2025 жылдың 9 тамызында «Таза Қазақстан» жалпыұлттық экологиялық бастамасы аясында Шымкент қаласының Тұран ауданында Қазығұрт шағын ауданы мен Алтай-Саян көшесінің аумағын қамтитын ауқымды сенбілік өтті. Шараның мақсаты – қала кеңістігін қоқыстан тазарту ғана емес, тұрғындардың экологиялық мәдениетін арттыру және қоршаған ортаға жауапкершілікпен қарауды қалыптастыру.

Таңертеңнен бастап шара алаңына жүздеген қатысушылар келді: жергілікті тұрғындар, коммуналдық қызмет өкілдері, балабақша мен мектеп ұжымдары, Тұран ауданы әкімі аппаратының қызметкерлері, сондай-ақ белсенділер мен еріктілер. Үйлестірілген жұмыстың арқасында абаттандыру және санитарлық шаралардың айтарлықтай көлемін жүзеге асыруға мүмкіндік туды.

Жиналған қоқыс пен қураған ағаштарды жоюға ерекше көңіл бөлінді. Алдымен қатысушылар жасыл алқаптардағы шөптерді шауып, кепкен бұталарды алып тастады, содан кейін тротуарларды, жаяу жүргіншілер жолдарын және жол жиегіндегі жолақтарды тазалауға кірісті. Суды ағызып, суаруды қамтамасыз ететін арықтар да ретке келтірілді. Жиналған тұрмыстық және зауыт қалдықтары коммуналдық қызмет көрсететін арнайы көліктермен жедел шығарылды.

Ұйымдастырушылар «Таза Қазақстан» бір реттік сенбілік емес, Шымкентте және Қазақстанның басқа да өңірлерінде жұмыс істейтін кешенді экологиялық бағдарламаның бір бөлігі екенін баса айтады. Науқан көктемнен бастап апта сайын өткізіліп, қаланың барлық аудандарын кезең-кезеңімен қамтып, жыл соңына дейін жалғасады. Бұл тәсіл тазалықты маңызды оқиғалар немесе мерекелер алдында ғана емес, үнемі сақтауға мүмкіндік береді.

Өткен тәжірибеге үңілсек, мұндай экологиялық бастамалардың Шымкентте көп жылдар бойы жүргізіліп келе жатқанын, бірақ әр уақытта олардың атаулары мен ауқымы әртүрлі болғанын атап өтуге болады. Мәселен, 2019–2021 жылдары қалада көктемгі және күзгі көріктендіру айлықтары тұрақты түрде өткізіліп, оның барысында саябақтар, скверлер, аулалар мен іргелес аумақтар тазартылды. Алайда, ол кезде іс-шаралар белгілі бір маусыммен шектеліп, олар аяқталғаннан кейін бірқатар аудандарда қоқыс мәселесі қайта оралды.

«Таза Қазақстанның» қазіргі форматы жыл бойына жүйелі жұмыс жүргізуге арналғандығымен ерекшеленеді және тек физикалық тазалықпен ғана шектелмей, азаматтарды өз қаласын таза ұстау әдетіне тәрбиелеуге бағытталған. Акция аясында мектептерде түсіндірме әңгімелер, тұрғындармен кездесулер, экологиялық сабақтар өткізіліп, балаларға қалдықтарды сұрыптап, табиғатты аялаудың маңыздылығы айтылады.

Оң нәтиже қазірдің өзінде байқалуда: сенбіліктер тұрақты өткізілетін аумақтарда заңсыз қоқыс тастайтын орындар азайып, тұрғындар өз аулалары мен көшелерін тазалауға белсене кіріскен. Сонымен қатар, іс-шаралар жергілікті қауымдастықтарды біріктіруге көмектеседі - адамдар бір-бірімен танысады, араласады және өзара көмек пен жауапкершілік сезімін нығайтады.

Тұран ауданында да «Таза Қазақстан» акциясы бірлескен іс-қимылдың жарқын үлгісіне айналды. Аудан басшылығының, коммуналдық қызметтердің және тұрғындардың өзара әрекеттесуінің арқасында бір күнде қомақты аумақты тазартып, көшелердің санитарлық жағдайын жақсартып, көріктендіруді арттыруға мүмкіндік туды.

Айта кетерлігі, қала тазалығы үшін күрес жүйелілікті қажет етеді. Ауқымды сенбіліктерден кейін де қоқыстарды дұрыс емес жерге лақтыру жағдайлары кездеседі. Мұндай жағдайлардың алдын алу үшін билік бақылауды күшейтіп, қосымша шаралар енгізуді, соның ішінде үйінділер жиі пайда болатын жерлерге бейнебақылау камераларын орнатуды жоспарлап отыр. Тәртіп бұзушылар әкімшілік жауапкершілікке тартылып, жиналған айыппұлдар экологиялық қажеттіліктерге жұмсалады.

Осылайша, Тұран ауданындағы «Таза Қазақстан» акциясы аумақты тазарту ғана емес, экологиялық ахуалды жақсарту және қоғамдық сананың жаңа деңгейін қалыптастырудың ұзақ мерзімді бағдарламасының элементі болып табылады. Өткен жылдардан айырмашылығы, сенбіліктер символдық іс-шаралар болған кезде, қазіргі формат қалалық қоршаған ортаның жағдайына нақты, нақты және тұрақты әсер етеді.

Сенбілікке шыққан жергілікті тұрғындар мұндай бастамалар алдағы уақытта да жалғасын табады деген сенімдерін білдірді, өйткені таза әрі абаттандырылған қала өмір сүруге қолайлы орта, тұрғындардың денсаулығы және қонақтардың көз алдында Шымкенттің тартымды келбеті. Ал, барлық тараптың күш-жігерін біріктіру арқылы қысқа мерзімде айтарлықтай нәтижеге қол жеткізуге болатынын Тұран ауданының мысалынан көруге болады.