2025 жылдың 20 тамызында «Таза Қазақстан» республикалық жобасы аясында Шымкентте ауқымды экологиялық акция өтті. Шараны қала билігінің қолдауымен «Жастар ресурстық орталығы» коммуналдық мемлекеттік мекемесі ұйымдастырды. Бұл жолы көпқабатты үйлер орналасқан Түркістан көшесіне назар аударылды. Акция «Таза ел» ҚМУ қызметкерлері мен қаланың белсенді жастарын, ортақ істен қалыс қалмаған аудан тұрғындарын біріктірді. Нәтижесінде қолмен және арнайы техниканың көмегімен жиналған 1 тоннаға жуық тұрмыстық қалдықтар аумақтан шығарылды.

Тамыз науқанының ерекшелігі – жастарды тартуға баса мән берілді. Егер бұрын мұндай іс-шараларды негізінен коммуналдық және коммуналдық қызметтер атқарса, қазір ұйымдастырушыларға студенттер, жоғары сынып оқушылары және волонтерлік бірлестіктер көбірек тартылуда. Бұл бірден екі мәселені шешуге мүмкіндік береді: қаланы қоқыстан тазарту және өскелең ұрпақтың экологиялық санасын қалыптастыру.

Акцияға қатысушылар таң сәріден жұмыстарын бастады. Көпқабатты үйлердің аулаларында, жаяу жүргіншілер жолында және жасыл аумақтарда белсенді тазалау жұмыстары жүргізілді. Жас еріктілер пластик, қағаз және тұрмыстық қалдықтарды арнайы қаптарға жинап, коммуналдық қызметшілер көліктерге тиеп, техника қалдықтарды полигонға апарды. Түркістан көшесінің тұрғындарының көпшілігі мұндай акциялар қаланың тазалығын ғана емес, өмір сүруге де қолайлы ететінін атап өтті.

2025 жылғы оқиғаны өткен жылдармен салыстыратын болсақ, айқын динамикаға ие боламыз. Мысалы, 2023 жылы осы көшеде де осындай шара өткен болатын, бірақ кейін оған негізінен коммуналдық қызметтер қатысты. Алынған қоқыс көлемі 300-400 келіден аспады. 2024 жылы университеттер мен колледждердің студенттері іс-шараға алғаш рет белсенді түрде қатысты, соның арқасында 600 келіге жуық қалдық жинауға мүмкіндік туды. Бірақ дәл 2025 жылы нәтиже ең әсерлі болды - бір тоннаға жуық қоқыс, ең бастысы, процеске тартылған жастардың саны айтарлықтай өсті.

Осылайша, Шымкентте экологиялық қозғалыс қарқын алып келеді деп айта аламыз. Бұрынғы жылдары мұндай шаралар бір реттік сенбілік ретінде қабылданса, қазір тәрбие жұмысының элементтері бар тұрақты бастамаларға айналып отыр. Еріктілер қоқыстарды тазалап қана қоймай, тұрғындармен тілдесіп, табиғатты аялаудың маңыздылығын түсіндіріп, қоқысты бөлек жинау туралы әңгімеледі.

20 тамызда өткендей экологиялық науқандардың кең әлеуметтік әсері бар. Олар қала тұрғындарының өз ауласына, көшесіне, маңайына қамқорлық жасау әдетін қалыптастыруға көмектеседі. Жастар үшін бұл да азаматтық жауапкершілік мектебі. Жастар топта жұмыс істеуге үйренеді, өз жұмысының нәтижесін көреді және олардың күш-жігері қоршаған ортаның жағдайына тікелей әсер ететінін түсінеді. Болашақта қаланың, еліміздің экологиялық саясатын қалыптастыратындар солар болмақ.

Бір айта кетерлігі, қала билігі қоршаған ортаны қорғау мәселесіне көбірек көңіл бөліп келеді. Соңғы жылдары сенбіліктер апта сайын өткізіліп, оған тек коммуналдық қызметтер ғана емес, түрлі басқармалардың, оқу орындарының, қоғамдық ұйымдар мен бизнес құрылымдарының өкілдері де қатысады. Мұндай үйлестіру айтарлықтай нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді.

Қазіргі оқиғаларды өткен оқиғалармен салыстыра отырып, тағы бір маңызды аспект – халықтың мұндай әрекеттерге деген көзқарасын байқауға болады. Бірнеше жыл бұрын тұрғындардың қатысуы аз болса, қазір адамдардың еріктілермен бірге аулаға қалай шығатынын, аумақты тазалауға көмектесетінін, қоқыстарды қалай дұрыс сұрыптау керектігін сұрайтынын көбірек көруге болады. Бұл қоғамда экологиялық мәдениеттің артқанын көрсетеді.

20 тамызда іс-шара жақсы көңіл-күймен аяқталды. Жастар алған әсерлерімен бөлісіп, фото және бейнероликтерін әлеуметтік желілерде жариялап, басқа да қала тұрғындарын бастамаға қосылуға шақырды. Осылайша, сенбілік аумақты іс жүзінде тазарту ғана емес, сонымен қатар цифрлық кеңістікте экологиялық идеялар таралатын ақпараттық науқанға айналды.

Жүргізіліп жатқан жұмыстардың ауқымдылығы мен жастардың тартылуы мұндай іс-шаралар Шымкентте қала өмірінің маңызды элементіне айналуда деуге негіз береді. Олар жаңа мәдениетті – тазалық, жауапкершілік және қоршаған ортаны құрметтеу мәдениетін қалыптастыруға көмектеседі. Ал 2023 жылы нәтиже жиналған қоқыс килограммымен өлшенсе, ендігі басты жетістік деп қала тұрғындарының, әсіресе жастардың экологиялық сауаттылығының артуы деуге болады.

2025 жылдың 20 тамызы Шымкентте экологиялық жауапты қоғамды қалыптастыру жолындағы тағы бір маңызды кезең болды. Сенбілік бір күндік бірлескен жұмыстың өзі тұтас бір ауданның келбетін өзгертіп, одан әрі оң өзгерістерге қуатты серпін беретінін дәлелдеді. Қатысушылар мұндай бастамалардың жалғасын тауып, тартылған тұрғындар санының одан әрі арта түсетініне сенімді.