20 тамыз күні Шымкент қаласында қоғамдық денсаулықты қорғау және қала аумағындағы санитарлық жағдайды жақсарту мақсатында кеміргіштерге қарсы дератизациялық жұмыстың екінші кезеңі басталды. Бұл шара ауқымды түрде ұйымдастырылып, бір мезетте 38 өзен-каналдардың жағалаулары мен 2 376 қоқыс жәшіктерінің айналасы қамтылып отыр. Қала әкімдігі бұл жұмыстарды бюджет есебінен қаржыландыруда, ал зиянкестерге қарсы тек арнайы сертификатталған химиялық препараттар қолданылатыны атап өтілді.

Кеміргіштер мәселесі — тек қала көркіне нұқсан келтіретін жағдай емес, ол ең алдымен тұрғындардың денсаулығына тікелей қауіп төндіреді. Тышқан мен егеуқұйрық сияқты зиянкестер түрлі жұқпалы ауруларды тасымалдайды, сонымен қатар азық-түлік қоймалары мен тұрғын үйлердің жертөлелерінде тіршілік етіп, тұрмыс сапасына айтарлықтай зиян тигізеді. Сол себепті дератизациялық жұмыстардың жүйелі жүргізілуі қала үшін маңызды қажеттілік болып саналады.

Аталған шара барысында қала тұрғындарына арнайы ескерту жасалды. Халықтан сақтық шараларын қатаң ұстану талап етілді, себебі химиялық препараттар қолданылатындықтан, олармен дұрыс әрекет ету аса маңызды. Денсаулық сақтау Кодексіне сәйкес, көпқабатты үйлердің жертөлелерінде, сондай-ақ әрбір заңды және жеке тұлғаның өз меншігіндегі аумақтағы кеміргіштерге қарсы жұмыстарды өз қаражаттары есебінен жүргізуі міндеттеледі. Яғни, бұл тек мемлекеттік мекемелердің ғана емес, бүкіл қоғамның ортақ жауапкершілігі болып отыр.

Егер өткен жылдардағы тәжірибеге көз жүгіртсек, мұндай жұмыстар дәстүрлі түрде көктем мен күз айларында жүргізілетін. Бірақ ол кезде қамтылатын аумақ шектеулі болатын, көбіне тек қоқыс алаңдарының айналасы мен ірі каналдардың белгілі бір учаскелері ғана дератизацияланатын. Соның салдарынан, кейбір аудандарда кеміргіштердің таралуы толығымен тоқтатылмай, қайта көбейіп кететін жағдайлар кездескен. Ал биылғы шараның ерекшелігі — оның кең ауқымдылығында. Бұл жолы бүкіл қала көлемінде бір мезетте жүздеген қоқыс алаңы мен ондаған су арналары қамтылуда. Бұл тәсіл зиянкестердің бір аумақтан екінші аумаққа ығысып кетуін тежеп, нәтижелі нәтиже алуға мүмкіндік береді.

Тағы бір маңызды айырмашылық — қолданылып отырған препараттардың сапасы. Бұрынғы жылдары кей жағдайда арзанырақ, бірақ тиімділігі төмен химиялық қоспалар пайдаланылғаны жасырын емес еді. Ал қазір тек халықаралық стандарттарға сай, адам мен жануар денсаулығына қауіпсіздігі тексерілген, сертификатталған құралдар ғана қолданылып жатыр. Бұл тұрғындардың сенімін арттырып, дератизацияға деген көзқарасты өзгертті.

Сондай-ақ қазіргі кезде ақпараттық-түсіндіру жұмыстарына ерекше көңіл бөлінуде. Бұрын мұндай шаралар басталғанда халыққа тек қысқа хабарландыру жасалатын, кейде тұрғындар қай жерде және қашан химиялық өңдеу жүріп жатқанынан бейхабар қалатын. Соның салдарынан сақтық шаралары толық сақталмай, тұрмыстық қауіпсіздік деңгейі төмендейтін. Биылғы науқан аясында қала әкімдігі әлеуметтік желілер, БАҚ және арнайы хабарландыру парақшалары арқылы тұрғындарды алдын ала ескертіп, нақты нұсқаулықтар беруде. Мұның өзі қала халқының белсенді түрде атсалысуына ықпал етіп отыр.

Кеміргіштерге қарсы күрес — тек бір реттік шара емес, бұл қала өміріндегі тұрақты процесс болуы тиіс. Себебі зиянкестер жылдам көбейіп, қолайлы орта тапқан жағдайда аз уақыт ішінде қайтадан таралып кетеді. Осы себепті 20 тамызда басталған екінші кезең алғашқы кезеңнің жалғасы болып саналады. Бірінші кезең көктемде өткізілген, сол кезде де қала аумағының бірқатар бөліктері қамтылған еді. Енді күзгі кезеңде бұл жұмыстар жүйелі түрде жалғасып, жыл соңына дейін қаладағы эпидемиологиялық ахуалды тұрақты деңгейде ұстауға мүмкіндік береді.

Салыстырып қарасақ, өткен жылдары мұндай дератизациялық жұмыстар кейде уақытылы жүргізілмей, кідірістер болған. Бұл кемшіліктердің салдары белгілі бір мөлшерде тұрғындардың тұрмыс сапасына әсер етті. Ал қазіргі уақытта жұмыстар нақты жоспар бойынша, мерзімінде әрі кең көлемде жүргізілуде. Бұған қоса, қоғам тарапынан да қолдау бар. Көптеген тұрғындар өз аумағында тазалықты сақтауға, қоқыс жәшіктерін уақытылы пайдалануға және жертөлелерді қараусыз қалдырмауға мән беруде.

20 тамызда басталған бұл дератизациялық кезең Шымкент қаласының санитарлық тазалығы мен тұрғындардың денсаулығын қорғауға бағытталған маңызды шара болып табылады. Ол тек зиянкестерді жоюмен ғана шектелмейді, сонымен қатар халыққа экологиялық мәдениетті сіңіруге, жеке жауапкершілікті арттыруға ықпал етеді. Бұл тұрғыдан алғанда қазіргі жұмыстар бұрынғыдан әлдеқайда тиімді, әрі нәтижелі болатынына сенім мол.

Қорытындылай келе, Шымкент қаласындағы дератизациялық жұмыстардың екінші кезеңі — тек санитарлық шара ғана емес, қоғамдағы мәдени өзгерістердің де көрінісі. Өткен жылдармен салыстырғанда бұл шаралардың ауқымы кеңейіп, сапасы артты. Ең бастысы, тұрғындар да өз үлестерін қосып, тазалықты сақтау ісінде белсенділік танытуда. Бұл біріккен күш-жігердің нәтижесінде қала болашағы таза, қауіпсіз әрі жайлы болмақ.