28 қыркүйек 2025 жылы Шымкент қаласында «Таза Қазақстан» республикалық экологиялық акциясы аясында кең көлемді жалпыхалықтық сенбілік ұйымдастырылды. Бұл іс-шараға қала тұрғындары ғана емес, әртүрлі сала өкілдері — мемлекеттік мекемелер, кәсіпорындар, білім беру ұйымдары және мәдениет саласының қызметкерлері белсенді түрде қатысты. Арнайы назар аударылған бағыттардың бірі — мәдениет саласының ұжымы, өйткені олардың қатысуы халық арасында экологиялық мәдениетті қалыптастыруға және қоршаған ортаны қорғауға деген жауапкершілікті арттыруға үлкен үлес қосады.Сенбілікке қалалық мәдениет, тілдерді дамыту және архивтер басқармасының қарамағындағы «Шымкент қалалық әзіл-сықақ және сатира театры» басшылығы мен қызметкерлері белсенді қатысты. Театр ұжымы өздерінің кәсіби дағдыларын пайдаланып, сенбілік барысында тұрғындарға қызықты әрі көрнекі іс-шаралар ұйымдастырды. Олар экологиялық мәселелерді әзіл-қалжың арқылы түсіндіру арқылы жастар мен ересектердің назарын аударды. Бұл тәсіл сенбіліктің тек тазалық шарасы ғана емес, сонымен қатар білім беру және тәрбие беру элементін де қамтитынын көрсетті.Іс-шара барысында театр қызметкерлері қала көшелері мен аулаларды аралап, қоқыс жинауға, жасыл желектерді күтіп-баптауға, гүлзарларды күтіп ұстауға көмектесті. Сонымен қатар, олар тұрғындарға қоршаған ортаны қорғау, қаланың экологиялық жағдайын жақсарту, тұрмыстық қалдықтарды дұрыс бөліп тастау сияқты маңызды ақпараттарды жеткізді. Театр қызметкерлерінің қатысуы сенбіліктің тартымдылығын арттырып, басқа қала тұрғындарын да белсенді әрекет етуге ынталандырды.Сенбілік барысында мәдениет саласы өкілдері қоқыс жинау, көше бойындағы арықтарды тазалау, гүлзарларды күтіп ұстау сияқты жұмыстарға белсенді қатысты. Бұл тек физикалық жұмыс қана емес, сонымен қатар экологиялық мәдениет пен жауапкершілікті қалыптастыруға бағытталған маңызды іс-шара болды. Театр ұжымы балалар мен жасөспірімдерге қоршаған ортаны аялау, қоқыс тастамау, қаланы таза ұстау жөнінде мысалдар келтіріп, тәжірибелік кеңестер берді.Сенбіліктің мақсаты — қала тұрғындарын экологиялық тәртіпке үйрету, жастардың бойына қоршаған ортаға жауапкершілік сезімін қалыптастыру, сондай-ақ қоғамдық сананы арттыру. Мәдениет саласы өкілдерінің қатысуы бұл мақсаттарға қол жеткізуді жеңілдетеді. Театр қызметкерлері өздерінің шығармашылық қабілеттерін пайдаланып, экологиялық акцияны қызықты әрі есте қаларлық етіп өткізді. Олар түрлі көріністер мен қысқаша қойылымдар арқылы тұрғындарға экологиялық мәдениетті дәріптеді, қаланы таза ұстаудың маңыздылығын көрсетті.Сенбілік барысында арнайы ақпараттық стендтер қойылды, онда қалдықтарды сұрыптау, қайта өңдеу, қаланы таза ұстау бойынша нұсқаулықтар мен кеңестер орналастырылды. Театр қызметкерлері бұл ақпараттарды тұрғындарға жеткізіп, олардың сұрақтарына жауап берді. Әсіресе балалар мен жасөспірімдермен жұмыс істей отырып, экологиялық тәрбиенің маңыздылығын түсіндірді.Іс-шараға қатысушылардың барлығы бірлесе отырып, қала көшелерін, аулаларды, саябақтарды және спорт алаңдарын тазартты. Сенбіліктің қорытындысы бойынша көптеген қоқыс жинақтары шығарылып, гүлзарлар мен жасыл желектерге күтім жасалды. Бұл іс-шара тек көрнекі тазалық жұмыстары емес, сонымен қатар тұрғындар мен мәдениет саласы қызметкерлері арасындағы ынтымақтастық пен қоғамдық жауапкершілікті нығайтуға арналған әрекет болды.Мәдениет саласы өкілдерінің белсенді қатысуы сенбіліктің тиімділігін арттырды. Олар экологиялық мәдениетті дәріптеудің мысалы болды, сондай-ақ өздерінің шығармашылық қабілеттерін пайдаланып, акцияны көңілді және есте қаларлық етіп өткізді. Бұл тұрғындарға экологиялық тәртіптің маңыздылығын түсіндіріп қана қоймай, олардың экологиялық іс-әрекеттерге қатысуға ынтасын арттырды.Сенбіліктің нәтижесінде қала тұрғындарының экологиялық санасы артты, жасыл желектер мен гүлзарлар күтіп-бапталды, қоқыс шығарылды және қаланың көркеюіне үлес қосылды. Сонымен қатар, мәдениет саласы қызметкерлерінің қатысуы акцияны одан әрі тартымды әрі тиімді етті. Олар тұрғындарға экологиялық тәртіптің маңыздылығын көрсетіп, қаланы таза ұстауға барынша үлес қосты.28 қыркүйектегі жалпықалалық сенбілік Шымкент қаласында экологиялық мәдениетті қалыптастыруда маңызды рөл атқарды. «Шымкент қалалық әзіл-сықақ және сатира театры» қызметкерлерінің қатысуы акцияның тиімділігін арттырып, қала тұрғындарына қоршаған ортаны қорғаудың маңыздылығын көрсетті. Бұл іс-шараның нәтижесінде тұрғындар мен мәдениет саласы өкілдері арасындағы ынтымақтастық күшейді, қала көркі мен экологиялық ахуалы жақсарды.Жалпы алғанда, сенбілік қала тұрғындарын біріктіріп, экологиялық тәртіпке үйретіп, мәдениет пен шығармашылықтың әлеуетін пайдалануға мүмкіндік берді. Мәдениет саласы қызметкерлерінің белсенділігі мен шығармашылық әрекеттері экологиялық мәдениетті қалыптастыруға, жастар мен ересектерді қоршаған ортаға жауапкершілікпен қарауға үйретуге үлкен үлес қосты.Акцияның басты мақсаты — Шымкент қаласын таза ұстау, тұрғындардың экологиялық мәдениетін арттыру, жас ұрпақтың бойында табиғатты қорғауға деген жауапкершілік сезімін қалыптастыру. Мәдениет саласы өкілдерінің қатысуы бұл мақсаттарға қол жеткізуді жеңілдетіп, сенбілікті тиімді әрі есте қаларлық іс-шараға айналдырды.Осылайша, 28 қыркүйекте өткізілген жалпықалалық сенбілік тек тазалық жұмыстары емес, сонымен қатар экологиялық мәдениетті қалыптастыру, қоғамдық сананы арттыру және тұрғындар мен мәдениет саласы қызметкерлерінің ынтымақтастығын нығайтуға бағытталған маңызды іс-шара болды. Мәдениет саласының белсенді қатысуы акцияның тартымдылығын арттырды және қала тұрғындарына экологиялық тәртіптің маңыздылығын жеткізді.

2025 жылдың 2 қазанында «Қаратау» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорнының ұйымдастыруымен Шымкент қаласында жол жиегін және суармалы арналарды тазалау жұмыстары жалғасты. Бұл іс-шаралар қаланың жаңбырлы маусымға дайындықтарының бір бөлігі болып табылады және тұрғындардың қауіпсіздігі мен жайлылығын қамтамасыз етуге бағытталған. Таза суару арналары мен дренаждық арналар қаладағы қауіпсіздік пен өмір сапасына тікелей әсер етеді, су тасқынының алдын алады және көліктер мен жаяу жүргіншілер қозғалысына қолайлы жағдай жасайды. Тазалық жұмыстары бірнеше аумақта жүргізілді. Алдымен жол бойындағы арықтар мен дренаждық арналар қоқыстан, шөптен, жапырақтардан, топырақ шөгінділерінен тазартылды. Бұл судың еркін ағып кетуіне мүмкіндік береді, жаңбыр мен еріген сулардың жиналуына жол бермейді, бұл су тасқынына әкелуі мүмкін. Жұмыстарды орындау үшін арнайы техника, соның ішінде экскаваторлар, крандар, жоғары қысымды шайбалар пайдаланылды. Кейбір жұмыстарды да қолмен атқарды: жұмысшылар судың еркін ағуына кедергі келтіретін қоқыстарды, ағаш бұтақтарын және басқа да кедергілерді алып тастады. Екіншіден, суару арықтарындағы бөгеттерді анықтауға және жоюға ерекше көңіл бөлінді. Жұмысшылар дренаждық арналарды тексеріп, судың қалыпты өтуіне кедергі келтірген кедергілерді жойды. Бұл шара су тасқынының алдын алуға және жолдар мен тұрғын үй аулаларында қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған. Кедергілерді жою судың көлік пен жаяу жүргіншілерге қауіп төндірмей, еркін ағуына мүмкіндік береді. Жаңбырлы маусымға дайындық барысында дренаждық каналдарды, арықтарды, жүйелерді кешенді тексеру жүргізілді. Кез келген анықталған ақаулар немесе зақымдар жойылды немесе жөнделді. Бұл шаралар жаңбырлы маусымда қала инфрақұрылымының үздіксіз жұмысын қамтамасыз етіп, қала тұрғындарының өмірі мен мүлкін қорғауға көмектеседі. «Қаратау» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны мұндай жұмыстарды жүйелі жүргізуді жоспарлап отыр. Әрбір суару арықтары мен дренаждық арналарды қадағалап, оларды дер кезінде тазартып, қалыпты жағдайда ұстау су тасқынының алдын алу, көлік қозғалысын жеңілдету және қаланың қауіпсіз ортасын қамтамасыз етудің негізгі міндеттері болып табылады. Сондай-ақ, қызметкерлер тұрғындарды суармалы арықтарға қоқыс тастамауға, су ағынына кедергі жасамауға шақырып, түсіндіру жұмыстарын жүргізуде. Бұл ережелерді сақтамау тазалау процесін баяулатып, қалалық инфрақұрылымды зақымдауы мүмкін. Қаратаулықтар суару арықтарын тазалаумен қатар, жолдар мен каналдардың бойына қосымша қоқыс контейнерлерін орнатуда. Бұл тұрғындарды тазалықты сақтауға, әсіресе, жаңбырлы маусымда, суармалы арықтарға қоқыс төгіліп, су ағынына кедергі келтіретін кезде, тазалықты сақтауға бағытталған. Халықты ақпараттандыру науқандары қоршаған ортаны қорғауға және қоршаған ортаға жауапкершілік сезімін арттыруға көмектеседі. Жол жиектері мен арықтарды тазалау тек техникалық тапсырма ғана емес, сонымен қатар қала қызметтері мен тұрғындардың бірлескен жұмысы. Кейде волонтерлар тартылады, бұл іс-шаралардың тиімділігін арттырады және тұрғындар арасында экологиялық сауаттылықты арттырады. Жұмысты ұйымдастыру үшін әрбір арық пен су бұру арнасын тазалау мерзімдері, сондай-ақ тапсырмаларды орындауға жауапты тұлғалар көрсетілген егжей-тегжейлі кесте мен жоспар жасалады. Жаңбырлы маусымға дайындық барысында ықтимал су тасқынының алдын алуға ерекше көңіл бөлінеді. Арықтар мен арналар тазартылғаннан кейін қосымша шаралар қолданылады: су деңгейін бақылау, дер кезінде суды ағызу, жаңа кедергілерді жою, қажет болған жағдайда суды арнайы су қоймаларына бұру. Бұл шаралар қалалық инфрақұрылымның сенімді жұмысын қамтамасыз етеді және тұрғындар үшін тәуекелдерді барынша азайтады. «Қаратау» басшылығы суармалы арықтарды жүйелі түрде тазалау қажеттігін алға тартады. Бұл жұмыс тек қазан айында ғана емес, жыл бойы жүргізіледі. Басты мақсат – қала инфрақұрылымының тұрақты жұмысын қамтамасыз ету, жаңбырлы маусымда су тасқынының алдын алу, тұрғындардың қауіпсіздігін арттыру. Кәсіпорын ұжымы да тазалық пен тәртіпті сақтау қажеттігін халыққа белсенді түрде жеткізуде. Тұрғындарды арықтарға қоқыс тастамауға, қоқыс жәшіктерін жауып алмауға, қоршаған ортаға жауапкершілікпен қарауға шақырады. Қоғамдастықтың қатысуы тазалықты тиімдірек етеді және қоршаған ортаны қорғау туралы хабардарлықты арттырады, тәртіпті сақтау және қала инфрақұрылымына қамқорлық жасау әдетін қалыптастырады. Қаланы жаңбырлы маусымға дайындаудың маңызды бөлігі жол жиектері мен дренаждық арналарды тазалау болып табылады. «Қаратау» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны тұрғындарға қауіпсіз әрі жайлы жағдай жасауға бағытталған жұмыстарды жүйелі түрде жүргізіп келеді. Техникалық аспектілерден басқа, тұрғындар арасында жауапкершілік пен экологиялық сананы тәрбиелеуге ерекше көңіл бөлінеді. Алдағы уақытта суармалы арықтарды тазарту және қалалық инфрақұрылымды ұстау бойынша жүйелі шараларды жалғастыру жоспарлануда. Тазалық пен қауіпсіздік әрбір тұрғынның және қала қызметінің ортақ жауапкершілігі. Қаратау жұртшылығымен бірлесе отырып, қала экологиясын жақсарту, жауын-шашын маусымына дайындықты қамтамасыз ету, суару арықтарын қалыпты жағдайда ұстау жұмыстарын жалғастыруда. Осылайша, жол жиектері мен су бұру арналарын жүйелі түрде тазарту, олардың жағдайын қадағалау, жаңбырлы маусымға жүйелі дайындық және тұрғындардың тазалықты сақтауға белсенді қатысуы қалада қауіпсіз және жайлы өмір сүрудің негізі болып табылады. «Қаратау» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны қаланы су тасқынынан қорғауды қамтамасыз етіп, шымкенттіктерге қолайлы экологиялық жағдай туғызып, аталған шараларды жүзеге асыруды жалғастыруда.

2025 жылғы 2 қазан күні Шымкент қаласында жол жиегіндегі арықтарды тазалау жұмыстары өз жалғасын тапты. Аталған жұмыстарды «Қаратау» коммуналдық мемлекеттік мекемесі ұйымдастырып, қала инфрақұрылымын жаңбырлы маусымға дайындауды мақсат етті. Арықтар мен су ағатын каналдардың тазалығы қала тұрғындарының қауіпсіздігі мен жайлы өмір сүруіне тікелей әсер ететін маңызды шара болып табылады.Жұмыстар бірнеше бағытта жүргізілді. Біріншіден, жол жиегіндегі арықтар мен кәріз жүйелері қоқыстан, шөптен, топырақ қалдықтарынан тазартылады. Бұл қадам судың еркін ағуына мүмкіндік береді және жаңбыр суы мен еріген қардан қалатын су жиналуын болдырмайды. Тазалау барысында арнайы техника – экскаваторлар, крандар, қысыммен су шашатын аппараттар қолданылды. Сонымен қатар, жұмысшылар қол еңбегімен арықтарды қоқыстан, ағаш бұтақтарынан және басқа да бөгде заттардан тазалады.Екінші бағыт – арықтардағы бөгеттер мен қоқыс жиналған жерлерді анықтау. Жұмысшылар арық бойын аралап, бөгеттерді жойып, судың еркін ағуын қамтамасыз етті. Бұл шара су тасқынын болдырмауға, жол бойындағы және тұрғын үйлердің маңындағы судың жиналуын алдын алуға бағытталған. Сонымен қатар, арықтардағы бөгеттерді жою қала көшелеріндегі қозғалысқа кедергі келтірмеу үшін де маңызды.Жаңбырлы маусымға дайындық кезінде су ағатын жолдардың, арықтардың және кәріз жүйелерінің жағдайы толық тексерілді. Жұмыс барысында анықталған ақаулар мен бұзушылықтар жөнделді немесе қалпына келтірілді. Бұл шаралар жаңбырлы кезеңде қаланың жол инфрақұрылымын дұрыс жұмыс жасауына мүмкіндік береді және тұрғындарға қауіпсіз орта қалыптастырады.«Қаратау» коммуналдық мемлекеттік мекемесі бұл жұмыстарды жүйелі түрде жүргізуді мақсат етеді. Әрбір арық пен су ағатын жолды бақылауда ұстап, оларды мезгілінде тазалау арқылы су тасқынының алдын алу, жол қозғалысын жеңілдету және тұрғындардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету басты міндет болып отыр. Сонымен қатар, мекеме қызметкерлері тұрғындарды да су ағатын арықтарға қоқыс тастамауға шақырады, себебі бұл жұмыстарды ұзаққа созуы мүмкін және инфрақұрылымға зиян келтіреді.Тазалау жұмыстарына қосымша, «Қаратау» мекемесі арықтар мен жол бойындағы қоқыс жәшіктерін көбейту жұмыстарын да жүргізуде. Бұл қала тұрғындарын қоқысты жолға тастамауға, тазалықты сақтауға тәрбиелеуге бағытталған. Әсіресе, жаңбырлы маусымда қоқыс арықтарға түсіп, судың еркін ағуына кедергі келтірмеу маңызды. Сондықтан, тұрғындармен түсіндіру жұмыстары жүргізіліп, экологиялық мәдениет пен жауапкершілік сезімін арттыруға күш салынуда.Жол бойындағы арықтарды тазалау тек техникалық жұмыс қана емес, сонымен қатар қала тұрғындары мен мекемелердің ынтымақтастығын талап ететін шара болып отыр. Тазалау жұмыстарына коммуналдық қызметкерлермен қатар, кейде еріктілер де қатысады, бұл шараның тиімділігін арттырады және тұрғындардың экологиялық мәдениетін қалыптастырады. Сонымен қатар, жұмыстың сапасы мен жылдамдығын арттыру үшін арнайы кесте мен жоспар жасалады, онда әр арық пен каналдың тазалануының мерзімі белгіленеді.Жұмыс барысында жаңбырлы маусымға дайындыққа ерекше назар аударылды. Арықтар мен каналдар тазаланғаннан кейін, су тасқынының алдын алу үшін қосымша алдын алу шаралары қарастырылды. Мысалы, суды уақытылы ағызу, бөгеттерді жою, су ағынын бақылау, және қажет болған жағдайда арнайы резервуарларға бағыттау сияқты жұмыстар жүзеге асырылды. Бұл шаралар қала инфрақұрылымының тұрақтылығын қамтамасыз етеді және тұрғындарға қауіпсіз орта қалыптастырады.«Қаратау» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің басшылығы арықтарды тазалау жұмыстарын жүйелі түрде жүргізу қажеттілігін атап өтті. Жұмыстар тек қазан айында ғана емес, жылдың басқа кезеңдерінде де тұрақты түрде жалғасады. Мақсат – қала инфрақұрылымының тұрақтылығын қамтамасыз ету, жаңбырлы маусымда су тасқынын болдырмау, тұрғындардың қауіпсіздігін арттыру.Сонымен қатар, мекеме қызметкерлері тұрғындарды да ақпараттандыру жұмыстарын жүргізуде. Олар арықтарға қоқыс тастамауға, жол бойындағы лотоктарды бөгемеуге, жеке және қоғамдық жауапкершілікті сақтауға шақырады. Бұл әрекеттер арықтарды тазалау жұмыстарының тиімділігін арттырады және қала тұрғындарының экологиялық мәдениетін дамытуға ықпал етеді.Жалпы, жол жиегіндегі арықтарды тазалау жұмыстары – бұл қала инфрақұрылымын жаңбырлы маусымға дайындаудың маңызды бөлігі. «Қаратау» коммуналдық мемлекеттік мекемесі бұл жұмыстарды жүйелі түрде жүргізіп, тұрғындарға қауіпсіз, жайлы орта қалыптастыруға атсалысып отыр. Жұмыстар барысында тек техникалық аспектілерге назар аударылмай, сонымен қатар тұрғындардың экологиялық мәдениеті мен жауапкершілігіне де көңіл бөлінуде.Болашақта арықтарды тазалау және жол инфрақұрылымын сақтау бойынша жүйелі жоспар мен алдын алу шаралары жалғаса береді. Тазалық пен қауіпсіздік – әрбір тұрғынның және қала мекемелерінің бірлескен жауапкершілігі. «Қаратау» коммуналдық мемлекеттік мекемесі тұрғындардың қолдауымен және өз күш-жігерімен қала инфрақұрылымын жақсартуға, жаңбырлы маусымға дайындықты қамтамасыз етуге бағытталған жұмыстарын тұрақты түрде жүргізіп отырады.

2025 жылдың 3 қазанында дәстүрлі «Таза бейсенбі» экологиялық акциясы Шымкент қаласының Қаратау ауданында жалғасын тапты. Шараға «АМАНАТ» партиясы қалалық филиалы жауапты хатшысының орынбасары Ербол Байқонысов, қалалық және аудандық партия ұйымдарының қызметкерлері, жастар, еріктілер, коммуналдық қызмет мамандары қатысты. Барлық қатысушылар ауданды абаттандыру мен тазалауға үлес қосу және қала ортасын тұрғындар үшін жайлы әрі қауіпсіз ету үшін күш біріктірді. Акция қала көшелерін, спорт алаңдарын, қоғамдық орындарды тазалауды қамтыды. Қатысушылар қоқыстарды жинап, жасыл аймақтарды тазартып, жаяу жүргіншілер жолы мен жаяу жүргіншілерге арналған аумақтарды абаттандырды. Пайдалануға ыңғайлы болу үшін қоқыс жинауға арналған арнайы құралдар мен контейнерлер пайдаланылды. Жастар мен еріктілер сенбілікке ғана емес, тұрғындардың экологиялық санасын арттыруға және табиғатқа жауапкершілікпен қарауға тәрбиелеуге бағытталған ақпараттық-түсіндіру жұмыстарына да белсене қатысты. Акцияның негізгі мақсаты – қаланың экологиялық жағдайын жақсарту, қоршаған ортаны сақтауға қоғамның жауапкершілігін арттыру және бірлескен іс-шаралар арқылы азаматтардың экологиялық санасын қалыптастыру. Осындай іс-шараларға қатысу арқылы жастар табиғатқа қамқорлық жасауды үйреніп қана қоймай, қаланың таза, көрікті ортасын құруға зор үлес қосады. Жыл басынан бері Шымкентте 39 «Таза бейсенбі» шарасы өткізіліп, оның барысында 37 тоннадан астам тұрмыстық қалдықтар жиналып, шығарылды. Бұл көрсеткіштер қаланың экологиялық жауапкершілігінің артып келе жатқанын және қалалық экологияны жақсартуға белсенді қатысуын көрсетеді. Қоғамдық орындарда тазалық пен тәртіпті сақтауға септігін тигізетін мұндай шаралар қаланың әр ауданында тұрақты өткізіліп тұрады. Акция барысында аумақты тазалауға ғана емес, тұрғындардың экологиялық сауаттылығын арттыруға да ерекше көңіл бөлінді. Еріктілер мен қатысушылар қалдықтарды сұрыптау ережелерін, қайта өңдеу әдістерін, қоршаған ортаның ластануына жол бермеу керектігін түсіндірді. Балалар мен жасөспірімдер үшін қоршаған ортаны қорғауға қызығушылықты дамытуға және қоршаған ортаны қорғау дағдыларын қалыптастыруға бағытталған арнайы оқу сабақтары ұйымдастырылды. «АМАНАТ» партиясы бұл науқанды тұрақты түрде жалғастыруды жоспарлап отыр. Партия өкілдері тұрғындар мен қала қонақтарын қала тазалығына белсене атсалысуға шақырып, экологиялық жауапкершілік баршаның міндеті екенін баса айтты. Сондай-ақ олар қоғамдық орындардың тазалығы мен әл-ауқаты тек мемлекеттік қызмет көрсетуге ғана емес, әрбір тұрғынның ынта-жігеріне де байланысты екенін атап өтті. Акция барысында қоғамдық орындарды абаттандыруға ерекше көңіл бөлінді. Тротуарлар, балалар алаңдары, спорт алаңдары, саябақтар, алаңдар тазартылды. Барлық қоқыс контейнерлерінің дұрыс жұмыс істеуі тексеріліп, қажет жерлерге жаңалары орнатылды. Сенбілікпен қатар абаттандыру жұмыстары жүргізілді: ағаштар мен гүлзарлар отырғызылды, қолданыстағы жасыл желектер күтілді. Бұл іс-шаралар қаланың эстетикалық келбетін арттырып, тұрғындардың демалуына қолайлы жағдай жасайды. Қатысушылар өз тәжірибелерімен бөлісіп, қоршаған ортаны одан әрі жақсарту бойынша ұсыныстарын ортаға салды. Олар қоғамдық орындарды бір реттік іс-шаралар кезінде ғана емес, жүйелі түрде таза ұстау керектігін атап өтті. Сондай-ақ жастардың бойына табиғатты аялау мәдениетін жастайынан сіңіру үшін мектептер мен жоғары оқу орындарында экологиялық білім беру бағдарламаларын енгізу қажеттігі талқыланды. Қала әкімшілігі мен «АМАНАТ» партиясы осы іс-шаралар арқылы тұрғындардың қоршаған ортаны қорғауға жауапкершілік сезімін қалыптастыруды мақсат етеді. Әрбір іс-шара тұрғындардың тазалықты сақтауға деген ынтасын арттырады және қоршаған ортаны қорғауды насихаттайды. Осы іс-шараларға қатысу арқылы жастар қоршаған ортаны қорғауда практикалық тәжірибе жинақтап, жауапкершілікті мінез-құлық дағдыларын қалыптастырады. Қорыта айтқанда, 2025 жылдың 3 қазанында Қаратау ауданында өткен «Таза бейсенбі» шарасы аумақты тазарту мен абаттандыруды ғана емес, тұрғындардың экологиялық сана-сезімін арттыруға, олардың табиғатқа деген жауапкершілігін арттыруға, жастар мен еріктілерді қоршаған ортаны қорғау ісіне белсенді тартуға бағытталған маңызды бастама болды. Жыл басынан бері 39 іс-шара өткізіліп, 37 тоннадан астам қоқыс жиналып, шығарылды — бұл қаланың табиғатты қорғау жұмыстарының жүргізіліп жатқанының айқын көрінісі. Алдағы уақытта «АМАНАТ» партиясы мен қала әкімдігі осындай акцияларды жалғастырып, тұрғындарды тарту, экологиялық жауапкершілікті арттыру, қала тазалығы мен тәртібін сақтауды жоспарлап отыр. Көшелерді тазалау және қоғамдық орындарды абаттандыру – әрбір тұрғын мен келушінің ортақ міндеті. Бұл бастамаларға белсенді қатысу экологиялық таза әдеттерді қалыптастыруға көмектеседі және қаланы барлығының тұруы мен демалуы үшін жайлы орынға айналдырады. Осылайша, Қаратау ауданында өткен «Таза бейсенбі» акциясы тек тазалық шарасы ғана емес, сонымен қатар қоршаған ортаны ұзақ мерзімді жақсартуға және қаладағы тазалық пен тәртіпті сақтауға бағытталған экологиялық сана-сезім мен тұрғындардың жауапкершілігін арттырудың тиімді құралына айналды.

2025 жылғы 3 қазан күні Қаратау ауданында дәстүрлі «Таза бейсенбі» экологиялық акциясы өз жалғасын тапты. Бұл іс-шараға «AMANAT» партиясы Шымкент қалалық филиалы атқарушы хатшысының орынбасары Ербол Байқонысов, қалалық және аудандық партия қызметкерлері, жастар мен еріктілер, сондай-ақ коммуналдық шаруашылық мекемесінің мамандары белсенді қатысты. Барлығы бірігіп, қала аумағын абаттандыруға өз үлестерін қосты.Акция барысында қала көшелері мен спорт алаңшаларында тазалау жұмыстары жүргізілді. Қатысушылар жиналған қоқыстарды жинап, көше бойындағы орындарды, қоғамдық аумақтарды, саябақтарды және спорттық аймақтарды ретке келтірді. Арнайы құрал-жабдықтар мен қалдықтарды жинауға арналған контейнерлер қолданылды, бұл жұмыстардың тиімділігін арттырды. Еріктілер мен жастардың белсенділігі ерекше көзге түсті. Олар тек қоқыс жинаумен шектеліп қоймай, тұрғындарға экологиялық мәдениетті насихаттап, табиғатты аялауға шақырды.Акцияның басты мақсаты – қаланың экологиялық ахуалын жақсарту, тұрғындардың табиғатқа деген жауапкершілігін арттыру және ортақ іс-шаралар арқылы қоғамда экологиялық сананы қалыптастыру. Жастар мен еріктілер осындай іс-шараларда белсенді түрде қатысу арқылы табиғатты қорғау мәдениетін бойларына сіңіреді, қаланың таза әрі көрікті болуына өз үлестерін қосады.Жыл басынан бері Шымкент қаласында жалпы саны 39 рет «Таза бейсенбі» акциясы ұйымдастырылған. Осы акциялар аясында қаладан 37 тоннадан астам тұрмыстық қалдық шығарылды. Бұл көрсеткіш қала тұрғындарының экологиялық жауапкершілігінің артып келе жатқанын көрсетеді. Қаланың әр ауданы бойынша осындай акциялар тұрақты түрде өткізіліп, қоғамдық орындар таза әрі көрікті болып келеді.Қатысушылардың айтуынша, акция тек аумақты тазалау мен абаттандыруға ғана емес, сондай-ақ қоғамда экологиялық мәдениетті қалыптастыруға бағытталған. Еріктілер тұрғындарға қоқысты дұрыс сұрыптау, қалдықтарды қайта өңдеуге беру, табиғатты ластамау жайлы кеңестер берді. Сонымен қатар, балалар мен жасөспірімдерге арналған арнайы әңгімелер мен практикалық сабақтар ұйымдастырылды, бұл олардың табиғатты қорғауға деген қызығушылығын арттырды.«AMANAT» партиясы акцияны тұрақты түрде өткізіп, қаланы таза ұстауға бағытталған бастамаларды жалғастыруды жоспарлап отыр. Партия өкілдері қала тұрғындары мен қонақтарын ортақ іске белсенді түрде қатысуға шақырып, экологиялық жауапкершілікті әр адамның міндеті екенін атап өтті. Олар сондай-ақ қаладағы қоғамдық орындардың тазалығы мен көркеюі тек мемлекеттік мекемелердің ғана емес, әрбір тұрғынның жеке жауапкершілігіне байланысты екенін жеткізді.Акция барысында қоғамдық маңызы бар жерлерді абаттандыруға ерекше көңіл бөлінді. Бұл – жол бойындағы тротуарлар, алаңдар, саябақтар және балалар ойын алаңдары. Барлық қоқыс контейнерлері тексеріліп, қажет болса жаңалары орнатылды. Сондай-ақ, көгалдандыру жұмыстарымен қатар ағаш отырғызу және гүлзарларды күтіп баптау іс-шаралары да өткізілді. Бұл шаралар қала көркіне сән беріп, тұрғындардың таза және қауіпсіз ортада өмір сүруіне ықпал етеді.Акцияға қатысушылар өз тәжірибелерін бөлісіп, экологиялық сананы арттыру бағытында ұсыныстар жасады. Олар қоғамдық орындардың таза болуына тек уақытша ғана емес, тұрақты негізде көңіл бөлу керектігін атап өтті. Сонымен қатар, мектептер мен жоғары оқу орындары арасында экологиялық білім беру бағдарламаларын енгізу, жастарға табиғатты қорғау мәдениетін сіңіру маңызды екені айтылды.Қала әкімдігі мен «AMANAT» партиясы осындай акцияларды өткізу арқылы қоғамда экологиялық жауапкершілікті қалыптастыруға күш салып келеді. Әрбір іс-шара тұрғындардың өз қаласын таза ұстауға деген ұмтылысын күшейтеді, қоғамдағы экологиялық мәдениетті дамытуға септігін тигізеді.Қорытындылай келе, 3 қазан 2025 жылы өткен «Таза бейсенбі» акциясы Қаратау ауданында тек аумақты тазалау мен абаттандырумен шектелмей, экологиялық мәдениетті қалыптастыруға, тұрғындардың табиғатқа деген жауапкершілігін арттыруға, жастар мен еріктілердің белсенділігін көтеруге бағытталған маңызды бастама болып табылды. Жыл басынан бері атқарылған 39 акция мен шығарылған 37 тоннадан астам қоқыс – қалада экологиялық іс-шаралардың тұрақты түрде жүргізіліп келе жатқанын дәлелдейтін нақты көрсеткіш.Алдағы уақытта да «AMANAT» партиясы мен қала әкімдігі тұрғындарды қаланы таза ұстауға шақырып, экологиялық сананы арттыру мақсатында осындай акцияларды тұрақты түрде ұйымдастыруды жалғастыра береді. Қала көшелері мен қоғамдық орындардың тазалығы – әрбір тұрғынның, әрбір қонақтың ортақ жауапкершілігі екені ескеріліп, тұрғындар мен еріктілер бұл бастамаларға белсенді қатысуға шақырылады.

2025 жылдың 3 қазанында Шымкентте «Біргеміз Таза Әлем» жобасы мен жалпыұлттық «Таза Қазақстан» қозғалысы аясында ауқымды экологиялық акция өтті. Шараға жүздеген жас волонтерлар, университеттер мен колледждердің студенттері, мектеп оқушылары, қоғамдық ұйымдардың өкілдері қатысты. Акцияның басты мақсаты – қала тазалығын сақтау, экологиялық жағдайды жақсарту, жастардың бойына қоршаған ортаға деген жауапкершілікті тәрбиелеу болды. Қатысушылар таңертеңнен бастап қала көшелеріне шығып, көпқабатты үйлердің аулаларын, балалар алаңдарын, жасыл желектерді, аллеяларды, жаяу жүргіншілер жолдарын тазалауға шықты. Жалпы пайдаланатын аумақтар мен қоқыс жиналған жерлерге ерекше назар аударылды. Жұмыстар қаланың Еңбекші, Қаратау, Әл-Фараби, Абай ауданындағы барлық төрт ауданында бір уақытта жүргізілді. Шара басталар алдында волонтерлерге қолғаптар, қоқыс жәшіктері және қажетті құрал-жабдықтар берілді. Барлық қатысушылар қауіпсіздік ережелерін алды. Сенбілікке коммуналдық қызмет қызметкерлері де қосылып, қоқыс шығаруға арналған арнайы техникамен қамтамасыз етті. Күннің соңына дейін 30 тоннадан астам тұрмыстық және құрылыс қалдықтары жиналып, арнайы полигондарға тасымалданды. «Біргеміз Таза Әлем» жобасының үйлестірушілері бұл шараның тазалық шарасы ғана емес, жастардың экологиялық сана-сезімін арттыруға жасалған маңызды қадам екенін атап өтті. Әрбір қатысушы қаланың тазалығы мен абаттандыруы тек коммуналдық қызметтердің ғана емес, әрбір тұрғынның міндеті екенін түсінді. Волонтерлер жиналған қалдықтарды сұрыптап, пластик, шыны және қағазды қайта өңдеу үшін бөлді. Науқанның бұл элементі Қазақстанда біртіндеп енгізіліп жатқан қалдықтарды бөлек жинау мәдениетін насихаттайтындықтан ерекше маңызды. Жиналғандар алдында сөз алған қалалық жастар ресурстық орталығының басшысы: "Бұл іс-шаралар тек ауданды тазарту ғана емес. Бұл әрекетке шақыру. Біз әрбір тұрғынға таза қала өз ауласынан басталатынын еске салғымыз келеді. Әркім өз айналасына қамқорлық жасаса, Шымкент шынымен жасыл және заманауи мегаполиске айналады". Экологиялық науқанға қала әкімшілігінің өкілдері, кәсіпкерлер, жеке компания қызметкерлері де қосылды. Олар еріктілермен бірге көшелер мен саябақтарды тазалауға атсалысты. Одан кейін қатысушыларға тұрмыстық қалдықтарды дұрыс шығару және қоршаған ортаның ластану қаупі туралы ақпараттық брошюралар таратылды. Көпқабатты үйлердің тұрғындары да белсенділік танытты. Көбі еріктілерге көмектесуге шықты, ал кейбіреулері қатысушыларға су мен ішімдік берді. Бұл таза қала барлық тұрғындардың бірлескен күш-жігерінің жемісі екенін баршаға еске салып, бірлік пен өзара қолдау атмосферасын қалыптастырды. Сенбілік аяқталғаннан кейін бірнеше аулада шағын гүлзарлар мен бақшалар пайда болды. Еріктілер ағаш көшеттері мен сәндік өсімдіктер отырғызды. Бұл бастама болашаққа деген қамқорлықтың символы болды, яғни қоршаған ортаны қорғау тек тазалықты ғана емес, сонымен бірге жасампаз әрекетті де қажет етеді. Қалалық экология департаментінің өкілдері мұндай шаралар өңірдегі экологиялық ахуалды жақсартуға зор үлес қосып отырғанын атап өтті. Олар қатысушыларға тұрақты дамудың негізгі қағидаларын, бір реттік пластикті пайдалануды азайтудың маңыздылығын, табиғи ресурстарды үнемдеу қажеттілігін түсіндірді. Шымкент еліміздің қарқынды дамып келе жатқан қалаларының бірі ретінде қалдықтарды басқару мен қоршаған ортаны қорғаудың заманауи тәсілдерін белсенді түрде енгізуде. Соңғы жылдары қалада қоршаған ортаны жақсарту, көгалдандыру, ауаның ластануын азайту мақсатында ондаған бастамалар жүзеге асырылды. «Таза Қазақстан» акциясы экологиялық сана мен азаматтық жауапкершілікті арттыруға бағытталған осы ауқымды күштің бір бөлігі болып табылады. Шара соңында барлық қатысушыларға алғыс хаттар мен естелік сыйлықтар табыс етілді. Ұйымдастырушылар жастардың белсенді қатысуы шабыттандырғанын атап өтіп, жаңа ұрпақтың экология мәселелерін айтып қана қоймай, оларды өздері шешуге дайын екенін көрсетті. «Біргеміз Таза Әлем» жобасы Қазақстанның барлық аймақтарын қамтитын ұлттық волонтерлік бағдарламаның бір бөлігі болып табылады. Ол волонтерлік мәдениетті дамытуға, жастарды әлеуметтік маңызды бастамаларға тартуға және экологиялық жауапкершілікті насихаттауға бағытталған. Шымкентте бұл жоба кең қолдау тауып, еріктілердің ең танымал шараларының біріне айналды. Іс-шараның ерекшелігі жастардың қоқыстарды тазалап қана қоймай, ағартушылық жұмыстарына да атсалысуы болды. Еріктілер өтіп бара жатқан адамдарға қалдықтарды сұрыптау, суды үнемдеу және жасыл алқаптарды құрметтеу туралы әңгімеледі. Бұл шағын диалогтар көптеген тұрғындарға өздерінің әдеттері мен табиғат алдындағы жауапкершілігі туралы ойлауға көмектесті. Қала тұрғындары жас қатысушыларға алғыстарын білдірді. Олар мұндай бастамалардың қоғамды біріктіруге, жақсы үлгі көрсетуге және экологиялық сананы арттыруға көмектесетінін айтты. Көпшілік еріктілердің күш-жігерінің арқасында қаланың таза, жайлы және өмір сүруге жайлы болғанын атап өтті. Ұйымдастырушылар мұндай іс-шаралар тұрақты түрде өткізілетініне уәде берді. Жоспарларға күзгі және көктемгі сенбіліктерді өткізу, жаңа аудандарды абаттандыру, қоқыс жинайтын контейнерлерді орнату кіреді. Сонымен қатар, волонтерлар үшін қоршаған ортаны басқарудың заманауи әдістерін үйренетін «Эко-мектеп» қаласын құру идеясы талқылануда. Ендеше, 3 қазан күні өткізілген табиғатты қорғау акциясы жай сенбілік емес, бірліктің, игі істердің, туған жерге деген қамқорлықтың шынайы мерекесі болды. Бұл шымкенттік жастардың белсенді, саналы, қоршаған ортаның игілігі үшін әрекет етуге дайын екендігін көрсетті. Осындай бастамалар жалғасын тапса, Шымкент Қазақстандағы ең жасыл және таза қала деп аталса, «Біргеміз Таза Әлем» қозғалысы жаңа ұрпақтың экологиялық санасының символына айналады.

2025 жылдың 3 қазанында Шымкент қаласында «Birgemiz Taza Alem» жобасы мен «Таза Қазақстан» экологиялық акциясы аясында ауқымды сенбілік өтті. Бұл шараға қала жастары, еріктілер қозғалысының мүшелері, оқу орындарының студенттері мен мектеп оқушылары белсенді түрде қатысты. Негізгі мақсат – қала аумағын тазалау, экологиялық мәдениетті қалыптастыру және тұрғындардың қоршаған ортаға деген жауапкершілігін арттыру.Акция барысында ерікті жастар көпқабатты тұрғын үйлердің аулаларын, балалар ойын алаңдарын, жаяу жүргіншілер жолдарын, көгалды аймақтар мен саябақтарды тазалап шықты. Қаланың әр ауданында арнайы жұмыс топтары құрылып, олар тұрғындармен бірігіп тазалық шараларын ұйымдастырды. Тазалық жұмыстары Еңбекші, Әл-Фараби, Қаратау және Абай аудандарында бір мезетте басталды.Еріктілер қоқыстарды жинап, тұрмыстық қалдықтарды сұрыптап, қайта өңдеуге жарайтын заттарды бөлек жинады. Бұл бастама экологиялық тұрғыда маңызды қадам болып саналады, себебі қазіргі таңда Қазақстанда қалдықтарды қайта өңдеу мәдениетін дамыту мәселесі ерекше назарда тұр.«Birgemiz Taza Alem» жобасының үйлестірушілері атап өткендей, мұндай шаралар жастар арасында экологиялық сана қалыптастыруға үлкен үлес қосады. Себебі әрбір қатысушы өз еңбегімен туған қаласының тазалығына үлес қосып қана қоймай, қоршаған ортаға ұқыптылықпен қарауды үйренеді.Акцияға қатысқан еріктілер арнайы қолғаптар мен қоқыс жинайтын пакеттермен қамтамасыз етілді. Сондай-ақ, қауіпсіздік мақсатында оларға нұсқаулықтар берілді. Тазалық шарасы барысында шамамен 30 тоннадан астам тұрмыстық және құрылыс қалдықтары жиналып, арнайы полигондарға жеткізілді.Қалалық жастар ресурстық орталығының жетекшісі бұл шараның маңыздылығына тоқталып, жастардың белсенділігін жоғары бағалады:— Бүгінгі экологиялық акция – тек тазалық жұмысы емес, бұл – қоғамға үндеу. Біз әрбір тұрғынға өз қаласының тазалығы мен келбеті үшін жауапкершілік бар екенін еске салғымыз келеді. Егер әрбір адам өз ауласынан, өз көшесінен бастаса, Шымкент расымен де жасыл, таза қалаға айналады, — деді ол.«Таза Қазақстан» акциясы – ел көлемінде өткізіліп келе жатқан тұрақты экологиялық бастама. Бұл жобаның негізгі мақсаты – табиғатты қорғау, экологиялық мәдениетті насихаттау және тұрғындарды қоршаған ортаны қорғауға белсенді тарту. Шымкент қаласы бұл бағытта алдыңғы қатардан көрініп келеді. Соңғы жылдары қалада көгалдандыру, су көздерін тазарту және тұрмыстық қалдықтарды басқару саласында бірқатар нәтижелі жобалар іске асырылды.Шымкент қаласы әкімдігінің өкілдері де сенбілікке қатысып, жастарға үлгі көрсетті. Олармен бірге кәсіпкерлер мен түрлі ұйымдардың қызметкерлері де қаланың әр бұрышында тазалық жұмыстарын жүргізді. Әкімдік тарапынан тазалықты сақтау және тұрмыстық қалдықтарды дұрыс сұрыптау жөнінде түсіндірме парақшалары таратылды.Акция барысында кейбір тұрғындар да өз аулаларында еріктілермен бірге жұмыс істеді. Мұндай бірлескен әрекеттер қоғамда өзара көмек пен ортақ жауапкершілік сезімін арттыра түсті. Көпқабатты үйлердің аулаларында сенбілік аяқталған соң, балаларға арналған ойын аймақтары мен шағын гүлзарлар жасалып, ағаштар отырғызылды.Еріктілердің айтуынша, мұндай шаралар экологиялық білім мен тәрбиенің маңызды бөлігіне айналып отыр. Себебі жастар тек қоқыс жинаумен шектелмей, қоршаған ортаны қорғаудың кең мағынасын түсініп келеді. Олар табиғатты таза сақтау – бұл болашақ ұрпақ алдындағы борыш екенін атап өтті.Шымкент қаласы экология департаментінің мамандары да шараға қатысып, экологиялық жағдайды жақсартуға бағытталған кеңестер берді. Олар тұрғындарға тұрмыстық қалдықтарды дұрыс бөлу, пластик пен әйнекті қайта өңдеуге тапсырудың жолдарын түсіндірді. Сондай-ақ, су көздерін ластамау және жасыл желектерді қорғау мәселесіне назар аударылды.Акция соңында барлық қатысушыларға алғыс хаттар мен естелік сыйлықтар табысталды. Ұйымдастырушылар жастардың белсенділігіне ризашылық білдіріп, мұндай бастамалардың алдағы уақытта да жалғасатынын жеткізді.«Birgemiz Taza Alem» жобасы Қазақстанның көптеген өңірлерінде жүзеге асырылып келеді. Ол жастардың еріктілік қызметін дамытуға және экологиялық жауапкершілікті арттыруға бағытталған ұлттық бағдарлама болып табылады. Шымкент жастары осы жобаның белсенді қатысушыларының бірі ретінде елге үлгі көрсетіп отыр.Сондай-ақ, бұл шара арқылы еріктілер тек қала аумағын тазалап қана қоймай, қоршаған ортаны қорғау идеяларын насихаттап, тұрғындар арасында экологиялық мәдениетті қалыптастыруда. Мұндай бастамалар қоғамның экологиялық ой-санасын арттырып, әр азаматтың табиғатқа деген көзқарасын өзгертеді.Шымкент қаласының тұрғындары акцияны жоғары бағалап, мұндай тазалық шараларының жиі өткізіліп тұруын қолдайтындарын айтты. Қала тұрғындарының айтуынша, жастардың белсенділігі – болашаққа деген сенімнің белгісі. Себебі экологиялық сана мен жауапкершілік сезімі бар ұрпақ қана өз қаласын, өз елін шын мәнінде гүлдендіре алады.Осылайша, 3 қазан күні өткен «Birgemiz Taza Alem» және «Таза Қазақстан» акциялары Шымкент жастарының белсенділігін, ұйымшылдығын және туған қаласына деген сүйіспеншілігін тағы бір мәрте көрсетті. Бұл бастама алдағы уақытта да жалғасын тауып, еліміздің барлық аймақтарында экологиялық мәдениетті дамытуға серпін беретіні сөзсіз.

2025 жылдың 3 қазанында Шымкент қалалық полиция бөлімінің, атап айтқанда Еңбекші аудандық полиция бөлімінің қызметкерлері аудан аумағында орналасқан дүкендер, сауда нүктелері, мал сою алаңдары мен жеке қосалқы шаруашылықтарға кезекті тексеру жүргізді. Бұл шаралардың негізгі мақсаты сапасыз және қауіпті ет өнімдерінің сатылуына жол бермеу, сондай-ақ ветеринариялық-санитариялық талаптар мен мал өнімдерін сақтау ережелерінің сақталуын қамтамасыз ету болды. Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету және халықтың денсаулығын сақтау қазір полицияның ғана емес, жергілікті биліктің де басым бағыты болып табылады. Ведомствоаралық өзара іс-қимыл шеңберінде рейдтерге ветеринарлық бақылау басқармасының өкілдері, санитарлық қызмет қызметкерлері, аудан әкімдігінің мамандары қатысты. Тексеру кезінде еттің шығу тегі мен сапасын растайтын құжаттарға ерекше назар аударылды. Тексеру барысында ет өнімдерін сататын 18 сауда нүктесі мен мал сойылған бес жеке шаруа қожалығы тексерілді. Инспекторлар бірқатар заң бұзушылықтарды анықтады. Кейбір кәсіпорындар еттің заңды шыққанын және тұтынуға жарамдылығын растайтын ветеринарлық анықтама бермеген. Кейбір сатушылар өз өнімдерін температура нормаларын сақтамай сақтайды, бұл тез бұзылып, тұтынушылардың денсаулығына қауіп төндіруі мүмкін. Рейд қорытындысы бойынша қожайындары ветеринарлық құжаттарын ұсынбаған алты сауда нүктесіне қатысты әкімшілік жауапкершілікке тартылды. Аталған айыптар ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 406-бабы «Ветеринариялық қағидаларды бұзу» бойынша тиісті органдардың қарауына жіберілді. Бұл бапта айыппұлдар қарастырылған, ал қайталанатын бұзушылықтар болған жағдайда бизнесті уақытша тоқтату. Полицейлер әрбір кәсіпкер санитарлық және ветеринарлық ережелерді сақтауға міндетті екенін баса айтты. Ветеринариялық анықтама – жай ғана формальдық емес, еттің тексерілгенін, жұқпалы аурулардың жоқтығын және тұтынуға қауіпсіз екенін растайтын құжат. Рейд барысында тек сауда орындарына ғана емес, мал сою алаңдарына да баса назар аударылды. Бірнеше аулада инспекторлар малды тиісті жағдайсыз заңсыз сою фактілерін анықтады. Мұндай әрекеттер жануарлар мен адамдар арасында жұқпалы аурулардың таралу қаупін тудырады. Полицейлер мен мал дәрігерлері тұрғындарға мал союды тек барлық санитарлық талаптарға сай, арнайы жабдықталған орындарда өткізу керектігін ескертті. Еңбекші аудандық полиция бөлімінің өкілдері кәсіп иелерімен профилактикалық әңгімелесулер жүргізіп, ет саудасы ережелерін сақтамау бизнестің беделіне нұқсан келтіріп қана қоймайды, сонымен қатар ауыр зардаптарға, соның ішінде тұтынушылардың өміріне қауіп төндіретін зардаптарға әкелетінін түсіндірді. Дүкен иелеріне құжаттардың толық жиынтығы: ветеринарлық анықтама, зертханалық қауіпсіздік актісі, еттің шыққан жерін растайтын шот-фактуралар болуы керектігі ескертілді. Сондай-ақ полицейлер қала тұрғындарын ет өнімдерін сатып алғанда абай болуға шақырды. Тұрғындарға тауардың сапасы мен шыққан жерін растайтын құжаттарды сатушылардан сұрауға кеңес беріледі. Етті стихиялық базарлардан немесе рұқсат етілмеген сатушылардан сатып алу қауіпті болуы мүмкін, өйткені өнімнің қауіпсіздігіне кепілдік беру мүмкін емес. Шымкент қалалық ІІБ баспасөз қызметі мұндай рейдтер тұрақты түрде жүргізілетінін атап өтті. Олардың мақсаты – кәсіпкерлерді жазалау емес, мүмкін болатын заң бұзушылықтардың алдын алу және халықтың тек сапалы және қауіпсіз азық-түлік өнімдерін алуын қамтамасыз ету. «Біз дүкендерді жабуды немесе бизнесті бұзуды мақсат етпейміз», - деді полиция өкілі. «Ең бастысы, санитарлық талаптар сақталып, әр сатушыда барлық қажетті құжаттар болуы керек. Бұл тұрғындардың өз мүдделеріне сай. Айта кетейік, мұндай тексерулер әсіресе ет өнімдеріне сұраныс дәстүрлі түрде артып отырған мереке қарсаңында өзекті. Дәл осы кезеңде нарықта сапасыз тауарларды сатуға тырысатын жосықсыз сатушылар жиі пайда болады. Полицейлер ветеринариялық ережелерді бұзғандарға әкімшілік жаза қолданылатынын ескертеді. Қайталанатын бұзушылықтар сауда нүктесінің жұмысын тоқтатып, тауарлар тәркіленуі және жойылуы мүмкін. Сондай-ақ рейд барысында қызметкерлер есептегіштердің, тоңазытқыш құрылғылардың санитарлық жағдайын, өнімдерде заттаңба мен жарамдылық мерзімінің болуын тексерді. Кейбір жағдайларда инспекторлар сақтау шарттарына сәйкес келмейтінін анықтады — ет рұқсат етілген шектен жоғары температурада сақталды, ал кейбір өнімдерде қаптама жоқ. Оқиға орнында кәсіпкерлерге заң бұзушылықтарды жою бойынша нақты тапсырмалар берілді. Ветеринария мамандары соңғы кездері әсіресе жеке шаруа қожалықтарынан еттің тексерусіз сатылу фактілері жиілеп кеткенін айтты. Мұндай жағдайларда жануардың ветеринарлық тексеруден өткенін анықтау мүмкін емес, яғни қауіпті инфекцияларға, соның ішінде бруцеллезге немесе сібір жарасына ұшырау қаупі бар. Еңбекші полиция бөлімінің басшылығы халықтың денсаулығын сақтау – бірінші кезектегі міндет екенін атап өтті. «Біз мұндай тексерулерді тұрақты түрде жүргізетін боламыз. Біздің мақсатымыз – заң бұзушылықтарды анықтау ғана емес, сонымен қатар кәсіпкерлерде өздері өткізетін тауарлардың сапасына жауапкершілік мәдениетін тәрбиелеу», - деді департамент өкілі. Соңында полицейлер қала тұрғындарын азаматтық жауапкершілікке шақырды: егер азаматтар заңсыз ет сату фактілерін байқаса, жақын жердегі полиция бөлімшесіне немесе 102 телефоны арқылы хабарлай алады. Шымкентте полиция, ветеринарлық қызмет, жергілікті атқарушы органдардың бірлескен жұмысының арқасында дүкен сөрелерінде тек сынақтан өткен және қауіпсіз өнімдердің сатылуына жағдай жасалуда. Бұл қала тұрғындарының денсаулығын қамтамасыз етеді және бизнестің өз тұтынушыларына деген жауапкершілікті қарым-қатынасын көрсетеді.

2025 жылдың 3 қазанында Шымкент қаласы Полиция департаментінің Еңбекші аудандық Полиция басқармасының қызметкерлері аудан аумағында орналасқан ет өнімдерін сататын дүкендер мен сауда орындарына, сондай-ақ мал соятын бекеттер мен жеке қора-жайларға жоспарлы рейдтік тексеру жұмыстарын жүргізді. Бұл іс-шараның басты мақсаты — тұрғындардың денсаулығына қауіп төндіруі мүмкін сапасыз және заңсыз айналымдағы ет өнімдерінің сатылуына жол бермеу, сондай-ақ ветеринарлық-санитарлық талаптардың сақталуын қадағалау болып табылады.Қазіргі таңда қала халқының азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету – полиция мен жергілікті атқарушы органдардың басты назарында. Осы мақсатта Еңбекші аудандық полиция қызметкерлері ветеринарлық бақылау басқармасы және жергілікті әкімдік өкілдерімен бірлесе отырып, ет өнімдерін сататын орындарда кешенді тексеру жүргізді.Тексеру барысында жалпы 18 ет өнімдерін сататын сауда нүктесі мен 5 жеке қора қаралды. Анықталғандай, кейбір кәсіпкерлер мен сатушылар малды сою және етті сақтау кезінде санитарлық-гигиеналық талаптарды сақтамаған. Сонымен қатар, ет өнімдерінің бір бөлігінде тиісті ветеринарлық анықтамалар мен сертификаттар болмаған. Мұндай құжаттардың болмауы – өнімнің заңды жолмен алынғанына және оның қауіпсіздігіне күмән туғызады.Нәтижесінде, ветеринарлық анықтамаларын ұсына алмаған 6 сауда орнының иелеріне қатысты әкімшілік іс материалдары жинақталып, олар ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 406-бабы бойынша тиісті шара қабылдау үшін уәкілетті органдарға жолданды. Аталған бап бойынша, мал шаруашылығы өнімдерін ветеринарлық құжаттарсыз сату және сақтау заң бұзушылық болып саналады және айыппұл немесе қызметті уақытша тоқтату шараларын қарастырады.Полиция қызметкерлері тексеріс кезінде кәсіпкерлерге санитарлық талаптар мен ветеринарлық ережелерді қатаң сақтау қажеттігін ескертті. Ет өнімдері тұрғындардың күнделікті тұтынатын негізгі тағам түрі болғандықтан, оның сапасы мен қауіпсіздігі – қала тұрғындарының денсаулығына тікелей әсер ететін маңызды фактор.Рейд барысында анықталған заңбұзушылықтар тек сауда орындарында ғана емес, жеке аулаларда да тіркелді. Кейбір тұрғындар малды арнайы белгіленбеген орындарда, яғни санитарлық талаптарға сай келмейтін жағдайларда сойып, кейін өнімді сату мақсатында ұсынған. Мұндай әрекеттер инфекциялық аурулардың таралу қаупін арттырады. Сол себепті полиция қызметкерлері мен ветеринарлық мамандар мал сою жұмыстарын тек арнайы рұқсат етілген бекеттерде жүргізу қажеттігін түсіндірді.Еңбекші ауданының Полиция басқармасы қала тұрғындарына және кәсіп иелеріне заң талаптарын сақтау жөнінде арнайы үндеу жариялады. Онда ет өнімдерін сатып алар алдында әрбір тұтынушыдан ветеринарлық анықтама сұрау, өнімнің шығу тегін және сақтау жағдайын тексеру ұсынылды.Басқарма басшылығы атап өткендей, мұндай тексерістер алдағы уақытта да тұрақты түрде жалғасын табады. Себебі, сапасыз және заңсыз жолмен әкелінген ет өнімдері – қоғамдық денсаулыққа елеулі қауіп төндіреді. Тұрғындардың санитарлық қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сондай-ақ азық-түлік нарығындағы тәртіпті сақтау – құқық қорғау органдарының басты міндеттерінің бірі.Сонымен қатар, полиция өкілдері кәсіпкерлерге заң бұзушылықтарды болдырмау және адал кәсіпкерлікпен айналысу жөнінде түсіндірме жұмыстарын жүргізіп, оларға кеңес берді. Бұл ретте ет өнімдерін сатуға арналған барлық құжаттардың, соның ішінде ветеринарлық анықтама, зертханалық қорытынды, және өнімнің шыққан жерін растайтын құжаттардың болуы міндетті екені айтылды.Шымкент қаласы Полиция департаментінің баспасөз қызметінің мәліметінше, мұндай рейдтер тұрғындардың денсаулығын қорғауға және азық-түлік сапасына деген жауапкершілікті арттыруға бағытталған. Әсіресе, алдағы мерекелер қарсаңында етке сұраныс артатынын ескерсек, нарықтағы өнім сапасын қадағалау аса маңызды.Қорытындылай келе, Еңбекші аудандық Полиция басқармасы тұрғындарды және кәсіпкерлерді заң талаптарын орындауға шақыра отырып, қоғамдық денсаулық пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету бағытындағы жұмыстардың одан әрі жалғасатынын хабарлады. Тәртіп сақшыларының айтуынша, мұндай профилактикалық іс-шаралар қаланың басқа аудандарында да өткізілетін болады.Бүгінде Шымкент қаласының азық-түлік нарығы қарқынды дамып келеді, алайда сапа мен қауіпсіздік талаптарын сақтау – бұл барлық тараптардың ортақ жауапкершілігі. Сондықтан полиция, ветеринарлық қызмет және әкімдік өкілдері өзара бірлесіп, тұтынушылардың сенімін арттыру және жұқпалы аурулардың алдын алу мақсатында жүйелі бақылау жұмыстарын жалғастырады.Осындай кешенді шаралардың арқасында қала тұрғындары сапалы әрі қауіпсіз ет өнімдерін тұтынуға мүмкіндік алады. Ең бастысы – әрбір азамат өз денсаулығына және айналасындағы адамдардың қауіпсіздігіне бей-жай қарамауы тиіс.

2025 жылдың 3 қазанында Шымкентте «Цифрлық құралдар жаңа су инфрақұрылымын басқарудың үлгісі ретінде» атты республикалық семинар мен кеңес ашылды. Бұл іс-шара тәжірибе алмасу және Қазақстанның су секторын цифрландыру перспективаларын талқылау үшін маңызды алаң болды. Семинардың негізгі мақсаты сумен жабдықтау және канализация жүйелерін басқарудың заманауи тәсілдерін әзірлеу, саланың тиімділігі мен экологиялық тұрақтылығын арттыру болды. Семинарға ҚР Индустрия және құрылыс вице-министрі Жаннат Дүбирова , тиісті комитеттердің, Қазақстандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын жаңғырту және дамыту орталығының өкілдері, коммуналдық кәсіпорындардың басшылары, қоғамдық ұйымдардың өкілдері қатысты. Іс-шараның арнайы қонақтары ірі халықаралық компаниялардың өкілдері болды: Veolia , Aqualia және SUEZ , олар су секторында цифрлық шешімдерді енгізу тәжірибесімен бөлісті. Талқылаудың негізгі тақырыптары цифрландыру мен автоматтандыруды енгізу, сумен жабдықтау және сарқынды су жүйелерінде жасанды интеллектті пайдалану, энергетика және коммуналдық секторды жаңғырту бойынша ұлттық жобаны жүзеге асыру болды. Қатысушылар заманауи технологиялар су ысыраптарын айтарлықтай азайтуға, пайдалану шығындарын азайтуға, коммуналдық қызметтердің ашықтығын арттыруға мүмкіндік беретінін атап өтті. Отырысты ашқан вице-министр Жаннат Дүбирова су инфрақұрылымын цифрландырудың стратегиялық маңыздылығына тоқталды. Ол өз сөзінде Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың халыққа Жолдауында тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласын дамытуға және инженерлік желілерді жаңғырту қажеттілігіне баса назар аударылғанын атап өтті. «Бүгінгі семинар мемлекет басшысының тапсырмаларын іс жүзінде жүзеге асыру болып табылады. Біздің мақсатымыз – басқару тиімділігін арттыру, қызмет көрсету сапасын арттыру және саланың тұрақты дамуын қамтамасыз ететін озық технологияларды енгізу», - деді ол. «Водные ресурсы – маркетинг» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің бас директоры Анарбек Орман жан-жақты таныстырылым жасады. Ол компанияда енгізілген цифрлық шешімдер мен процестерді автоматтандыру жүйелерін, сондай-ақ осы өзгерістер арқылы қол жеткізілген оң нәтижелерді талқылады. Ол қазір барлық дерлік өндірістік операциялар автоматтандырылғанын түсіндірді: су қысымын реттеу, шығынды өлшеу, дренаж жүйесін басқару және ағынды суларды тазарту процестері цифрлық платформалар арқылы қашықтан орындалады. Сонымен қатар, компания су және кәріз желілерін жылдам талдауға және оңтайландыруға мүмкіндік беретін географиялық ақпараттық жүйелерді (ГАЖ) және гидравликалық модельдеуді белсенді түрде қолданады. Бұл жазатайым оқиғаларды айтарлықтай азайтады және тұтынушыларға қызмет көрсетуді жақсартады. "Біздің компания толық цифрлық трансформацияға бет бұруда. Автоматтандыру және интеллектуалды басқару жүйелерін енгізу инфрақұрылымның сенімділігін арттырып қана қоймай, ресурстарды үнемдеуге мүмкіндік береді. Қазіргі уақытта біз барлық жергілікті жүйелерді SCADA бірыңғай платформасына біріктіру бойынша белсенді жұмыс істеп жатырмыз, бұл барлық процестерді нақты уақытта басқаруға мүмкіндік береді", - деп атап өтті Анарбек Орман. Семинарға қатысушыларға небәрі 30 минут ішінде ауыз және ағынды сулардың төрт негізгі көрсеткіштерін анықтауға қабілетті заманауи көп функциялы су анализаторы көрсетілді. Мұндай технологиялар тиімдірек мониторинг жүргізуге және экологиялық қауіпсіздіктің жоғары деңгейін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Veolia , Aqualia және SUEZ халықаралық компанияларының өкілдері су ресурстарын басқару, ағынды суларды тазартудың инновациялық шешімдері және энергияны үнемдейтін технологиялар саласындағы үздік әлемдік тәжірибелерді ұсынды. Олар еліміздің су шаруашылығын дамытудың жоғары әлеуетін атап өтіп, қазақстандық әріптестерімен ынтымақтасуға дайын екендіктерін жеткізді. Пленарлық отырыстың қорытындысы бойынша семинарға қатысушылар «Водные ресурсы – Маркетинг» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің өндірістік нысандарын аралады, онда енгізілген автоматтандыру, цифрлық мониторинг және басқару жүйелерімен танысты. Делегаттар компанияның электр және жылу энергиясына деген қажеттіліктерінің басым бөлігін дербес қанағаттандыруға мүмкіндік беретін бірегей биологиялық тазарту және энергияны қалпына келтіру технологияларын қолданатын ағынды суларды тазарту кешенін аралады. Сапар қорытындысы бойынша қатысушылар компанияның жетістіктерін жоғары бағалап, Шымкенттің тәжірибесі еліміздің басқа аймақтарына үлгі бола алатынын атап өтті. Су ресурстарын басқару жүйесіне цифрлық шешімдерді интеграциялау тек алға технологиялық қадам ғана емес, сонымен қатар экологиялық және экономикалық тұрақтылықтың маңызды элементі екені баса айтылды. Семинардың қорытынды кезеңінде мемлекеттік органдардың, коммуналдық қызметтердің, халықаралық компаниялардың өкілдері арасында пікір алмасу болды. Қатысушылар су секторын цифрландыруды жеделдету, су желілерінің бірыңғай деректер базасын құру, нормативтік-құқықтық базаны жетілдіру бойынша нақты шараларды талқылады. Қорытындылай келе, вице-министр Жаннат Дүбирова семинардың нәтижелері саланы жаңғырту бойынша алдағы қадамдарға негіз болатынын атап өтті: "Біздің мақсатымыз – Қазақстандағы әрбір сумен жабдықтау және су бұру жүйесінің максималды тиімділікпен, аз шығынмен және сапаны толық бақылаумен жұмыс істеуін қамтамасыз ету. Цифрлық технологиялар – бұл ашықтық, есеп беру және тұрақты даму жолы", - деді. Осылайша, Шымкентте өткен семинар Қазақстанның су ресурстарын басқарудың жаңа дәуіріне – цифрландыру мен инновациялар тұрақты болашақтың кілтіне айналып отырған дәуіріне сенімді түрде қадам басып келе жатқанын көрсететін айтулы оқиғаға айналды.

2025 жылдың 3 қазанында Шымкент қаласында еліміздің су шаруашылығы саласындағы маңызды іс-шаралардың бірі — «Су инфрақұрылымын басқарудың жаңа үлгісі ретінде цифрлық құралдар» атты республикалық семинар-кеңес басталды. Семинардың мақсаты — су ресурстарын тиімді басқару, сумен жабдықтау және су бұру жүйелеріне заманауи цифрлық шешімдерді енгізу арқылы саланың тұрақты дамуын қамтамасыз ету.Іс-шараға ҚР Индустрия және құрылыс вице-министрі Жаннат Дубирова, министрліктің комитет басшылары, «ТКШ жаңғырту мен дамытудың қазақстандық орталығы» АҚ өкілдері, сондай-ақ қоғамдық ұйымдар мен жергілікті атқарушы органдардың мамандары қатысты. Сонымен қатар, семинардың ерекше қонақтары — әлемдік деңгейдегі ірі шетелдік компаниялардың өкілдері: Veolia, Aqualia және SUEZ болды.Семинар барысында суды басқару жүйесіне цифрландыру мен автоматтандыруды енгізу, жасанды интеллектті пайдалану және энергетикалық-коммуналдық секторды жаңғырту бағытындағы өзекті мәселелер талқыланды. Қатысушылардың пікірінше, цифрлық технологиялар су саласында адам факторын азайтып, шығындарды қысқартып, қызмет сапасын арттыруға зор мүмкіндік береді.Кездесуді ашқан вице-министр Жаннат Дубирова өз сөзінде су инфрақұрылымын дамыту мен цифрлық технологияларды енгізудің стратегиялық маңызын атап өтті. Ол Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың биылғы халыққа Жолдауында тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласын жаңғырту мен тиімді басқаруға ерекше назар аударғанын еске салды. «Бүгінгі семинар — Мемлекет басшысының тапсырмаларын іске асыру жолындағы нақты қадамдардың бірі. Су ресурстарын ұтымды пайдалану және цифрлық мониторинг жүйесін енгізу арқылы біз саланың ашықтығын арттырып, тиімділікті күшейтеміз», — деді вице-министр.Семинар аясында «Су ресурстары – Маркетинг» ЖШС-нің бас директоры Анарбек Орман кәсіпорынның цифрландыру және автоматтандыру бағытында қол жеткізген жетістіктерімен бөлісті. Ол атап өткендей, бүгінде кәсіпорында өндірістік процестердің барлығы дерлік автоматтандырылған: судың қысымын реттеу, тұтыну көлемін есептеу, дренаж және тазарту жүйелерін қашықтан басқару толық цифрлық жүйеге енгізілген. Сонымен қатар, геоақпараттық жүйе (ГАЖ) мен гидравликалық модельдеу құралдары суды тарату мен ағынды суларды басқару тиімділігін едәуір арттырды.«Біздің басты мақсатымыз — сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін толықтай цифрлық форматқа көшіру. Бұл тек техникалық шешім емес, сонымен бірге экологиялық және экономикалық тиімділікті арттырудың нақты тетігі. Қазіргі таңда су инфрақұрылымының барлық нысандарын бірыңғай SCADA жүйесіне біріктіру жұмыстары жүріп жатыр. Бұл жүйе арқылы операторлар нақты уақыт режимінде су жүйелерінің жай-күйін бақылай алады», — деді Анарбек Орман.Сондай-ақ, қатысушыларға кәсіпорында орнатылған заманауи көп арналы су анализаторы таныстырылды. Бұл құрылғы бар болғаны 30 минут ішінде ауыз су мен ағынды судың сапасын төрт негізгі параметр бойынша тексеруге мүмкіндік береді. Мұндай технологиялар өндіріс тиімділігін арттырып қана қоймай, экологиялық қауіпсіздік деңгейін де күшейтеді.Іс-шара барысында шетелдік қонақтар да өздерінің инновациялық тәжірибелерімен бөлісті. Veolia, Aqualia және SUEZ компанияларының өкілдері суды тазарту мен қайта пайдалану, энергия үнемдеу және экологиялық тұрақтылық бағытындағы жаңа шешімдерін ұсынды. Олар Қазақстанмен өзара серіктестікті дамытудың әлеуеті жоғары екенін атап өтті.Семинар қатысушыларына кейін «Су ресурстары – Маркетинг» ЖШС-нің өндірістік нысандарына барып, ондағы технологиялармен тікелей танысу мүмкіндігі ұсынылды. Делегаттар су тазарту станциясы мен ағынды суларды биологиялық тазарту кешенін аралап, цифрлық бақылау жүйелерінің жұмысын өз көздерімен көрді.Жиын соңында қатысушылар еліміздегі су ресурстарын басқару саласын жаңғыртуға бағытталған ұсыныстар мен нақты қадамдарды талқылады. Семинардың қорытындысы бойынша қатысушылар су инфрақұрылымын цифрландыруды жеделдету, жаңа технологияларды енгізу және халықаралық ынтымақтастықты кеңейту жөнінде ортақ шешім қабылдады.Бұл семинар Қазақстанның су шаруашылығы саласындағы цифрлық трансформацияның жаңа кезеңінің басталғанын көрсетті. Шымкент тәжірибесі еліміздің басқа өңірлеріне үлгі болмақ.Жалпы, мұндай форматтағы кездесулер тек тәжірибе алмасу алаңы ғана емес, сонымен бірге су ресурстарын басқаруда инновациялық ойлау мен жаңа көзқарасты қалыптастырудың тиімді тетігіне айналып отыр.Қорытындылай келе, цифрлық технологияларды енгізу – суды басқарудың жаңа дәуірі. Қазақстан бұл бағытта сенімді қадам жасап келеді. Ал Шымкент қаласында өткен бұл семинар еліміздің су саласын жаңа деңгейге көтерудің нақты дәлелі болды. 

2025 жылғы 2 қазанда Қазақстан Республикасы Индустрия және құрылыс вице-министрі Жаннат Дүбирова Шымкент қаласына жұмыс сапары аясында еліміздегі ірі сумен жабдықтау және су бұру компанияларының бірі «Су Ресурстари Маркетинг» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінде болды. Компания коммуналдық сектордағы цифрландыру мен автоматтандырудың жоғары деңгейін көрсетіп, Қазақстанда ғана емес, бүкіл Орталық Азия аймағындағы үздіктердің бірі болып саналады. Сапар барысында вице-министрге компанияның технологиялық процестері, менеджмент жүйесі, жаңа цифрлық шешімдер туралы толық шолу жасалды. Заманауи технологияларды енгізудің арқасында компания өз қызметтерінің тиімділігі мен сапасын айтарлықтай жақсартуға қол жеткізді. Бүгінгі таңда зауыттағы барлық өндірістік және көліктік процестер толығымен дерлік автоматтандырылған . Суды қабылдау, бөлу және тазарту цифрлық жүйелер арқылы нақты уақытта басқарылады. Автоматты жүйелер су қысымын, ағын жылдамдығын, дренаждық және коллекторлық желілерді және ағынды суларды тазарту процестерін бақылайды. Барлық деректер басқару орталығына беріледі, онда талдау жүргізіледі және қажет болған жағдайда дереу басқару шешімдері қабылданады. Компания географиялық ақпараттық жүйені (ГАЖ) және гидравликалық модельдеуді белсенді түрде қолданады. Бұл технологиялар желі жағдайын дәл бақылауға, төтенше жағдайларға жедел ден қоюға және жөндеуді жоспарлауға мүмкіндік береді. Гидравликалық модельдеу, өз кезегінде, қысымды оңтайландыруға, судың жоғалуын азайтуға және пайдалану шығындарын азайтуға көмектеседі. Жанат Дүбированың айтуынша, мұндай шешімдер жүйенің сенімділігін арттырып қана қоймай, тұтынушыларға қызмет көрсетудің жаңа деңгейін қамтамасыз етеді. Цифрландыру кәсіпорынның жұмысын ашық, жылдам және қауіпсіз етеді, адам қателерін болдырмайды. Компанияның негізгі даму бағыттарының бірі - SCADA (қадағалауды бақылау және деректерді жинау) бірыңғай платформасына көшу . Бұл жүйе барлық жергілікті автоматтандырылған басқару блоктарын бір желіге біріктіреді. SCADA сумен жабдықтау және тазарту процесін толық бақылауға, жабдықтың күйін бақылауға, ықтимал ақауларды болжауға және профилактикалық қызмет көрсетуге мүмкіндік береді. Вице-министр бұл жоба қазірдің өзінде жүріп жатқанын, аяқталған соң Шымкенттің су шаруашылығы жүйесі сапалы жаңа деңгейге көтерілетінін атап өтті. Бұл тиімділікті арттырады, су ысыраптарын азайтады және процесті басқаруды толығымен цифрлық етеді. Сапар барысында Жанат Дүбірова нысанда қолданылатын көп функционалды автоматты су анализаторымен де танысты. Бұл құрылғы ауыз су мен ағынды судың сапасын төрт негізгі көрсеткішке негізделген небәрі 30 минут ішінде анықтай алады: КО, фосфаттар, аммиак және нитриттер . Бұрын мұндай талдаулар бірнеше сағатқа, кейде тіпті күндерге созылатын болса, енді компания ықтимал ауытқуларға дереу жауап беруге және ластануды болдырмауға мүмкіндік беретін дәл нәтижелерді тез ала алады. Мұндай жабдықты пайдалану компанияның зертханалық жүйесіне жаңа цифрлық технологияларды енгізудің арқасында мүмкін болды. Бұл суды үздіксіз және өте дәл бақылауға мүмкіндік берді. Su Resurstary – Маркетинг заманауи кәсіпорын ғана емес, сонымен қатар экологиялық жауапкершіліктің үлгісі болып табылады. Мұнда қалдықтарды өңдейтін және электр энергиясын өндіретін биогаз қондырғысы жұмыс істейді. Осының арқасында компания электр энергиясына деген қажеттілігінің 50%-ын және жылу энергиясына деген қажеттілігінің 100%-ын жабады. Сонымен қатар, компания артық тұнба мен жағымсыз иістерді кетіретін инновациялық «Hydro Process» биотехнологиясын енгізді. Нәтижесінде лайдың көлемі 95%-ға азайып, қоқыс төгу қажеттілігін толығымен жойды. Бұл технология жыл сайын шамамен 200 миллион теңге үнемдей отырып, айтарлықтай экономикалық пайда әкеледі. Компанияның тәжірибесі сәтті деп танылды және бүкіл ел бойынша басқа су шаруашылығы компанияларына енгізуге ұсынылды. Жұмыс сапарының соңында Жанат Дүбирова «Су Ресурстари Маркетинг» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің жұмысын жоғары бағалады. Ол компания цифрландырудың дәстүрлі инженерлік жүйелерді қалай тиімді түрлендіруге болатындығын көрсете отырып, озық тәжірибелерді көрсететінін айтты. Вице-министр Индустрия және құрылыс министрлігі цифрландырудың табысты тәжірибесін Қазақстанның басқа аймақтарына тарату үшін кәсіпорынмен ынтымақтастықты дамытуды жоспарлап отырғанын атап өтті. Бұл ынтымақтастық коммуналдық инфрақұрылымды жаңғыртуды жеделдетуге, сумен жабдықтау және канализацияның сенімділігін арттыруға және саланың экологиялық тұрақтылығын нығайтуға мүмкіндік береді. Жанат Дүбірова атап өткендей, су шаруашылығы бүгінде еліміздің тұрақты дамуын қамтамасыз етуде шешуші рөл атқарады. Климаттың өзгеруі және урбанизацияның күшеюі жағдайында су ресурстарын тиімді басқару мәселелері басымдыққа айналуда. Шымкенттік «Су Ресурс – Маркетинг» компаниясы цифрлық шешімдерді тиімді енгізу қызмет сапасын арттырып қана қоймай, экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ете отырып, шығындарды айтарлықтай төмендететінін көрсетеді. Алдағы уақытта мұндай жүйелерді Қазақстанның басқа да ірі қалаларында енгізу жоспарлануда. Бұл су ресурстарын басқарудың бірыңғай желісін құруға мүмкіндік береді, мұнда суды жинаудан бастап тазартуға дейінгі барлық процесс толық цифрлық бақылауда болады. Индустрия және құрылыс вице-министрінің жұмыс сапары Шымкенттің коммуналдық секторды цифрландыру бойынша еліміздегі көшбасшылардың бірі екенін көрсетті. Su Resources Marketing LLC тәжірибесі инновация, автоматтандыру және экологиялық таза тәсілдің үйлесімі нақты нәтиже беретінін көрсетеді. Бұл тек заманауи технологияларды енгізу туралы емес; су ресурстарын басқарудың жаңа мәдениеті қалыптасуда, мұнда тиімділік, үнемдеу және экологиялық мәселелер біртұтас процестің ажырамас бөліктеріне айналады.

2025 жылғы 2 қазанда Шымкент қаласына жұмыс сапарымен келген Қазақстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс вице-министрі Жаннат Дубирова су саласындағы ең ірі және инновациялық кәсіпорындардың бірі – «Су ресурстары – Маркетинг» ЖШС қызметімен танысты. Бұл кәсіпорын бүгінде сумен қамту және су бұру жүйелерін цифрландыру мен автоматтандыру бойынша еліміздегі және Орталық Азиядағы үздік үлгілердің бірі саналады.Жұмыс сапары барысында вице-министрге кәсіпорынның өндірістік үдерістері, басқару жүйелері мен заманауи технологиялық шешімдері жан-жақты таныстырылды. «Су ресурстары – Маркетинг» компаниясы соңғы жылдары толық автоматтандырылған су жүйесін енгізіп, саланың тиімділігін арттыруға үлкен үлес қосып отыр.Кәсіпорында су өндіру, тарату және тазарту процестері дерлік толықтай автоматтандырылған. Барлық нысандардағы жабдықтар мен сорғы станциялары орталықтандырылған цифрлық басқару жүйесіне қосылған. Бұл – адам факторының ықпалын азайтып, жүйенің сенімділігін арттырған маңызды қадам.Мысалы, қашықтықтан қысым реттеу, су шығынын нақты есептеу, дренаждық және коллекторлық жүйелерді басқару, сондай-ақ ағынды суларды тазарту процестері арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету арқылы онлайн бақыланады. Әрбір нысаннан келіп түсетін мәліметтер нақты уақыт режимінде өңделіп, диспетчерлік орталыққа жеткізіледі.Сонымен қатар, кәсіпорын геоақпараттық жүйені (ГИС) және гидравликалық модельдеуді тиімді пайдаланып келеді. ГИС арқылы су құбырларының, кәріз желілерінің және инженерлік инфрақұрылымның нақты картасы жасалып, апатты жағдайлар кезінде жедел шешім қабылдау мүмкіндігі артқан. Ал гидравликалық модельдеу жүйесі су қысымын және желідегі ағынды реттеп, шығындарды азайтуға септігін тигізеді.Жаннат Дубирова атап өткендей, мұндай технологиялар тек тиімділікті арттырып қана қоймай, қызмет сапасын жаңа деңгейге көтереді. Цифрландыру нәтижесінде су сапасын бақылау күшейіп, апаттардың алдын алу мүмкіндігі артқан.Қазіргі уақытта кәсіпорынның басты мақсаттарының бірі – барлық жергілікті автоматтандырылған жүйелерді бірыңғай SKADA платформасына біріктіру. Бұл – саланы басқарудың жаңа сапалық кезеңіне өтуге мүмкіндік беретін маңызды жоба.SKADA (Supervisory Control and Data Acquisition) жүйесі су өндірісі мен тарату процесін толық бақылауға, жабдықтардың жағдайын нақты қадағалауға және техникалық ақаулардың алдын алуға мүмкіндік береді.Вице-министрдің айтуынша, осы бағытта нақты жұмыстар жүргізіліп жатыр. Жоба толығымен іске асқанда, Шымкент қаласының су шаруашылығын басқару тиімділігі айтарлықтай артады, ал жүйе нақты деректерге сүйенген шешімдер қабылдауға мүмкіндік береді.Жұмыс сапары кезінде Жаннат Дубирова кәсіпорынның заманауи көп арналы су анализаторымен де танысты. Бұл құрылғы бар болғаны 30 минут ішінде ауыз су мен ағынды судың сапасын төрт негізгі параметр – ХПК, фосфат, аммиак және нитрит деңгейі бойынша анықтай алады.Бұл инновациялық технология кәсіпорынға судың сапасын жылдам әрі дәл анықтауға мүмкіндік береді. Бұрын мұндай талдаулар бірнеше сағатқа немесе тіпті күнге созылатын болса, қазір нақты нәтижені жарты сағат ішінде алуға болады.«Су ресурстары – Маркетинг» компаниясы тек автоматтандырумен шектелмей, экологиялық және экономикалық тиімділікті қатар дамытып келеді. Кәсіпорында биогаз өндіру қондырғылары жұмыс істейді, олардың көмегімен электр энергиясының 50%-дан астамы және жылу энергиясының 100%-ы өздігінен өндіріледі.Сонымен қатар, «Ydro Process» биотехнологиясы қолданылып, артық тұнбалар мен жағымсыз иістер жойылған. Бұл әдіс кәсіпорынға жыл сайын жүздеген миллион теңге үнемдеуге мүмкіндік береді. Осы тәжірибе бүгінде басқа өңірлерге үлгі ретінде ұсынылуда.Сапар соңында вице-министр Жаннат Дубирова «Су ресурстары – Маркетинг» ЖШС-нің жұмысына жоғары баға беріп, кәсіпорын тәжірибесінің еліміздегі басқа аймақтарға үлгі болатынын атап өтті.Оның айтуынша, министрлік алдағы уақытта кәсіпорынмен бірлесе отырып, саладағы автоматтандыру мен цифрландыру тәжірибесін тарату бағытында жұмыс жүргізуді жоспарлап отыр. Бұл өз кезегінде Қазақстанның су ресурстарын тиімді басқаруға және экологиялық тұрақтылықты қамтамасыз етуге септігін тигізеді.Жаннат Дубирова атап өткендей, бүгінгі таңда су шаруашылығы — елдің тұрақты дамуы мен экологиялық қауіпсіздігінің маңызды бөлігі. Шымкенттегі «Су ресурстары – Маркетинг» ЖШС бұл бағытта көшбасшылардың бірі ретінде танылып отыр. Кәсіпорынның тәжірибесі Қазақстанның өзге өңірлерінде де қолдануға лайық, себебі ол нақты нәтиже мен экономикалық тиімділікті қатар қамтамасыз етеді.Болашақта бұл жобалар еліміздің барлық ірі қалаларында енгізілсе, су ресурстарын басқару жүйесі толықтай жаңа деңгейге көтеріледі. Осылайша, цифрлық технологиялар мен автоматтандыру шешімдері халыққа сапалы қызмет көрсетуге, экологиялық тепе-теңдікті сақтауға және коммуналдық жүйелердің сенімділігін арттыруға ықпал етпек.Қорытындылай келе, вице-министрдің Шымкентке сапары су саласындағы жаңашылдықтардың қаншалықты тиімді әрі маңызды екенін тағы бір мәрте көрсетті. «Су ресурстары – Маркетинг» ЖШС-нің тәжірибесі — Қазақстанның инженерлік-инфрақұрылымдық дамуының нақты мысалы. Мұнда цифрландыру мен экология, тиімділік пен үнемділік үйлесімді түрде жүзеге асып отыр.

Шымкентте өндірістік ағынды суларды тазарту сапасын арттыруға бағытталған ауқымды экологиялық жоба жүзеге асырылуда. Бұл жобаның негізгі кезеңдерінің бірі оның құрамы мен сапасына тәулік бойы бақылауды қамтамасыз ететін ағынды сулардың автоматтандырылған мониторингі жүйесін енгізу болып табылады. Бұл қаланың инфрақұрылымын жаңғыртуға және қоршаған ортаны қорғауға жасалған маңызды қадам. Жобаға БОД (биохимиялық оттегіге сұраныс), КО (химиялық оттегіге сұраныс), рН және ағынды сулардағы мұнай өнімдері мен ауыр металдардың құрамын үздіксіз өлшеуге арналған екі автоматты анализаторды орнату кірді. Бұл құрылғылар нақты уақыт режимінде параметрлердегі өзгерістерді тіркеуге қабілетті, бұл белгіленген стандарттардан кез келген ауытқуларды дереу анықтауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, бақылау станциясы мен сарқынды суларды талдаудың автоматтандырылған жүйесін іске қосуға дайындық жұмыстары аяқталуға жақын. Бұл нысандар ағынды сулардың көлемі ерекше жоғары болатын өндірістік алаңдар мен өндірістік аймақтарда орналасатын болады. Олар су ресурстарын өңдеуден кейін ғана емес, зауыттардан ағызып жіберу кезінде де бақылауға мүмкіндік береді. Мониторинг жүйесі жалпы басқару желісіне біріктірілген, ол тіркелген бұзушылықтар туралы деректерді бірнеше алушыға: ағынды суларды операторға, тиісті мемлекеттік органдарға және ластаушы заттардың рұқсат етілген концентрациясынан асып кеткен компанияға автоматты түрде жіберуге мүмкіндік береді. Бұл кез келген инциденттерге жедел ден қоюға, қоршаған ортаға келтірілген залалды азайтуға және ықтимал төтенше жағдайлардың алдын алуға мүмкіндік береді. Жаңа жүйе «Су Ресурстари-Маркетинг» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің сынақ зертханасының қатысуымен енгізілуде, оның мамандары су сапасына кешенді тексеру жүргізеді. Зертхана қазірдің өзінде төрт негізгі параметрге негізделген ағынды суларды жылдам талдауға арналған автоматты көп функциялы су анализаторын іске қосты: КО, фосфат, аммиак және нитрит деңгейлері. Бұл жабдық сенімді деректерді бірнеше минут ішінде алуға мүмкіндік береді, бұл процесс бұрын бірнеше сағатқа созылатын. Анализаторлардан жиналған мәліметтер бір жүйеге жинақталады және арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету арқылы өңделеді. Бұл өлшеудің жоғары дәлдігін және су ресурстарын бақылау процестерінің мөлдірлігін қамтамасыз етеді. Бақылау нәтижелері автоматты түрде дерекқорда сақталады, бұл әрбір өнеркәсіптік нысан бойынша айлық, тоқсандық және жылдық есептерді жасауға мүмкіндік береді. Бұдан басқа, жүйе ластану үрдістерін бақылауға , рұқсат етілген шекті шектен жиі асатын проблемалық аймақтар мен нысандарды анықтауға мүмкіндік береді. Осы ақпарат негізінде ластануды азайту және технологиялық процестерді оңтайландыру үшін объектілер үшін алдын алу шаралары мен ұсыныстар әзірленеді. Автоматтандырылған бақылаудың басты артықшылықтарының бірі - оның адам қателігінен тәуелсіздігі . Датчиктердің жоғары сезімталдығы мен жабдықтың тәулік бойы жұмыс істеуінің арқасында өлшеу қателігінің ықтималдығы барынша азайтылады. Бұл бақылаушы органдардың, ғылыми мекемелердің және халықтың мониторинг деректеріне деген сенімін арттырады. Жобаның ұзақ мерзімді перспективасы бар. Қазақстанның энергетика және коммуналдық секторын жаңғыртудың ұлттық жобасына сәйкес 2029 жылға дейін толық автоматтандырылған ауыз су және сарқынды суларды талдау жоспарлануда. Бұл еліміздің барлық өңірлерін қамтитын бірыңғай ұлттық мониторинг жүйесін құруға мүмкіндік береді. Осы жоба аясында барлық өнеркәсіптік кәсіпорындар мен инженерлік желілерді толық қамтуды қамтамасыз ететін автоматтандырылған станциялар желісі кеңейтілетін болады. Мұндай технологияларды енгізудің экологиялық пайдасымен қатар экономикалық пайдасы да бар. Автоматтандырылған аналитикалық процестер зертханалық сынақтар шығындарын азайтады , деректерді өңдеу жылдамдығын арттырады және қызметкерлердің жүктемесін жеңілдетеді. Бұл сайып келгенде сарқынды суларды бұру және тазарту қызметтерінің шығындарын төмендетуге және басқару тиімділігін арттыруға әкеледі. Жаңа жүйелермен жұмыс істей алатын мамандарды даярлауға ерекше көңіл бөлінуде. Коммуналдық кәсіпорындар мен кәсіпорындардың қызметкерлері аспаптарды калибрлеу, деректерді интерпретациялау және жүйелік сигналдарға жауап беру бойынша мамандандырылған оқудан өтеді. Бұл жабдықтың біркелкі жұмысын және ластану анықталған кезде жедел әрекет етуді қамтамасыз етеді. Экологтар автоматтандырылған мониторингті енгізу су ресурстарын таза ұстау үшін күресте қуатты құрал болатынын атап өтті. Жүйе рұқсат етілмеген төгінділерді айтарлықтай азайтады, су объектілерінің сапасын жақсартады және тазарту құрылыстарына жүктемені азайтады. Бұл, сайып келгенде , Шымкентте және жалпы облыста экологиялық жағдайдың жақсаруына әкеледі. Осылайша, өндірістік сарқынды суларды бақылаудың автоматтандырылған жүйесі жай ғана технологиялық жаңалық емес, тұрақты дамуға бағытталған стратегиялық қадам болып табылады. Ол заманауи технологияны, экологиялық жауапкершілікті және үнемділікті біріктіріп, Шымкентті экологиялық ақылды шешімдердің көшбасшысы етеді. Инфрақұрылымды жаңарту, құрал-жабдықтарды жаңғырту, инновациялық аналитикалық әдістерді енгізу қаланың экологиялық мәселелерді шешудегі жүйелі көзқарасын көрсетеді. Ал бұл жұмыстың нәтижесі қазірдің өзінде көрініп тұр: ағынды сулардың сапасы жақсарып, кәсіпорындардың жауапкершілігі артып, қала таза әрі өмір сүруге қолайлырақ.

Шымкент қаласында экологиялық қауіпсіздік пен су ресурстарын тиімді пайдалануды қамтамасыз ету мақсатында өнеркәсіптік ағынды суларды мониторингілеудің автоматты жүйесі енгізілуде. Бұл — Қазақстанда алғаш рет жүзеге асырылып жатқан заманауи жоба, оның мақсаты — өнеркәсіптік кәсіпорындардан шығатын ағынды сулардың құрамын тәулік бойы үздіксіз бақылау және қоршаған ортаға зиянды әсердің алдын алу.Аталған жүйе ағынды сулардағы БПК (биохимиялық оттегі тұтынуы), ХПК (химиялық оттегі тұтынуы), рН деңгейі, сондай-ақ мұнай өнімдері мен ауыр металдардың мөлшерін анықтауға мүмкіндік береді. Осы көрсеткіштер — судың ластану деңгейін бағалаудағы ең маңызды параметрлердің бірі болып саналады.Жобаны жүзеге асыру барысында екі бірлік автоматты талдағыш құрылғылар, бір мониторинг станциясы, және ағынды суларды талдауға арналған автоматты қондырғы орнатылуда. Бұл құралдар нақты уақыт режимінде деректерді жинап, талдау жүргізеді және кез келген нормадан ауытқуды бірден анықтай алады.Жүйе толық іске қосылғаннан кейін, барлық бақылау процестері толығымен автоматтандырылған түрде жұмыс істейтін болады. Арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету арқылы алынған мәліметтер су бұру операторының серверіне, сондай-ақ тиісті мемлекеттік органдарға және бұзушылық жіберген кәсіпорындарға автоматты түрде жіберіледі.Бұл экологиялық бақылаудың ашықтығын арттырып, су ресурстарын пайдаланудағы жауапкершілікті күшейтеді. Бұрын мұндай талдаулар қолмен немесе зертханалық әдістермен жүзеге асырылған, бұл көп уақыт пен адам ресурстарын қажет ететін. Енді автоматты жүйе арқылы нәтиже нақты, жедел және адам факторының ықпалынсыз алынады.Сонымен қатар, жүйенің тағы бір артықшылығы – тәулік бойы үздіксіз жұмыс істеу мүмкіндігі. Бұл өз кезегінде, өндіріс орындарының ағынды суларының сапасын тексеруді нақты және тұрақты етуге жол ашады.Автоматты талдағыштар мен мониторинг станциялары Шымкент қаласындағы индустриялық аймақтарда және ірі өнеркәсіптік кәсіпорындарда орнатылады. Бұл — өнеркәсіптік өндіріс көздерінің қоршаған ортаға тигізетін әсерін азайтуға бағытталған маңызды қадам.Әсіресе металлургия, химия және мұнай өңдеу салаларындағы өндіріс орындарында ағынды сулардың құрамында зиянды заттардың мөлшері жоғары болатыны белгілі. Сондықтан мұндай кәсіпорындарда бақылау жүйесін енгізу экологиялық тұрақтылықты қамтамасыз етуге елеулі үлес қосады.Мониторинг жүйесінің көмегімен әрбір кәсіпорын өз қызметінің экологиялық көрсеткіштерін нақты көріп, заңмен белгіленген шектерден асып кетпеуге мүдделі болады. Бұл өз кезегінде айыппұл санкцияларының алдын алып, табиғатты қорғауға бағытталған корпоративтік жауапкершілікті арттырады.Жобаның маңызды құрамдас бөлігі — «Су ресурстары–Маркетинг» ЖШС (СР-М) сынақ зертханасының жұмысы. Зертхана қазіргі таңда судың сапасын жедел анықтау үшін автоматты көп арналы су сапасын талдаушы құрылғыны іске қосуда.Бұл құрылғы ағынды сулардың құрамындағы төрт негізгі көрсеткішті жылдам анықтай алады:Химиялық оттегі тұтынуы (ХПК)Фосфаттардың болуыАммиактың мөлшеріНитриттердің болуыАталған талдау түрлері судың экологиялық сапасын бағалауда ерекше маңызға ие. Бұл көрсеткіштер арқылы судың органикалық және бейорганикалық ластану деңгейі нақты есептеледі.«СР-М» ЖШС зертханасының мамандары автоматты жүйені пайдалана отырып, ағынды сулардың сапасын тәулік бойы бақылап отырады. Бұл қаладағы жалпы экологиялық жағдайды жақсартуға және тұрғындардың өмір сапасын арттыруға ықпал етеді.Қазақстан Республикасының энергетикалық және коммуналдық секторларын жаңғырту жөніндегі ұлттық жобасы аясында 2029 жылға дейін ел аумағындағы барлық ірі және орта қалаларда су сапасын талдауды толық автоматтандыру көзделген.Бұл бастама ауыз су мен ағынды суларды талдауды цифрландыру арқылы экологиялық қауіпсіздікті жаңа деңгейге көтеруді мақсат етеді. Яғни, судың сапасын бақылау процесі адам қатысуынсыз, тек автоматты датчиктер мен интеллектуалды бағдарламалар арқылы жүргізілетін болады.Мұндай тәсіл су сапасының төмендеуін ерте анықтап, ластанудың алдын алуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, жиналған мәліметтер ұлттық экологиялық деректер қорына енгізіліп, ашық форматта қолжетімді болады. Бұл экологиялық мониторингтің ашықтығын қамтамасыз етіп, қоғамның табиғатты қорғауға деген сенімін күшейтеді.Өнеркәсіптік ағынды суларды автоматты түрде бақылау жүйесін енгізу — тек техникалық жаңалық қана емес, сонымен бірге экологиялық мәдениетті қалыптастыруға бағытталған әлеуметтік қадам.Бүгінде әрбір кәсіпорын өз өндірісінің экологиялық қауіпсіздігіне жауапты болуы тиіс. Мониторинг жүйесі арқылы кәсіпорындар тек бақылау нысанына айналып қана қоймай, өздерінің жауапкершілігін арттырып, экологиялық нормаларды сақтауға ұмтылады.Сонымен қатар, автоматтандырылған жүйелердің енгізілуі жас мамандарға экологиялық бағытта заманауи білім алу мен тәжірибе жинақтауға мүмкіндік береді. Бұл елімізде экологиялық инжиниринг, суды тазарту және қоршаған ортаны қорғау салаларының дамуына жаңа серпін береді.Өнеркәсіптік ағынды суларды автоматты мониторингілеу жүйесінің енгізілуі — Шымкент қаласы мен еліміздің экологиялық саясатының жаңа белесі. Бұл жоба табиғатты қорғау ісінде маңызды рөл атқарады және Қазақстанның экологиялық тұрақты даму стратегиясына толық сәйкес келеді.Қалалық өнеркәсіптік аймақтарда автоматты талдағыштар мен мониторинг станцияларының орнатылуы — ластанудың алдын алуға, су ресурстарын ұтымды пайдалануға және экологиялық заңнаманы сақтау мәдениетін қалыптастыруға зор үлес қосады.2029 жылға дейін жүзеге асырылатын бұл жүйе елдің экологиялық мониторинг саласын түбегейлі жаңартып, табиғат пен өндіріс арасындағы тепе-теңдікті сақтаудың тиімді құралына айналады.Экологиялық қауіпсіздік — ел болашағының кепілі. Ал автоматты бақылау жүйесі — сол қауіпсіздіктің нақты тетігі.

Шымкент ағынды суларды тазарту зауыты (ШТҚ) Қазақстанда ғана емес, сонымен қатар бүкіл ТМД елдеріндегі ең заманауи қондырғылардың бірі болып саналады. Ол су тазарту жүйесін сапа мен экологиялық қауіпсіздіктің жаңа деңгейіне шығара отырып, алдыңғы қатарлы поляк технологиясын қолдану арқылы толығымен жаңартылды. Бүгінгі таңда SWP ағынды суларды тиімді тазартуды, энергияны тиімді пайдалануды және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ететін жоғары технологиялық қондырғы болып табылады. Кешеннің басты ерекшелігі оның қуаттылығы жылына 4,5 млн кВт болатын Орталық Азиядағы жалғыз биогаз қондырғысы болып табылады. Ол электр энергиясының 50% және жылу энергиясының 100% жабады. Қосымша энергияны газ генераторлары мен шағын су электр станциясы қамтамасыз етеді. Тұтастай алғанда, электр қуатын өндірудің арқасында кешен өзін-өзі энергиямен 90% дерлік қамтамасыз етеді, бұл коммуналдық кәсіпорын үшін тамаша нәтиже. Бұл автономия Шымкент ағынды суларын тазарту қондырғысын тек экологиялық емес, экономикалық табыстың үлгісіне айналдырады. Энергия бағасының өсуімен жаңартылатын энергияны пайдалану тұрақты даму жолындағы стратегиялық маңызды қадам болды. «Су Ресурс – Маркетинг» компаниясы («Су ресурстары – Маркетинг» ЖШС) ТМД елдерінде бірінші болып артық шламды азайтуға және жағымсыз иістерді жоюға бағытталған «Гидропроцесс» инновациялық биотехнологиясын енгізді. Бұған дейін сарқынды сулар шығарылып, арнайы полигондарға көмілетін, бұл үшін қомақты қаржы және жер ресурстары қажет болатын. Енді биологиялық технология органикалық қалдықтарды арнайы микроорганизмдерді пайдалана отырып, табиғи жолмен өңдеуге мүмкіндік береді. Нәтижелері таң қалдырады: артық лайдың 95% дейін жойылды , жағымсыз иістер толығымен жойылды, шөгінділерді тазарту төсектерінің қажеттілігі жойылды. Сонымен қатар, осы технологияны енгізудің арқасында компания жыл сайын шамамен 200 миллион теңге үнемдейді. Hydro Process өзінің тиімділігін қаржылық жағынан ғана емес, сонымен қатар экологиялық тұрғыдан да дәлелдеді. Ол суды тазарту процесін экологиялық таза етеді, химиялық реагенттерді пайдалануды болдырмайды. Осылайша, Шымкент ағынды суларды тазарту үшін таза биологиялық әдістерді қолданатын өңірдегі бірінші қала болды. 2022 жылдан бастап тазартылған сарқынды сулар Бөржар су қоймасына жіберілді, онда Петропавл ғылыми-техникалық орталығы әзірлеген хлорелланың бірегей штаммы қосымша биологиялық тазарту үшін пайдаланылады. Хлорелла - суды қалдық ластаушы заттардан тазартып қана қоймай, оны оттегімен қанықтыратын микробалдырлар. Бұл су организмдерінің дамуына қолайлы жағдай жасап, экожүйенің табиғи тепе-теңдігін қалпына келтіреді. Хлорелланы пайдалану суды химиялық заттарды қолданбай-ақ биологиялық залалсыздандыруға мүмкіндік берді. Су қоймасына әртүрлі түрдегі 80 мыңға жуық жас балық жіберілді, бұл ихтиофаунаның дамуына және аймақтың табиғи экожүйесін нығайтуға ықпал етті. Технология қоршаған ортаға тигізетін пайдасымен қатар, айтарлықтай үнемдеуді қамтамасыз етеді — жылына шамамен 900 миллион теңге . Себебі ультракүлгін сәулелену немесе кері осмос сияқты дәстүрлі залалсыздандыру әдістері қымбат жабдықты және ағымдағы жөндеу шығындарын талап етеді. Хлорелланы пайдалану, керісінше, табиғи және үнемді шешім: балдырлар өздігінен көбейеді және қоршаған ортаға зиян келтірместен суды үздіксіз тазартады. Шымкент ағынды суларын тазарту қондырғысының күшті жақтарының бірі - баламалы энергия көздерін интеллектуалды пайдалану. Биогаз қондырғысы, су электр стансасы және энергияны үнемдейтін технологиялар нысанның энергиядан тәуелсіз болуына ғана емес, сонымен бірге көмірқышқыл газының шығарындыларын азайтуға мүмкіндік береді. Барлық жабдық судың сапасын, биологиялық процестердің тиімділігін және энергия шығынын бақылайтын автоматтандырылған бақылау жүйелерімен басқарылады. Бұл ISO халықаралық экологиялық стандарттарына сәйкес келеді және зауыт жұмысының сенімділігі мен ашықтығын арттыруға ықпал етеді. Su Resursary – Маркетинг техникалық жаңалықтармен шектелмейді; компания өз қызметкерлері мен жұртшылық арасында экологиялық сауаттылықты белсенді түрде дамытады. Жыл сайын компания өз аумағында және қала бойынша мыңдаған ағаштар мен бұталарды отырғызып, жасылдандыру науқандарын ұйымдастырады. Жасыл кеңістіктер шаң мен көмірқышқыл газының деңгейін төмендетеді, ауа ылғалдылығын арттырады және өнеркәсіптік аймақты экологиялық таза етеді. Сонымен қатар, компания қызметкерлердің қоршаған ортаны қорғауға жауапкершілігін арттыруға бағытталған экологиялық оқыту сабақтарын үнемі өткізіп тұрады. Осы күш-жігердің арқасында Шымкент барған сайын таза және өмір сүруге жайлы қалаға айналуда. Бүгінгі таңда ағынды суларды тазарту қондырғылары тұрғындардың табиғи ресурстарды ұтымды пайдаланудың маңыздылығы туралы түсінігін қалыптастырып, тек технологиялық ғана емес, тәрбиелік рөл атқарады. Қолданылатын технологиялар — биогаз қондырғысы, биологиялық қорыту және хлорелланы пайдалану — Шымкент ағынды суларын тазарту қондырғысын тұрақты даму мен экологиялық ойлау үлгісіне айналдырады. Бұл жүйелердің әрқайсысы табиғатпен үйлесімді жұмыс істейді, қалдықтарды энергияға, ағынды суларды қайта пайдалануға болатын ресурсқа айналдырады. Осының арқасында Ордабасы ауданында ТНК тазартылған су ауыл шаруашылығы дақылдарын суару үшін пайдаланылады, бұл тұщы су көздеріне түсетін жүктемені азайтады және құрғақшылық кезінде шаруаларға көмектеседі. Осылайша, жоба экологиялық мәселелерді шешіп қана қоймай, су мен энергияны ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету арқылы өңір экономикасының дамуына үлес қосады. Заманауи технологиялардың адамға да, табиғатқа да пайдасын тигізетінінің жарқын мысалы – Шымкент ағынды суларын тазарту кешені. Мекеме инновациялар мен қоршаған ортаны қорғау тұрақты және тиімді ресурстарды басқару моделін құра отырып, қатар жүретінін дәлелдеді. Биогазды және биотехнологиялық ерітінділерді енгізу шығындарды айтарлықтай қысқартты, зиянды шығарындыларды азайтты, халықтың өмір сүру сапасын жақсартты. Бүгінгі таңда Su Resources Marketing – бұл жай ғана муниципалдық кәсіпорын емес, Қазақстан мен ТМД елдеріндегі бүкіл су тазарту саласына жаңа стандарттарды белгілейтін экологиялық инновациялар орталығы . Шымкенттің сарқынды суларын тазарту құрылыстары еліміздің мақтанышы , табиғи ресурстарды ұтымды пайдаланудың үлгісі және тұрақты, жасыл болашақтың шынайы тірегі болып саналады.

Шымкент қаласының тазарту құрылыстары кешені (ТҚК) бүгінде тек Қазақстанның ғана емес, бүкіл ТМД кеңістігінің ең үздік экологиялық және инженерлік нысандарының бірі ретінде танылып отыр. Бұл нысан заманауи поляк технологиясы негізінде толық жаңғыртылып, жаңа деңгейге көтерілді. Нәтижесінде кешен су тазарту сапасын айтарлықтай арттырып қана қоймай, энергия үнемдеу мен экологиялық тиімділіктің жоғары көрсеткішіне қол жеткізді.Кешеннің ең басты ерекшелігі – Орталық Азияда теңдесі жоқ биогаз қондырғысының жұмыс істеуі. Оның жылдық қуаты 4,5 миллион кВт болса, бұл ТҚК-нің өз электр энергиясына деген қажеттілігінің шамамен 50 пайызын қамтамасыз етеді. Ал жылу энергиясына деген қажеттілік 100 пайыз толықтай осы жүйенің есебінен жабылады. Қосымша энергияны табиғи газбен жұмыс істейтін генераторлар мен шағын су электр станциясы өндіреді. Осылайша, жалпы алғанда кешен өзінің энергия тұтынуының 90 пайызына дейін өзін-өзі қамтамасыз етеді. Бұл – экологиялық және экономикалық тұрғыдан үлкен жетістік.Энергия үнемдеудің мұндай жоғары көрсеткіші тек Қазақстанда ғана емес, көршілес елдерде де сирек кездеседі. Сондықтан Шымкент тазарту құрылыстары бүгінде экологиялық тұрақтылық пен инновацияны үйлестіре білген үлгілі жоба ретінде халықаралық деңгейде бағалануда.«Су ресурстары – Маркетинг» ЖШС ТМД аумағында алғашқылардың бірі болып, артық тұнбаны азайту және жағымсыз иістерді жою мақсатында «Ydro Process» биотехнологиясын енгізді. Бұл технология бұрынғыдай тұнба алаңдарында қалдық жинап, шіріту әдісін қолданбай, оны биологиялық жолмен өңдеу арқылы экологиялық зиянды әсерлерді жояды.Бүгінде бұл инновация өз тиімділігін толық дәлелдеді. Нәтижесінде артық шламның 95 пайызы жойылып, жағымсыз иіс толығымен жоғалды. Бұрын тұнба алаңдарында қалдықтарды көму үшін көп қаражат пен жер ресурсы қажет болса, қазір бұл қажеттілік мүлде болмай қалды. Мұндай жетістік кәсіпорынға жыл сайын 200 миллион теңгеге жуық қаражат үнемдеуге мүмкіндік беріп отыр.Сонымен қатар, «Ydro Process» технологиясы қоршаған ортаға зиян келтірмейді, себебі ол табиғи микроорганизмдердің көмегімен органикалық қалдықтарды залалсыздандырады. Бұл әдіс суды тазарту саласында экологиялық тиімді әрі экономикалық жағынан қолжетімді балама ретінде қарастырылады.2022 жылдан бастап ТҚК-ден шыққан тазартылған ағынды сулар Бөржар су жинақтағышына жіберіледі. Мұнда су сапасын арттыру үшін Петропавл ғылыми-техникалық орталығы әзірлеген хлорелла штаммы қолданылады.Хлорелла – табиғи жолмен суды тазартып, оттегін бөлу арқылы су экожүйесін сауықтыратын микрожасушалы балдыр. Оның көмегімен тазартылған ағынды сулар қосымша биологиялық сүзгіден өтеді, микроорганизмдер мен зиянды заттар залалсыздандырылады. Сонымен қатар, хлорелла оттегін бөліп шығара отырып, ихтиофаунаның дамуына, яғни судағы балықтар мен өзге тіршілік иелерінің көбеюіне жағдай жасайды.Бүгінде Бөржар су қоймасына 80 мыңнан астам балық шабақтары жіберілді. Бұл табиғи экожүйенің қалпына келуіне, су айдынының биологиялық тепе-теңдігін сақтауына үлкен үлес қосуда.Хлорелла технологиясының экономикалық тиімділігі де зор. Оның арқасында кәсіпорын жыл сайын 900 миллион теңгеге жуық қаражат үнемдейді, себебі дәстүрлі дезинфекциялау әдістері – ультракүлгін сәулелендіру немесе кері осмос – қымбат құрал-жабдық пен тұрақты техникалық қызмет көрсетуді қажет етеді.Ал хлорелла – табиғи әрі үнемді шешім. Ол өздігінен көбейіп, судың сапасын үздіксіз жақсартып тұрады. Осылайша, табиғаттың өз ресурстарын тиімді пайдалану арқылы кәсіпорын экологиялық тұрақтылықты сақтап отыр.Шымкент тазарту құрылыстарының тағы бір мақтанышы – энергияның баламалы көздерін ұтымды пайдалану. Биогаз және су электр станцияларының көмегімен өндірілетін энергия кешеннің өзін толық қамтамасыз етіп қана қоймай, кей жағдайда артық қуатты да өндіреді. Бұл – еліміздің «жасыл экономикаға» көшу стратегиясымен толық үйлеседі.ТҚК-де орнатылған автоматтандырылған бақылау жүйелері судың сапасын, биологиялық процестердің тиімділігін және энергия тұтыну көлемін үнемі қадағалап отырады. Мұндай басқару тәсілі халықаралық стандарттарға сай келеді және қызмет сапасын арттыруға бағытталған.«Су ресурстары – Маркетинг» ЖШС қызметі тек инженерлік жетістік қана емес, экологиялық мәдениеттің де көрінісі. Кәсіпорын жыл сайын мыңдаған ағаш пен бұталар отырғызу арқылы қала ауасының сапасын жақсартуға өз үлесін қосып келеді.Кешен аумағына егілген ағаштар мен көгалдар көмірқышқыл газын сіңіріп, оттегін бөледі, бұл қаланың жалпы экологиялық жағдайын жақсартады. Сонымен қатар, кәсіпорын қызметкерлері арасында экологиялық жауапкершілікті арттыруға бағытталған арнайы бағдарламалар мен оқыту тренингтері өткізіледі.Осылайша, Шымкент тазарту құрылыстары кешені – инженерлік инновация мен экологиялық сана үйлесім тапқан ерекше жоба. Мұнда тазалық, энергия үнемдеу және табиғатты қорғау ұғымдары бір мақсатқа тоғысқан.Бүгінгі таңда Шымкент ТҚК – экологиялық тұрақтылық пен технологиялық дамудың символы. Оның жетістігі – ғылыми жаңалықты тәжірибемен ұштастыра білуінде.Биогаз қондырғысы, «Ydro Process» биотехнологиясы және хлорелла негізіндегі табиғи тазарту жүйесі – мұның бәрі су ресурстарын тиімді пайдаланудың, энергияны үнемдеудің және қоршаған ортаны қорғаудың нақты мысалы.«Су ресурстары – Маркетинг» ЖШС өз қызметі арқылы елдің экологиялық саясатының дамуына, жасыл технологиялардың таралуына және табиғи ресурстарды ұқыпты пайдалануға үлгі бола білді.Бұл жоба тек Шымкент қаласының емес, бүкіл Қазақстанның экологиялық жетістігі болып табылады.

Шымкент қаласының Тұран ауданы соңғы жылдары тұрақты дамып, түрленіп келеді. Ауданды абаттандыру, көгалдандыру, тұрғындарға қолайлы жағдай жасау жұмыстары жүргізілуде. Бұл қайта құрудың жарқын мысалы ретінде ауданның нағыз көрікті жеріне және жергілікті тұрғындардың сүйікті демалыс орнына айналған Гагарин көшесіндегі жаңа гүл бақшасын айтуға болады. Гүл бақшасын құру Тұран ауданын көгалдандыру және экологиялық жағдайды жақсарту жөніндегі кешенді бағдарламаның бір бөлігі болып табылады. Жаңа гүл бақшасы шамамен 1,5 гектарды алып жатыр, жоба аудан әкімшілігі мен Шымкент қалалық абаттандыру басқармасының қолдауымен жүзеге асырылды. Жобаның мақсаты – жай ғана аумақты көріктендіру емес, тұрғындардың демалуы үшін заманауи, жайлы және қауіпсіз кеңістік құру . Бұрын бұл жер қоқыс жиналатын бос жер болса, қазір жасыл желек, гүлдер, орындықтар, жаяу жүргіншілер жолы бар көгалдандырылған табиғи аймаққа айналды. Абаттандыру жұмыстары бірнеше кезең бойынша жүргізілді. Алдымен аумақ қоқыстан тазартылып, жер тегістелді. Одан кейін суды тиімді пайдалануға мүмкіндік беретін және өсімдіктердің біркелкі суарылуын қамтамасыз ететін заманауи тамшылатып суару жүйесі орнатылды. Одан кейін тротуар тақталары төселіп, орындықтар, қоқыс жәшіктері, көше шамдары орнатылды. Жарықтандыру үшін энергияны үнемдейтін шамдар қолданылады, кешке гүлзарды әдемі жарықтандырады. Бұл жолдармен серуендеуді тек жағымды ғана емес, сонымен қатар қауіпсіз етеді. Жаңа гүл бақшасының басты ерекшелігі - оның өсімдіктерінің алуан түрлілігі . Мұнда гүлдер мен сәндік бұталардың ондаған түрін көруге болады: раушан, петуния, мариголд, хризантема, лаванда, сонымен қатар арша, үйеңкі, қайың, терек сияқты мәңгі жасыл ағаштар. Барлық өсімдіктер жыл бойы көзді қуанта алатындай етіп оңтүстік Қазақстанның климатын ескере отырып таңдалды. Гүл бақшасының периметрі бойынша тұрғындардың таза ауада демалып, дем алуына мүмкіндік беретін 40 орындық пен бірнеше көлеңкелі шатырлар орнатылды. Балалар сырғанақтары мен әткеншектері бар қауіпсіз ойын алаңымен қамтамасыз етілген, ал қарт адамдар жұмсақ беті мен ыңғайлы орындықтары бар тыныш демалыс аймағын тамашалайды. Жаңа демалыс орнын жергілікті тұрғындар құшақ жая қарсы алды. Олар қазір мұнда отбасыларымен келеді, кештер өткізеді, балаларымен серуендейді, спортпен айналысады. Аудандық зейнеткер Айгүл апай өз әсерімен бөлісті: "Бұл жер бұрын қараусыз қалған, шаң-тозаңды және лас жер болатын. Қазір шынымен де әдемі! Көршілерім екеуміз мұнда күн сайын таңертең серуендеуге шығамыз. Балалар ойнайды, жастар демалады, біз жай ғана тыныштық пен тыныштықтан ләззат аламыз". Әкімдік өкілдерінің айтуынша, жаңа гүл бақшасы көріктендіру ғана емес, маңызды экологиялық жоба . Жасыл кеңістіктер ауаның ластануын азайтады, шуды басады және қолайлы микроклимат жасайды. Бұл әсіресе жасыл аумақ тапшы халық тығыз орналасқан аудандар үшін өте маңызды. Сонымен қатар, абаттандырылған аумақ экологиялық сананы және табиғатқа жауапкершілікпен қарауды дамытады. Тұрғындар өсімдіктерді қорғауға, қоқыс тастамауға және тазалықты сақтауға шақырылады. Арнайы техникалық қызмет көрсету бригадасы күн сайын гүлдер бақшасына, өсімдіктерді тазалауға, суаруға және кесуге жауап береді. Қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін саябақ аумағы бейнекамералармен жабдықталған, кешкі уақытта күзетшілер кезекшілік етеді. Бұл жоба тек 2025 жылы Тұран ауданында 120 000 шаршы метрден астам жерді абаттандыратын «Жасыл Шымкент» қала бағдарламасының бір бөлігі болып табылады. Бұған ағаш отырғызу, көгалдар жасау, гүл композициялары және ауланы жақсарту кіреді. Әкімдік мұндай жобаларды ауданның басқа да аудандарында — Қонаев, Тәуке хан және Ынтымақ көшелерінде де жүргізу жоспарланып отырғанын атап өтті. Болашақта мұнда заманауи гүлзарлар, демалыс орындары, жаяу жүргіншілер жолдары да салынады. Көгалдандыру жұмыстарына жергілікті тұрғындар мен еріктілерді тартуға ерекше көңіл бөлінеді. Мәселен, Гагарин көшесіне көшет отырғызып, гүл отырғызуға ауданның мектеп оқушылары, студенттер және жай ғана алаңдаулы тұрғындары атсалысты. Бұл жастардың қоршаған ортаға деген жеке жауапкершілігін сезінуге, еңбекке, табиғатқа деген құрметті тәрбиелеуге көмектеседі. Жергілікті билік абаттандыру жұмыстарының сәттілігі негізінен тұрғындардың өздеріне байланысты екеніне сенімді. Сондықтан олар бар құрылымдарға қамқорлық жасауды үнемі ескертеді. Өйткені, ауданның тазалығы мен сұлулығын сақтау тек бірлескен күш-жігердің арқасында ғана жүзеге асады. Тұран ауданының әкімі атап өтті. "Біздің маңайымыз жасылданып, көрікті болып келеді. Гагарин көшесіндегі жаңа гүл бақшасы жай ғана көріктендіру жобасы емес, бұл болашаққа инвестиция. Біз адамдар демалатын, араласатын және таза әрі әдемі қаланың бір бөлігін сезінетін кеңістіктер жасап жатырмыз". Жаңа гүл бақшасының ашылуы тұрғындар үшін нағыз мереке болды. Салтанатты шарада ән шырқалып, балалар ән айтып, би билеп, әкімдік өкілдері жобаға атсалысқандардың барлығына алғыстарын білдірді. Бүгінгі таңда Гагарин көшесіндегі гүлзар жай ғана серуендеуге арналған орын емес, Тұран ауданының жаңаруы мен дамуының символы болып табылады. Бұл қалаға ерекше көрік беріп, қоршаған ортаны жақсартып, жанынан өткен әрбір адамның көңіл-күйін көтереді. Мұндай жобалар тіпті шағын жақсартулар да қала келбетін айтарлықтай өзгерте алатынын көрсетеді. Тазалық, жасыл желек, тәртіп әдемі ғана емес, қоғамның мәдениетінің көрсеткіші. Болашақта аудан әкімдігі жасыл аумақтарды дамыту бойынша өз міндеттемелерін жалғастыруды көздеп отыр, өйткені жасыл қала – салауатты және бақытты қала . Гагарин көшесіндегі жаңа гүл бақшасы үкімет пен тұрғындардың бірлескен күш-жігері Шымкентті бұдан да әдемі, жайлы және заманауи ете алатынының жарқын мысалы болды.

Тұран ауданы соңғы жылдары Шымкент қаласындағы ең қарқынды дамып келе жатқан аймақтардың біріне айналды. Мұнда инфрақұрылымдық және абаттандыру жұмыстары жоспарлы түрде жүргізіліп, тұрғындардың өмір сүру сапасын арттыру бағытында көптеген жобалар жүзеге асырылуда. Сол жобалардың бірі — Гагарин көшесінің бойында жаңадан бой көтерген заманауи гүлзар.Бұл бастама ауданның көгалдандыру және экологиялық тепе-теңдігін сақтау бағдарламасы аясында қолға алынған. Жаңа гүлзардың жалпы аумағы шамамен 1,5 гектарды құрайды. Мұнда түрлі сәндік ағаштар, хош иісті гүлдер және көгалдандырылған алаңдар орналасқан. Жоба Шымкент қаласының көріктендіру басқармасы мен Тұран ауданы әкімдігінің қолдауымен жүзеге асырылды.Гүлзардың негізгі мақсаты — тұрғындарға демалуға, серуендеуге және таза ауада уақыт өткізуге қолайлы орта қалыптастыру. Бұрын бұл аумақ қараусыз жатқан бос жер болатын. Қазіргі таңда ол жасыл желекке оранған тартымды демалыс аймағына айналды.Гүлзар аумағына отбасылық серуендер мен балалар ойындарына арналған аймақтар салынды. Балалар үшін қауіпсіз ойын алаңы орнатылып, заманауи сырғанақтар мен әткеншектер қойылды. Сонымен қатар, тұрғындардың жайлы отыруы үшін жасыл аймақ бойына 40-тан астам орындық пен көлеңке шатырлар орнатылды.Жаяу жүргіншілердің ыңғайлылығы үшін гүлзар ішіне қатты жабынды төселген серуен жолдары салынды. Бұл жолдар ерекше сәндік үлгімен безендіріліп, жарық шамдармен жабдықталды. Кешкі уақытта гүлзар жарықтанып, тұрғындарға тыныш әрі жайлы атмосфера сыйлайды.Жаңа демалыс орнының басты ерекшелігі — мұнда жергілікті климатқа бейімделген гүлдер мен ағаш түрлері отырғызылған. Мысалы, раушан, петуния, барқытгүл, лаванда, хризантема сынды гүлдер түрлі түстерімен көз тартады. Ал ағаштар қатарында арша, үйеңкі, терек және қайың отырғызылған.Тұран ауданы әкімінің айтуынша, бұл гүлзар — тек әсемдік үшін емес, экологиялық тұрғыдан да маңызды жоба. Себебі көгалдандыру қаланың ауа сапасын жақсартып, жаздың ыстығында табиғи көлеңке мен салқындық береді. Сонымен қатар, жасыл желек шаң мен шудың таралуын азайтады.Аудан тұрғындары жаңа гүлзардың салынуын қуанышпен қабылдады. Көпқабатты үйлердің тұрғындары бұл аймақ енді тек демалыс орны ғана емес, бірлік пен көршілік ортасы болатынын айтады. Мұнда таңертең спортпен айналысатындар, кешкісін отбасыларымен серуендейтіндер, балалар ойнайтындар көбейді.Тұрғындардың бірі, зейнеткер Қалдыбай ағай, өз пікірін былай білдірді:«Бұрын бұл жер бос жатқан, шаң мен қоқыс көп болатын. Енді, міне, көз қуантатын әдемі гүлзар салынды. Әр таң сайын осы жерге шығып серуендеймін. Кешке балалар мен немерелерім осында ойнайды. Осындай игі істі жүзеге асырғандарға үлкен алғыс айтамыз».Жобаны жүзеге асыру барысында құрылыс пен көгалдандыру жұмыстары бірнеше кезеңмен жүргізілді. Алдымен аумақ тазартылып, жер тегістелді. Содан кейін суару жүйесі орнатылды, яғни гүлдер мен ағаштарға автоматты тамшылатып суару әдісі енгізілді. Бұл жүйе суды үнемдеп, өсімдіктердің біркелкі дамуын қамтамасыз етеді.Одан кейін жолдар мен орындықтар орнатылып, жарық шамдары мен қоқыс жәшіктері қойылды. Соңғы кезеңде көгал мен гүлдер егілді. Барлығы экологиялық талаптарға сай жасалды.Гүлзарды күтіп-ұстау үшін арнайы коммуналдық қызметкерлер тобы бекітілген. Олар аумақты күнделікті тазалап, гүлдер мен ағаштарға күтім жасайды. Сонымен қатар, гүлзар аумағында бейнебақылау камералары орнатылып, қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздік қадағаланады.Бұл бастама аудан бойынша жүзеге асырылып жатқан «Жасыл қала» бағдарламасының бір бөлігі болып табылады. Бағдарлама шеңберінде биыл Тұран ауданында жалпы көлемі 120 мың шаршы метрден астам жасыл аймақ абаттандырылған. Оның ішінде ағаш отырғызу, көгал төсеу және гүлзарлар салу жұмыстары бар.Келешекте әкімдік мұндай демалыс аймақтарын ауданның басқа да көшелерінде салуды жоспарлап отыр. Мысалы, Қонаев, Тәуке хан және Ынтымақ көшелерінде де осындай гүлзарлар пайда болады.Сонымен қатар, жаңа гүлзарды безендіруде жергілікті мектеп оқушылары мен еріктілер де атсалысқан. Олар ағаш отырғызуға, гүл егуге көмектесіп, табиғатты қорғаудың маңыздылығын өз тәжірибелері арқылы сезінді.Тұран ауданы әкімдігі тұрғындарды қоғамдық орындарды таза ұстауға, гүлзарлар мен көгалдарға ұқыпты қарауға шақырады. Себебі мұндай орындар тек билік тарапынан емес, барша тұрғындардың ортақ жауапкершілігі нәтижесінде әдемі әрі ұқыпты болып қала алады.Аудан әкімі өз сөзінде атап өтті:«Гагарин көшесіндегі жаңа гүлзар – тұрғындардың демалатын сүйікті орнына айналады деп сенеміз. Бұл тек абаттандыру жұмысы ғана емес, тұрғындарға жайлы орта қалыптастырудың көрінісі. Мұндай жобалар арқылы біз Шымкентті жасыл әрі тартымды қалаға айналдыруды мақсат етеміз».Жаңа гүлзардың ашылу рәсіміне жергілікті тұрғындар, жастар, ардагерлер және қала қонақтары қатысты. Шара барысында балалар ән айтып, би билеп, мерекелік көңіл-күй орнады.Қорытындылай келе, Гагарин көшесіндегі жаңа гүлзар — Тұран ауданындағы көгалдандыру жұмыстарының нақты нәтижесі. Ол тек көріктілік беріп қана қоймай, тұрғындарға қуаныш пен жайлылық сыйлайды. Осындай бастамалар қаланың экологиялық ахуалын жақсартып, тұрғындардың өмір сүру сапасын арттыратыны сөзсіз.Табиғатты қорғау мен абаттандыру — әр азаматтың борышы. Ал Тұран ауданындағы мұндай игі істер Шымкентті жасыл, таза және заманауи қалаға айналдыру жолындағы маңызды қадам болып табылады.

Шымкенттегі Еңбекші ауданында қаланың тазалығын сақтау мен абаттандыру жұмыстары жалғасуда. Санитарлық жағдайды қамтамасыз ету, тұрғындардың жайлылығын жақсарту және тұрғындардың қауіпсіздігін арттыру үшін INTEKO GROUP аудан әкімшілігімен бірлесіп , қоғамдық көлік аялдамалары мен су ағатын арықтарды жүйелі түрде тазартады . Бұл іс-шаралар қалалық инфрақұрылымды жақсарту жөніндегі кешенді бағдарламаның құрамдас бөлігіне айналды. Бүгінгі таңда қала тазалығы мәдениет пен қоршаған ортаға деген құрметтің көрсеткіші ғана емес, сонымен қатар халықтың денсаулығы мен өмір сүру сапасына тікелей әсер ететін фактор болып табылады. Сондықтан да Еңбекші ауданы бұл салаға ерекше мән беріп отыр. Ауданда 270-ке жуық қоғамдық көлік аялдамасы бар, олардың әрқайсысы аптасына кемінде екі рет жоспарлы санитарлық тазартудан өтеді. Бұл жұмыс металл және шыны беттерден шаңды, кірді және көше қоқыстарын тиімді кетіретін арнайы жабдықты — су таситын көліктер мен жоғары қысымды тазартқыштарды пайдалана отырып орындалады. Жуу алдында қоқыс пен жапырақтарды алып тастап, айналаны тазартады. Содан кейін автобустардың баспаналары жуылады, сүртіледі және антисептиктермен өңделеді. Бұл әсіресе күзде және қыста инфекция қаупі артқан кезде маңызды. «INTEKO GROUP» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің өкілдері жазғы маусымда аялдамалар аптасына үш рет, ал күзде және көктемде аптасына екі рет жуылатынын атап өтті. Қыс мезгілінде ауа райы жағдайына қарамастан, аялдамаларда да қар мен мұздан тазарту жұмыстары жүргізіледі, қажет болған жағдайда мұздан тазарту құралдары қолданылады. Жаңбыр мен еріген сулардың үздіксіз ағуын қамтамасыз ететін дренаждық арналарды тазалау бірдей маңызды сала болып табылады. Жүйелі түрде тазалау көшелер мен аулаларды су басып кетпеуге және жол жамылғысын жақсы жағдайда ұстауға көмектеседі. 2025 жылдың басынан бері Еңбекші ауданында 118 шақырымнан астам суару арықтары мен су бұру жүйелері тазартылды. Оның 38 шақырымы қолмен, қалғаны арнайы вакуумдық техниканың көмегімен тазартылды . Осы кезеңде барлығы 700 тоннаға жуық лай, қоқыс және тұрмыстық қалдықтар шығарылды. Бұл жұмыстарды орындау үшін күн сайын сегіз мамандандырылған техника мен 40-тан астам қызметкер жұмылдырылып, таңғы сағат 7:00-де басталып, кешкі сағат 19:00-де аяқталады. Барлық жұмыстар кестеге сай қатаң түрде жүргізіліп, аудан әкімдігінің бақылауында. «INTEKO GROUP» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің өкілдері бұл шаралар тек тазалықты сақтауға ғана емес , сондай-ақ қатты жаңбыр немесе қар жаууы сияқты табиғи апаттардың ықтимал зардаптарын болдырмауға бағытталғанын атап өтті. Сонымен қатар, көше тазалығы мен дренаждық жүйелердің дұрыс жұмыс істеуі жол қауіпсіздігіне тікелей әсер етеді. Еңбекші ауданы әкімдігінің мәліметі бойынша, ауданда 534 көше бар , олардың көпшілігі су ағызу жүйесімен жабдықталған. Инфрақұрылымның қалыпты жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін жергілікті билік пен мердігерлер тығыз байланыста жұмыс істейді. Аялдамалар мен арықтарды тазалаумен қатар, қоқыс жәшіктері мен контейнерлер де тазаланып, дезинфекцияланады . 2025 жылға қарай аудан көшелеріне 2300-ден астам қоқыс жәшіктері орнатылып, олардың әрқайсысы жүйелі түрде босатылады. Сондай-ақ халық тығыз орналасқан аудандарға қосымша контейнерлер орнату жоспарлануда. Аудан тұрғындары да абаттандыру шараларына белсене атсалысуда. Олар коммуналдық қызметтермен бірге «Таза аудан – таза қала!» ұранымен сенбіліктер мен экологиялық акцияларға қатысады. және «Тазалықты бірге сақтайық!» Осы бастамалар аясында тұрғындар қоқыстарды тазалауға, ағаштарды әктеуге, аулаларды абаттандыруға атсалысуда. Осы жүйелі жұмыстың арқасында ауданның келбеті айтарлықтай жақсарды . Бұрын лас автобус аялдамалары мен шалшықтарды жаңбырдан кейін көруге болатын болса, қазір көшелердің көпшілігі әлдеқайда таза. Тұрғындардың айтуынша, аялдамаларды жуу, арықтарды тазалау айтарлықтай нәтиже берді — жауын-шашын кезінде су енді тез ағып, жолдарда жиналып қалмайды. Еңбекші ауданы әкімдігі тұрғындарды тазалықты сақтауға, орынсыз қоқыс тастамауға және қала инфрақұрылымына қамқорлық жасауға шақырады. Өйткені, таза да абаттандырылған қала әрқайсымыздан басталады. «INTEKO GROUP» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің өкілі атап өтті: «Біздің мақсатымыз – қоқыстарды тазалау ғана емес, қаланың жайлы және қауіпсіз ортасын құру. Біз әрбір аялдама мен әрбір көше тазалық пен көріктендірудің заманауи стандарттарына сай болуын қамтамасыз етуге тырысамыз». Компания мен әкімдік өз жұмысының ауқымын кеңейтуді жоспарлап отыр . Жақын арада қосымша 15 шақырым су бұру жүйелерін салу , сондай-ақ 50-ге жуық ескі автобус аялдамаларын жөндеу және ауыстыру жоспарлануда. Сонымен қатар, келешекте көшелерді тазалаудың жаңа технологиялары енгізілетін болады, оның ішінде жиектерді жуу, жаяу жүргіншілер жолдарын қысыммен тазалау, экологиялық таза тазарту ерітінділері мен ағынды суларды жинау жүйелерін қолдану. Осының барлығы Еңбекші ауданын бұрынғыдан да таза, қауіпсіз және тұрғындар мен қонақтар үшін жайлы етеді. Абаттандыру және санитарлық тазарту жұмыстары жай ғана техникалық тапсырма емес, қала өмірінің сапасын жақсарту бойынша ауқымды бағдарламаның бөлігі болып табылады. Таза көшелер, жақсы күтілген аялдамалар, жұмыс істеп тұрған дренаждық жүйелер – қала дамуының, адамдарға деген қамқорлықтың, қоршаған ортаға деген құрметтің көрсеткіші. «INTEKO GROUP» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі мен Еңбекші ауданы әкімдігі тазалық пен тәртіпті сақтау бойынша жүйелі жұмыстарды жалғастырады, өйткені таза аудан әрбір шымкенттіктің денсаулығы, қауіпсіздігі және әл-ауқаты үшін маңызды .