Шымкентте экологиялық қауіпсіздікті арттыруға, халықты табиғи қауіп-қатерден қорғауға бағытталған ауқымды шаралар жалғасуда. Қала әкімінің нұсқауымен өзен жағалауларын нығайту, гидротехникалық инфрақұрылымды жаңғырту жұмыстары жүргізілуде. Негізгі жобалардың бірі – Бадам өзені жүйесі, онда Бадам-2 ауданындағы бөгет пен жағалауды бекіту жұмыстарының келесі кезеңі 2025 жылдың 1 қарашасында басталды.

Бадам өзені – қаланың негізгі су жолдарының бірі. Өзен өмір сүруге қолайлы жағдай жасауда, экожүйеге әсер етуде және іргелес аумақтарды құрғақшылықтан қорғауда маңызды рөл атқарады. Дегенмен, соңғы жылдардағы климаттың өзгеруі, жауын-шашынның көбеюі және өзен жағалауының табиғи эрозиясы су басу қаупінің артуына әкелді. Белгілі бір мезгілдерде өзендердің тасу қаупі айтарлықтай артып, тұрғын үйлерге, инфрақұрылымға және қоғамдық орындарға қауіп төндіреді. Сондықтан өзен жағалауын нығайту қала билігінің басты міндетіне айналды.

Мердігер «Hydrolife 2050» компаниясы учаске жұмыстарын жүргізуде. Жұмыс заманауи құрал-жабдықтар мен дәлелденген инженерлік шешімдерді қолдану арқылы жүргізілуде. Құрылыс процесіне он алты мамандандырылған техника тартылған, оның ішінде:

• шынжыр табанды және доңғалақты экскаваторлар;

• нығыздау машиналары;

• тиеу жабдықтары;

• самосвалдар және басқа да ауыр құрылыс техникасы;

• тракторлық техника және жол машиналары.

Мердігер барлық технологиялық және экологиялық талаптарды сақтай отырып, қарқынды жұмыс жасауда. Құрылымдардың қауіпсіздігі мен беріктігіне ерекше назар аударылады.

Жоба инженерлік іс-шаралар кешенін қамтитын екінші кезеңіне енді:

1. Құрылымды одан әрі нығайту үшін бөгет беткейлерін дайындау және жоспарлау.

2. Құрылымның беріктігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін арматуралық металл жақтауды орнату.

3. Эрозияға ең бейім аймақтардағы жағалау сызығын бетондау.

4. Топырақты қосымша нығайту және қорғаныс құрылымдарын орнату.

5. Тұрақты су ағынын қамтамасыз ету үшін өзен арнасын тазалау және реттеу.

Әр кезеңді мамандар — инженерлер, экологтар және техникалық қадағалау бақылайды. Барлық материалдардың мемлекеттік стандарттарға сәйкестігі тексеріледі.

Жобаның негізгі мақсаты халықты қорғау және су тасқыны мен су деңгейінің маусымдық көтерілуіне байланысты төтенше жағдайлардың алдын алу болып табылады. Бұл жобаларды іске асыру мыналарға мүмкіндік береді:

жеке және көпқабатты тұрғын үйлерді су басу қаупін азайту;
инженерлік желілерді, жолдарды және әлеуметтік нысандарды күзету;
жайлы және қауіпсіз қалалық ортаны құру;
су объектісінің экологиялық жағдайын жақсарту;
аумақты одан әрі жақсартуға дайындау.

Өзен бойында жаңа демалыс аймақтары, абаттандырылған жағалаулар, тұрғындардың ләззат алуы үшін жаяу жүру жолдары жоспарланған. Бұл аумақты тұрғын үйге де, шағын бизнесті дамытуға да тартымды етеді.

Жобаны жүзеге асыру кезінде табиғи тепе-теңдікті сақтау қажеттілігі ескеріледі:

• өзен арнасы табиғи контурында сақталған;

• одан әрі топырақ эрозиясының алдын алады;

• жұмыс аяқталғаннан кейін жағалаулардағы өсімдік жамылғысы қалпына келтіріледі;

• Санитарлық нормалар мен экологиялық қауіпсіздік талаптары сақталған.

Жоба аумақты барынша қорғауды қамтамасыз ете отырып, табиғи экожүйелерге минималды араласу принципіне негізделген.

Бадам өзені жобасы Шымкенттің гидротехникалық инфрақұрылымын дамытудың үлкен бағдарламасының бір бөлігі болып табылады. Осындай жобалар алдағы уақытта қаладағы Қошқар-Ата және Сайрамсу сияқты басқа да су жолдарындағы жобаларға да жоспарлануда. Бұл біртұтас қауіпсіздік периметрін құрып, жан-жақты қалалық қауіпсіздікті қамтамасыз етеді.

Бадамдағы жұмыстар құрылымдардың сенімділігін қамтамасыз ету және жағалаудың ең осал учаскелерінің бүкіл ұзындығын қамту үшін кезең-кезеңімен жалғасады.

Қала билігі үшін инфрақұрылымды жаңғырту ғана емес, адамдарды табиғи қауіп-қатерден қорғау маңызды. Уақытылы шаралар болашақта ауыр зардаптар мен қаржылық шығындарды болдырмауға көмектеседі. Жағалау сызығын нығайту қаланың тұрақты дамуына және тұрғындардың болашаққа деген сеніміне ықпал етеді.

«Бадам-2» ауданында атқарылып жатқан жұмыстар қауіпсіздікті арттыруға, инфрақұрылымды жақсартуға, қаланың қолайлы жағдайын жасауға бағытталған елеулі жоба. Аяқталғаннан кейін аймақ қауіпсіз ғана емес, сонымен қатар жақсы күтіп-бапталып, әрі қарай даму үшін кең мүмкіндіктер ашылады.