2025 жылдың 28 тамызында Шымкент қаласында «Энергетика және коммуналдық секторларды жаңғырту» атты ұлттық жобаны талқылауға арналған өңірлік сессия өтті. Іс-шараға ҚР Ұлттық экономика министрлігінің Табиғи монополияларды реттеу комитетінің өкілі Арман Мәлік төрағалық етіп, қала әкімінің орынбасары Арман Сәбитов, табиғи монополия субъектілері, құрылыс және жобалау компаниялары, отандық өндірушілер, кәсіпкерлер, салалық қауымдастықтар мен қаржы институттарының өкілдері қатысты. Сонымен қатар Түркістан және Жамбыл облыстарынан арнайы делегациялар келді.

Сессия барысында ұлттық жобаның негізгі бағыттары талқыланып, коммуналдық және энергетикалық жүйелерді жаңғыртудың ел дамуы үшін стратегиялық маңызы атап өтілді. Арман Мәліктің айтуынша, инфрақұрылымды жаңарту – халықтың өмір сүру сапасын арттырып қана қоймай, инвестиция тарту мен экономиканың тұрақтылығына да ықпал ететін маңызды фактор.

Әсіресе Шымкенттегі «Су ресурстары – Маркетинг» ЖШС-нің мәселелері жеке қаралды. Қазіргі таңда бұл кәсіпорын пайдаланатын кәріз желілерінің тозу деңгейі 73,5% құрайды. Бұл қала тұрғындарының тұрмыс сапасына тікелей әсер ететін күрделі мәселе болып отыр. Жоспарға сәйкес, алдағы жылдары 164,4 шақырым кәріз желісі жаңғыртылып, нәтижесінде тозу деңгейі 16%-ға дейін төмендейді деп күтілуде. Жоба аясында 2026 жылға дейін 44,9 млрд теңге инвестиция құйылады.

Бұған дейін Шымкентте су және коммуналдық секторды дамыту бағытында бірнеше ауқымды шаралар атқарылғаны белгілі. Мәселен, 2015–2017 жылдары қаладағы ауызсу жүйелерін қайта құру жобасы жүзеге асырылып, мыңдаған тұрғын таза ауызсумен қамтылған еді. Алайда ол жобалардың басты ерекшелігі тек суды жеткізуге бағытталса, қазіргі бастама кешенді сипатқа ие: кәріз жүйесін толық жаңарту, инженерлік желілерді нығайту және тұтынушыларға көрсетілетін қызмет сапасын арттыру көзделіп отыр.

Бұл тұрғыдан алғанда, 2025 жылғы ұлттық жобаның басты артықшылығы – мемлекет пен бизнес арасындағы әріптестікті нығайтуында. Бұрын коммуналдық саладағы жаңғырту тек бюджет қаржысына сүйенсе, енді отандық өндірушілер мен жеке инвесторлардың қатысуы көзделуде. Сессияға қатысқан «Бәйтерек» Ұлттық басқарушы холдингі, «Қазцентр ЖКХ» және Қазақстан Даму Банкі өкілдері инвестиция тартудың жаңа механизмдерін таныстырып, ұзақ мерзімді қаржыландырудың нақты жолдарын ұсынды.

Өңірлік сессияның тағы бір ерекшелігі – тәжірибе алмасу мүмкіндігі болды. Түркістан мен Жамбыл облыстарынан келген делегациялар өз өңірлерінде коммуналдық жүйелерді жаңғырту барысындағы тәжірибелерімен бөлісті. Мысалы, Жамбыл облысында былтыр су арналарын қайта құру жұмыстары кезінде жергілікті өндірушілердің өнімдері белсенді пайдаланылып, шығын көлемін азайтуға мүмкіндік берілген. Ал Түркістанда электр энергиясы жүйесін жаңарту кезінде халықаралық қаржы институттарының қолдауы кеңінен қолданылған.

Шымкентте өткен бұл кездесу өткен жылдардағы осындай бастамалардан өзінің ауқымы мен жүйелілігімен ерекшеленді. Бұрынғы жобалар көбіне белгілі бір салаға ғана бағытталса, қазір ұлттық жоба энергетика, су, жылу және кәріз жүйелерін толық қамтитын кешенді сипат алып отыр. Сонымен қатар, нақты нәтижелерге қол жеткізу үшін заңнамалық негіз де күшейтілді. Табиғи монополияларды реттеу комитеті тарифтік саясатты жетілдіріп, коммуналдық мекемелердің қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз етуді басты назарға алды.

Осылайша, 28 тамызда өткен сессия Шымкент үшін үлкен маңызға ие болды. Қала халқы жылдан-жылға көбейіп келе жатқандықтан, инженерлік инфрақұрылымды жаңғырту – уақыт талабы. Жаңа ұлттық жоба тек техникалық мәселелерді шешіп қана қоймай, әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз ететін маңызды бастама болмақ. Өткен жылдардағы тәжірибелерді ескеріп, жаңа тәсілдер енгізу арқылы Шымкенттің коммуналдық және энергетикалық секторын сапалы деңгейге көтеру көзделуде.

Қорытындылай келе, Шымкентте өткен өңірлік сессия ұлттық жобаның тиімділігін арттыруға бағытталған нақты қадамдардың бірі болды. Бұл бастама болашақта қала тұрғындары үшін қолайлы жағдай жасап, мегаполистің тұрақты дамуына жол ашатыны сөзсіз.