2025 жылдың шілде айында Шымкент қаласы Қаратау ауданына қарасты Сайрам тұрғын алабында ветеринарлық қызмет қызметкерлері жануарлар арасында құтыру ауруының таралуын болдырмауға және халықты осы қауіпті инфекциядан қорғауға бағытталған профилактикалық іс-шара өткізді. Бастаманы 4-ветеринарлық пункттің мал дәрігерлері көтеріп, сол күні жергілікті тұрғындармен түсіндірме жұмыстарын жүргізіп, жадынамалар таратып, үй жануарларына екпе салу бойынша азаматтарға кеңес берді.

Мұндай кездесуді өткізуге жыл сайын үй жануарлары мен қаңғыбас жануарлардың шағуына байланысты қоңыраулардың көбеюі, сондай-ақ құтыру ауруының ықтимал жағдайлары туралы алаңдаушылық себеп болды. Мамандардың айтуынша, дер кезінде алдын алу шаралары жасалмаса, ауру өлімге әкеліп соғады және жазылмайды. Сондықтан да іс-шараның басты назары иттер мен мысықтарды, әсіресе жануарларды еркін ұстайтын жеке секторда жоспарлы вакцинациялау қажеттілігі болды.

Кездесуде мал дәрігерлері құтыру вирусының қалай жұғатынын, ауру малдың қандай белгілері барын, ауру жануармен байланыста болуы мүмкін жағдайда адам не істеу керектігін қолжетімді түрде түсіндірді. Вакцинация инфекцияның алдын алудың бірден-бір тиімді жолы екендігіне және оны жыл сайын өткізу керектігіне ерекше назар аударылды. Тұрғындарға екпеден бас тарту немесе кейінге қалдыру жануардың өлуіне ғана емес, адамның, әсіресе, балалардың жиі тістеуінен зардап шегетін ауруға шалдығу қаупі бар екені ескертілді.

Сондай-ақ іс-шарада эпидемиологиялық жағдайды тиімдірек бақылауға көмектесетін үй жануарларын тіркеу және есепке алу мәселелері қаралды. Мамандар аудандағы есепке алынған мал басының статистикалық мәліметтерін келтіріп, вакцинациямен қамтуды арттыру жоспарларына тоқталды. Олардың айтуынша, соңғы жарты жылда ғана Қаратау ауданында 4 мыңнан астам ит пен мысық егілгенімен, жеке секторда әлі де екпеден өтпеген жануарлардың саны жоғары болып отырған аймақтар бар.

Бір қызығы, мұндай іс-шаралар Шымкентте бұрын да өткізілген, бірақ соңғы жылдары олардың форматы айтарлықтай өзгерді. Мәселен, 2022-2023 жылдары мал дәрігерлерінің жұмысы негізінен үй-үйді аралап, екпе егумен шектелсе, қазір ақпараттандыру, халықты тарту, түсіндіру жұмыстарына баса мән беріліп отыр. Өткен жылдары екпенің не үшін қажет екенін түсінбей, оған мән бермегенін тұрғындардың өздері де растайды. Бүгінгі таңда мал дәрігерлерімен тікелей байланыс орнатудың арқасында көптеген адамдардың тақырыпқа деген көзқарасы өзгеріп, мамандарға сенім артып отыр.

Биылғы шараның маңызды ерекшелігі оның ашық диалог форматында өтуінде болды. Тұрғындар ұсыныстарды тыңдап қана қоймай, көкейлерінде жүрген сауалдарын қойып, вакциналардың құрамын, ықтимал жанама әсерлерін, күшіктер мен буаз жануарларға инъекцияның қауіпсіздігін сұрады. Ветеринарлар шыдамдылықпен жауап берді, көрнекі материалдарды көрсетті, тіпті вакцинация кезінде жануарды қалай дұрыс бекіту керектігін көрсетті.

Кездесудің маңызды нәтижесі тұрғындардың үй жануарларына екпе салуға деген ынтасының артуы болды. Көпшілігі вакцинацияға сол жерде жазылды немесе ветеринарлық клиникалардың жұмыс уақытын нақтылады. Ветеринариялық емханаға тұрақты кіру мүмкіндігі жоқ шалғайдағы шағын аудандарда жылжымалы егу мүмкіндігі де талқыланды.

Түсінікті болу үшін тұрғындарға негізгі алдын алу шаралары, жануарлардың ауру белгілері, тістеу кезіндегі мінез-құлық ережелері, сондай-ақ жергілікті ветеринарлық қызметтердің байланыстары қысқаша көрсетілген ақпараттық парақшалар таратылды. Бұл тәсіл өз тиімділігін Шымкенттің басқа аудандарында да дәлелдеп үлгерді, осыған ұқсас оқиғалардан кейін тістеу туралы өтініштер санының азаюы және вакцинацияланған жануарлар санының көбеюі тіркелді.

Ағымдағы науқанды өткен жылдармен салыстыра отырып, ұйымшылдықпен, қолжетімділікпен, адамгершілікке толы болды деп айтуға болады. Ветеринарлар қарапайым әкімшілік функциядан белсенді түсіндіру миссиясына көшті, бұл тұрғындар тарапынан сенімнің артуына және ақпаратты жақсы қабылдауына ықпал етеді.

Жалпы, мұндай шараларды өткізудің халық тығыздығы жоғары және үй жануарлары көп қалалар үшін маңызы зор. Жеке сектор мен көпқабатты аумақтар қатарлас жатқан Шымкентте мұндай алдын алу шаралары қауіпті жағдайлардың алдын алып, малдың да, адамның да денсаулығын сақтауға септігін тигізеді.

Алдағы апталарда осындай шараларды қаланың басқа да аудандарында өткізу жоспарлануда. Ветеринария мамандары халықпен кездесулер кестесін жасап үлгерді, оның ішінде ағартушылық дәрістер, көшпелі егу пункттері мен көшпелі кеңестер бар. Сонымен қатар, қалалық ортада вирустың негізгі тасымалдаушысы болып табылатын қаңғыбас жануарлармен күресу шаралары күшейтілетін болады.

Осылайша, 3 тамызда Сайрамда өткен іс-шара эпидемиологиялық қауіптердің алдын алу және үй жануарларын ұстауға жауапкершілікпен қарауды қалыптастыру бойынша кең қалалық бағдарламаның бір бөлігі болды. Толық қауіпсіздікке жол әлі ұзақ болса да, мұндай қадамдар бүгінде қаланы гүлдендіріп, қауіпсіз етеді.