20 тамыз күні Шымкент қаласында «Таза Қазақстан» республикалық экологиялық акциясы аясында Әл-Фараби ауданында кезекті сенбілік өтті. Бастамашы аудан әкімінің аппараты болса, шараның өзіне аудан әкімдігінің қызметкерлері, «Әл-Фараби» мемлекеттік коммуналдық кәсіпорнының мамандары және белсенді тұрғындар қатысты.

Іс-шараның мақсаты қарапайым, бірақ өте маңызды: қалада жайлы және қауіпсіз өмір сүру ортасын құру, экологиялық мәдениет деңгейін көтеру және бірлескен күш-жігер арқылы қоршаған кеңістікті қалай өзгертуге болатынын көрсету.

Жұмыстың нәтижесінде 70-тен астам адам көшелерді, аулаларды, қоғамдық аумақтарды тазалауға шықты. Қалдықтарды жинау және шығару үшін төрт бірлік мамандандырылған техника жұмылдырылды. Олар бірігіп ауданда жиналып қалған алты тоннаға жуық қоқысты жинап, шығарып үлгерді.

Әл-Фараби ауданы қала құрылымында ерекше орын алады: мұнда тек тұрғын үйлер ғана емес, сонымен қатар маңызды мәдени, іскерлік және білім ошақтары орналасқан. Халықтың жоғары тығыздығы мен белсенді қала өмірі ауданның санитарлық жағдайы мәселесін ерекше өзекті етеді. Сондықтан да тұрақты сенбіліктер абаттандыру жүйесінің бір бөлігіне айналды.

Өткен жылдармен салыстырғанда бірнеше оң өзгерістерді атап өтуге болады. Осыдан бірнеше жыл бұрын мұндай шараларға қатысу негізінен шенеуніктер мен коммуналдық қызметтермен шектелетін. Тұрғындар, әдетте, сенбілікті тек қана қалалық құрылымдардың міндеті деп есептеп, шетте қалды. Алайда, соңғы жылдары жағдай өзгерді: жастар, студенттер, алаңдаушы азаматтар іс-шараларға көбірек қосылуда. Бұл жолы аула комитеттерінің өкілдері де тазалыққа шығып, өзін-өзі ұйымдастырудың жақсы үлгісіне айналғанын байқауға болады.

Сенбіліктердің техникалық жарақтандырылуына ерекше назар аудару керек. Бұрын тазалау жұмыстары негізінен қолмен жүргізілсе, қазір аудан басшылығы арнайы техникалар: жүк тиегіштер, самосвалдар, қоқыс шығаратын техникаларды пайдалануда. Бұл бұрын бірнеше күнге созылатын қалдықтардың көлемін бірнеше сағат ішінде жоюға мүмкіндік береді.

Қазіргі науқанды өткен жылдардағы ұқсас оқиғалармен салыстыра отырып, ұйымдастырушылық эволюция да байқалады деп айта аламыз. Мәселен, 2021 жылы көктемгі науқан аясында дәл осы ауданда 3 тоннаға жуық қоқыс шығаруға мүмкіндік туды. Содан кейін оқиға символдық болды: мәселеге назар аударуға көбірек назар аударылды. Биылғы жылы жұмыс жүйелі сипат алды: әр сенбілікте нақты жоспар құрылып, нәтиже нақты көрсеткіштермен өлшенеді.

Сондай-ақ, мұндай әрекеттердің енді оқшауланбауы маңызды. Енді олар апта сайын өткізіліп, енді бір реттік науқан ретінде емес, қала өмірінің бір бөлігі ретінде қабылданады. Бұл тұрғындардың көзқарасын да өзгертеді: олар тазалық тек коммуналдық қызметтерге ғана емес, сонымен қатар әрбір адамға байланысты екенін түсіне бастайды.

Ұйымдастырушылар мұндай сенбіліктердің жүйелі түрде өткізілуі экологиялық мәдениетті дамытуға септігін тигізетінін айтады. Өйткені, оларға қатысу қоқысты тазалау ғана емес, қалаға деген құрметті көзқарасты тәрбиелеу болып табылады. Адам көшені өз қолымен тазалағанда, оның қайтадан қағаз немесе бөтелкені дұрыс емес жерге тастағысы келмеуі екіталай.

Әсіресе, жастардың қатысуы маңызды. Әл-Фараби ауданында мұндай шараларға көптеген студенттер мен мектеп оқушылары өз еріктерімен келеді. Олар үшін бұл жақсартуға үлес қосу ғана емес, ортақ іске өздерінің қатысуын сезіну мүмкіндігі. Бұрынғы жылдары мұндай араласу жоқтың қасы: барлығы ресми құрылымдармен шектелетін.

Тағы бір қыры – жергілікті кәсіпкерлердің қолдауы. Кейбір кәсіпкерлер құрал-жабдықтармен, инвентарлармен көмектеседі, тіпті қатысушыларды ауыз су мен қолғаппен қамтамасыз етеді. 2025 жылы бұл тәжірибе кеңірек таралуда, бұл бизнестің әлеуметтік жауапкершілігінің артқанын көрсетеді.

Мұндай шаралар санитарлық тазалық тұрғысынан ғана емес, қоғамды біріктіретін жол ретінде де маңызды. Шенеуніктермен, коммуналдық қызметшілермен иық тірестіре еңбек етіп жүрген аудан тұрғындары бір мақсат – қаланы таза, жайлы ету екенін түсінеді. Бұл билік пен халықтың арасын қысқартады, сенім мен бірлік сезімін тудырады.

Әрине, барлық экологиялық мәселелерді шешу үшін бір сенбілік жеткіліксіз. Бірақ оқиғалардың жүйелілігі мен жүйелілігі стихиялық қоқыстардың санын бірте-бірте азайтуға, қоқыстарды уақытында жоюға және ең бастысы - оның пайда болуына жол бермеуге мүмкіндік береді. Өйткені, тазалық – тазалықтың нәтижесі ғана емес, әр адамның әдеті.

20 тамызда Әл-Фараби ауданында өткен сенбілік барлық тарап: үкімет, коммуналдық қызмет, тұрғындар және бизнес өкілдері атсалысса, өзгерістер мүмкін болатынының тағы бір дәлелі болды. Өткен жылдармен салыстырғанда ілгерілеушілік байқалады: іс-шаралар кеңінен таралып, ұйымдасқан және нәтижелі бола түсуде.

Таза қала – көркейту ғана емес, мәдениеттің де көрсеткіші. Ал мәдениет жауапкершіліктен басталады. Ал бұрын экологиялық науқандар формальдылық ретінде қабылданса, қазір олар Шымкенттің болашағына ортақ қамқорлықтың символына айналып барады.