2025 жылғы 20 тамызда Шымкент қаласында «Таза Қазақстан» бағдарламасы аясында кезекті жалпы қалалық тазалық күні ұйымдастырылды. Бұл шара қаланың бірнеше ауданын қамтып, тұрғындардың, еріктілердің және мемлекеттік қызметкерлердің қатысуымен өтті. Мұндай бастамалар Шымкент тұрғындарының қоршаған ортаға деген жауапкершілігін арттырып қана қоймай, қаланың экологиялық мәдениетін нығайтуға айрықша ықпал етеді.

Атап айтқанда, Қаратау ауданының Нұртас шағынауданында орналасқан Кеңжарық пен Құлагер көшелерінің қиылысында сенбілік өтті. Бұл аймақта тазалық жұмыстарына 30-ға жуық адам тартылып, арнайы 6 техника жұмылдырылды. Қатысушылар аумақты тұрмыстық қалдықтардан тазартып, жиналған қоқысты арнайы орындарға жеткізді. Нәтижесінде шағынаудан тұрғындары үшін қолайлы, таза әрі жайлы орта қалыптастыруға қадам жасалды.

Қаратау ауданы әкім аппаратының бас маманы Әлібек Қалдыбеков шараның маңызын айта келе: «Таза Қазақстан» акциясы – тек қоқыс жинау шарасы емес. Бұл – тұрғындарға, әсіресе жастарға экологиялық тәрбие берудің, табиғатқа жанашырлық танытудың жолы. Осындай сенбіліктер қала тазалығына ортақ жауапкершілікті арттырады және тұрақты өтіп тұруы тиіс», – деді.

Бұл сенбілікке қатысқан жастар да өз ойларын білдіріп, табиғатты қорғау әрбір азаматтың парызы екенін атап өтті. Олардың айтуынша, осындай ортақ іс-шаралар тұрғындарды біріктіріп, ауызбіршілік пен ынтымақтастықты күшейтеді. Шынында да, біріккен күштің нәтижесінде қала көшелері көркейіп, тұрғындардың көңіл-күйіне жағымды әсер берді.

«Таза Қазақстан» республикалық бағдарламасы бірнеше жылдан бері жүзеге асырылып келеді. Оның басты мақсаты – қоршаған ортаны қорғау, табиғатты сақтау, қоғамда тазалық мәдениетін орнықтыру. Шымкент қаласында мұндай сенбіліктер жүйелі түрде өтіп тұрады. Соңғы жылдары қала тұрғындарының белсенділігі артып, сенбіліктерге қатысу деңгейі де жоғарылаған.

Мәселен, өткен жылы дәл осы бағдарлама аясында Абай және Еңбекші аудандарында кең көлемді тазалық жұмыстары жүргізілген болатын. Ол кезде сенбілікке мыңнан астам адам қатысып, ондаған тонна қоқыс шығарылды. Ал 2023 жылы «Таза Қазақстан» акциясы көктем мезгілінде ұйымдастырылып, қала аумағындағы өзен арналары мен саябақтар тазартылды. Бұл шараның нәтижесінде Шымкенттің жасыл аймақтары тұрғындар үшін демалысқа ыңғайлы әрі таза орынға айналды.

Одан да ертерек кезеңдерге көз жүгіртсек, 2019 жылы алғаш рет «Таза Қазақстан» республикалық экологиялық акциясы қолға алынған еді. Сол кезде еліміздің барлық өңірінде бір мезетте ауқымды сенбіліктер ұйымдастырылып, экологиялық мәдениетті қалыптастыру жолында үлкен қадам жасалды. Ал 2020 жылы пандемияға байланысты мұндай шаралар шектеулі түрде өткізілгенімен, тұрғындар тазалыққа деген жауапкершілігін жоғалтпай, өз аумақтарында шағын сенбіліктер ұйымдастырды.

Биылғы ерекшелік – сенбіліктің нақты шағынаудандарда ұйымдастырылып, тұрғындармен тікелей байланыста өтуі. Бұл тәсіл адамдарды өз тұрғылықты жерінің тазалығына тікелей жауапты екенін сезіндіреді. Қаратау ауданындағы акция осының айқын дәлелі болды. Қатысушылар тек қоқыс жинаумен шектелмей, жас көшеттерді қорғау, гүлзарларды тазалау сияқты жұмыстарды да атқарды.

Тағы бір маңызды тұсы – сенбілікке мемлекеттік қызметкерлердің де белсене қатысуы. Бұл қоғамға үлгі болып, «тазалық тек коммуналдық қызметтің жұмысы емес, барлығымыздың ортақ ісіміз» деген ойды қалыптастырады. Осындай қадамдар халық пен билік арасындағы сенімді нығайтуға да әсерін тигізеді.

Шымкент – халық саны миллионнан асқан ірі мегаполис. Мұндай қалада экология мәселесі күн тәртібінен түспейді. Ауаның ластануы, тұрмыстық қалдықтардың көбеюі, жасыл аймақтардың азаюы – осының бәрі тұрғындардың өмір сапасына тікелей ықпал етеді. Сондықтан қала әкімдігі мен қоғамдық ұйымдар «Таза Қазақстан» сияқты экологиялық бастамаларды жиі өткізуді жоспарлап отыр.

Бұрынғы тәжірибелерді еске алсақ, кең көлемді сенбіліктер әрдайым тұрғындардың ынтымағын арттырып, қала мәдениетін қалыптастыруда үлкен рөл ойнаған. Кеңес дәуірінде сенбіліктер еңбек мерекесі ретінде ұйымдастырылып, мектеп оқушылары мен жұмысшылардың қатысуымен өтетін. Бүгінде бұл дәстүр жаңа мазмұнға ие болып, экологиялық тәрбие құралына айналды.

20 тамызда өткен жалпы қалалық тазалық күні – осы дәстүрдің заманауи жалғасы. Ол қаланың көркін ашып қана қоймай, тұрғындарға табиғатты аялаудың, қоршаған ортаға жауапкершілікпен қараудың маңызын еске салды. Қатысушылардың айтуынша, мұндай шаралар тек сенбі күнгі еңбекпен шектелмеуі керек, күнделікті өмірде де тазалыққа мән беру – әр азаматтың міндеті.

Осылайша, Шымкентте өткен сенбілік «Таза Қазақстан» бағдарламасының қоғам үшін қаншалықты маңызды екенін тағы бір мәрте дәлелдеді. Ол экологиялық мәдениетті қалыптастырып қана қоймай, қоғамдық бірлікті күшейтті. Ал өткен жылдардағы тәжірибелермен салыстырғанда, биылғы шара өзінің ауқымдылығымен және жергілікті тұрғындардың белсенділігімен ерекшеленді.

Бұл оқиға Шымкент қаласының экологиялық даму тарихында айрықша орын алады. Ол болашақта да осындай шараларды жүйелі түрде өткізудің қажеттілігін айқын көрсетіп отыр.