Еуропа бағытындағы экономикалық бағытының векторлары» атты халықаралық конференция өтті. Іс-шараға мемлекеттік органдардың, бизнестің, сараптамалық құрылымдардың және халықаралық ұйымдардың өкілдері қатысты. Онлайн форматта KazakhInvest, Atameken, QazTrade, QazPost сияқты Қазақстанның ұлттық даму институттары, сондай-ақ ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінің өкілдері қосылды.

Конференция логистика, аграрлық сала, цифрлық экономика, қайта өңдеу, инвестициялар және инновациялар саласындағы ынтымақтастықтың жаңа мүмкіндіктерін талқылауға арналған алаңға айналды.

ҚР Елшісі Алмат Айдарбеков Молдова бизнесінің Қазақстанға деген қызығушылығының артып келе жатқанын атап өтіп, конференцияның басты мақсаты осы қызығушылықты нақты экономикалық нәтижелерге айналдыру екенін атап өтті. Ол Қазақстанды ЖІӨ 300 млрд. доллардан астам және халқы 20 млн. адамнан асатын Орталық Азияның ірі экономикасы ретінде, сондай-ақ 90 млн. астам тұтынушысы бар аймаққа «Орталық Азияға қақпа» ретінде таныстырды. Елші Транскаспий халықаралық көлік маршрутының стратегиялық маңыздылығын атап өтіп, Молдова Джурджулешт порт инфрақұрылымының арқасында оның белсенді қатысушысы бола алатынын атап өтті.

Қазақстандық дипломат ҚР Президенті Қ.Тоқаевтың бастамасымен биыл Жасанды интеллект және цифрлық даму министрлігі құрылғанын және алдағы 3-5 жыл ішінде Қазақстанды толық цифрлық мемлекетке айналдыру стратегиялық мақсаты қойылғанын хабарлады. Сондай-ақ, ҚР-да бизнеспен және азаматтармен өзара іс-қимылдың тиімділігін, ашықтығы мен технологиялылығын арттыру үшін бүкіл экономика және мемлекеттік басқару бойынша ЖИ және цифрлық сервистер кеңінен енгізілуде.

Молдова Республикасының Қазақстандағы Елшісі Штефан Гордэ Елшіліктің жұмысымен таныстырып, Ақтауда Молдова сауда үйін ашу туралы алдын ала уағдаластық туралы хабарлады. Бұл Молдова өнімдерін қазақстандық нарықта жүйелі түрде ілгерілетуге мүмкіндік береді. Ол Қазақстан өңірлерінің көрмелер мен тұсаукесерлерге арналған алаңдарды ұсынуға дайындығын атап өтті.

МР Ауыл шаруашылығы және тамақ өнеркәсібі министрлігінің Бас хатшысы Серджиу Герчу аграрлық саладағы ынтымақтастықты кеңейтудің стратегиялық маңыздылығын атап өтіп, Экономикалық ынтымақтастық жөніндегі Үкіметаралық комиссияны жандандыру қажеттігін атап өтті. Ол Қазақстанға Молдова өнімдерін жеткізуді ұлғайтуға және Өсімдік шаруашылығы, қайта өңдеу, тұқым шаруашылығы және шарап жасау секторларындағы тауар айналымын кеңейтуге мүдделі екенін мәлімдеді.

МР Қоршаған ортаны қорғау министрлігінің Бас хатшысы Григорий Стратулат қазақстандық кәсіпкерлерді «recycling», қалдықтарды қайта өңдеу, материалдарды қайта пайдалану және жасыл энергетика жөніндегі Молдова жобаларына қосылуға шақырып, Еуропалық бағдарламалардың қолжетімділігін және Молдованың экологиялық бағдарланған дамуға дайындығын атап өтті.

ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі өкілі Руслан Аманов пен QazTrade өкілі Ержан Шәкарғалиев экспортты қолдау тетіктері, сауда миссиялары және бизнесті сүйемелдеу құралдары туралы айтып берді. Екі ел арасындағы аграрлық саладағы тауар айналымының әлеуеті - 50 млн.даллар.

QazPost өкілі Әбдірахман Әміреев пилоттық жобаларды іске қосуға дайындығын атап өтіп, Еуропа мен Оңтүстік-Шығыс Азия елдері арасындағы пошта жөнелтілімдері мен e-commerce - ағындарын өңдеу үшін логистикалық салада мүмкіндіктер ұсынды.

«Молдова-Қазақстан» Іскерлік Кеңесінің Төрағасы Тұңғат Әбілқасымов Қазақстан мен Молдова арасындағы әуе рейстерінің мүмкіндіктерін атап өтті. Бұл екі елдің транзиттік әлеуетін нығайтады. Ол сондай-ақ екі мемлекеттің ұлттық кітапханалары мен мұрағаттары арасындағы ынтымақтастықты қоса алғанда, гуманитарлық жобалардың жанданғанын атап өтті.

ҚР Құрметті Консулы Роман Станков Қазақстанның цифрлық әлеуетін таныстырып, IT-секторы ЖІӨ-нің шамамен 5%-құрайтынын, 15 мыңнан астам компанияны қамтитынын және қарқынды өсіп келе жатқанын атап өтті. Бүгінгі таңда Қазақстан цифрландыру деңгейі бойынша әлемнің 193 елі арасында 24-ші орында және мемлекеттік қызметтердің 95%-ға жуығы онлайн режимінде қолжетімді. Ол Молдова IT паркімен, әсіресе AI, FinTech, бұлтты платформалар және киберқауіпсіздік салаларында ынтымақтастықты кеңейтуге дайын екенін білдірді.

Қазақстанның Құрметті Консулы Юрие Жардан JLC Group компаниясының Қазақстандағы қызметін таныстырып, мемлекеттің қолдауын, өндіріс үшін қолайлы жағдайларды және Молдова өнімдеріне айтарлықтай сұранысты атап өтті. Ол сондай-ақ логистикалық сын-тегеуріндерді белгілеп, Қазақстанға Молдова премиум шараптарын жеткізу жөніндегі алдын ала уағдаластықтар туралы айтты.

Конференцияға қатысушылар екіжақты экономикалық байланыстарды нығайтуға, логистикалық бағыттарды кеңейтуге, аграрлық, өнеркәсіптік, цифрлық және экологиялық салалардағы ынтымақтастықты дамытуға дайын екендіктерін растады.

Іс-шара Қазақстан мен Молдова арасында жаңа практикалық жобаларды қалыптастыру үшін маңызды тұғырнамаға айналды.

Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/mfa-kishinev/press/news/details/1115519?lang=kk