2025 жылдың 24 шілдесінде «Таза Қазақстан» жалпыұлттық экологиялық акциясы аясында ұйымдастырылған Шымкент қаласы Әл-Фараби ауданына қарасты шағын аудандардың бірінде кезекті сенбілік өтті. Бұл жолы аудан әкімдігі, коммуналдық мекеме қызметкерлері мен жергілікті тұрғындар бірігіп, «Қарасу» ықшамауданындағы көпқабатты No18 үйдің ауласында тәртіп орнатуға кірісті.

Сенбілікке 100-ге жуық адам қатысып, 4 бірлік арнайы техника жұмылдырылды. Шараға қатысушылар іргелес аумақты қоқыстан тазартып, шөп шабу, құрғақ ағаш бұтақтарын кесу, жиналған қоқыстарды жинап, шығарды. Барлығы 3 тоннаға жуық қалдық шығарылды.

Қалада мұндай шаралар жүйелі түрде өтуде. Бұрын сенбілік негізінен мереке күндері немесе бір реттік іс-шара ретінде жүргізілсе, бүгінде олар тұрақты сипатқа ие болды. Қала тұрғындарының қолдауына ие болған жергілікті билік пен коммуналдық қызметтер тұрғын үй аумақтарының санитарлық жағдайын жақсарту және халықтың экологиялық мәдениетін арттыру бойынша жүйелі жұмысты жалғастыруда.

Бұл тазалаудың ерекшелігі тартылған ресурстардың ауқымында ғана емес, оның уақытында жүргізілуінде де болды. Шілде - өсімдіктердің белсенді өсу кезеңі, ал іргелес аумақтардың жағдайын бақылаудың болмауы жағымсыз салдарға әкелуі мүмкін: жәндіктердің жиналуы, арамшөптердің өсуі, санитарлық нормалардың бұзылуы. Құрғақ бұтақтарды кесу және шөп шабу - бұл жай ғана эстетикалық шаралар ғана емес, сонымен қатар ыстық жағдайда қауіпті аурулардың және ықтимал өрттердің таралуының маңызды алдын алу болып табылады.

Мұндай әрекеттердің экологиялық маңыздылығын асыра бағалау қиын. Қала кеңістігін қоқыстан жүйелі түрде тазарту топырақтың саулығына, ауаның тазалығына тікелей әсер етеді. Қоқыс, әсіресе бейорганикалық текті – пластик, полиэтилен, шыны – баяу ыдырайды және қоршаған ортаны уландыратын зиянды заттарды шығаруы мүмкін. Мұндай қалдықтарды уақтылы шығару топырақ пен жер асты суларының ластануын болдырмауға көмектеседі, бұл халық тығыз орналасқан қалада өте маңызды.

Сонымен қатар, тұрғындардың мұндай сенбіліктерге қатысуы ортақ кеңістікке ұжымдық жауапкершілік мәдениетін қалыптастыратынын айта кеткен жөн. Көршілер кіреберістердің тұрғындары ғана емес, өз қалаларын таза және қауіпсіз ету үшін пікірлес адамдарға айналады. Бұл муниципалдық құрылымдарға деген сенімнің артуына және үкімет пен қоғам арасындағы байланыстың нығаюына әкеледі.

Өткен жылдардың тәжірибесіне қарасақ, оң динамикасын атап өтуге болады. 2023 жылы Қаратау ауданында өткен осындай сенбілік аясында акцияға небәрі 40 адам қатысып, 1,5 тоннаға жуық қоқыс шығаруға мүмкіндік туды. 2024 жылдың өзінде қатысушылар саны 70 адамға дейін артып, аумақтан шығарылған қалдықтардың көлемі 2 тоннаға жетті. Ағымдағы көрсеткіштер азаматтық белсенділік пен экологиялық бастамаларға қатысу жыл сайын артып келе жатқанын көрсетеді.

Экологиялық контекстте мұндай оқиғалардың қалалық экожүйеге тигізетін әсеріне де тоқталған жөн. Шымкент үлкен оңтүстік қала ретінде белгілі бір экологиялық жүктемелерге ұшырайды: шаң, жылу, тығыз даму. Мұндай жағдайда жасыл желектерді қолдау, ағаштарды дер кезінде күтіп-баптау, аулалардағы тазалықты сақтау ерекше маңызды. Өлген ағашты алып тастау ағаштардың жақсы өсіп, тыныс алуына мүмкіндік береді, ал шөп шабу тозаң концентрациясын азайтады, бұл аллергиямен ауыратындардың әл-ауқатына жақсы әсер етеді.

Сондай-ақ, қалалық ландшафт тазалаудан кейін айтарлықтай тартымды болатынын атап өткен жөн. Бұл тұрғындардың, әсіресе қарттар мен балалы отбасылардың психологиялық жағдайына да әсер етеді. Таза аула – серуендеуге, қарым-қатынас жасауға, спортпен шұғылдануға арналған орын. Өзіңізді жайлы және қауіпсіз сезінетін кеңістік.

24 шілдедегі сенбілік – қала экологиясының тұрақты дамуына жасалған тағы бір қадам. Аудан басшылығының өкілдері әл-Фарабидің барлық шағынаудандарында осындай жұмыстар жүргізілетініне уәде берді. Жоспарларға үйлерге іргелес аумақтар, бос жерлер, жол бойындағы және оқу орындарының маңындағы аумақтар бар. Іс-шараларға мектептер, жастар ұйымдары және бизнес қауымдастығы қатысады деп күтілуде.

Ендеше, мұндай сенбіліктер қоқыс шығару бойынша жай ғана техникалық жұмыстар емес, қаланың өмір сүру сапасын жақсартуға, оның табиғатын сақтауға және экологиялық саналы ұрпақ тәрбиелеуге бағытталған мақсатты іс-шаралар. Бірлескен күш-жігер арқылы ғана әрбір тұрғын қоршаған дүниенің тазалығы мен әл-ауқатына жауапкершілікті сезінетін ортаны құруға болады.

Шымкент қоршаған ортаны жаңғырту жолымен сенімді түрде жүруді жалғастырып, өзара әрекеттесу, алдын алу және әрбір қала тұрғынының өз ауданының өміріне қатысуына назар аударады.