2025 жылғы 27 тамыз – Шымкентте ірі инфрақұрылымдық жобалар аясында жер телімдерін мемлекет мұқтажы үшін иеліктен шығару процесі жалғасуда. 2025 жылдың басынан бері қаланың инфрақұрылымын жақсарту бойынша жүйелі жұмыс аясында 254 жер учаскесі иеліктен шығарылды. Бұл процеске меншік иелеріне өтемақы төлеу немесе заңға сәйкес жүзеге асырылатын балама учаскелер беру кіреді. 2025 жылдың соңына дейін Шымкент қаланың дамуына және тұрғындарының жағдайын жақсартуға ықпал ететін бірқатар маңызды инфрақұрылымдық жобалар үшін жер телімдерін алуды жалғастыруды жоспарлап отыр. Соңғы жылдары Шымкентте жол құрылысы, тұрғын үй кешендері мен әлеуметтік нысандарды қоса алғанда, түрлі жобалар үшін жер алу белсенді түрде жүргізілуде. Бұл процестің бір бөлігі ретінде жер иелеріне өтемақы төленеді немесе құны бірдей балама учаскелер ұсынылады. Бүгінгі таңда жалпы көлемі 116,7 гектарды құрайтын 207 учаске иеліктен шығарылып, 5,1 миллиард теңгеге өтемақы төленді. Бұл қаражат меншік иелеріне экспроприация үшін өтемақы ретінде төленді. Қаржылық өтемақыдан бөлек, мемлекеттік органдар меншік иелеріне 31 жер телімін теңестірілген телімдерге айырбастауға ұсынып, жер теліміне құқығынан өз еркімен бас тартқан меншік иелерімен келісім бойынша алты учаске мемлекет меншігіне қайтарылды. Сондай-ақ мемлекеттік органдар мен жер учаскелерінің иелері арасындағы заңды даулардың нәтижесінде сот шешімімен үш жер телімдері қайтарылды. Сондай-ақ соттар жалпы көлемі 57,24 гектар болатын жеті жер телімін қайтарып, мемлекетке 500 миллион теңгеге жуық қаражатты үнемдеуге шешім шығарды. Иліктен шығарылған жер телімдері қаланың маңызды инфрақұрылымдық жобаларын жүзеге асыру үшін пайдаланылуда. Экспроприацияланған жерлерге қатысты негізгі жобаларға мыналар жатады: Қонаев даңғылының ұзартылуы (5-кезең) Бұл қаланың көлік инфрақұрылымын жақсартуға арналған маңызды жоба. Қонаев даңғылын кеңейту аясында 270 жер телімі иеліктен шығарылып, оның 248- іне өтемақы төленді. Бұл жоба көлік байланыстарын айтарлықтай жақсартуға және қала ішінде саяхаттауды ыңғайлы етуге арналған. Тұран ауданындағы А-2 тас жолы Бұл Бадам өзенін кесіп өтіп, Қазығұрт ауданына жететін айналма жол салу жобасы. Бұл жоба аясында 80 жер телімі иеліктен шығарылып жатыр, қазірдің өзінде 23 меншік иесіне өтемақы төленді. Бұл жол логистиканы және қаланың маңызды көлік артериялары арасындағы байланыстарды айтарлықтай жақсартады. С.Бәйтерекова көшесін ұзарту Қаланың оңтүстік бөлігіндегі көлік бағыттарын кеңейтуге арналған негізгі жоба. С.Бәйтерекова көшесін Ы.Алтынсарин көшесінен Тұран ауданына дейін ұзарту бойынша 56 жер телімі қамтылып, оның 33-іне өтемақы берілді. Бұл аудандағы көлік қатынасын жақсартып, қарбалас уақытта көлік кептелісін жеңілдетеді. Қаратау ауданы, 223 квартал стадионының құрылысы Бұл ауданда стадион салу үшін 191 жер телімі иеліктен шығарылып, оның 174-іне өтемақы төленсе, алтауы теңестірілген жер теліміне айырбасталды. Бұл жоба спорт нысандарының инфрақұрылымын жақсартуға және жергілікті тұрғындарға жаңа спорттық мүмкіндіктер беруге арналған. Жерді басып алу процесі әрқашан күрделі құқықтық процедуралармен бірге жүреді. Шымкентте меншік иелерінің құқықтарын сақтау және мемлекеттік органдардың іс-әрекетінің ашықтығын қамтамасыз ету басты назарда. Айта кету керек, заң бойынша мемлекеттік органдар басып алынған учаскелер үшін өтемақы беруге немесе меншік иелеріне салыстырмалы жер ұсынуға міндетті. Сонымен қатар, жерді алып қою ісі заңды тәртіпті сақтаудың және заң шеңберінде шешім қабылдаудың маңыздылығын көрсетеді. Соттар өз кезегінде әділеттілікті орнатуда және барлық тараптардың мүдделерін қорғауда маңызды рөл атқарады. Шымкентте жер телімдерін мемлекет мұқтажы үшін иеліктен шығару процесі жаңалық емес. Дегенмен, соңғы жылдары бұл процесс айтарлықтай жеделдеді және жүйелі сипат алды. Мысалы, 2019 жылы бірнеше жер телімдерін иеліктен шығаруды талап ететін тұрғын үй кешені құрылысы жобасы басталды. Ол кезде өтемақы шамамен 3 миллиард теңгені құрады, ал процестің өзі әлдеқайда ұзаққа созылды. Сонымен қатар, өткен жылы Шымкентте иеліктен шығарылған жерлерге өтемақы төлеуге қатысты бірнеше мәселе туындады. Кейбір меншік иелері төлемді жоғарылатуды талап етті, ал кейбір жағдайларда өз мүдделерін қорғау үшін сотқа жүгінуге мәжбүр болды. Дегенмен, 2025 жылы заңнамалық процедуралардың жетілдірілуі мен мемлекеттік органдар мен азаматтардың өзара іс-қимылының жақсаруы арқасында бұл процесс біркелкі болды. Мемлекет мұқтажы үшін жер телімдерін алу қала инфрақұрылымын дамытудың маңызды бөлігі болып табылады, ал Шымкентте бұл үдеріс кезең-кезеңімен жүйелі түрде жетілдіріліп келеді. Қала билігі өтемақы және балама сайттар ұсына отырып, тұрғындарға әлеуметтік әсерді барынша азайтуға тырысады. Бұл процестерді уақтылы және дұрыс реттеу жергілікті тұрғындардың өмір сүру сапасын жақсартуға және қоғамдық нысандарды құру үшін жер ресурстарын тиімді пайдалануға ықпал етеді. Осылайша, Шымкент болашақта қаланың тұрақты өсуіне ықпал ететін даму үшін жер ресурстарын тиімді пайдалану жолын жалғастыруда.

27 тамыз 2025 жыл, Шымкент қаласы — соңғы жылдары қалада жүргізіліп жатқан инфрақұрылымдық жобалардың аясында мемлекет мұқтажы үшін жер учаскелерін қайтару жұмыстары жүйелі түрде жүзеге асырылуда. Бұл шаралар қала дамуының стратегиялық жоспарлары мен елдің экономикалық өсімі үшін маңызды. 2025 жылдың басынан бері 254 жер учаскесі мәжбүрлеп иеліктен шығарылып, қаланың инфрақұрылымдық және әлеуметтік жобаларына жұмсалу үшін мемлекетке қайтарылды.Шымкентте мемлекеттік қажеттілік үшін жер учаскелерін қайтару жұмыстары заңды түрде жүргізіліп, тұрғындар мен мемлекет арасында өзара келісімдер орнатылуда. Бұл процесс өтемақы төлеу немесе баламалы жер телімін ұсыну арқылы жүзеге асырылды.2025 жылдың бірінші жартысында Шымкентте 254 жер учаскесі мемлекет мұқтажына қайтарылды. Олардың жалпы ауданы 116,7 гектарды құрайды. Осы жерлер үшін мемлекет 5,1 миллиард теңге көлемінде өтемақы төледі.Қайтарылған жер телімдерінің басым бөлігі қала үшін маңызды инфрақұрылымдық нысандардың құрылысына арналған. Бұл жобалардың қатарында көлік жолдары, әлеуметтік нысандар, саябақтар мен спорт алаңдарының құрылысы бар.Қонаев даңғылының 5-кезеңіҚонаев даңғылының жалғасы Шымкенттің көлік инфрақұрылымын дамыту үшін маңызды жоба болып табылады. Бұл үшін 270 жер учаскесі мемлекет мұқтажына алынған, оның 248-і өтемақы арқылы қайтарылды. Бұл жоба қаланың көлік қозғалысын жақсартуға және қаланың орталығын дамытуға септігін тигізеді.Тұран ауданындағы А-2 автожолыБадам өзенінен Қазығұрт шағынауданына дейінгі айналма жол құрылысына арналған 80 жер учаскесінің 23-іне өтемақы төленіп, тұрғындар жерлерін қайтарды. Бұл жол жобасы Шымкенттің оңтүстік бөлігін байланыстырған маңызды магистраль болып табылады, ол қала көлігінің тиімділігін арттырады.С.Бәйтереков көшесінің жалғасыЫ.Алтынсарин көшесі мен Алматы трассасынан Тұран шағынауданына дейінгі аумақта С.Бәйтереков көшесінің жалғасы салынуда. Бұл үшін 56 учаскенің 33-і өтемақы арқылы мемлекет меншігіне қайтарылды. Бұл жоба қаланың көлік жүйесін нығайту мен логистикалық тиімділікті арттыру мақсатында жүзеге асырылуда.Қаратау ауданы, 223-орамдағы стадион құрылысыҚаратау ауданының 223-орамында стадион салу үшін 191 жер учаскесінің 174-і өтемақы арқылы, 6-ы тең бағалы жер телімдерімен қайтарылды. Бұл жоба қала тұрғындарына спорттық мүмкіндіктер ұсыну мақсатында іске асырылуда.Сот шешімімен бірнеше жер учаскесі мемлекет меншігіне қайтарылды, оның ішінде 57,24 гектар болатын 7 жер учаскесі бар. Бұл учаскелер мемлекеттік қажеттілікке сәйкес, құрылыс және даму үшін пайдаланылмақ. Сонымен қатар, бұл шешімдер бюджетке қосымша қаражат үнемдеуге мүмкіндік берді — жалпы 500 млн теңге үнемделді.Сот арқылы қайтарылған жер учаскелері — бұл мемлекеттік қажеттілік үшін өте маңызды, себебі олар әлеуметтік инфрақұрылым мен қоғамдық көлік жүйесінің дамуына үлкен әсер етеді.Бұдан бөлек, 30 жер учаскесі бойынша мемлекетке өтемақысыз қайтару бағытында заңнамалық жұмыстар жалғасуда. Бұл процесс нақты заңды талаптарға сәйкес жүргізілуде, және әрбір жағдай жеке қарастырылуда. Өтемақысыз қайтарылған жерлердің негізі — мемлекеттік жобаларға арналған жерлер, олар қаланың инфрақұрылымын дамыту үшін өте қажет.Жер учаскелерін мемлекет мұқтажына қайтару кезінде тұрғындармен жүргізілген келіссөздерге ерекше мән берілді. Мемлекет пен тұрғындар арасындағы өзара келісімдер арқылы өтемақы төлеу, баламалы жер телімдерін ұсыну немесе басқа да қолайлы шарттар қарастырылды. Бұл процесс тұрғындар үшін ыңғайлы әрі әділ шешімдерге бағытталған.Қаланың инфрақұрылымдық жобаларын дамыту және жаңа нысандарды салу мақсатында жүргізіліп жатқан жер учаскелерін қайтару жұмыстары тұрғындардың әлеуметтік жағдайына әсер етпей, олардың мүдделерін сақтауға бағытталған.Шымкент қаласында мемлекет мұқтажы үшін жер телімдерін қайтару жұмыстарының жүйелі түрде жүргізілуі — қала инфрақұрылымын дамытуға қосылған маңызды үлес. Бұл шаралар қала тұрғындарының өмір сүру сапасын жақсарту мен көлік жүйесін дамыту үшін маңызды. Ал өтемақы төлеу, тең бағалы жерлер ұсыну немесе сот арқылы қайтару әдістері — бұл тұрғындардың мүддесін қорғап, әрі қарай дамуға мүмкіндік беретін әділетті жүйе.Шымкенттің инфрақұрылымдық жобаларының ауқымы мен масштабы қаланың дамуында үлкен рөл атқаратын болады, және бұл жұмыстардың нәтижелері қаланың болашақта әлдеқайда ыңғайлы және заманауи болуына ықпал етеді.

2025 жылдың 27 тамызында Шымкентте брифинг өтті, онда қала билігі мемлекет мұқтажы үшін жерді алудың ауқымды процесі туралы ақпарат берді. Қала әкімдігінің мәліметінше, биылғы жылдың басынан бері 254 жер учаскесі мемлекет меншігіне қайтарылған. Бұл процесс қаланың жалпы даму стратегиясының бөлігі болып табылады және бірқатар маңызды инфрақұрылымдық жобаларды жүзеге асыру үшін қажет. Қала билігі жерді басып алу қатаң заң аясында жүргізіліп жатқанын атап өтті. Негізгі назар – меншік құқығының бұзылмауын қамтамасыз ету. Азаматтардың көпшілігі ақшалай өтемақы алды, ал кейбіреулеріне баламалы жер телімдері ұсынылды. Осылайша, 207 меншік иесі 116,7 гектар жер үшін жалпы бес миллиард теңгеден астам қаражат алды. 31 іс бойынша меншік иелеріне алынғандардың орнына жаңа жер телімдері беріліп, тағы алты азамат өз еркімен жер учаскелерінен бас тартты, жалпы көлемі 11,3 гектарды құрайтын үш жер учаскесі сот шешімімен мемлекет меншігіне қайтарылды. 7 іс бойынша жалпы көлемі 57,24 га жер учаскелері қаралды, олар да сот шешімімен, бірақ өтеусіз алынды. Бұл шара бюджетті шамамен 500 миллион теңге үнемдеді. Қайтарылған жерлердің басым бөлігі ірі көліктік және әлеуметтік инфрақұрылымдық жобаларға қатысты. Олардың қатарында 270 жер телімінің 248-і иеліктен шығарылған Қонаев даңғылының бесінші кезегінің құрылысы жалғасуда. Бадам өзені мен Қазығұрт ықшам ауданындағы айналма жолды қосатын А-2 тас жолы да маңызды жоба болып табылады, мұнда 80 жер телімінің 23-інің иелеріне өтемақы өндіріліп жатыр. Бәйтерекова көшесін кеңейту аясында 56 жер телімінің 33-і мемлекет меншігіне өтті. Қаратау ауданында 223-ші орамда стадион салынып жатыр, 174 меншік иесі бұл жоба үшін өтемақы алса, тағы алтауы баламалы жер теліміне келісім берген. Абай ауданында Юсупова, Тамшылыбұлақ, Жаңа Қоныс, Ізенді көшелерін жөндеу үшін 24 жер телімінің 23-і иеліктен шығарылды. Шымкентте бірнеше жылдан бері жерді мемлекет мұқтажы үшін иеліктен шығару жұмыстары жалғасып келеді. Осыған ұқсас шаралар бұрын да қолға алынған, бірақ өткен жылдары бұл процесс тұрғындар арасында хабардар болмау және өтемақы төлеу мерзімінің ұзаққа созылуы туралы шағымдармен жиі жүретін. Мәселен, 2022 жылы Қонаев даңғылының алдыңғы кезеңдерінің құрылысы кезінде жерді иеліктен шығару жұмыстары жүргізіліп, тұрғындардың көбі рәсімдердің созылып жатқанына наразылықтарын білдірді. 2023 жылы бұл процесс А-2 тас жолына әсер етті, кейбір жағдайларда мәселелер сот арқылы шешілді. Қазіргі жағдай неғұрлым ашықтық пен ашықтықты көрсетеді. Билік иелерін алдын ала хабардар етуге, төлем тәртібін егжей-тегжейлі түсіндіруге және ресми дереккөздерде деректерді жариялауға тырысады. 2024 жылдан бастап қалада жерді бағалаудың нақты жүйесі енгізілді, бұл жанжалдардың санын азайтты. Жерді алу әрқашан нәзік мәселе болып, тұрғындардың эмоционалды реакциясын тудырғанымен, ол жалпы қаланың дамуында оң рөл атқарады. Жаңа жолдар көлік кептелісін жоюға арналған, спорттық және әлеуметтік нысандар тұрғындардың белсенді демалысы мен өмір сүру сапасын жақсартуға жағдай жасайды, ал жаңартылған көшелер қала аудандарын заманауи және өмір сүруге жайлы етеді. Сонымен бірге, билік өкілдері ақшалай өтемақы болсын, жер учаскесі немесе сотқа теңестіру болсын, әр жағдайда оңтайлы шешім табуға тырысатынын атап көрсетеді. Алдағы айларда жерлерді мемлекет меншігіне өтеусіз қайтару арқылы тағы отызға жуық жер басып алу ісін аяқтау жоспарлануда. Көп жағдайда бұл бос немесе заңсыз басып алынған жерлер. Бұл тәсіл бюджет қаражатын үнемдеп қана қоймай, қала аумақтарын тиімді пайдалануды қамтамасыз етеді. Шымкент – еліміздегі қарқынды дамып келе жатқан қалалардың бірі, мұнда жерді тиімді бөлу мәселесі ерекше маңызды. Тұрғын үй аумақтары кеңейіп, жаңа мектептер, балабақшалар, медициналық пункттер, спорт нысандары салынса, жерге деген сұраныс одан сайын арта түседі. Сондықтан билік қазіргі жерді алу науқанын бір реттік шара ретінде емес, келешекте қаланың тұрақты дамуына негіз болатын жүйелі жұмыс ретінде қарастырады. Осылайша, 2025 жылы 250-ден астам жер телімінің басып алынуы қаланың дамуындағы қисынды қадам болды. Алдыңғы жылдарға қарағанда, бұл процесс ашық, ашық және толық процессуалдық. Бұл қақтығыстарды азайтып, халықтың сенімін нығайтып, процесті өркениетті етті. Сайып келгенде, Шымкент өсудің жаңа мүмкіндіктеріне ие болып, тұрғындар заманауи инфрақұрылымға, қолайлы жолдарға және жайлы өмір сүру жағдайларына ие болуда.

27 тамыз 2025 жылы Шымкент қаласында өткен брифингте қала әкімдігі мемлекет мұқтажы үшін жер телімдерін иеліктен шығару барысы туралы кеңінен мәлімет берді. Бұл жұмыс соңғы жылдары қала дамуының ең өзекті бағыттарының біріне айналды. Себебі мегаполис қарқынды өсіп, жол-көлік инфрақұрылымы мен әлеуметтік нысандарға деген қажеттілік артқан сайын, жаңа жобаларды жүзеге асыру үшін белгілі бір аумақтар мемлекет меншігіне қайтарылып отыруы заңды құбылысқа айналып отыр.2025 жылдың басынан бері Шымкентте 254 жер учаскесі мемлекет мұқтажы үшін қайтарылған. Олардың ішінде 207 жер теліміне жалпы көлемі 116,7 гектар аумақ үшін 5,1 миллиард теңге көлемінде өтемақы төленген. Бұл – тұрғындардың заңды құқықтарын қорғап, мемлекет пен азамат арасындағы өзара келісімді қамтамасыз етудің айқын дәлелі. Сонымен қатар, 31 жер учаскесінің иелеріне тең бағалы жер ұсынылған, 6 учаске иелері ерікті түрде бас тартқан, ал 3 учаске сот шешімімен қайтарылған. Бұдан бөлек, жалпы аумағы 57,24 гектарды құрайтын 7 жер телімі сот шешімімен өтемақысыз мемлекет меншігіне өтті. Осы арқылы бюджетке шамамен 500 миллион теңге үнемделген.Мұндай тәжірибе бұған дейін де болған. Мәселен, 2022 жылы Шымкентте Қонаев даңғылының 3–4 кезеңдерін салу үшін жүздеген жер учаскесі мемлекет меншігіне алынған болатын. Ол кезде де жер иелері өтемақымен немесе балама жер телімдерімен қамтамасыз етіліп, бірқатар учаскелер сот арқылы қайтарылды. Ал 2023 жылы Тұран ауданындағы А-2 автожолы құрылысына байланысты осындай үлкен процесс жүргізілді. Салыстырмалы түрде алғанда, әр жыл сайын мемлекет мұқтажы үшін жерді иеліктен шығару жұмыстары кеңейіп келеді. Бұған мегаполистің өсу қарқыны мен қалада жаңа жолдар, мектептер, ауруханалар, спорттық нысандар салуға деген сұраныс әсер етуде.Биылғы жылы қайтарылған жерлердің басым бөлігі ірі инфрақұрылымдық жобаларға бағытталған:Қонаев даңғылының 5-кезеңі бойынша 270 учаскенің 248-і мемлекет меншігіне қайтарылып, өтемақы төленген.А-2 автожолы (Бадам өзенінен Қазығұрт шағынауданына дейінгі айналма жолға дейін) – 80 учаскенің 23-іне өтемақы төленуде.С.Бәйтереков көшесінің жалғасы – 56 учаскенің 33-і мемлекет меншігіне алынған.Қаратау ауданындағы жаңа стадион құрылысы үшін 191 учаскенің 174-і өтемақымен, 6-ы балама жер телімімен қайтарылды.Абай ауданындағы көшелерді жөндеу жұмыстары үшін 24 жер телімінің 23-і мемлекетке өткізілген.Бұл жобалардың барлығы Шымкент тұрғындарының өмір сапасын арттыруға бағытталған. Қалада жол кептелісін азайту, жаңа спорттық инфрақұрылым құру, шағынаудандарды орталықпен байланыстыратын көлік артерияларын дамыту – бүгінде стратегиялық басымдық болып отыр.Дегенмен, мұндай процестер әрқашан қоғамда түрлі пікір туғызады. Кейбір тұрғындар өз жерінен айырылуды ауыр қабылдайды, өтемақы көлеміне қатысты сұрақтар да жиі көтеріледі. Осы тұрғыда 2024 жылы өткен кездесулерде қала әкімдігі өтемақы мөлшерін нарықтық бағаға сәйкестендіруді басты назарға алған болатын. Биыл да осы тәжірибе жалғасып, әділ бағалау тетіктері қолданылуда.Өткен жылдармен салыстырсақ, мемлекет мұқтажына жер телімдерін қайтару жүйесі барған сайын ашық әрі заңды негізде жүргізіліп келеді. Мәселен, 2022 жылы халық арасында ақпарат жеткіліксіздігі салдарынан көптеген түсінбеушіліктер туындаған еді. Ал 2023 жылдан бастап бұл жұмыстарды ашық талқылау, тұрғындарға алдын ала хабар беру, өтемақы төлеу тәртібін жариялау үрдісі енгізілді. 2025 жылы осы бағыттағы қадамдар одан әрі күшейтіліп, әлеуметтік желілер арқылы түсіндіру жұмыстары белсенді жүргізілуде.Қала әкімдігінің мәліметінше, алдағы уақытта да 30-ға жуық жер учаскесі өтемақысыз мемлекет меншігіне қайтарылмақ. Бұл, ең алдымен, пайдаланылмай жатқан немесе заңсыз иемделген жерлерге қатысты. Мұндай тәсіл бір жағынан бюджет қаржысын үнемдеуге, екінші жағынан жерді тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.Жалпы алғанда, мемлекет мұқтажына жерді иеліктен шығару – әлемдік тәжірибеде бар қалыпты процесс. Мәселен, көрші елдердегі мегаполистерде жаңа жолдар мен метро құрылысы кезінде дәл осындай шаралар жүзеге асырылады. Шымкенттегі жағдай да соған ұқсас: халықтың өсімі мен қаланың дамуы жаңа инфрақұрылымды қажет етеді, ал ол үшін белгілі бір аумақты мемлекет меншігіне қайтару міндетті.27 тамызда өткен брифинг барысында жергілікті билік тұрғындарға ашық үндеу жасап, әрбір учаскенің заң аясында қаралатынын, азаматтардың құқығы қорғалатынын атап өтті. Бұл қадам қоғамда сенімді нығайтып, халық пен билік арасындағы өзара түсіністі арттыра түсуге бағытталған.Қорытындылай айтқанда, Шымкенттегі мемлекет мұқтажына арналған жерді иеліктен шығару шаралары – қаланың заманауи мегаполиске айналу жолындағы қажетті әрі заңды процесс. Бұрынғы жылдардағыдай бұл жұмыс алдағы уақытта да жалғасын тауып, жаңа мектептер, ауруханалар, спорт нысандары мен жолдар құрылысына негіз болады. Ең бастысы – тұрғындардың мүддесі ескеріліп, әділ өтемақы төлеу жалғасуда.

2025 жылдың 27 тамызында Шымкент қаласындағы «АМАНАТ» партиясының қоғамдық қабылдау бөлмесінде қоғамдық қабылдау өтті. Шара партияның «Құқықтық көмек» жобасы аясында өтті. Қалалық жер қатынастары бөлімінің басшысы Азат Исламов қала тұрғындарымен жер мәселесін талқылады. Қабылдау қала тұрғындарының үлкен қызығушылығын тудырды: сауалдардың басым бөлігі жер бөлу кезегіне қатысты. Тұрғындар жеке тұрғын үй құрылысы үшін жер телімдерін берудің келешегі, сондай-ақ бұрын басып алынған учаскелерді заңдастыру мүмкіндігі туралы сұрады. Басқарма басшысы Шымкент республикалық маңызы бар қала мәртебесін алғаннан кейін жеке тұрғын үй салу үшін жаңа жер телімдерін беру тәжірибесі тоқтағанын түсіндірді. Азат Исламовтың айтуынша, бұл қадамға қала кеңістігін ұтымды пайдалану және бұрыннан бар тұрғын аудандарды инфрақұрылыммен қамтамасыз ету қажеттігі себеп болды. Ол әрбір өтініш жеке қаралып, азаматтарға қолданыстағы құқықтық тетіктер бойынша түсініктемелер берілгенін баса айтты. Қабылдауда нақты мәселелерге қатысты өтініштер де болды. Мәселен, Жаңаталап ауылының тұрғыны бірнеше жылдан бері жер теліміне меншік құқығын рәсімдей алмай жүргенін айтты. Азат Исламов жұмыс тәртібі мен қажетті құжаттарды егжей-тегжейлі түсіндіріп, ведомствоның бұл мәселені шешуге көмектесуге дайын екенін жеткізді. Мұндай жағдайлар Шымкентте жиі кездеседі. Тұрғындар рәсімдердің кешігуіне, құжат рәсімдеудегі қиындықтарға, кейде тіпті нормативтік актілердегі сәйкессіздіктерге шағымданады. Сондықтан салалық басқарма басшыларымен ашық кездесулер өткізу ерекше маңызды. Халықтың шенеуніктерге сауалдарын тікелей қойып, білікті жауап алу мүмкіндігі бар. Бір айта кетерлігі, «АМАНАТ» мұндай кездесулерді бірнеше жылдан бері өткізіп келеді. Мәселен, 2022 жылы қоғамдық қабылдау бөліміне жер кезегіне қатысты көптеген өтініштер түсіп, меншік құқығын тіркеу мәселелері де көтерілді. 2023 жылы жерді заңсыз басып алу және жер телімдерін мақсатсыз пайдалану фактілері басты назарда болды. 2024 жылы ауыл шаруашылығы жерлерін қайта бөлуге қатысты көптеген өтініштер түсті. Осы жылдарды қазіргі жағдаймен салыстырсақ, шымкенттіктер үшін жер кезегі мен жерді заңдастыру мәселесі өзекті мәселелердің бірі болып қалып отырғанын байқауға болады. Қаланың дамуы жер мәселесімен тікелей байланысты. Шымкент қарқынды өсіп келеді, оның тұрғындарының саны артып келеді, онымен бірге тұрғын үйге, әлеуметтік нысандарға, инженерлік желілерге сұраныс артып келеді. Жерді ұтымды басқару стратегиялық басымдыққа айналуда. Үкімет жер қатынастарын цифрландыру, ашық мәліметтер базасы мен электрондық қызметтерді енгізу бойынша шаралар қабылдауда. Мұның бәрі бюрократия мен сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін азайтуы керек. Дегенмен, тәжірибе көрсеткендей, азаматтар өзгеретін ережелерді басқару әлі де қиынға соғады. Адамдар жер алу үшін ондаған жылдар бойы кезек күтумен бетпе-бет келеді, ал меншік құқығын тіркеу көптеген процедураларды талап етеді. Осы тұрғыда партиялық қабылдаулар алаңдаушылық білдіріп қана қоймай, қолданыстағы заңнамаға негізделген кеңестер алуға мүмкіндік береді. Сондай-ақ 27 тамызда тұрғындар бұрын шығарылған, орындау іс жүзінде мүмкін емес шешімдерді қалай өңдеу керек және құжаттарды өңдеу процесін қалай тездетуге болады деген сұрақтар қойды. Сауалнамалардың кейбірі қалада тұрғын үйге жер тапшылығын сезінсе де, кейбір учаскелердің мақсатсыз пайдаланылып жатқаны немесе бос жатқандығы туралы болды. Азат Исламов басқарма алдағы уақытта да бұл мәселелерді жүйелі түрде шешуді жалғастыратынын атап өтті. Бұрын берілген құжаттардың заңдылығын тексеруге және жерді нақты пайдаланатындар үшін рәсімдерді жеңілдетуге ерекше назар аударылуда. Мұндай кездесулер халық пен мемлекеттік органдар арасындағы сенімді нығайтуда маңызды рөл атқарады. Тұрғындар өз дауыстарының естіліп жатқанын сезеді және олардың мәселелері жазылып, өңделеді. Өткенде осындай кездесулердің арқасында жер құқығына қатысты ондаған даулар шешімін тапты. Жақында өткен қабылдаудың нәтижесі бірде-бір өтініш қараусыз қалмады. Әрбір өтініш беруші түсініктеме алды, ал кейбір сұрақтарға құжаттарды тексеруден кейін қосымша жауаптар беріледі. «АМАНАТ» партиясы түрлі сала мамандарының қатысуымен ашық қабылдаулар өткізу тәжірибесін жалғастыруды көздеп отыр, өйткені диалогтың бұл түрі қарапайым азаматтардың мүддесін ескеретін шешімдерді әзірлеуге мүмкіндік береді. Осылайша, 27 тамыздағы кездесу жер қатынастары шымкенттіктер үшін өзекті мәселе болып қала беретінін тағы бір паш етті. Дегенмен, билікпен ашық қарым-қатынас, әрбір істі жеке қарауға дайын болу және жаңа цифрлық құралдарды енгізу жағдай біртіндеп ашықтық пен әділдікке қарай өзгереді деп сенуге негіз береді.

2025 жылғы 27 тамыз күні Шымкент қаласында «AMANAT» партиясының қалалық филиалы ұйымдастырған қоғамдық қабылдау өтті. Бұл жолғы кездесу «Құқықтық көмек» партиялық жобасы аясында өткізілді. Қабылдауды Шымкент қалалық жер қатынастары басқармасының басшысы Азат Исламов жүргізді. Іс-шараның басты мақсаты – тұрғындардың көкейінде жүрген жеке мәселелерін тыңдап, заң аясында шешу жолдарын қарастыру болды.Қабылдауға келген азаматтардың көпшілігі жер кезегіне байланысты түйткілдерін ортаға салды. Әсіресе тұрғын үй салуға арналған жер телімдерінің берілуі туралы сұрақтар жиі көтерілді. Басқарма басшысы Азат Исламов түсіндіргендей, Шымкент қаласына республикалық маңызы бар қала мәртебесі берілгеннен кейін жеке тұрғын үй құрылысына арналған жаңа жер телімдері бөлінбейді. Бұл шешімнің қабылдануына қаланың тығыздығы мен инфрақұрылымдық шектеулер әсер еткен. Соған қарамастан, азаматтардың өтініштері мұқият қаралып, оларға заң аясында түсініктемелер берілді.Қабылдауға Жаңаталап елдімекенінің тұрғыны да қатысып, өзінің бірнеше жылдар бойы жер учаскесін заңдастыра алмай жүргенін айтты. Азат Исламов бұл жағдайды жіті назарға алып, заңдастырудың нақты жолдарын түсіндіріп берді. Сонымен қатар, тиісті құжаттарды рәсімдеуге қатысты кеңестер беріліп, жауапты мамандар арқылы көмектесу тапсырылды.Осы қабылдау барысында басқа да тұрғындар тарапынан жерді мақсатсыз пайдалану, құжат рәсімдеу кезіндегі бюрократиялық кедергілер, жер кезегіндегі әділдікке байланысты шағымдар айтылды. Әрбір өтініш назардан тыс қалмай, нақты жауаптар берілді.Мұндай қабылдаулар Шымкент қаласында бұрыннан тұрақты түрде өткізіліп келеді. Мысалы, 2022 жылы да партияның қоғамдық қабылдау бөлмесінде тұрғындардан ондаған өтініш түсіп, оның ішінде жерге қатысты мәселелер басым болған еді. Ол кезде тұрғындар негізінен жерді жекеменшікке алу тәртібі мен жер кезегінің ұзаққа созылуына байланысты шағымданған. 2023 жылы қабылдауларда жерді заңсыз иемдену мен жер телімдерін мақсатсыз пайдалану мәселелері көтерілген болатын. Салыстыра қарасақ, биылғы қабылдауларда да жер кезегі мен заңдастыру мәселелері негізгі тақырыпқа айналған. Бұл – Шымкенттегі жер қатынастарының өзектілігі әлі де күн тәртібінде тұрғанын көрсетеді.Жалпы, Шымкент қаласы – республикадағы ең жылдам дамып келе жатқан мегаполистердің бірі. Халық санының артуына орай тұрғын үйге, инфрақұрылымға, инженерлік желілерге сұраныс көбейіп отыр. Осыған байланысты жер қатынастары саласы да ерекше маңызға ие. Мемлекет тарапынан «Цифрлық Қазақстан» бағдарламасы аясында жер қатынастары жүйесін электронды форматқа көшіру жұмыстары жүргізілуде. Бұл қадам сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін азайтып, азаматтардың өтініштерін ашық әрі әділ қарауға мүмкіндік бермек.Алайда қабылдауға келген тұрғындардың өтініштерінен байқалғандай, жерге қатысты мәселелердің түпкілікті шешілуі уақыт пен жүйелі реформаларды қажет етеді. Шымкент қаласының тұрғындары жер телімін заңдастыру, құжат алу немесе кезекке тұру барысында түрлі әкімшілік кедергілерге тап болып отыр. Мұндай проблемаларды шешу үшін құқықтық сауаттылықты арттыру, ашықтықты қамтамасыз ету және заманауи технологияларды кеңінен қолдану аса маңызды.Қоғамдық қабылдаудың тағы бір ерекшелігі – жергілікті тұрғындардың мәселелерін тікелей сала басшысына жеткізе алу мүмкіндігі. Бұл өз кезегінде мемлекеттік органдар мен халық арасындағы сенімді нығайтады. Азат Исламовтың әрбір азаматтың өтінішіне мұқият қарауы, нақты заңдық кеңес беруі тұрғындардың көңілінен шықты.Өткен жылдардағы тәжірибеге сүйенсек, мұндай қоғамдық қабылдаулардың нәтижесінде ондаған мәселе шешімін тапқан. Мысалы, 2021 жылы жер телімін заңдастыруға қатысты бірнеше күрделі мәселе партияның араласуымен оң шешімін тапты. Ал 2023 жылы қабылдауларда ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердің қайта бөлінуіне қатысты нақты шаралар қабылданған болатын. Осыған ұқсас нәтижелер биылғы қабылдаудан да күтіледі.Қорытындылай келе, 2025 жылғы 27 тамызда өткен қоғамдық қабылдау жер қатынастары саласындағы халықтың өзекті мәселелерін ашық талқылауға мүмкіндік берді. Бұл қабылдау тұрғындардың мәселесін тыңдап қана қоймай, оларға нақты құқықтық кеңес берудің тиімді алаңына айналды. Мұндай іс-шаралардың тұрақты түрде өткізілуі Шымкент қаласында жер қатынастары саласының ашық әрі әділ жүргізілуіне ықпал етері сөзсіз.

27 тамызда Шымкентте егін орағы науқанын талқылаған онлайн жиын өтті. Талқылауға қала әкімі, тиісті бөлім басшылары, аудан басшылары, шаруа қожалықтарының өкілдері қатысты. Іс-шараның форматы өзекті мәселелерді нақты уақыт режимінде талқылауға, ұсыныстар алмасуға және шешімдерді анықтауға мүмкіндік берді. Жиынның негізгі тақырыбы – ауыл шаруашылығы алқаптарының қазіргі жағдайы мен биылғы маусымдағы жұмыстардың қорытындысы. Қалалық ауыл шаруашылығы басқармасының мәліметінше, Шымкентте 30 мың гектардан астам жер өңделіп жатыр, оның 10 мыңға жуығы дәнді дақылдар, қалғаны жүгері, көкөніс, бақша және мал азығы дақылдарына арналған. Биылғы жылы орташа түсімділік гектарына 20 центнерден асып, өткен жылдардағы көрсеткіштерден айтарлықтай жоғары болады деп күтілуде. Бұл динамика көп жағдайда заманауи агротехнологияларды дер кезінде енгізуге және суармалы жерлерді тиімдірек пайдалануға байланысты. Мемлекет тарапынан қолдау шаралары, соның ішінде тыңайтқыштарды субсидиялау және шаруаларға арзандатылған жанар-жағармай беру шаралары да үлкен рөл атқарды. Соның арқасында көптеген шаруашылықтар соңғы жылдардағы құрғақ климатқа байланысты қиындықтарды еңсере алды. Жиынға қатысушылар шаруалардың жыл сайын кездесетін қиындықтарына ерекше назар аударды. Олардың қатарында заманауи техниканың тапшылығы, комбайндар мен тракторларды жаңарту қажеттілігі, қойма көлемінің шектеулілігі бар. Қолданыстағы машина-трактор паркінің көп бөлігі ескірген, бұл егін жинау кестесін қиындатады. Көкөніс қоймалары мен қойма орындарының тапшылығы фермерлерді астық жинағаннан кейін бірден арзан бағамен сатуға мәжбүр етеді. Қала әкімі бұл мәселелердің ерекше назарда екенін баса айтты. Жабдықтарды жаңарту бойынша жеңілдікті лизинг бағдарламалары кеңейтілетінін, жаңа логистикалық орталықтар мен қойма нысандарын салуға инвесторлар тарту бойынша жобалар әзірленіп жатқанын мәлімдеді. Бұл егін шығынын азайтып қана қоймай, Шымкенттің ішкі ауыл шаруашылығы нарығындағы орнын нығайтады. Жиынның өзекті тақырыбы – ауыл шаруашылығы саласын цифрландыру. Жаңа технологиялардың егін жинауға деген көзқарасты өзгертуге мүмкіндігі бар екені айтылды. Бұл спутниктік бақылауды, автоматтандырылған суару жүйелерін және егіс алқаптарын онлайн картаға түсіруді қолдануды қамтиды. Мұндай құралдар ресурстарды үнемдеуге көмектесіп қана қоймайды, сонымен қатар өнімділікті жоғары дәлдікпен болжайды. Өткен жылдармен салыстырғанда жағдай біртіндеп жақсарып келеді. 2022 жылы қатты қуаңшылықтың салдарынан облыста өнім күткендегіден төмен болып, егін жинау науқаны қыркүйектің ортасына дейін жалғасты. Көптеген шаруалар шығынға ұшырады, ал кейбір өнім мүлде жиналмай қалды. 2023 жылы жағдай жақсарды: мемлекет тарапынан жеңілдетілген жанар-жағармай және жанар-жағармай субсидиялары түрінде көмек көрсетіліп, фермерлер кооперативтерін қолдау жұмыстары жүргізілді. Нәтижесінде сақтау мәселесі сақталса да, егін жинау жұмыстары ұйымшыл болды. Ағымдағы егін науқаны өткен жылдардан сабақ алғанын көрсетеді. Құзырлы органдар бірінші кезектегі міндеттерді алдын ала анықтап, жауапты бөлімдерге тапсырмалар берді. Жиында ұсыныс-пікірлерін ортаға салған шаруалардың өздері де белсенділік танытқаны тағы бір маңызды жетістік болды. Шаруа қожалықтары арасындағы тығыз ынтымақтастық, техниканы ортақ пайдалану, қоймаларды бірлесе пайдалану қажеттігін баса айтты. Мұндай тәжірибелер қазірдің өзінде кейбір аудандарда жүзеге асырылып, оң нәтижесін беруде. Жиында Шымкенттің ауыл шаруашылығы саласын дамытудың ұзақ мерзімді перспективалары да талқыланды. Талқылау тек егін жинау науқанына ғана емес, сонымен қатар тұрақты өсім үшін жағдай жасауға да назар аударды. Басымдықтарға мал шаруашылығын дамыту, жем-шөптік егіс алқаптарын кеңейту, өсімдік шаруашылығына ғылыми жетістіктерді енгізу, ауыл шаруашылығы кадрларын даярлау кірді. Шымкенттің жоғары ауыл шаруашылығы әлеуетіне ерекше назар аударылды, оны тиімдірек пайдалану қажет. Қалада фермерлер егіншіліктің жаңа әдістерін үйреніп, мамандардың кеңесін алатын ауыл шаруашылығы инновациялық орталықтарын құру жоспарлануда. Мұндай бастамалар еліміздің басқа өңірлерінде де қолға алынған, ендігі кезекте осы сәтті тәжірибені шымкенттіктер үлгі етуде. 27 тамыздағы кездесу жай ғана жұмыс кездесуі емес; бұл қаланың ауыл шаруашылығын дамытудың жаңа стратегиясын әзірлеудегі маңызды қадам болды. Бұл қиыншылықтарға қарамастан, Шымкенттің ауыл шаруашылығы саласы тұрақты қарқынмен дамып келе жатқанын және фермерлердің жаңашылдықты қабылдауға дайын екенін көрсетті. Басты мақсат – ортақ мақсаттарға жету үшін үкіметтің, бизнестің және ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінің күш-жігерін біріктіру. Ұсынылған шаралар дәйекті түрде жүзеге асса, алдағы жылдары Шымкент өзін-өзі азық-түлікпен толық қамтамасыз етіп қана қоймай, сыртқы нарықтағы орнын нығайта түспек. Осылайша, ағымдағы егін науқаны қаланың ауыл шаруашылығы саласын дамытудағы сапалы секірістің бастау нүктесі бола алар еді.

27 тамыз күні Шымкент қаласында ауыл шаруашылығы саласындағы маңызды шара – егін жинау науқанына арналған онлайн-кеңес өтті. Бұл жиынға қала әкімі, ауыл шаруашылығы және ветеринария басқармасының мамандары, аудан әкімдері мен шаруа қожалықтарының өкілдері қатысты. Онлайн форматта ұйымдастырылған кеңестің негізгі мақсаты – биылғы егіннің жағдайын талқылап, науқанды уақытылы әрі сапалы аяқтау жолдарын қарастыру болды.Кеңес барысында қала аумағындағы егістік алқаптарының көлемі мен өнімнің шығымдылығы жайлы деректер келтірілді. Биылғы жылы ауа райының қолайсыздықтарына қарамастан, диқандардың еңбегі нәтижесінде біраз жетістіктерге қол жеткізілгені айтылды. Әсіресе, көкөніс пен бақша өнімдерінің түсімі былтырғыға қарағанда жоғары екендігі атап өтілді. Бұған суармалы жерлерді тиімді пайдалану, жаңа агротехнологияларды енгізу және мемлекеттік қолдаудың ықпалы зор болды.Онлайн-кеңесте егін жинау науқанының барысы нақты талқыланып, негізгі мәселелерге тоқталды. Соның ішінде техника тапшылығы, жанар-жағармай бағасы, өнімді өткізу нарықтары және қоймалардың жеткіліксіздігі өзекті тақырыпқа айналды. Қала әкімі бұл проблемаларды шешу үшін тиісті басқармаларға нақты тапсырмалар берді. Әсіресе, шағын және орта шаруашылықтарға қолдау көрсетіп, өнімді уақытылы жинау үшін қосымша техника тарту қажеттігі айтылды.Ауыл шаруашылығы және ветеринария басқармасының мәліметінше, Шымкент қаласында жалпы 30 мың гектардан астам егістік алқабы бар. Оның ішінде 10 мың гектарға жуық жерге бидай, қалған бөлігіне жүгері, көкөніс, бақша және мал азықтық дақылдар егілген. Биылғы өнімнің орташа шығымдылығы гектарына 20 центнерден асатыны күтілуде. Бұл – өткен жылмен салыстырғанда айтарлықтай жоғары көрсеткіш.Салыстыру үшін айтсақ, 2022 жылы ауа райының құрғақшылығына байланысты өнім шығымы төмен болып, кейбір шаруашылықтар шығынға батқан еді. Сол жылы егін жинау науқаны қыркүйек айының ортасына дейін созылып, диқандар үшін ауыр сынаққа айналған болатын. Ал 2023 жылы жағдай біршама түзеліп, мемлекет тарапынан жанар-жағармайға жеңілдіктер мен тыңайтқыштарға субсидия берілді. Соның арқасында өнім көлемі артып, шаруалардың табысы өсе түсті. Биылғы көрсеткіштер өткен екі жылмен салыстырғанда әлдеқайда жақсы болып отырғаны осы кеңесте нақты деректермен дәлелденді.Кеңес барысында фермерлер де сөз алып, өз ұсыныстарын айтты. Олардың пікірінше, егін жинау жұмыстары кезінде ең басты мәселе – техника паркін жаңарту. Қолданыстағы тракторлар мен комбайндардың басым бөлігі ескірген, сондықтан өнімді уақытылы жинауға кедергі келтіреді. Бұл ретте әкімдік тарапынан лизингтік бағдарламаларды кеңейту ұсынылды.Тағы бір өзекті мәселе – қойма инфрақұрылымы. Жиналған өнімді ұзақ сақтайтын қоймалар жеткіліксіз болғандықтан, кейбір шаруалар өнімін арзан бағамен сатуға мәжбүр. Ал бұл олардың табысына тікелей әсер етеді. Кеңесте инвесторларды тарту арқылы заманауи қоймалар мен логистикалық орталықтар салу қажеттігі айтылды.Онлайн-кеңестің тағы бір маңызды бағыты – цифрландыру. Қала әкімдігі алдағы уақытта агроөнеркәсіп кешеніне заманауи цифрлық технологияларды енгізуді жоспарлап отыр. Бұл жерді қашықтан бақылау, егіннің өсуін спутниктен қадағалау, суармалы жүйелерді автоматтандыру сияқты жобаларды қамтиды. Мұндай қадамдар өнімділікті арттырып қана қоймай, шығынды азайтуға мүмкіндік береді.Бұрынғы жылдардағы тәжірибеге көз жүгіртсек, егін жинау науқандары көбіне дәстүрлі әдіспен өткізілген. Фермерлердің қолында жеткілікті техника мен заманауи технология болмағандықтан, өнімнің біраз бөлігі шығынға ұшырайтын. Ал соңғы жылдары мемлекет тарапынан көрсетіліп отырған қолдау мен цифрландырудың енгізілуі жағдайды түбегейлі өзгертіп жатыр.27 тамызда өткен кеңес осы бағыттағы жұмыстардың нақты жалғасы деуге болады. Мұнда тек ағымдағы мәселелер ғана емес, сонымен бірге ауыл шаруашылығының ұзақ мерзімді даму стратегиясы да талқыланды. Шымкенттің аграрлық әлеуетін толық пайдалану үшін алдағы уақытта жаңа инвестициялар тарту, ғылыми-зерттеу орталықтарымен әріптестік орнату және фермерлерді оқыту мәселелері күн тәртібінде тұр.Қорытындылай келгенде, 27 тамыздағы онлайн-кеңес Шымкенттегі егін жинау науқанының жоғары деңгейде өтуіне серпін берді. Бұл жиын өткен жылдардағы тәжірибелерді ескеріп, алдағы жұмыстардың бағыт-бағдарын нақтылауға мүмкіндік жасады. Биылғы көрсеткіштердің жақсаруы – фермерлердің қажырлы еңбегінің, мемлекеттік қолдаудың және заманауи әдістерді қолданудың нәтижесі.Шымкент аграрлық салада ілгері жылжып келе жатқанын осы кеңес айқын көрсетті. Егер ұсынылған шаралар жүйелі түрде жүзеге асса, алдағы жылдары қала тек өңірлік емес, республикалық деңгейде де ауыл шаруашылығының көшбасшыларының біріне айналуы әбден мүмкін.

27 тамызда Шымкент қаласының әкімі Ғабит Сыздықбеков Катарлық Power International Holding (PIH) компаниясының өкілдерімен кездесті . PIH энергетика, телекоммуникация, құрылыс және ауыл шаруашылығы салаларында табысты жұмыс істейтін Парсы шығанағындағы ең ірі және ең жылдам дамып келе жатқан конгломераттардың бірі болып табылады. Талқылаудың негізгі тақырыбы ауыл шаруашылығы маңызды рөл атқаратын Шымкенттегі ірі жобаларға инвесторлардың қатысуы болды. Инвесторлардың ауыл шаруашылығы саласына қызығушылығы кездейсоқ емес. Шымкент дәстүрлі түрде ел картасында мал және өсімдік шаруашылығын тиімді дамытудың негізгі орны болып саналды. Облыстың климаты көкөніс, бақша және бау-бақша өсіруге қолайлы. Соңғы жылдары жылыжай алқаптары қарқынды түрде кеңейіп, сүт және ет өңдеу саласы дамып келеді. Дегенмен, сапалы секіріс жаңа технологияларды, инфрақұрылымды және қомақты инвестицияны қажет етеді. Дәл осыны біздің катарлық серіктестер ұсынуға дайын. Тараптар ынтымақтастықтың бірнеше бағыттарын талқылады. Ең алдымен, заманауи жылыжай кешендерін құру, тамшылатып суару жүйесін енгізу, логистикалық орталықтар мен ұзақ мерзімді сақтау қоймаларын салу мәселелері талқыланды. Тағы бір маңызды элемент инвесторлардың шаруаларды сумен қамтамасыз етуге және құнарлы жерлерді сақтауға тікелей байланысты су тазарту құрылыстарын салу жобаларын қолдау ниеті болды. Бұл мәселе, әсіресе, соңғы жылдары аймақта су тапшылығына тап болғанын ескерсек, өте өзекті. Құрғақ мезгіл егін шығымы мен шаруалардың кірісіне кері әсерін тигізді. Сондықтан заманауи су тазарту қондырғыларын салу және суды тиімді пайдалану технологияларын енгізу болашақ әріптестіктің негізгі бағыттары ретінде қарастырылады. Айта кету керек, PIH өкілдерімен кездесу Шымкенттің шетелдік инвестиция тарту жөніндегі міндеттемесін жалғастырды. Осы жылдар ішінде қала Түркиядан, Қытайдан, Өзбекстаннан және Еуропадан келген делегацияларды қабылдады. Мәселен, 2022 жылы Шымкентке түрік және қытай кәсіпкерлері келіп, ет экспорттау мүмкіндіктеріне қызығушылық танытты. Алайда бұл бастамалардың көпшілігі келіссөздер сатысында қалды. 2023 жылы өзбекстандық компаниялармен жылыжай бизнесі бойынша бірлескен жоба жүзеге асырылып, нарыққа көкөністер көптеп шығарылып, қыс пен көктемде баға тұрақталды. 2024 жылы органикалық ауылшаруашылық бастамалары еуропалық инвесторлармен талқыланды, бірақ олар арнайы болды. Алдыңғы жобалардан айырмашылығы, катарлық компанияның ұсынысы жан-жақты және ұзақ мерзімді болып көрінеді. Бұрынғы бастамалар негізінен бір салаға бағытталған болса, PIH Шымкентті қонақжайлылық пен туризмнен металлургия мен ауыл шаруашылығына дейін көп салалы инвестициялар үшін алаң ретінде қарастырады. Бұл тәсіл тұрақтылықты арттырады және бір сектор ауытқыса да, басқалары жұмысын жалғастыра береді. Кооперацияның ауыл шаруашылығына тигізер пайдасы анық. Біріншіден, өндіріс орындарын жаңартып, жаңа технологияларды енгізеді. Екіншіден, ол халықаралық нарықтарға шығуды қамтамасыз етеді: катарлық серіктестер Парсы шығанағында кең байланыстарға ие, қазақстандық ауыл шаруашылығы өндірушілері үшін жаңа экспорттық тауашаларды ашады. Үшіншіден, жұмыс орындары ашылады: жаңа кешендер мен кәсіпорындар қаланың да, оның маңындағы аудандардың да мыңдаған тұрғындарын жұмыспен қамтамасыз етеді. Экологиялық аспектіні де ұмытпау керек. Заманауи технологияларды қолдану топырақ пен су ресурстарына түсетін салмақты азайтады, бұл халықтың тығыздығы мен жер қысымы көптеген басқа аймақтарға қарағанда айтарлықтай жоғары Шымкент қаласы үшін ерекше маңызды. Тарих көрсеткендей, мұндай бастамалардың табысты болуы жергілікті қолдауға байланысты. Бұл жолы қала әкімі жоспарланған жобаларды жүзеге асыруға жан-жақты қолдау көрсетуге дайын екенін айтып, тиісті басқармаларға қаланың барлық мүмкіндіктерін инвесторларға тыңғылықты таныстыруды тапсырды. Бұл ынтымақтастық тек декларациямен шектеліп қалмай, нақты жоспарлар мен механизмдерге негізделетінін білдіреді. Бұл кездесуді бұрынғы кездесулермен салыстыра отырып, Шымкент инвестициялық саясаттың жаңа кезеңіне қадам басып келеді деуге болады. Бұрын шектеулі ықпалы бар жеке келісімдерге баса назар аударылса, қазір жүйелік тәсіл қолданылуда. Ауыл шаруашылығы орталық элементке айналуда, өйткені аграрлық сектор тек қаланың ғана емес, елдің бүкіл оңтүстік аймағының тұрақты дамуын қамтамасыз ете алады. Ендеше, 27 тамызды Шымкент үшін айтулы белес деуге болады. Power International Холдинг өкілдерінің сапары халықаралық инвесторлардың қаладағы ұзақ мерзімді ынтымақтастықтың нақты әлеуетін көріп отырғанын көрсетті. Жарияланған бастамалар ойдағыдай жүзеге асса, Шымкент Қазақстанның ауыл шаруашылығын дамыту орталықтарының біріне айналуы мүмкін, еліміздің өңірлік және әлемдік азық-түлік нарығындағы орнын нығайта түседі. Қала тұрғындары үшін бұл жаңа жұмыс орындары, фермерлер үшін заманауи технологиялар және олардың өнімінің тұрақты сатылуы, ал жалпы қала үшін нығайтылған экономикалық база мен инвестициялық тартымдылықтың артуы деген сөз. Бұрынғы бастамалармен салыстырғанда, катарлық инвесторлардың қазіргі сапары ең перспективалы болып көрінеді және Шымкенттің көп жылдар бойы күткен серпін бере алады.

2025 жылдың 27 тамызында Шымкент қаласында маңызды кездесу өтті. Әкімдік өкілдері катарлық «Power International Holding» (PIH) компаниясының басшыларымен жүздесіп, қаланың инвестициялық әлеуетін таныстырды. Бұл жиын қаланың экономикасына жаңа мүмкіндіктер әкелуі мүмкін, себебі шетелдік инвесторлар ауыл шаруашылығы, туризм, тұрғын үй құрылысы, металлургия және су тазарту бағыттарында ауқымды жобаларды жүзеге асыруға ниет білдірді.Әсіресе ауыл шаруашылығы саласына бағытталған бастамалар ерекше назар аудартады. Себебі соңғы жылдары Шымкент аймағында азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету, жер ресурстарын тиімді пайдалану және жаңа агротехнологияларды енгізу мәселесі күн тәртібінен түспей келеді. Катарлық конгломерат өкілдерінің қызығушылығы дәл осы салаға бет бұруының бірнеше себебі бар. Біріншіден, Шымкент – табиғи-климаттық жағдайы қолайлы өңір, көкөніс, жеміс-жидек пен мал шаруашылығын дамытуға мүмкіндік зор. Екіншіден, қала халқының саны жыл сайын өсіп, азық-түлікке деген сұраныс артып отыр. Үшіншіден, өңірде экспортқа бағытталған өнімдер шығару әлеуеті жоғары.Кездесуде катарлық инвесторларға ауыл шаруашылығында жүзеге асырылуы мүмкін бірнеше жоба ұсынылды. Олардың ішінде жылыжай кешендерін салу, заманауи қойма инфрақұрылымын дамыту, суармалы жерлерге жаңа технология енгізу және қайта өңдеу кәсіпорындарын ашу қарастырылды. Бұл жобалар іске асса, өнім көлемін еселеп қана қоймай, жергілікті тұрғындар үшін мыңдаған жаңа жұмыс орындары ашылатыны сөзсіз.«Power International Holding» компаниясы Парсы шығанағындағы ең ірі әрі қарқынды дамып келе жатқан конгломераттардың бірі. Олар энергетика, телекоммуникация, мұнай-газ және ауыл шаруашылығы саласында тәжірибесі мол. Бұған дейін де Қазақстанда бірнеше ірі жобаларды жүзеге асырған. Сондықтан Шымкент үшін бұл әріптестік – сенімді әрі ұзақ мерзімді перспектива.Бұл кездесуді өткен жылдардағы ұқсас шаралармен салыстыруға болады. Мәселен, 2022 жылы Шымкентке түрік және қытайлық инвесторлар келіп, ауыл шаруашылығында ынтымақтастық орнату туралы келіссөздер жүргізген болатын. Сол кезеңде негізінен мал шаруашылығын дамыту және ет өнімдерін экспортқа шығару жайы сөз болды. Алайда ол жобалардың көбі бастапқы деңгейде қалып қойды. Ал 2023 жылы Өзбекстанмен бірге жылыжай кешендерін кеңейту бойынша бірлескен жоба қолға алынды. Нәтижесінде Шымкентте көкөніс өнімдерінің көлемі артып, бағаның тұрақтылығына оң әсер етті.2024 жылы ауыл шаруашылығына инвестиция тарту бағытында тағы бір қадам жасалды – Еуропадан келген инвесторлармен органикалық өнім өндіру жөнінде келіссөздер жүргізілді. Бірақ бұл бастамалар негізінен шағын көлемдегі жобаларға бағытталды. Ал катарлық конгломераттың ұсыныстары әлдеқайда ауқымды әрі көпсалалы болып отыр. Яғни, бұл жолғы келіссөздер тек ауыл шаруашылығымен шектелмей, сонымен қатар инфрақұрылымдық және әлеуметтік салаларға да ықпал етуі мүмкін.Шымкент әкімдігі ауыл шаруашылығын дамытудағы негізгі басымдықтарды нақтылап берді. Ең әуелі су мәселесін шешу керек. Соңғы жылдары қуаңшылық жағдайы жиі қайталанып, егін шаруашылығына айтарлықтай зиян тигізіп жүр. Осы орайда PIH компаниясының су тазарту нысандарын салуға қызығушылық танытуы үлкен көмек болмақ. Бұл жобалар жүзеге асса, шаруаларға жеткізілетін су сапасы артып, өнімділік жоғарылайды.Сонымен қатар, қойма инфрақұрылымын жетілдіру – тағы бір маңызды бағыт. Жиналған өнімді сақтайтын заманауи қоймалар болмаса, ауыл шаруашылығындағы еңбек нәтижесінің жартысы босқа кетуі мүмкін. Өткен жылдары фермерлердің ең үлкен проблемаларының бірі де осы болатын. Жаңа қоймалар мен логистикалық орталықтар бұл мәселені түбегейлі шешуге мүмкіндік береді.Экономикалық тұрғыдан алғанда, мұндай жобалар қала бюджетіне де қосымша табыс әкеледі. Шетелдік инвестициялар арқылы салынған кәсіпорындар жергілікті салық базасын кеңейтеді, ал экспортқа бағытталған өнім валюталық түсімнің артуына жол ашады. Әлеуметтік тұрғыдан алғанда, ауыл шаруашылығы жобалары ауылдық жерлерде жұмыссыздықты азайтады, жастардың ауылдан қалаға көшуін тежеуге ықпал етеді.Салыстыра қарасақ, бұрынғы жобалардың көбі шағын немесе орта көлемде болғандықтан, олардың әсері шектеулі болды. Ал катарлық «Power International Holding» ұсынған бастамалар кешенді сипатқа ие, яғни өндіріс пен қайта өңдеуді, сақтауды және экспортты бір жүйеге біріктіреді. Бұл Шымкентті өңірлік агроөнеркәсіптік орталыққа айналдыруға үлкен қадам болмақ.Қорытындылай келгенде, 27 тамыздағы кездесу Шымкенттің инвестициялық тарихында жаңа кезеңнің бастамасы болуы ықтимал. Егер ұсынылған жобалар толық жүзеге асса, қала ауыл шаруашылығы саласында сапалы серпіліс жасап, еліміздің азық-түлік қауіпсіздігіне елеулі үлес қосады. Өткен жылдардағы тәжірибелер көрсеткендей, инвестиция тартудағы басты шарт – нақты қолдау мен жүйелі жоспар. Осы жолы Шымкент сол талаптарды орындауға дайын екенін айқын көрсетті.

2025 жылдың жазы шымкенттік диқандар үшін нағыз сынақ болды. Бірнеше ай бойы мегаполис жаңбыр жауған жоқ, ал шілденің аптап ыстығы әсіресе ауыл шаруашылығына қатты әсер етті. Осындай жағдайда су тапшылығы маусымның басты мәселелерінің біріне айналды. Дегенмен, барлық қиындықтарға қарамастан, диқандар егінді сақтап қана қоймай, былтырғы көрсеткіштерден де асып түсті. 25 тамызда жарияланған ресми деректер қаланың азық-түлік қауіпсіздігі әлі де бақылауда екенін растады. 2024 жылы мегаполисте ауыл шаруашылығы дақылдары үшін 26 мың гектар жер бөлінді. Алайда құрғақшылықты күткен шаруалар биыл егіс алқабын әдейі 23 мың гектарға дейін қысқартты. Бұл тактика су мен ресурстарды тиімдірек пайдалануға және ең бастысы өнім сапасына көңіл бөлуге мүмкіндік берді. Соның нәтижесінде дәнді және майлы дақылдардың орташа түсімі гектарына 10 центнерге жуықтап, былтырғы көрсеткіштен жоғары. Жалпы алқаптың 7000 гектарына дәнді дақылдар, 3300 гектарына майлы дақылдар, 1800 гектарға жуық көкөніс пен бақша дақылдары егілді. Бір қызығы, көкөніс өсірушілер биылғы маусымда қолайсыз ауа райы жағдайларына ерекше төзімділік танытты. Жылыжай кешендері маңызды рөл атқарды: қала шегінде олардың жалпы ауданы қазір шамамен 100 гектарды құрайды. Бұл жаңа өнім көлемін ұлғайтып қана қоймай, нарықтағы бағаның күрт құбылуын болдыртпады. Маусымның сәтті өтуіне инфрақұрылымдық жобалар да айтарлықтай үлес қосты. Биыл Шымкентте жалпы құны 12,2 млрд теңгені құрайтын бес инвестициялық жоба іске қосылды. Олардың бірі қазірдің өзінде іске қосылды: 90 мың тонна ауыл шаруашылығы өнімдерін сақтайтын заманауи қойма кешені. Бұл нысан ысырапты айтарлықтай азайтып, маусымаралық кезеңде көкөніс пен астықтың үздіксіз жеткізілуін қамтамасыз етеді. Жоба мемлекеттік қолдауға ие болды, оны жүзеге асыруға бір миллиард теңгеге жуық жеңілдетілген несие берілді. Облыстағы ең ірі жылыжай кешенінің құрылысының басталуы да сондай маңызды оқиға болды. Alsera KZ компаниясы құны 650 миллион доллар болатын жобаны жүзеге асыруға кірісті. Ол екі кезеңде жүзеге асырылады: біріншісі 2026 жылы аяқталады деп жоспарланса, екіншісі алдағы бес жылға жоспарланған. Түптеп келгенде, Шымкентте жылына 155 мың тоннаға дейін көкөніс өнімдерін өндіруге қабілетті заманауи агроөнеркәсіптік орталық пайда болады. Сондай-ақ мегаполиске айтарлықтай әлеуметтік қолдау көрсететін 5 мың жаңа жұмыс орнын ашу жоспарлануда. Биылғы нәтижені өткен маусымдармен салыстырсақ, айырмашылық анық. 2023 жылы шығымдылық негізінен көктемгі жаңбырдың мол болуына байланысты болды. Егіс көлемі үлкен болғанымен, ылғалдың біркелкі бөлінбеуінен және егіншіліктің ескірген әдістерінен өнімнің біраз бөлігі жоғалды. 2024 жылы 26 мың гектарға егін егілді, бірақ орташа өнім қазіргі деңгейден төмен болды. Бұл жер көлемі әрқашан шешуші бола бермейтінін анық көрсетті - дұрыс жоспарлау және әр гектарды тиімді пайдалану әлдеқайда маңызды. Бұл тұрғыда 2025 жылды бетбұрыс деп санауға болады. Егістік алқаптарын қысқарту және заманауи агротехнологияларға көшу қолайсыз климаттық жағдайларды жоюға көмектесті. Жерді ұтымды бөлу тұрақтылық факторына айналды, ал мемлекеттік қолдау мен инвестиция болашақ дамуға берік негіз болды. Қала билігі ендігі басты міндет – егін жинау ғана емес, оны ұтымды пайдалану екенін қадап отыр. Заманауи қоймалар мен логистикалық орталықтар шығынды барынша азайтуы керек, ал жеңілдетілген несие беру бағдарламалары фермерлерге техниканы жаңартуға және тамшылатып суару жүйесін енгізуге инвестициялауға мүмкіндік береді. Климаттың өзгеруі жағдайында мұндай шаралар өмірлік маңызы бар. Үкіметтің назары да маңызды ынталандыру болып қала береді. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев азық-түлік қауіпсіздігі стратегиялық басымдық екенін бірнеше рет атап өтті. Бұл, әсіресе, Шымкент сияқты халқы үнемі өсіп келе жатқан мегаполис үшін өзекті. Жылыжай кешендері мен қойма сыйымдылығына салынған инвестиция қуаңшылық жылдарының өзінде қалада көкөніс пен астықтың таусылмауын қамтамасыз етеді. Осылайша, Шымкенттің ауыл шаруашылығы жерді дұрыс басқару, жаңа технологияларды енгізу, мемлекеттік қолдау тіпті төтенше климаттық жағдайлардың орнын толтыра алатынын көрсетті. 2025 жылдың маусымы жерді ұтымды бөлуден бастап заманауи өндіріс орындарын құруға дейінгі кешенді тәсілмен тұрақты дамуға болатынын көрсетті. Фермерлердің алдында әлі де көптеген міндеттер тұр: экспортты кеңейту, өңдеуді дамыту және неғұрлым жетілдірілген суару жүйелерін енгізу. Бірақ биылғы тәжірибе фермерлердің болашақ ұрпағы үшін бағдар болады деп сеніммен айта аламыз. Өйткені, жерді ұқыпты және ақылмен басқарса, ең қиын жағдайда да жерді асырауға болатынын Шымкент дәлелдеді.

2025 жылдың жазы Шымкент қаласы үшін ерекше сын болды. Маусым мен шілде айларында жауын-шашын болмады, күн аптап ыстық болып, диқан қауымы су тапшылығын қатты сезінді. Соған қарамастан, шаруалар бар күш-жігерін салып, еккен егіндерін уақытында жинап үлгерді. 25 тамызда жарияланған ресми мәліметтерге сәйкес, ауа райының қолайсыздығына қарамастан, биылғы өнім көлемі өткен жылмен салыстырғанда артық болды. Бұл – қаладағы ауыл шаруашылығы саласында атқарылып жатқан жүйелі жұмыстың және жаңа технологияларды енгізудің нәтижесі.2024 жылы мегаполис аумағында 26 мың гектар жерге ауыл шаруашылығы дақылдары егілсе, биыл қуаңшылық болатынын алдын ала болжаған шаруалар егіс көлемін 23 мың гектарға дейін қысқартты. Бірақ сапаға басымдық берген диқаншылар әр гектардан орта есеппен 10 центнерге жуық дәнді және майлы дақыл алуға қол жеткізді. Оның ішінде 7 мың гектарға дәнді дақыл, 3,3 мың гектарға майлы дақыл, 1,8 мың гектарға көкөніс-бақша егілді. Нәтижесінде, өнім көлемі азаймағаны былай тұрсын, кей бағыттарда тіпті өткен жылға қарағанда молырақ жиналды.Бұл жетістіктің негізгі себептерінің бірі – жылыжай шаруашылығын дамыту. Шымкент қаласы аумағында жалпы көлемі 100 гектарға жуық жылыжай іске қосылып, өнімді жыл бойы үздіксіз жеткізуге жағдай жасалды. Осы жылыжайлар халықты көкөніспен қамтамасыз етіп қана қоймай, нарықтағы бағаның тұрақтануына да ықпал етті. Қала тұрғындары үшін бұл – аса маңызды фактор, себебі жаздың аптап ыстығы мен қуаңшылық жағдайында ашық алқаптағы өнім көлемін сақтау өте қиын болды.Ауыл шаруашылығындағы ірі жобалар да ел назарында. Биыл құны 12,2 миллиард теңгені құрайтын бес инвестициялық жоба қолға алынған болса, қазіргі таңда оның бірі іске асырылып үлгерді. Бұл жоба аясында салынған қоймада 90 мың тоннаға дейін өнім сақтауға мүмкіндік бар. Мұндай инфрақұрылым азық-түлік тапшылығын болдырмауға және маусымаралық кезеңде бағаның күрт қымбаттап кетуін тежеп отыруға зор ықпал етеді. Жобаны жүзеге асыру үшін шамамен 1 миллиард теңге көлемінде мемлекеттен жеңілдетілген несие бөлінген.Сонымен қатар, қалада ауыл шаруашылығының болашағына бағытталған тағы бір ірі жоба қолға алынды. Бұл – «Alsera KZ» компаниясы жүзеге асырып жатқан құны 650 миллион АҚШ долларын құрайтын заманауи жылыжай кешені. Жоба екі кезеңнен тұрады: алғашқы кезең 2026 жылы аяқталуы тиіс, ал екінші кезең алдағы бес жылда іске қосылады деп жоспарланған. Кешен толық қуатына шыққан кезде жылына 155 мың тонна өнім өндіруге мүмкіндік береді. Ең бастысы, шамамен 5 мыңға жуық жаңа жұмыс орны ашылмақ. Бұл – тек ауыл шаруашылығы емес, жалпы өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына серпін беретін жоба.Биылғы көрсеткіштерді өткен жылдармен салыстырсақ, бірқатар айырмашылықтарды байқаймыз. 2023 жылы да ауа райы шаруаларға оңай тиген жоқ, алайда ол жылы көктемгі жауын-шашын мол болды. Соның арқасында егіс көлемін ұлғайтуға мүмкіндік туған еді. 2024 жылы 26 мың гектарға дейін егіс егілгенімен, өнімділіктің орташа көрсеткіші биылғыдан төмен болды. Бұл – агротехникалық әдістерді тиімді қолдану мен алқаптарды дұрыс жоспарлау қажеттігін айқын дәлелдеді. 2025 жылы шаруалар егіс көлемін азайтса да, сапалы өнім алуды басты мақсат етті және осы тәсіл өзін толық ақтады.Ауыл шаруашылығына қатысты мемлекеттік қолдау шаралары да маңызды рөл атқарды. Жеңілдетілген несие беру, жаңа қоймалар мен инфрақұрылымдар салу, су үнемдеу технологияларын енгізу – мұның бәрі өнім көлемін сақтап қалуға және диқаншылардың еңбегін жеңілдетуге сеп болды. Бұған қоса, Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың тікелей тапсырмасына сәйкес, инвестиция тарту жұмыстары қарқынды жүріп жатыр. Жаңа жылыжай кешені, қоймалар, логистикалық орталықтар – бұлардың барлығы ұзақ мерзімді перспективада Шымкентті ауыл шаруашылығы өнімдерінің ірі орталығына айналдыруға ықпал етпек.Қорыта айтқанда, 2025 жылғы ауыл шаруашылығы маусымы табиғаттың қолайсыздығына қарамастан, оң нәтиже берді. Бұл – шаруалардың еңбегі мен төзімінің, сондай-ақ мемлекеттік қолдау мен жаңа технологиялардың жемісі. Шымкенттің аграрлық саласы жылдан-жылға жаңа деңгейге көтеріліп, инвестициялық тартымдылығы артып келеді. Егер бұрын ауыл шаруашылығы тек егін жинаумен немесе мал шаруашылығымен шектелсе, бүгінде ол заманауи өндіріс, инфрақұрылым, жаңа жұмыс орындары мен экспорттық әлеует қалыптастыратын маңызды салаға айналып отыр.

19 тамызда Шымкентте президент Қасым-Жомарт Тоқаев пен қала әкімі Ғабит Сыздықбековтің кездесуінде бес мүліктің мемлекет меншігіне қайтарылғаны белгілі болды. Олардың ішінде «Фантазия» мәдени-сауық кешені мен қалалық дәрігерлік амбулатория ғимараттарының бірі жұртшылықтың ерекше назарын аударды. Бұл шешім тек әлеуметтік тұрғыдан ғана емес, сонымен қатар қаланың даму динамикасын негізінен анықтайтын жер қатынастары тұрғысынан да маңызды қадам болды. Бұл қасиеттердің тарихы жаңа емес. 1990-2000 жылдары көптеген ғимараттар мен жер телімдері жекенің қолына өткенде қоғамдық және коммерциялық мүдделер арасындағы тепе-теңдікті сақтау әрқашан мүмкін болмады. Нәтижесінде қала жерінің едәуір бөлігі жеке меншік иелерінің қолына өтіп, өкінішке орай, оны ұтымды пайдаланбаған. Бір кездері қала тұрғындарының көңілінен шыққан демалыс орны болған «Фантазия» ұзақ жылдар бойы бос тұрып, халыққа еш пайда әкелген жоқ. Емхана, керісінше, қала тұрғындарына өте қажет, бірақ оны пайдалану да шектеулі. Бұл мүліктерді мемлекет меншігіне қайтару тиімді түрде олар орналасқан жерді қайтарып алу және оны қоғам игілігіне пайдалану мүмкіндігін білдіреді. Ірі қалалардағы жер қатынастары әрқашан стратегиялық мәселе болып табылады. Қала шегіндегі әрбір гектар жер керемет құнды. Халық саны күрт өсіп, инфрақұрылымдық жүктемелер жылдан жылға артып отырған Шымкентте жерді ұтымды пайдалану басты мәселеге айналып отыр. Осы тұрғыдан алғанда, «Фантазия» кешені мен емхананы мемлекеттік бақылауға қайтару туралы шешім әкімдік пен орталық үкіметтің қала жерін алыпсатарлық немесе әрекетсіздік объектісі ретінде қалдырмай, тұрғындардың игілігі үшін пайдалануын қамтамасыз етуге міндеттенетінін көрсетеді. Мұндай қадамдарды жеке ғимараттарды қайтару ретінде ғана қарастыруға болмайтынын атап өту маңызды. Ең алдымен, олар жер құқығын қайта қарауды қамтиды. Мүлік жеке меншікке өткенде, оның орналасқан жері онымен бірге жүреді. Егер жерді пайдалану қоғам мүддесіне сай болмаса, мемлекет оны қайтарып алуға толық құқылы. Бұл бизнес үшін жаза емес, әділ тепе-теңдікті қалпына келтіру механизмі. Өйткені, қаладағы жер шектеулі ресурс, ол тұрғындардың игілігіне пайдаланылуы тиіс. Өткен жылдардағы тәжірибе мұндай шаралардың нақты нәтиже беретінін растайды. 2022 және 2023 жылдары Шымкентте жөнсіз немесе мүлде пайдаланылмай жатқан жерлер мен нысандардың қайтарылуы байқалды. Мәселен, мектеп немесе балабақша салуға белгіленген кейбір аумақтар жұмыссыз қалып, ақырында мемлекет меншігіне қайтарылды. Бүгінгі таңда осы алаңдарда заман талабына – мектеп жасындағы балалар санының өсуіне және қолжетімді білім беру қажеттілігіне жауап беретін жаңа оқу орындары салынуда. Медициналық мекемелерде де осындай жағдай қалыптасты: жерді қайтару қосымша аурухана мен емхана ғимараттарын салуға мүмкіндік берді. Осылайша, «Фантазия» мен емхананы қайтару туралы қазіргі шешімді мемлекеттің жерге орналастырудағы жүйелі жұмысының жалғасы деп бағалауға болады. Бұл жеке адамдардың коммерциялық пайдасы емес, қаланы стратегиялық дамыту, әлеуметтік қажеттіліктерді қанағаттандыру, мәдени мұраны сақтау басымдық екенін көрсетеді. Fantasia жағдайында бұл жай ғана ғимарат емес, балалар мен жастардың уақытын өткізетін және қалалық іс-шаралар мен жобаларды ұйымдастыруға болатын заманауи мәдени-ойын-сауық орталығын құру мүмкіндігі. Ал емханаға келсек, нысанның қайтарылуы денсаулық сақтау саласының кеңеюіне, оның халыққа қолжетімділігін арттыруға жол ашады. Әрине, мұндай қадамдар даусыз емес. Кейбір сарапшылар мемлекеттің меншік қатынастарына араласуы нарық еркіндігін шектеу ретінде қабылдануы мүмкін екенін айтады. Дегенмен, бұл кез келген жерге немесе кез келген мүлікке қатысты емес, әсіресе әлеуметтік маңызы бар және қаланың негізгі аудандарында орналасқан жерлерге қатысты екенін түсіну маңызды. Мұнда араласу орынды, өйткені қалалық жер қоғамға қызмет етуі керек. Оның үстіне бұл процесті кенеттен немесе біржақты деп сипаттауға болмайды. Жылжымайтын мүлікті қайтару заңдық шеңберде жүріп жатыр және меншік иелерімен диалогпен жүреді. Басты мақсат – жазалау немесе тәркілеу емес, жерді ұтымды пайдалануды қалпына келтіру. Мемлекет бұл телімдердің иесі ретінде әлеуметтік нысандар салуды, инфрақұрылымды жаңғыртуды немесе демалыс аймақтарын құруды көздейтін Шымкенттің стратегиялық даму жоспарларына енгізе алады. Ұзақ мерзімді перспективада мұндай шешімдер жер қатынастарына жаңа көзқарасты қалыптастырады. Қала бұдан былай көптеген мүліктер мен аумақтар олардың мақсатты пайдаланылуын нақты түсінбестен жекенің қолына өткен өткендегі кездейсоқ жекешелендіру процестерінің кепілінде болмайды. Бүгінгі таңда ашықтық, ұтымдылық және әлеуметтік жауапкершілік басымдыққа айналуда. Фантазия мен емхананың мемлекет меншігіне қайтарылуын символдық оқиға деп атауға болады. Бұл Шымкентте жерді және ондағы нысандарды өңдеудің жаңа философиясының қалыптасып келе жатқанын көрсетеді: жер қайта сатылатын немесе бос қалдырылатын тауар емес, қоғамға қызмет ететін ресурс. Дәл осы тәсіл әр жер учаскесі өз мақсатына сай пайдаланылатын және әрбір нысан тұрғындарға пайда әкелетін заманауи мегаполис салуға мүмкіндік береді.

2025 жылдың 19 тамызында Шымкент қаласының әлеуметтік-экономикалық даму барысы жөнінде өткен кездесуде Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевқа маңызды жаңалық жарияланды. Акиматтың бастамасымен және мемлекеттік органдардың үйлесімді жұмысының арқасында қалаға тиесілі бес нысан қайтадан мемлекеттік меншікке қайтарылды. Бұл тізімде көпшілікке жақсы таныс «Фантазия» мәдени-ойын-сауық аймағы мен бірқатар медициналық мекемелер бар. Әсіресе поликлиниканың қайтарылуы шымкенттіктер үшін әлеуметтік маңызы зор шешім ретінде қабылданды.Бұл бастама – тек жылжымайтын мүлікке қатысты мәселе ғана емес, сонымен бірге жер қатынастарын реттеудің тиімді үлгісі. Себебі нысандардың орналасқан жер учаскелері мемлекет балансынан шығып кеткен кезде, оларды жеке сектор түрлі мақсатта пайдалануы мүмкін еді. Ал қайтадан мемлекеттік меншікке алынуы – осы аумақтардың нақты әлеуметтік, мәдени және инфрақұрылымдық қажеттіліктерге жұмсалатынын білдіреді.Қалаға қайтарылған нысандардың мәні«Фантазия» – Шымкент тұрғындары мен қонақтары үшін ерекше мәдени орын. Біраз жылдар бойы ол түрлі себептермен жеке қолда болып, бастапқы әлеуетін толық пайдалана алмады. Енді бұл аумақ қалалық инфрақұрылымның бір бөлігі ретінде қайта дамытылып, балалар мен отбасыларға арналған ойын-сауық және мәдени-демалыс аймағына айналуы жоспарланып отыр.Ал поликлиниканың мемлекетке өтуі – денсаулық сақтау саласындағы маңызды қадам. Қала халқының жыл сайын артуына байланысты медициналық қызметке деген сұраныс жоғары. Қайтарылған нысан тұрғындардың қолжетімді әрі сапалы медициналық көмек алуына ықпал етеді.Бұдан бөлек, қалған үш нысанның да әлеуметтік бағыттағы жобаларға пайдаланылатыны айтылды. Бұл – мемлекеттің әлеуметтік жауапкершілігін күшейтіп, жерді және ғимараттарды ұтымды пайдалану саясатын жүргізіп отырғанының дәлелі.Бұл оқиғаны Шымкент тарихындағы басқа да мысалдармен салыстыруға болады. Мәселен, 2018 жылы қала республикалық маңызы бар қала мәртебесін алғаннан кейін, ауқымды инвентаризация жүргізіліп, бірқатар жер телімдері мен нысандардың заңсыз берілгені анықталған болатын. Сол кезде де бірнеше әлеуметтік нысан мемлекет меншігіне қайтарылды.Сол секілді 2020 жылы білім беру саласына қатысты кейбір ғимараттар жекеменшік иеліктен қайтарылып, жаңа мектептер ашуға мүмкіндік жасалды. Бұл тәжірибелер қазіргі шаралармен үндесіп отыр: мемлекет тек жерді қайтарып қана қоймай, оны қоғамдық игілікке бағыттауды басты қағида ретінде ұстанады.Айырмашылығы мынада: бүгінгі қайтарылған нысандардың қатарында мәдени және медициналық бағыттағы объектілер бар. Бұл Шымкенттің дамуында мәдениет пен денсаулық сақтау салаларына айрықша көңіл бөлініп отырғанын көрсетеді.Мәселенің ең өзекті қыры – жерді пайдалану саясаты. Қайтарылған нысандардың орналасқан учаскелері қала орталығында және тұрғындарға жақын аймақтарда орналасқан. Егер олар жеке сектордың толық иелігінде қала бергенде, қала үшін стратегиялық маңызы бар жер телімдері тиімсіз мақсаттарға жұмсалуы мүмкін еді.Жер қатынастары саласындағы осындай шешімдер – қаланың тұрақты дамуына негіз болады. Себебі әрбір бос немесе тиімсіз пайдаланылып жатқан учаске – қаланың әлеуметтік әлеуетін әлсіретеді. Ал мемлекет тарапынан бақылаудың артуы және меншік құқығының қайта қаралуы жерді пайдалану мәдениетін нығайтады.Жергілікті тұрғындар бұл шешімді оң қабылдады. Әсіресе медициналық мекемеге деген сұраныстың жоғары екені айтылып, поликлиниканың қайтадан халық игілігіне берілуі зор қуаныш тудырды. «Фантазияның» қайта жаңғыруы да қала халқы үшін мәдени өмірді байытады деген сенім бар.Алдағы уақытта акимат қайтарылған нысандарды кезең-кезеңімен қайта құру және халыққа ашу жұмыстарын қолға алмақ. Бұл ретте мемлекеттік-жекеменшік әріптестік, демеушілік және инвестиция тарту жолдары қарастырылып жатыр.2025 жылғы тамыз айында қабылданған бұл шешім Шымкенттің даму тарихындағы маңызды кезеңдердің бірі болып саналады. Ол жер қатынастары саласындағы жаңа көзқарасты көрсетеді: әрбір жер телімі мен ғимарат қоғамның қажеттілігіне қызмет етуі тиіс.Өткен жылдардағы тәжірибемен салыстырғанда, бүгінгі қадам ауқымдылығы және әлеуметтік бағыттылығымен ерекшеленеді. Егер бұрын мектептер мен білім беру нысандары қайтарылса, қазір қатарға мәдениет пен денсаулық сақтау саласының объектілері қосылып отыр. Бұл – мемлекеттің қаладағы әлеуметтік инфрақұрылымды дамытуға деген басымдық беріп отырғанының дәлелі.Шымкентке қайтарылған бес нысан – жай ғана ғимарат емес, ол жер ресурстарын әділ әрі ұтымды пайдаланудың көрінісі. Алдағы уақытта бұл тәжірибе жалғасып, қала тұрғындарының өмір сапасын арттыруға бағытталған жаңа жобалар жүзеге асады деген сенім мол.

Өткен тамыз айында Шымкентте жаңа стадионның іргетасын қалау рәсімі өтті. Іс-шара қала тұрғындарының үлкен қызығушылығын тудырды: көбісі мұнаралы крандар бірнеше айдың ішінде бос жерде пайда болады, ал бетон құю және стендтердің бірінші қабаттары басталады деп күтті. Арада бір жыл өтсе де, тамыз айында Тұран-2 ықшамауданындағы алаң әлі де салтанатты күнмен бірдей: құмды жер, қоршаулар, бос тұрып жатқан құрылыс техникасы. Бір қарағанда, бұл жұмыс жоқ сияқты әсер қалдырады, бірақ мұқият зерделеу жерді сауатты және дәйекті игерудің нақты жағдайын көрсетеді. Болашақ стадион 21 гектар жерді алып, сыйымдылығы жағынан «Астана Аренадан» асып түсетін 35 000 көрерменге арналған. Бұл жобаның ауқымы оны жүзеге асырудың бірден басталуы мүмкін еместігін түсіндіреді. Мұндай нысандар жобаны мұқият дайындауды, инженерлік есептеулерді және бекітуді қажет етеді. Халықаралық тәжірибеде үлкен ареналардың құрылысы қабырғаларды тұрғызудан емес, ұзақ іздестіру және жоспарлау кезеңдерімен басталатынын айтады. Қазіргі уақытта учаскеде күрделі құрылыс жүріп жатқан жоқ, бірақ жұмыс жүріп жатыр. Уақытша инженерлік желілер тартылып, газ тартылып, бастапқы геодезиялық зерттеулер аяқталды. Жұмысшылар бетін тегістеп, белгілерді алып, болашақ іргетастың негізгі параметрлерін анықтауда. Осының барлығын құрылыстың көрінбейтін бөлігі деп санауға болады, қала тұрғындарының көзіне түспейтін, бірақ болашақ ғимараттың сапасы үшін шешуші маңызды. Кейбір тұрғындар жердің бос тұрғанына көп болды ма деген сұрақ туындайды. Бұл жерде жерді пайдалану аспектісін ескеру маңызды. Тұрандағы сюжет бос тұрған жоқ; Ол ресми түрде әлеуметтік маңызы бар нысанның құрылысына арналған. Бұл жердің мақсатына сай пайдаланылып жатқанын білдіреді және оның кездейсоқ игерілу немесе қоқыс тастайтын жерге айналу қаупі жоқ. Бұл тәсіл қаланың стратегиялық жоспарлау мен жерді ұтымды пайдалануға көңіл бөлетінін көрсетеді. Қазақстандағы осыған ұқсас жобаларға көз жүгіртсек, бұл тәжірибенің қалыпты екені белгілі болды. «Астана Арена» да бір жылдың ішінде қалыптаса қойған жоқ: бастапқыда дизайнға түзетулер енгізіліп, сараптамалық бағалау жүргізіліп, мердігерлер іздестірілді. Содан кейін ғана құрылыс өзінің белсенді кезеңіне өтті. Сайып келгенде, нәтиже үмітті ақтады — елордада қазір халықаралық стандарттарға сай арена пайда болды. Осындай оқиға Шымкентте басқа да әлеуметтік нысандарға қатысты болды. Мәселен, осыдан бірнеше жыл бұрын Қаратау ауданындағы мектеп алаңы да тек дайындық жұмыстары жүргізіліп жатқан ұзақ уақыт бойы бос жатқан жер болып көрінді. Бүгінде мұнда мыңдаған балаға арналған заманауи білім беру мекемесі орналасқан. Мұндай мысалдар «бос жер» кезеңі тоқыраудың белгісі емес, ірі жобалардың табиғи кезеңі екенін көрсетеді. Өткен жылғы капсула салу рәсімінің символдық сипатын да ескерген жөн. Ол жобаның басталуына арналды және саяси және мәдени мәнге көбірек ие болды. Барлық инженерлік-конструкторлық жұмыстар аяқталғаннан кейін нақты іргетас кейінірек құйылады. Капсуланың қауіпсіз жерде сақталуы жобаның тоқтатылмағанын, бірақ әлі де жалғасып жатқанын растайды. Жер қатынастары тұрғысынан алғанда, 21 гектар жердің бос тұрғанын айта кеткен жөн. Қазіргі уақытта ол әзірленуде және толық көлемде құрылысқа дайындалуда. Бұл тәсіл бұрын жиі мәселе болып келген жерді басқа мақсатта уақытша пайдалану мүмкіндігін болдырмайды. Болашақ стадион қаланың спорттық өмірінен тыс маңызды рөл атқарады. Миллионнан астам тұрғыны бар Шымкентке халықаралық деңгейдегі арена бұрыннан керек еді. Ол чемпионаттарды, ірі матчтарды, концерттерді және бұқаралық іс-шараларды өткізуі мүмкін. Мұның барлығы туризмнің дамуына, экономикалық өсімге, жаңа қала келбетін қалыптастыруға ықпал етеді. Әрине, адамдар бос алаңды және белсенді құрылысты көрмеген кезде қоғамда күмәндану жиі туындайды. Жұмыс тоқтап қалғандай. Бірақ түсіну маңызды: ең күрделі мәселелер — құқықтық мәселелер, сараптамалық бағалаулар және техникалық шешімдер — осы кезеңде шешіледі. Оларсыз іргетас құюға және құрылымдарды орнатуға кірісу мүмкін емес. Жерді ұтымды пайдалану дегеніміз – оның белгілі бір жобаға нақты бөлініп, ретсіз пайдаланылмауы. Бір қарағанда бос жер болып көрінгеннің өзінде оның мәртебесі мен атқаратын қызметі айқындалып, дайындық жұмыстары жүргізілуде. Бұл жерді пайдаланудағы стратегиялық көзқарас: жер қоғамдық мүддеге қызмет етеді және қаланың болашақ дамуына ықпал етеді. Стадион уақыт өте келе Шымкенттің басты нысандарының біріне айналады. Оның құрылысы спортқа ғана емес, мәдени өмірге, инфрақұрылымға, қала имиджіне салынған инвестиция. Қазіргі бос учаске тек уақытша кезең, одан кейін белсенді құрылыс. Бірнеше жылдан кейін 35 000 орындық арена алғашқы көрермендерін қарсы алған кезде бұл жердің бір кездері «бос жер» болғаны көпшіліктің есінде болады. Содан кейін белгілі болады: бастапқы кідіріс уақытты босқа өткізу емес, болашақ нысанның тұрақтылығы мен сенімділігінің кілті болды. Ендеше, жер қатынастарының стратегиялық басқару құралына айналуының үлгісі Шымкенттегі стадион. Бұл процесс баяу болып көрінсе де, ұзақ мерзімді перспективада қаланы заманауи спорт орталығымен және жерді тиімді пайдаланумен қамтамасыз етеді.

Өткен жылдың тамыз айында Шымкент қаласының Туран-2 шағынауданында жаңа заманауи стадионның іргетасын қалау рәсімі өткен болатын. Бұл салтанатты шара қала тұрғындарының назарын өзіне аударып, ел спорты мен инфрақұрылымының дамуына үлкен үміт сыйлады. Бір жылдан кейін, 2025 жылдың тамызында, журналистер құрылыс алаңына барып, қазіргі жағдайды зерделеді. Сырт көзге алаң бос жатқандай әсер қалдырғанымен, шын мәнінде жобаның негізін құрайтын дайындық жұмыстары әлі де жалғасып келеді.Жобаға сәйкес, болашақ стадион 21 гектар аумақты алып, 35 мың көрерменге арналған спорт нысаны болады. Бұл көлемі жағынан "Астана Арена" стадионынан асып түседі. Мұндай ауқымды жоба бір күнде немесе бір жылда жүзеге аса қоюы мүмкін емес. Әдетте спорттық ареналардың құрылысы бірнеше кезеңнен тұрады: ең алдымен жобалық-сметалық құжаттамалар дайындалады, инженерлік желілер жүргізіледі, геодезиялық жұмыстар атқарылады, тек содан кейін ғана негізгі құрылыс басталады.Туран-2 ауданындағы алаң да дәл осы жолдан өтіп жатыр. Қазіргі таңда аумақ қоршалып, уақытша инфрақұрылым тартылған, газ жүйесі жүргізілген. Геодезистер жердің нүктелерін өлшеп, топырақты тегістеу жұмыстарымен айналысуда. Бұл кезең сырт көзге "құр песек" болып көрінгенімен, кез келген ірі құрылыс үшін шешуші маңызға ие. Егер дайындық жұмыстары толық әрі сапалы орындалмаса, болашақта нысанның беріктігіне қауіп төнуі мүмкін.Кейбір қала тұрғындары немесе ақпарат құралдары құрылыс қарқынын бәсең көріп, "бос жатқан жер" деп бағалауда. Алайда, жер қатынастары тұрғысынан алғанда, бұл алаңның қазіргі күйі – уақытша сипаттағы процесс. Жер иесіз немесе бейберекет пайдаланылып жатқан жоқ, керісінше, нақты мақсатқа — спорт нысанын салуға заңды түрде бекітіліп, жобалық жұмыстар жүргізілуде. Бұл – жерді ұтымды әрі жоспарлы пайдаланудың үлгісі.Жыл сайын елімізде осындай жобалар әртүрлі қарқынмен іске асады. Мысалы, 2010 жылдары Астанадағы "Астана Арена" стадионы да бірнеше жылдық дайындық кезеңінен кейін ғана бой көтерген болатын. Әуелі жобалық құжаттар жасалып, түрлі сараптамалардан өтті, қаржыландыру кезең-кезеңімен бөлінді. Нәтижесінде бүгінде елорда әлемдік деңгейдегі спорт нысанына ие. Сол сияқты, Шымкенттегі стадион да уақыт өте келе спорт сүйер қауымның мақтанышына айналары сөзсіз.2023–2024 жылдары қалада "Таза Қазақстан" экологиялық акциялары мен қоғамдық сенбіліктер жиі өткізілген еді. Ол шаралардың басты мақсаты – бос жатқан немесе қоқысқа толы жерлерді тазалау, оларды қоғамдық кеңістікке айналдыру болатын. Ал бүгінгі жағдай сәл өзгеше: бос жатқан жер қоқысқа емес, нақты мақсатқа — болашақ стадион құрылысына арналған. Яғни, өткенде жүргізілген тазалық жұмыстары стихиялық қоқысты жоюға бағытталса, қазіргі қадам – жерді мақсатты және тиімді игеру жолындағы маңызды кезең.Акимат тарапынан құрылысқа қатысты сұрақтарға ашық жауап беріліп отыр. Қазіргі таңда жобаның негізгі бөлігі — құжаттаманы әзірлеу, қаржыландырудың кезең-кезеңмен бөлінуі, сараптама жүргізу. Бұл жұмыстар сырттан байқалмаса да, нысанның сапасы мен ұзақ мерзімділігін қамтамасыз ету үшін қажет. Әкімдік өкілдері іргетас рәсімі былтыр символикалық сипатта өткенін, ал нақты құю жұмыстары жобаның барлық техникалық сараптамалары бекітілгеннен кейін басталатынын атап өтті. Бұл — халықаралық тәжірибеде қалыпты жағдай.Стадион құрылысына қатысты жер қатынастарының маңызы ерекше. Көп жағдайда қала аумағындағы бос жерлер уақытша иесіз қалған күйде қоқыс алаңына айналып кетеді. Ал Туран-2 аумағындағы 21 гектар жерге нақты мақсат қойылып, құқықтық құжаттармен бекітілген. Бұл жердің тағдыры шешіліп, спорттық инфрақұрылымға бағытталуы – ұзақ мерзімді қала дамуы үшін ең дұрыс қадам.Бұған ұқсас мысалдарды Шымкенттің өзінен де келтіруге болады. Бұрынғы жылдары бірнеше алаңдар уақытша бос тұрғанымен, кейін олар тұрғын үйлер, саябақтар немесе әлеуметтік нысандар салуға пайдаланылған. Мысалы, Қаратау ауданындағы бос алаң 2022 жылы жаңа мектеп құрылысына берілген еді. Алғашқы жылдары онда тек қоршау мен инженерлік жұмыстар ғана жүргізілді, кейіннен мектеп салынып, бүгінде мыңдаған бала білім алып жүр.Осы тұрғыдан қарағанда, Туран-2-дегі стадион да дәл сондай жолдан өтіп жатыр. Бүгін бос көрінгенімен, ертең ол қаланың спорттық символына айналады. Жердің иесіз қалмауы, нақты мақсатпен жоспарға енгізілуі – ең басты жетістік. Бұл ретте акиматтың жерді тиімді пайдалану саясаты өз нәтижесін беруде.Қорыта айтқанда, Шымкенттегі стадион құрылысы уақытша баяу көрінгенімен, жер қатынастары тұрғысынан қарағанда бұл – дұрыс бағыттағы жоспарлы жұмыс. Өткен жылғы экологиялық және инфрақұрылымдық бастамалар сияқты, бұл да кезең-кезеңімен жүзеге асады. Уақытша бос тұрған жер – иесіздік емес, керісінше, үлкен жобаның бастамасы. Ертеңгі күні бұл алаң мыңдаған жанкүйердің басын қосатын спорт ордасына айналғанда, бүгінгі дайындық жұмыстарының құндылығы айқын көрінетін болады.

 Жұмысшы мамандықтар жылы аясында, киім дизайнерінің рөлі мен маңызын ерекше атап өту қажет. Киім дизайны – бұл тек сән әлемінің шеңберіндегі кәсіп емес, ол адамның тұлғасын, әлеуметтік мәртебесін, мәдени көзқарасын білдіретін өнердің бір түрі. Киім дизайнері – бұл адамның ішкі әлемін сыртқа шығара алатын, әртүрлі түстер мен текстуралар арқылы ерекше стиль жасайтын маман.Киім дизайнерінің жұмысы шығармашылықтың шыңына жетелейтін үлкен жауапкершілік пен талғамды қажет етеді. Олар сән индустриясында жаңа тенденциялар мен заманауи бағыттарды қалыптастырып, әрбір жаңа топтамада жаңа идеяларды ұсынады. Сонымен қатар, киім дизайнері өз жұмысы арқылы қоғамның эстетикалық және мәдени дамуына үлес қосады.Бұл мамандықтың күрделілігі мен тартымдылығы оның шығармашылық пен технологиялық қабілеттерді үйлестіруінде жатыр. Дизайнер киімнің функционалдық және эстетикалық қасиеттерін ескере отырып, әрбір элементтің үйлесімділігі мен сапасын қамтамасыз етеді. Қазіргі кезде бұл мамандықтың шеңбері кеңейіп, тек сәнді киімдер мен аксессуарлар жасау ғана емес, сондай-ақ экологиялық тұрғыдан тиімді, әлеуметтік жауапкершілігі жоғары киімдер мен материалдарды таңдау да маңызды аспектілердің бірі болып табылады.Киім дизайнерінің ең басты мақсаты – әрбір клиентке немесе тұтынушыға өзін ерекше сезінуге мүмкіндік беретін, оның жеке қасиеттерін ашуға көмектесетін киім жасау. Сондықтан да киім дизайнері – бұл тек шығармашыл маман емес, сонымен бірге әлеуметтік қажеттіліктер мен адамдардың сұранысына жауап беретін кәсіп иесі.Жұмысшы мамандықтар жылы аясында, киім дизайнері мамандығының қоғамдағы орнын және оның сән әлеміндегі маңызын терең түсінуіміз қажет. Бұл мамандық шығармашылықпен қатар, тұрақтылық, жауапкершілік және ең бастысы, адамзаттың эстетикалық қажеттіліктеріне жауап беруі тиіс.#ЖұмысшыМамандықтарЖылы2025

Теміржол саласы – ел экономикасының күретамыры. Осы салада табандылықпен еңбек етіп, өзінің білімі мен тәжірибесін жас мамандарға үйретіп жүрген жанның бірі – Джумасеитов Данияр.Ол еңбек жолын Түркістан локомотив пайдалану депосында машинист көмекшісі болып бастап, теміржол саласында 25 жыл 5 ай бойы үздіксіз еңбек етіп келеді. Бүгінде тәжірибелі маман машинист-нұсқаушы қызметін атқарып, теміржолшылардың жаңа буынын тәрбиелеуге, олардың кәсіби деңгейін арттыруға үлес қосып жүр.Жоғары жауапкершілік пен тынымсыз еңбектің арқасында әріптестері арасында сыйлы, жастарға өнеге болып жүрген Данияр Жұмасеитов – «еңбек адамының» жарқын бейнесі.#ЕңбекАдамы #ТеміржолСаласы #Түркістан #ЕңбеккеҚұрмет #Машинист #ҰстаздықҰлағат

Қазақстан Республикасы Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев 2025 жылғы 8 қыркүйектегі Жолдауында инфрақұрылымдық жобалардың ашықтығын қамтамасыз ету қажеттігін ерекше атап өткен болатын. Мемлекет басшысы билік құрылымдары цифрлық тәсілдерді кеңінен қолдануы тиіс екенін, бастамалардың ашық әрі тиімді жүзеге асырылуы маңызды екенін жеткізді.Осы тапсырмаларды орындау мақсатында Шымкент қаласы әкімдігі мен «Қазпошта» АҚ арасында «Ақылды қала» жобасын жүзеге асыру жөнінде меморандумға қол қойылды. Жоба аясында инфрақұрылымды бақылаудың орталықтандырылған жүйесін құру, дрондарды пайдалану, қауіпсіздік процестерін автоматтандыру, экологиялық ахуалды бақылау және төтенше жағдайлар кезінде жедел әрекет ету шаралары көзделген.Шымкент қаласында мемлекеттік қызмет сапасын арттыру бағытындағы жұмыстар да қарқынды жүзеге асырылуда. «Мемлекеттік органның ұйымдастырушылық дамуы» көрсеткішінің «Ақпараттық технологияларды қолдану» бағыты 2022 жылы 46%-ды құраса, былтырғы жылы бұл көрсеткіш 85%-ға жетті. Ал «Ақылды қалалар» эталондық стандарты бойынша нәтижелер 2022 жылы 55%-дан 76%-ға дейін өскен. Бұл – қалада Smart city қағидаттарының тиімді түрде енгізіліп жатқанын айғақтайды.Білім беру саласында да жаңа технологиялар енгізілуде. Мәселен, №65 мектеп-гимназиясында Alaqan биометриялық жүйесі пилоттық режимде іске қосылып, 6 ай ішінде оқушылардың 99%-ы тіркелген. Жүйе мектепке кіру, шығу және тамақтану процесін автоматтандырды. Бұл бастама оқушыларды тегін ыстық тамақпен қамтуға, бюджет қаржысын үнемдеуге нақты мүмкіндік берді.Экология саласында қоқыс алаңдарын цифрландыру жобасы жүзеге асырылды. Желтоқсан көшесіндегі №88 қоқыс алаңшасында бейнебақылау мен QR-код арқылы өтініш беру жүйесі енгізілген. Жарты жыл ішінде жүйе 52 мәрте алаңшаның толуын, 164 заңсыз автотұрақты және 1 өрт оқиғасын тіркеген. Бұл тұрғындардың белсенді қатысуын қамтамасыз ететін тиімді тәсілге айналып отыр.Медицина саласында да цифрлық жобалар қолға алынуда. №2 қалалық емханада «HR-process» бұлтты жүйесі пилоттық негізде енгізіліп, кадрлық құжат айналымы автоматтандырылды. 7 ай ішінде 403 қызметкер тіркеліп, жұмыс уақыты мен тәртібін бақылау жүйелі түрде жүзеге асуда.Сонымен қатар, «Қуатжылуорталық-3» мекемесінде «Цифрлық комплаенс ассистент» жүйесі енгізілді. Бұл платформа сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін саралап, парасаттылық мәдениетін нығайтуға бағытталған. Нәтижесінде 63 тәуекел айқындалып, 84 ұсыныс әзірленген, олардың бірқатары іс жүзінде жүзеге асырылды.Жалпы, Шымкентте цифрландыру бастамалары мемлекеттік басқару жүйесін жаңа деңгейге көтеріп, тұрғындар үшін қолайлы әрі қауіпсіз өмір сүру ортасын қалыптастыруға ықпал етуде.

Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев 2025 жылғы 8 қыркүйектегі Жолдауында азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету және ішкі нарықтың импортқа тәуелділігін азайту Үкіметтің стратегиялық міндеті екенін атап өтті. Осы бағыттағы ірі жобалардың бірі ретінде Шымкент қаласында «Бозарық» индустриялық аймағында жылыжай кешенінің құрылысы жүзеге асырылуда.Жобаны Түркиялық «Alarko Holding» компаниясы іске асыруда. Инвестициялық құны 650 миллион АҚШ долларын құрайтын, жалпы аумағы 650 гектарлық кешен қызанақ өсіруге бағытталған. Жоба толық қуатына шыққанда жылына 155 мың тонна өнім өндірілмек.Жылыжай кешенінің бірінші кезеңі пайдалануға берілгеннен кейін шамамен 2 мыңға жуық жұмыс орны ашылады, ал толық іске қосылғанда 5 мыңға дейін адам жұмыспен қамтылатын болады. Өндірілген өнімдер ең алдымен қала тұрғындарын қамтамасыз етуге бағытталады, сонымен бірге еліміздің басқа өңірлеріне және шетел нарығына да жөнелтіледі.Шымкент қаласының әкімі Мемлекет басшысының инвестиция тарту, сондай-ақ өсімдік шаруашылығында суды үнемдейтін заманауи технологияларды енгізу жөніндегі тапсырмаларын орындауда аталған жобаның маңызы зор екенін атап өтті. Әкімдік тарапынан ірі инвестициялық жобаларды жүзеге асырып жатқан инвесторларға жан-жақты қолдау көрсетілуде.Компания құрылыс мерзімін қысқарту мақсатында Шымкент қаласында жылыжай салуға арналған конструкциялар шығаратын зауыт ашуды көздеп отыр. Сонымен қатар, жоба аясында халықаралық стандарттарға сай ауыл шаруашылығы мамандарын даярлайтын мамандандырылған академия құру жоспарланған.Ауқымды жоба азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, ауыл шаруашылығының тұрақты дамуына, бағаның тұрақталуына және жаңа өндірістер мен жұмыс орындарының ашылуына ықпал ететін болады.