Қазақстан Республикасы Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев 2025 жылғы 8 қыркүйектегі Жолдауында инфрақұрылымдық жобалардың ашықтығын қамтамасыз ету қажеттігін ерекше атап өткен болатын. Мемлекет басшысы билік құрылымдары цифрлық тәсілдерді кеңінен қолдануы тиіс екенін, бастамалардың ашық әрі тиімді жүзеге асырылуы маңызды екенін жеткізді.Осы тапсырмаларды орындау мақсатында Шымкент қаласы әкімдігі мен «Қазпошта» АҚ арасында «Ақылды қала» жобасын жүзеге асыру жөнінде меморандумға қол қойылды. Жоба аясында инфрақұрылымды бақылаудың орталықтандырылған жүйесін құру, дрондарды пайдалану, қауіпсіздік процестерін автоматтандыру, экологиялық ахуалды бақылау және төтенше жағдайлар кезінде жедел әрекет ету шаралары көзделген.Шымкент қаласында мемлекеттік қызмет сапасын арттыру бағытындағы жұмыстар да қарқынды жүзеге асырылуда. «Мемлекеттік органның ұйымдастырушылық дамуы» көрсеткішінің «Ақпараттық технологияларды қолдану» бағыты 2022 жылы 46%-ды құраса, былтырғы жылы бұл көрсеткіш 85%-ға жетті. Ал «Ақылды қалалар» эталондық стандарты бойынша нәтижелер 2022 жылы 55%-дан 76%-ға дейін өскен. Бұл – қалада Smart city қағидаттарының тиімді түрде енгізіліп жатқанын айғақтайды.Білім беру саласында да жаңа технологиялар енгізілуде. Мәселен, №65 мектеп-гимназиясында Alaqan биометриялық жүйесі пилоттық режимде іске қосылып, 6 ай ішінде оқушылардың 99%-ы тіркелген. Жүйе мектепке кіру, шығу және тамақтану процесін автоматтандырды. Бұл бастама оқушыларды тегін ыстық тамақпен қамтуға, бюджет қаржысын үнемдеуге нақты мүмкіндік берді.Экология саласында қоқыс алаңдарын цифрландыру жобасы жүзеге асырылды. Желтоқсан көшесіндегі №88 қоқыс алаңшасында бейнебақылау мен QR-код арқылы өтініш беру жүйесі енгізілген. Жарты жыл ішінде жүйе 52 мәрте алаңшаның толуын, 164 заңсыз автотұрақты және 1 өрт оқиғасын тіркеген. Бұл тұрғындардың белсенді қатысуын қамтамасыз ететін тиімді тәсілге айналып отыр.Медицина саласында да цифрлық жобалар қолға алынуда. №2 қалалық емханада «HR-process» бұлтты жүйесі пилоттық негізде енгізіліп, кадрлық құжат айналымы автоматтандырылды. 7 ай ішінде 403 қызметкер тіркеліп, жұмыс уақыты мен тәртібін бақылау жүйелі түрде жүзеге асуда.Сонымен қатар, «Қуатжылуорталық-3» мекемесінде «Цифрлық комплаенс ассистент» жүйесі енгізілді. Бұл платформа сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін саралап, парасаттылық мәдениетін нығайтуға бағытталған. Нәтижесінде 63 тәуекел айқындалып, 84 ұсыныс әзірленген, олардың бірқатары іс жүзінде жүзеге асырылды.Жалпы, Шымкентте цифрландыру бастамалары мемлекеттік басқару жүйесін жаңа деңгейге көтеріп, тұрғындар үшін қолайлы әрі қауіпсіз өмір сүру ортасын қалыптастыруға ықпал етуде.

Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев 2025 жылғы 8 қыркүйектегі Жолдауында азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету және ішкі нарықтың импортқа тәуелділігін азайту Үкіметтің стратегиялық міндеті екенін атап өтті. Осы бағыттағы ірі жобалардың бірі ретінде Шымкент қаласында «Бозарық» индустриялық аймағында жылыжай кешенінің құрылысы жүзеге асырылуда.Жобаны Түркиялық «Alarko Holding» компаниясы іске асыруда. Инвестициялық құны 650 миллион АҚШ долларын құрайтын, жалпы аумағы 650 гектарлық кешен қызанақ өсіруге бағытталған. Жоба толық қуатына шыққанда жылына 155 мың тонна өнім өндірілмек.Жылыжай кешенінің бірінші кезеңі пайдалануға берілгеннен кейін шамамен 2 мыңға жуық жұмыс орны ашылады, ал толық іске қосылғанда 5 мыңға дейін адам жұмыспен қамтылатын болады. Өндірілген өнімдер ең алдымен қала тұрғындарын қамтамасыз етуге бағытталады, сонымен бірге еліміздің басқа өңірлеріне және шетел нарығына да жөнелтіледі.Шымкент қаласының әкімі Мемлекет басшысының инвестиция тарту, сондай-ақ өсімдік шаруашылығында суды үнемдейтін заманауи технологияларды енгізу жөніндегі тапсырмаларын орындауда аталған жобаның маңызы зор екенін атап өтті. Әкімдік тарапынан ірі инвестициялық жобаларды жүзеге асырып жатқан инвесторларға жан-жақты қолдау көрсетілуде.Компания құрылыс мерзімін қысқарту мақсатында Шымкент қаласында жылыжай салуға арналған конструкциялар шығаратын зауыт ашуды көздеп отыр. Сонымен қатар, жоба аясында халықаралық стандарттарға сай ауыл шаруашылығы мамандарын даярлайтын мамандандырылған академия құру жоспарланған.Ауқымды жоба азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, ауыл шаруашылығының тұрақты дамуына, бағаның тұрақталуына және жаңа өндірістер мен жұмыс орындарының ашылуына ықпал ететін болады.

Қазақстан Республикасы Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2025 жылғы 8 қыркүйектегі Жолдауында:«Экономиканы жан-жақты жаңғырту жұмыстары адам капиталын дамытуға қатысты жаңа міндеттер жүктейді» – деп атап өтілді.Осы тапсырмаларды жүзеге асыру мақсатында Шымкент қаласында инвестиция тарту көлемі жыл сайын артып келеді. Тек биылдың қаңтар–сәуір айларының өзінде қалаға 233 млрд теңге инвестиция тартылып, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 54 пайызға жоғары көрсеткіш болды. Ел Үкіметінің жоспарына сәйкес, 2025 жылдың соңына дейін Шымкентке 1 триллион 54 млрд теңге инвестиция тарту көзделген.Қала экономикасын әртараптандыру үшін өңдеу өнеркәсібін дамытуға басымдық берілуде. 2025–2029 жылдары бұл салада 112 жаңа кәсіпорын іске қосылады деп жоспарланған. Жобаларға тартылатын инвестиция көлемі – 406 млрд теңге, ал ашылатын жаңа жұмыс орындарының саны – 8,5 мыңнан асады.Аталған жоспардың алғашқы кезеңі орындалып та үлгерді. Мәселен, биылдың өзінде өңдеу өнеркәсібінде жалпы құны 73 млрд теңгені құрайтын 22 кәсіпорын ашылмақ. Оның ішінде алюминий қаптамасын өндіретін «QazAlPack» ЖШС зауыты наурыз айында іске қосылып, өндіріс әлеуетін арттыруға ықпал етті. Нәтижесінде өнеркәсіп өнімінің көлемі 50 млрд теңгеге ұлғайып, экспорт көлемі 18 млн АҚШ долларына жетпек.Инвесторларға қолайлы жағдай жасау – қала әкімдігінің басты басымдықтарының бірі. Өнеркәсіп алаңдарында инфрақұрылымы дайын жер телімдері ұсынылып, коммуналдық қызметтер төмендетілген тарифпен көрсетіледі. Арнайы экономикалық аймаққа қатысушылар үшін салық жеңілдіктері қарастырылған.Қазіргі уақытта Шымкентте жалпы көлемі 1 276 гектарды қамтитын 7 индустриалдық аймақ жұмыс істейді. Оның ішінде «Жұлдыз» (306 гектар) және «Бозарық» (132 гектар) индустриалды аймақтары 2024 жылы іске қосылған болатын. Бүгінгі таңда бұл аймақтарда жалпы құны 338 млрд теңгені құрайтын 305 инвестициялық жоба жүзеге асырылып, 9 мыңнан астам тұрақты жұмыс орны ашылды.Инвестициялық саясаттың ашықтығын қамтамасыз ету үшін 2025 жылғы 24 қаңтардағы №248 қаулымен «Shymkent Invest – Front office» орталығы құрылды. Оның негізгі міндеттері – қаланың инвестициялық тартымдылығын арттыру, талдамалық зерттеулер жүргізу, инвесторларға сүйемелдеу қызметін көрсету және «бір терезе» қағидаты бойынша жұмыс істеу.Мегаполисте жүзеге асырылып жатқан бұл шаралар Шымкенттің өндірістік әлеуетін күшейтіп, экономиканы жаңа деңгейге көтеріп қана қоймай, тұрғындардың әл-ауқатын арттыруға да серпін беруде.#Президентжолдауы2025

2025 жылдың 23 тамызында Шымкент тұрғындарының өмір сүру сапасына, қоршаған ортаға және қала жерін ұтымды пайдалануға тікелей әсер ететін мәселені тағы да көтерді. Бұл күні қаланың бірнеше ауданында құрылыс қалдықтарын контейнерлер мен бос жерлерге рұқсатсыз төгу фактілері тіркелді. Рейд қорытындысы бойынша қала басшылығы заң бұзушылықтарды жою және кінәлілерді жауапкершілікке тарту шараларын қолға алды. Құрылыс қалдықтарының тұрмыстық қалдықтардан айырмашылығы ауыр, көлемді, көбінесе улы материалдардан: бетон блоктары, кірпіштер, гипсокартон, металл сынықтары, ағаштан тұрады. Белгіленген жерлерде сақталмаса, қаланың көркін бұзып қана қоймай, қоршаған ортаға нақты қауіп төндіреді. Жаңбыр мен желдің әсерінен мұндай қалдықтар ыдырап, топырақ пен ауаға зиянды заттарды бөліп, жақын маңдағы аумақтарды ластайды. Сонымен қатар, заңсыз қоқыс үйінділері, сайып келгенде, абаттандыру немесе қоғамдық нысандар салу үшін пайдаланылуы мүмкін айтарлықтай жер учаскелерін алып жатыр. Заң бойынша құрылыс және ірі көлемдегі қалдықтар арнайы полигондарға тасымалдануы тиіс. Шымкентте мұндай учаскелер бар, қаланың барлық аудандарына таратылған және құрылыс компаниялары мен жеке тұлғаларға қолжетімді. Дегенмен, тәжірибе көрсеткендей, кейбір мердігерлер мен жеке тұлғалар бұл талаптарды елемейді, тасымалдау және кәдеге жарату шығындарын үнемдеуді жөн көреді. Бұл заңсыз үйінділердің пайда болуына әкеліп соғады, оларды жою коммуналдық қызметтердің мойнына, сайып келгенде, қала бюджетіне түседі. 23 тамызда жерге орналастыру басқармасының қызметкерлері табиғатты қорғау инспекторларымен бірге бірнеше жерде тексеру жұмыстарын жүргізді. Құрылыс қалдықтарын заңсыз тастау тіркелді. Тәртіп бұзушыларға әкімшілік жазалар, оның ішінде хаттамалар, айыппұлдар, кейбір жағдайларда жерге келтірілген залалды өндіру бойынша өндірістер қарастырылды. Қала билігі қоршаған ортаға ғана емес, жер ресурстарын үнемді пайдалануға да зиянын тигізетін мұндай әрекеттер алдағы уақытта тоқтатылатынын баса айтты. Қалдықтар басып алған жерлер тиімді шаруашылық пайдаланудан шығарылады, ал оны қалпына келтіру қомақты инвестицияны қажет етеді. Өткен жылғы бастамалармен салыстыру ерекше назар аударуға тұрарлық. 2024 жылдың 22 тамызында Шымкентте мыңдаған қала тұрғындарын қамтыған ауқымды экологиялық науқан өтті. Ол кезде ерікті түрде қатысуға, қоршаған ортаны қорғауға тәрбиелеуге және ластану мәселесіне назар аударуға баса назар аударылды. Қаланың әр ауданында сенбілік, көгалдандыру, қоқыс шығару шаралары өтті. Науқан көпшіліктің қолдауына ие болды, оның басты нәтижесі – жұртшылықты бірлескен күш-жігерге тарту болды. Алайда қазіргі көзқарас басқаша. Бір жыл бұрын алдын алу және түсіндіру жұмыстары басты назарда болса, 2025 жылдың 23 тамызында заң бұзушыларға нақты шаралар қолдану басты мақсат болды. Бұл хабардарлықты арттыру және ақпараттық науқаннан кейін нақты санкциялар болатын жұмсақ шаралардан қатаң шараларға қисынды ауысуды көрсетеді. Бұл қала билігінің ұтымды шешімі: экологиялық сауаттылықты құқық қорғау органдарымен ұштастыру керек, әйтпесе заңсыз қоқыс орындары пайда болады. Шымкентте құрылыс пен абаттандыру мәселесі бүгінде ерекше өзекті екенін түсіну маңызды. Қала қарқынды дамып келеді, жаңа тұрғын үй кешендері, жолдар, әлеуметтік нысандар бой көтеруде. Мұның бәрі сөзсіз үлкен көлемдегі құрылыс қалдықтарын тудырады. Бұл қалдықтарды дұрыс өңдеу – жерге және қоршаған ортаға деген өркениетті қатынастың көрсеткіші. Сондықтан 23 тамызда қабылданған шараларды бұл салада жүйелі бақылау орнатуға жасалған қадам деп бағалауға болады. Қала билігі мегаполистегі жер шектеулі және құнды ресурс екенін бірнеше рет мәлімдеді. Әрбір жер учаскесін тиімді пайдалану керек: тұрғын үй, саябақтар, әлеуметтік инфрақұрылым. Ол құрылыс қоқыстарына толы болса, бұл қала мен оның тұрғындары үшін тікелей шығынды білдіреді. Жерді ұтымды пайдалану, бұл жағдайда оның тозуын болдырмау және проблемалық аумақтарды пайдалануға қайтару деген сөз. Сондай-ақ шара аясында халыққа түсіндіру жұмыстары жүргізілді. Тұрғындарға құрылыс қалдықтарын кәдімгі контейнерлерге тастауға тыйым салынғаны ескертілді. Бұл үшін арнайы полигондар мен жинау орындары бар. Бұдан басқа, тұрғындарды қалдықтарды заңсыз көмуге емес, арнайы белгіленген орындарға тастауға ынталандыру үшін құрылыс қалдықтарын жинаудың ақылы жүйесін кеңейту мүмкіндігі талқылануда. 23 тамыздағы бастама экология мен жер қатынастарының өзара тығыз байланысты екенін көрсетті. Жерді ұтымды пайдаланбай қоршаған ортаны қорғау мүмкін емес, ал қала кеңістігіндегі тәртіп әрбір тұрғынның жауапкершілігінсіз қамтамасыз етілмейді. Өткен жылы Шымкентте хабардарлықты арттыруға көңіл бөлінді; биыл жазалау шараларының уақыты келді. Бұл екі тәсілдің бірі нәтиже беруі керек: таза қала, қоқыссыз аумақтар және ортақ үй – Шымкентке құрметпен қарау. Осылайша, шара кезекті науқан емес, қалдықтарды басқарудың жаңа мәдениетін дамытудағы маңызды қадам болды. Шымкент заңсыз полигондардан жерді ұтымды пайдалануға, жауапсыздықтан тәртіп пен заңдылыққа көшуге дайын екенін көрсетті.

23 тамыз 2025 жылы Шымкент қаласында маңызды экологиялық мәселе назарға алынды. Қаланың бірнеше аумағында құрылыс қалдықтарын бей-берекет тастау фактілері анықталып, осыған байланысты тиісті шаралар қолданылды. Бұл оқиға қала тұрғындарына қоршаған ортаны қорғаудың қаншалықты өзекті екенін тағы бір мәрте көрсетті.Құрылыс қалдықтары – қала экологиясына ең көп зиян тигізетін факторлардың бірі. Егер тұрмыстық қоқыс жүйелі түрде жиналып, арнайы қоқыс алаңдары арқылы шығарылады десек, ірі көлемді қалдықтар, әсіресе құрылыс пен жөндеу жұмыстары кезінде пайда болатын қалдықтар бөлек қарауды қажет етеді. Заң бойынша мұндай қалдықтар тек арнайы полигондарға жеткізілуі тиіс. Алайда кейбір мердігерлер немесе жеке тұлғалар бұл талапты елемей, қолайлы жерлерге, көпқабатты үйлердің жанындағы қоқыс алаңшаларына, тіпті бос жатқан учаскелерге төгіп кетеді. Бұл тек қана санитарлық талаптарды бұзып қоймайды, сондай-ақ топыраққа, жерге және экожүйеге орасан зиян келтіреді.23 тамызда болған жағдай да осыған дәлел болды. Қала әкімдігі мен экологиялық бақылау органдары бірлесіп жүргізген рейд барысында құрылыс қалдықтарының заңсыз төгілу фактілері тіркелді. Тиісті мекемелер кінәлі тұлғаларды анықтап, заң аясында жауапкершілікке тарту шараларын қолға алды. Мамандардың айтуынша, мұндай әрекеттерге тек айыппұл ғана емес, қажет болған жағдайда әкімшілік жауапкершілік те қарастырылған. Бұл ретте, жергілікті билік тұрғындар мен кәсіпкерлерге құрылыс қалдықтарын арнайы рұқсат етілген орындарға ғана шығаруды қатаң ескертті.Қаланың тазалығы тек әкімдікке немесе коммуналдық мекемелерге ғана емес, барша тұрғындарға байланысты. Әсіресе мегаполис мәртебесіне ие Шымкент секілді ірі қалада қалдықтарды дұрыс басқару – урбанизацияның негізгі шарттарының бірі. Егер бұл талап орындалмаса, біріншіден, қала тұрғындарының тұрмыс сапасы төмендейді, екіншіден, ұзақ мерзімді перспективада экологиялық қауіп артады.Айта кетерлігі, Шымкентте мұндай экологиялық бастамалар мен тазалыққа қатысты шаралар дәстүрлі түрде өткізіліп келеді. Өткен жылы 22 тамызда да қалада «Таза қала – ортақ игілік» атты ауқымды экологиялық акция ұйымдастырылған болатын. Ол кезде тұрғындар мен түрлі мекемелердің қызметкерлері бірігіп, қаланың бірнеше ауданында қоқыс жинау, көгалдандыру және санитарлық тазарту жұмыстарын жүргізген. Бұл шара қоғамда үлкен қолдау тапқан еді. Сол акцияның басты ерекшелігі – тұрғындардың белсенді қатысуы болды. Жүздеген еріктілер мен қала тұрғындары өз еркімен сенбілікке шығып, ортақ іске үлес қосты.Ал биылғы шара нақтырақ, құқықтық тұрғыда қатаң бақылаумен ерекшеленді. Егер өткен жылғы акция көбірек түсіндіру мен насихаттауға бағытталса, 2025 жылғы 23 тамыздағы іс-шара нақты заң бұзушылықтарды анықтап, кінәлілерге шара қолданумен ерекшеленді. Бұл өз кезегінде экологиялық мәдениетті қалыптастырудың жаңа деңгейіне шыққанымызды көрсетеді. Енді тек түсіндіру ғана емес, заң талаптарын қатаң сақтау қажеттілігі басты назарға қойылып отыр.Қала әкімдігі мұндай шаралар алдағы уақытта жүйелі түрде жалғасатынын атап өтті. Экологиялық мәдениет қалыптастыру – бір күндік жұмыс емес, ол ұзақ мерзімді процесс. Осы орайда тұрғындарға да үлкен жауапкершілік жүктеледі. Әрбір адам өз қоқысын дұрыс шығарып, ірі көлемдегі қалдықтарды арнайы полигондарға өткізсе, қала экологиясына едәуір пайда тигізеді.Бүгінгі таңда Шымкент қаласында құрылыс қалдықтарын қабылдайтын бірнеше арнайы полигон жұмыс істейді. Олар қаланың әр ауданынан қолжетімді қашықтықта орналасқан. Алайда кейбір мердігерлер бұл полигондарға қалдық тасымалдау шығындарын азайту үшін заңсыз төгуді жөн көреді. Дегенмен, 23 тамыздағы шара көрсеткендей, мұндай әрекеттердің барлығы назардан тыс қалмайды.Мамандардың айтуынша, құрылыс қалдықтарын дұрыс басқармау тек санитарлық проблема ғана емес, сонымен бірге жер ресурстарын тиімді пайдалану мәселесіне де қатысты. Қоқыстың бей-берекет төгілуі топырақтың ластануына, жасыл аймақтардың азаюына және қаланың эстетикалық бейнесінің нашарлауына әкеледі. Сондықтан мұндай заңсыз әрекеттерді болдырмау – ең алдымен жерге және қоршаған ортаға деген құрметтің белгісі.Қорытындылай келе, 23 тамызда Шымкентте өткен шара – экологияға, қала тазалығына және тұрғындардың денсаулығына қатысты маңызды қадам болды. Бұл тек айыппұл салу немесе кінәлілерді анықтау ғана емес, сонымен қатар қоғамға берілген нақты белгі: әркім өз әрекеті үшін жауапты. Өткен жылғы сенбілік тұрғындардың ынтымақтастығын көрсетсе, биылғы шара заңдық қатаңдықты айқындады. Екеуі де бір мақсатқа – Шымкентті таза, жайлы әрі жасыл қалаға айналдыруға бағытталған.Қала тазалығы – тек коммуналдық қызметтің емес, барлығымыздың ортақ ісіміз. Сондықтан әр тұрғын өзінің іс-әрекетіне мұқият болса, ал билік бақылауды күшейтсе, Шымкенттің экологиялық жағдайы жылдан жылға жақсара беретіні сөзсіз.

2025 жылдың 22 тамызында Шымкентте өткен мұғалімдердің тамыз конференциясында жұртшылық пен мамандардың үлкен қызығушылығын тудырған жаңалықтар жарияланды. Қала әкімі Ғабит Сыздықбеков Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, Шымкенттегі Президент резиденциясын жаңа оқу жылынан бастап дарынды балаларға арналған заманауи үлгідегі жыл бойына жұмыс істейтін лагерьге айналдыратынын хабарлады. Бұл шешім тек білім беру үшін ғана емес, сонымен қатар дамушы мегаполис үшін барған сайын маңызды болып келе жатқан жер және мүлік ресурстарын тиімді басқару үшін де ерекше маңызға ие. Мұндай көлемдегі мүлікті білім беру мақсатына беру - жерге орналастыруға жаңа көзқарасты көрсететін ұтымды және салмақты шешім. Қалалар көбінесе үлкен мемлекеттік ғимараттар бастапқы мақсатын жоғалтып, жұмыссыз қалып, бюджетке салмақ түсіретін жағдайларға тап болады. Мұндай жағдайларда оларды қоғам игілігіне тиімді пайдаланудың жолдарын іздестіру маңызды. Президент резиденциясының мысалы символдық маңызы бар ғимаратты әлеуметтік пайдалы кеңістікке қалай өзгертуге болатынын көрсетеді. Бұл ғимарат енді еліміздің түкпір-түкпіріндегі дарынды оқушыларды тәрбиелеп, дамытатын орталыққа айналады. Жыл бойы жұмыс істеуге арналған лагерь олимпиада жеңімпаздарын, жас өнертапқыштарды, ғылымда, мәдениетте және өнерде ерекше көзге түскен студенттерді дайындап, демалысын қамтамасыз етеді. Мұнда жылына 2500-ге жуық бала білім алатын болады. Әр ауысым 50-60 қатысушыға есептелген, дарынды жасөспірімдердің дамуы мен өзара әрекеттесуі үшін барынша қолайлы жағдай жасалған. Студенттер заманауи аудиторияларға, спорт залдары мен мәдениет үйлеріне, кітапханаға, медициналық пунктке, жайлы жатақханаларға, абаттандырылған алаңдарға қол жеткізе алады. Нысан заманауи технологиямен жабдықталып, қауіпсіздік талаптарына толық сай болады. Осылайша, бұрын бірінші кезекте қоғамдық кеңістік қызметін атқарған ғимарат заман талабы мен жаңа ұрпақты тәрбиелеу міндеттеріне сай жаңа мақсатқа ие болмақ. Мемлекеттік меншікті ұтымды пайдалану бір мезгілде бірнеше мәселені шешуге мүмкіндік береді. Біріншіден, бюджет қаражатын үнемдейді: мұндай ауқымдағы жаңа білім беру орталығын салу қомақты инвестиция мен ұзақ уақытты қажет етеді. Екіншіден, «әрбір нысан қоғамға пайдасын тигізуі керек» деген қағиданың іс жүзінде дәлелденуі. Үшіншіден, бұл мемлекеттің жастарға деген ықыласын сөзбен ғана емес, нақты іспен де көрсететін символдық қадам. Мұндай мысалдар Қазақстанда бұрыннан да байқалған. Бірқатар өңірлерде пайдаланылмай тұрған әкімшілік ғимараттар мектептерге, балабақшаларға немесе қосымша білім беру орталықтарына айналдырылды. Бұл әлеуметтік инфрақұрылымды кеңейту кезінде шығындарды азайтуға мүмкіндік берді. Мұндай жобалар Шымкентте бұрын да жүзеге асырылып, бастапқы мақсатынан айырылған ғимараттар мәдениет және спорт нысандарына айналдырылған. Бірақ қазіргі бастама өзінің ауқымдылығы мен маңыздылығымен ерекше, өйткені ол енді білім мен интеллектуалды дамудың символына айналатын Президент резиденциясына қатысты. Бұл жаңалық биылғы жылы 2100-ден астам қатысушының басын қосқан мұғалімдердің тамыз конференциясында айтылды. Оған Қазақстан Республикасының Білім министрі Ғани Бейсембаев, жоғары оқу орындары мен колледждердің өкілдері, ардагер ұстаздар, мектеп директорлары, ата-аналар, қоғамдық кеңес мүшелері қатысты. «Ұстаз бол, ана бол» ұранымен өткен конференцияда алдағы оқу жылындағы міндеттер сөз болды. Талқылаудың негізгі бағыттары мұғалімдердің цифрлық сауаттылығын дамыту, заманауи технологияларды енгізу және әлеуметтік жауапты тұлғаларды дамыту болды. Қала әкімдігінің мәліметінше, Шымкентте 2025–2026 оқу жылы 397 мыңнан астам бала оқитын 1352 білім беру мекемесінде басталады. Бір ғана бірінші сыныпқа шамамен 28 000 оқушы барады деп күтілуде. Өсіп келе жатқан мегаполистің қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін алты білім беру нысаны, оның ішінде екі жаңа мектеп, үш кеңейту және бір жатақхана салынуда. Оқу жылы басталғанға дейін екі мектеп пен қосымша ғимарат пайдалануға беріледі. Сонымен қатар, он білім беру мекемесінің ғимараты күрделі жөндеуден өтуде. Осы орайда Президент Резиденциясын түрлендіру туралы шешім уақтылы және ойластырылған болып көрінеді. Өткен жылдармен салыстырғанда мүлік пен жерді ұтымды пайдалану жөніндегі осындай бастамалар қашанда нақты нәтиже бергені анық. Мәселен, осыдан бірнеше жыл бұрын Шымкентте және басқа да облыстарда кейбір тоқтап тұрған ғимараттар білім және мәдениет нысандарына берілді. Бұл үлкен қосымша инвестицияларсыз әлеуметтік мәселелерді тезірек шешуге мүмкіндік берді. Қазіргі бастаманың айырмашылығы – ол мемлекеттік маңызы бар нысанға қатысты, сондықтан ерекше символдық салмақ алады. Қала әкімі Ғабит Сыздықбеков бұл жобаның білім беру жүйесін дамытудың қадамы ғана емес, сонымен қатар мемлекеттік мүлік пен жер ресурстарын тиімді пайдалану идеясын іс жүзінде жүзеге асыру екенін атап өтті. Оның айтуынша, әрбір нысан адамға пайда әкеліп, әрбір шаршы метр жер қоғам игілігіне үлес қосуы керек. Ресурстарды басқарудың бұл тәсілі қаланың тұрақты дамуының негізін жасайды және заманауи талаптарға сай келеді. Ендеше, Президент Резиденциясын дарынды балаларға арналған лагерьге айналдыру – жерге орналастыру, білім беру саясаты, әлеуметтік жауапкершілік мәселелерін біртұтас шешімге біріктірудің үлгісі. Ол тиімді басқару қажетсіз ресурстар мен уақытты ысырап етпей, барынша тиімділікке қол жеткізуге мүмкіндік беретінін көрсетеді. Бұл әсіресе қарқынды дамып келе жатқан және жаңа міндеттерге тап болған Шымкент үшін өзекті. Ұзақ жылдар бойы мәртебе мен өкілдіктің нышаны болған ғимарат енді ел болашағы – талантты, білімді, әлеуметтік жауапты ұрпақ қалыптасатын кеңістікке айналуда. Бұл қадам мемлекеттің өз азаматтарына деген ықыласы жаңа нысандарды салумен шектеліп қалмай, бар ресурстарды тиімді пайдалануға бағытталғанын көрсетеді.

2025 жылдың 22 тамызында өткен педагогтердің тамыз конференциясында Шымкент қаласының әкімі Ғабит Сыздықбеков ерекше маңызды жаңалықты жариялады. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, жаңа оқу жылынан бастап Шымкент қаласындағы Президент резиденциясы дарынды балаларға арналған жыл бойғы лагерь ретінде жұмысын бастайды. Бұл шешім тек білім саласы үшін ғана емес, сонымен қатар жер қатынастары мен қаладағы мемлекеттік нысандарды тиімді пайдалану саясаты үшін де үлкен мәнге ие.Бұған дейін мұндай ауқымды нысандардың кейбірі пайдаланылмай бос тұрып қалғаны белгілі. Ал қазіргі жағдайда қоғам мүддесі үшін жер мен ғимаратты тиімді пайдалану – мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарының бірі. Президент резиденциясын дарынды балалардың білімін дамытуға арнау – елдің интеллектуалды әлеуетін нығайтумен қатар, мемлекеттік мүлікті ұтымды басқарудың жарқын үлгісі болып отыр.Жаңа лагерь жыл бойы жұмыс істеп, әр ауысымға 50–60 баладан қабылдайды. Жылына 2 500-ге жуық жасөспірім арнайы білім беру бағдарламасынан өтеді деп жоспарлануда. Мұнда олимпиада жеңімпаздары, ғылыми жобаларға қызығушылық танытқан жас өнертапқыштар, мәдениет пен өнерге бейім дарынды балалар жиналады. Олар үшін оқу сыныптары, мәдени және спорттық залдар, кітапхана, медициналық пункт, жайлы жатын орындар мен экологиялық таза аумақ қарастырылған.Бұл шешімнің мәні тек балаларға жасалған жағдаймен шектелмейді. Қаладағы жер қатынастары саласында мұндай қадам рационалды шешім қабылдаудың үлгісі болып табылады. Қымбат әрі заманауи ғимарат қараусыз қалмайды, қайта қоғамға қызмет ететін әлеуметтік жобаға айналады. Бұған дейін еліміздің түрлі өңірлерінде бос тұрған ғимараттар мектепке, балабақшаға немесе мәдениет үйіне берілген жағдайлар болған. Мәселен, өткен жылдары Шымкентте пайдаланылмай тұрған нысандардың бірқатары қайта бейімделіп, тұрғындарға қажетті әлеуметтік инфрақұрылымға айналды. Бұл тәжірибе мемлекеттік мүлікті тиімді пайдаланудың қаншалықты маңызды екенін көрсетеді.Тамыз конференциясына 2100-ден астам қатысушы – министр Ғани Бейсембаев, ардагер ұстаздар, мектеп директорлары, ЖОО өкілдері, ата-аналар мен қоғам белсенділері қатысты. Жиында білім саласының жаңа міндеттерімен қатар, жерді тиімді пайдалану арқылы әлеуметтік жобаларды дамыту мәселесіне де назар аударылды.Шымкент қаласында 2025–2026 оқу жылы 1352 білім беру ұйымында басталады. Мұнда 397 мыңнан астам бала оқиды деп күтілуде. Тек бірінші сыныпқа 28 мыңға жуық оқушы қабылданбақ. Қаланың қарқынды өсуі жаңа мектептер мен қосымша ғимараттарға деген сұранысты арттырып отыр. Сондықтан әрбір жер телімі мен нысанды дұрыс пайдалану – қаланың болашағы үшін аса маңызды.Бүгінде Шымкентте алты жаңа білім беру нысанының құрылысы жүргізілуде, оның ішінде екі жаңа мектеп, үш қосымша корпус және бір жатақхана бар. Сонымен қатар, онға жуық ғимаратқа күрделі жөндеу жасалуда. Бұл – қаладағы білім инфрақұрылымын жақсарту бағытындағы жоспарлы жұмыстар. Алайда Президент резиденциясын лагерь ретінде қайта бейімдеу – ерекше қадам, себебі ол тек құрылыс емес, бар нысанды жер қатынастарында тиімді пайдаланудың нақты көрінісі.Өткен тәжірибелерге қарасақ, мұндай шешімдер қоғамға зор пайдасын тигізген. Мәселен, бұған дейін кейбір әкімшілік ғимараттар балабақшаға немесе жастар орталығына айналдырылған. Бұл тек әлеуметтік қажеттілікті өтеп қана қоймай, бюджет қаражатын үнемдеуге де мүмкіндік берді. Дәл осындай жол Шымкентте де қолданылып отыр – бар ғимарат жаңа мазмұнға ие болып, қоғам үшін қызмет етпек.Ғабит Сыздықбековтың айтуынша, бұл бастама – жастарға жасалған қамқорлықпен қатар, мемлекеттік мүлікті дұрыс басқарудың нәтижесі. Жер мен нысандардың әрбір бөлігі тек пайда әкеліп қана қоймай, ұрпақ тәрбиесіне қызмет етуі тиіс.Қорытындылай келе, Шымкенттегі Президент резиденциясының дарынды балаларға арналған лагерьге айналуы – елдің болашағына жасалған инвестиция. Бұл қадам мемлекеттің жастарға қамқорлығын ғана емес, жер қатынастарындағы ұтымды саясатты да айқын көрсетеді. Қоғам мүддесіне бағытталған мұндай бастамалар алдағы уақытта да жалғасын тауып, мемлекеттік мүлікті тиімді пайдалану тәжірибесі нығая түсері сөзсіз.

23 тамызда Шымкентте тағы бір жалпықалалық сенбілік өтіп, оған мыңдаған қатысушылар жиналып, мегаполис өміріндегі айтулы оқиғаға айналды. «Таза Қазақстан» бастамасы аясында ұйымдастырылған табиғатты қорғау акциясы қала билігі мен тұрғындарының бірлескен күш-жігерімен ғана таза әрі көркейтілген қалаға қол жеткізетінін тағы бір паш етті. Ресми мәлімет бойынша, сенбілікке 3755 адам қатысты. Ауқымды жұмыстарға 136 арнайы техника жұмылдырылды. Нәтижесі таң қалдырды: бір күнде 172 тонна тұрмыстық және құрылыс қалдықтары жиналып, шығарылды. Әр қаланың ауданы өз үлестерін қосты. Абай ауданында 445 қызметкер мен 16 техника 28 тонна қалдық жинады. Қала орталығы Әл-Фараби ауданында 499 қатысушы 30 техниканың қолдауымен 41,7 тонна қалдық шығарды. Ең көп жұмысшылар – 1532 адам және 33 техника – Еңбекші ауданына жұмылдырылды. Қаратау ауданы бойынша 704 адам, 25 техника жұмылдырылып, нәтижесінде 42,1 тонна қалдық шығарылды. Жаңадан құрылған Тұран ауданы 575 адам мен 32 техникамен 44,5 тонна қалдықтың ең жоғары көлемін көрсетті. Айта кету керек, тазалау тек қоқыс шығару ғана емес. Қатысушылар сонымен қатар кешенді абаттандыру жұмыстарын жүргізді: қураған бұтақтар мен арамшөптерден арылту, аулалар мен қоғамдық орындарды ретке келтіру, ағаштарды әктеу, жасыл желектерді күтіп-баптау. Осылайша, шара санитарлық шара ғана емес, қаланың экологиялық имиджін жақсартудағы маңызды қадам болды. Ұйымдастырушылар мұндай шаралардың басты мақсаты бір реттік сенбілік емес, тұрғындарды тазалық пен тәртіпке қамқорлық жасауды әдетке айналдыру екенін баса айтады. Қала әкімдігі бұл бағыттағы жұмысты жүйелі түрде жалғастыруды көздеп отыр, өйткені бірлескен күш-жігер арқылы ғана қолайлы қалалық ортаны құруға болады. Өткен жылдармен салыстырғанда оң үрдістер байқалады. 2022 жылы осындай тазарту шарасында шамамен 150 тонна қалдық жиналса, 2023 жылы 165 тонна, ал биыл бұл көрсеткіш рекордтық көрсеткішке — 172 тоннаға жетті. Бұл науқанның ауқымы кеңейіп, азаматтардың белсенділігі артып келе жатқанын көрсетеді. Бұл тазалаудың бұрынғылардан тағы бір айырмашылығы - орындалатын жұмыстардың кең ауқымы. Бұрын бірінші кезекте сенбілікке көңіл бөлінсе, қазір көгалдандыруға, соның ішінде ағаш отырғызуға, ағаштарды кесуге, көгалдар мен саябақтарды ретке келтіруге де көңіл бөлінуде. Бұл кешенді тәсіл қалалық ортаның сапасын жақсартады және әрбір тұрғын үшін қатысуды маңыздырақ етеді. Ең көп қоқыс жинаған Тұран ауданының үлесі ерекше назар аударуға тұрарлық. Салыстырмалы түрде жаңа аудан болғандықтан, ол белсенді құрылысты бастан кешуде, бұл тұрақты тазалауды қажет етеді. Тазалық күндері инфрақұрылымды дамыту мен тазалықты сақтау арасындағы тепе-теңдікті сақтауға көмектеседі. Іс-шараның әлеуметтік құрамдас бөлігін де атап өткен жөн. Мұндай іс-шаралар әртүрлі ұрпақтар мен топтарды біріктіре отырып, тұрғындардың қауымдастық сезімін оятады. Ата-аналар балаларын сенбілікке алып келеді, сол арқылы қоршаған ортаны қорғаудың маңыздылығының жеке үлгісін көрсетеді. Шымкент сияқты мегаполис үшін экологиялық мәселелер ерекше өзекті. Халық санының өсуі, өнеркәсіптің дамуы және көлік инфрақұрылымы қаланың қоршаған ортасына үлкен жүктеме түсіруде. Сондықтан тұрақты түрде өтетін сенбіліктер, көгалдандыру науқандары мен қоршаған ортаны қорғау бағдарламалары бір реттік шаралар емес, жүйелі жұмыстың бір бөлігі болуы керек. 23 тамыз қала тұрғындарының мұндай шараларға белсенді қатысуға дайын екендігін көрсетті. Бұл рухтың жалғасуы маңызды. Өйткені, таза қала әркімнен басталады — қоқыс тастамау, ауласын ұқыпты ұстау, көршілермен бірге тазалық күндеріне қатысу ниетінен. Өткен жылдардағы тәжірибе мұндай науқандардың ұзақ мерзімді әсер ететінін растайды. Жаппай сенбіліктерден кейін көшелердің санитарлық жағдайы жақсарып, заңсыз қоқыс тастайтын орындар азайып, тұрғындардың айналасына деген ұқыптылығы артады. Ұзақ мерзімді перспективада бұл экологиялық тұрақты мегаполистің дамуының негізін қалайды. Осылайша, жуырдағы тазалау тазалықтан да көп болды; бұл Шымкент қаласының экологиялық сауаттылығын арттыру және өмір сүру сапасын арттырудағы маңызды қадам болды. Рекордтық көлемде жиналған қоқыстар, тұрғындардың белсенді қатысуы, жұмыстың жан-жақты болуы қаланың дұрыс бағытта келе жатқанын көрсетеді.

23 тамыз күні Шымкент қаласында дәстүрлі жалпықалалық сенбілік өткізілді. Бұл жолғы экологиялық шараға барлығы 3 755 адам қатысып, 136 арнайы техника жұмылдырылды. Сенбілік нәтижесінде қала аумағынан 172 тонна қоқыс шығарылып, көгалдандыру және санитарлық тазалау жұмыстары атқарылды.Сенбілікке төрт ауданнан және жаңа Тұран ауданынан мыңдаған қызметкер мен еріктілер белсенді атсалысты. Әр аудан бойынша атқарылған жұмыстар нақты көрсеткіштермен белгіленді. Абай ауданында 445 қызметкер мен 16 техника жұмылдырылып, 28 тонна қоқыс шығарылды. Әл-Фараби ауданында 499 қызметкер 30 техникамен бірлесіп 41,7 тонна қалдықты тазалады. Еңбекші ауданында ең көп адам күші тартылып, 1 532 қызметкер мен 33 техника жұмыс істеді, нәтижесінде 15,7 тонна қоқыс жиналды. Қаратау ауданында 704 қызметкер және 25 техника күшімен 42,1 тонна қоқыс шығарылды. Ал Тұран ауданында 575 қызметкер 32 техникамен атсалысып, 44,5 тонна қоқыс жинады.Сенбілік барысында тек қоқыс шығарумен ғана шектелген жоқ. Қала көшелерінде, аулаларда, қоғамдық орындарда және бос жатқан жерлерде қураған ағаштар мен бұтақтар кесілді, арамшөптер оралды. Сонымен қатар, белгіленген аймақтарда ағаштар әктеліп, жасыл желектерді күтіп-баптау жұмыстары жүргізілді. Бұл шаралар қала ауасының тазалығына, көріктендіруге және тұрғындарға жайлы орта қалыптастыруға септігін тигізді.«Таза Қазақстан» акциясы аясында ұйымдастырылған сенбіліктің негізгі мақсаты – тек қана қала тазалығын сақтау емес, сонымен қатар тұрғындардың экологиялық мәдениетін арттыру. Қала әкімдігі мұндай шаралар жүйелі түрде жалғасын табатынын хабарлады.Өткен жылдардағы тәжірибелермен салыстырар болсақ, Шымкентте сенбіліктер тұрақты түрде өткізіліп келеді. Мысалы, 2022 жылы өткен «Таза Қазақстан» акциясы кезінде қала бойынша 150 тоннаға жуық қоқыс шығарылған болатын. 2023 жылы ұйымдастырылған жалпықалалық сенбілікте бұл көрсеткіш 165 тоннаға жеткен. Ал биылғы 2024 жылғы сенбілікте рекордтық көлемдегі – 172 тонна қоқыс тазаланып, әр ауданның тұрғындары бұрынғыдан да белсендірек қатысқаны байқалды. Бұл – қала тұрғындарының экологиялық жауапкершілігі артып келе жатқанын көрсететін айқын дәлел.Бұған қоса, өткен жылдардағы сенбіліктерде көбіне тек қоқыс жинау жұмыстарына басымдық берілсе, соңғы жылдары көгалдандыру, ағаш отырғызу, жасыл аймақтарды қорғау және абаттандыру жұмыстары да қатар жүргізілуде. Бұл – мегаполистің дамып келе жатқанын, сонымен бірге тұрғындардың таза әрі жайлы ортаға деген сұранысы артып отырғанын білдіреді.23 тамызда өткен сенбілік қаланың барлық ауданында бірдей қарқынмен өтті. Әсіресе, Тұран ауданында тазалық шаралары кең көлемде ұйымдастырылды. Мұнда жиналған 44,5 тонна қоқыс қаладағы ең жоғары көрсеткіш болды. Жаңадан құрылған аудан болғандықтан, мұндай шаралардың жиі өткізілуі инфрақұрылымның дамуына да оң әсерін тигізуде.Жалпы, қала аумағында тазалық пен тәртіпті сақтау тек коммуналдық қызметтердің ғана міндеті емес, әрбір тұрғынның ортақ парызы екені атап өтілді. Шымкент әкімдігі тұрғындарды белсенді азаматтық ұстаным танытып, экологиялық мәдениетті қалыптастыруға үлес қосуға шақырды.Бүгінгі күні Шымкент – еліміздегі үшінші мегаполис. Халқының саны күннен-күнге артып отырғандықтан, экологиялық мәселелерге жауапкершілікпен қарау аса маңызды. Қала көшелерін таза ұстау, қоқыс тастамау, жасыл аймақтарды күту – баршамыздың ортақ міндетіміз.Осы орайда, сенбіліктердің тек қоқыс жинаудан ғана тұрмай, тұрғындардың бір-бірімен жақын қарым-қатынас орнатуына, қоғамдық мәдениеттің артуына және балаларға үлгі болуына мүмкіндік беретінін ерекше атап өткен жөн. Бұрынғы сенбіліктерде ата-аналар балаларына табиғатты қорғаудың маңызын көрсетіп, оларды іс жүзінде еңбекке баулып келген болса, биылғы акцияда да осы дәстүр жалғасын тапты.Қорытындылай келе, 23 тамыз күні өткен сенбілік Шымкенттің тазалығы мен көркейуіне үлкен серпін берді. Бұл шара мегаполис тұрғындарының табиғатқа деген қамқорлығы мен ортақ жауапкершілігін тағы бір мәрте дәлелдеді. Бұған дейінгі жылдардағы тәжірибе көрсеткендей, мұндай сенбіліктердің пайдасы мол, ал оның нәтижелері қала өмірінде ұзақ уақыт сақталады.

Шымкентте ауыл шаруашылығын дамыту, мал шаруашылығы өнімдерінің сапасын арттыру шаралары қарқынды жүргізілуде. Жануарлардың денсаулығына ерекше көңіл бөлінуде, өйткені бұл азық-түлік қауіпсіздігі мен халықтың әл-ауқатына тікелей әсер етеді. 26 тамызда қаланың Еңбекші ауданында жоспарлы мал суға шомылу шарасы өтуде. Бұл процедура жануарлар арасында қауіпті аурулардың таралуын болдырмауға және өңірде эпизоотиялық қауіпсіздікті сақтауға бағытталған. Қой мен ешкіні арнайы ерітінділерде шомылдыру - жануарларды сыртқы паразиттерден қорғаудың уақытпен тексерілген ветеринариялық әдісі. Жаз мезгілінде кенелер мен жәндіктер белсендірек болған кезде жануарларда тері аурулары мен жұқпалы асқынулар жиі кездеседі. Бұлар салмақ пен сүт өнімділігін төмендетіп қана қоймай, жаппай өлімге әкелуі мүмкін. Осылайша, алдын алу шаралары жануарларды аурудан қорғап қана қоймай, олардың өнімділігін де сақтайды. Бұл ет, жүн және сүт сапасының жақсаруына әкеліп соғады, бұл меншік иелерінің кірісіне және нарыққа шығатын өнімдердің сапасына тікелей әсер етеді. Жуыну санитарлық және ветеринариялық талаптарға сай келетін арнайы бөлінген жерлерде орталықтандырылған түрде жүргізіледі. Ветеринариялық қызметтер мал иелеріне малдарын толық қамту үшін шомылу кестесін алдын ала хабарлайды. Процедура жануарларға да, қоршаған ортаға да қауіпсіз өнімдерді пайдаланатын мамандардың қадағалауымен жүзеге асырылады. Процедура барысында ерітінділердің дұрыс концентрациясына және санитарлық нормалардың сақталуына ерекше назар аударылады. Егер ауру мал анықталса, ветеринарлар оларды дереу оқшаулап, емдейді. Бұл тәсіл алдын алу шарасы ретінде ғана емес, сонымен қатар ықтимал қауіптерге жылдам әрекет етуге мүмкіндік беретін диагностикалық құрал ретінде де қызмет етеді. Акцияның құрамдас бөлігі ақпараттандыру болып табылады. Ветеринарлар мал шаруашылығымен айналысатын фермерлермен малды дұрыс күту, ауру белгілері және кәсіби көмекке уақтылы жүгінудің маңыздылығы туралы әңгімелеседі. Жергілікті тұрғындарға суға шомылу кестесін сақтамау ауыр зардаптарға әкелетінін ескертеді. Алдын алу шараларына немқұрайлы қарау көбінесе мал арасында эпидемияға әкеліп соқтырады, нәтижесінде айтарлықтай материалдық шығын болады. Сонымен қатар, жануарлар аурулары адамға тамақ арқылы жұғуы мүмкін, бұл мәселені одан сайын өзекті етеді. Аудан, қала билігінің басты міндеттерінің бірі – эпизоотиялық тұрақтылықты қамтамасыз ету. Аурудың кең таралуына тосқауыл қойылса, бүкіл ауыл шаруашылығы саласының дамуына қосымша серпін беріледі. Соңғы жылдары жағдайды бақылауда ұстаған мұндай шаралар Шымкентте тұрақты түрде өткізіліп келеді. Соның нәтижесінде, қауіпсіздік талаптарына сай, жергілікті жерде өндірілген өнімдер бүгінде қаладағы базарлар мен дүкендерден сатыла бастады. Жануарлардың денсаулығы аймақ экономикасымен тікелей байланысты. Ауыл тұрғындары үшін қой-ешкі тек азық қана емес, табыс көзі. Тұрақты шомылу малды сақтауға және шығынды болдырмауға көмектеседі. Сонымен қатар, тұтынушылардың отандық өнімге деген сенімі артып келеді. Өңірде мал ауруларының алдын алу шаралары жүйелі түрде жүргізіліп жатқанын білген халықтың ет-сүт өнімдерін сатып алуға деген сенімі артып отыр. Мамандар жоспарланған шомылу сессиялары жалғасатынын атап өтті. Оның үстіне олар алдағы уақытта бұл шаралардың ауқымын кеңейтіп, мал мен фермаларды көбірек қамтуды жоспарлап отыр. Ауыл тұрғындары арасында түсіндіру жұмыстарына ерекше көңіл бөлінетін болады. Мал иелері алдын алудың маңыздылығын неғұрлым жақсы түсінсе, бүкіл бағдарлама соғұрлым тиімді болады. Шымкенттегі Еңбекші ауданында ұсақ малды жоспарлы суға шомылдыру – бұл жай ғана ветеринарлық процедура емес, малдың да, адамның да денсаулығын сақтаудың кешенді шарасы. Бұл өнім сапасын жақсартуға, эпизоотиялық тұрақтылықты арттыруға және аймақтық ауыл шаруашылығын дамытуға ықпал етеді. Осындай оқиғалар малдың денсаулығына қамқорлық жалпы қоғамның денсаулығына қамқорлық екенін көрсетеді. Алдын алудың жүйелі тәсілі тәуекелдерді азайтуға және мал шаруашылығын тұрақты әрі тиімді етуге көмектеседі.

Шымкент қаласының ауыл шаруашылығы саласында соңғы жылдары жүйелі жұмыстар атқарылып келеді. Соның ішінде мал шаруашылығын дамыту, төрт түлік малдың өнімділігін арттыру және халыққа сапалы өнім жеткізу басты мақсаттардың бірі болып отыр. Осы орайда, 26 тамыз Еңбекші ауданына қарасты елді мекендерде уақ малдарды жоспарлы түрде тоғыту жұмыстары жалғасуда. Бұл шаралар мал арасында жұқпалы аурулардың алдын алу және эпизоотиялық тұрақтылықты сақтау мақсатында қолға алынған.Мал шаруашылығында тоғыту – қой мен ешкіні түрлі тері және қан арқылы таралатын паразиттік аурулардан қорғаудың ең тиімді әдістерінің бірі. Әсіресе жазғы маусымда қотыр, кенеге байланысты аурулар жиілеп, малдың қоңдылығына, өнімділігіне кері әсерін тигізеді. Осындай қауіптің алдын алу үшін жергілікті ветеринариялық қызмет мамандары арнайы бекітілген орындарда малдарды тоғытып, санитарлық талаптарға сай жұмыстар жүргізуде.Тоғыту жұмыстары тек малдың денсаулығын сақтау ғана емес, сонымен қатар халық тұтынатын өнімдердің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге де бағытталған. Себебі, малдан алынатын ет, сүт өнімдері ең алдымен адам ағзасына әсер ететін негізгі тағам түрлері болып табылады. Егер мал түрлі жұқпалы ауруларға шалдығар болса, ол тікелей адамдардың денсаулығына да қауіп төндіреді.Еңбекші ауданында мал иелеріне тоғыту маусымы басталғанға дейін алдын ала ескерту жасалды. Арнайы белгіленген орындарда ветеринариялық-санитариялық талаптарға сәйкес мал тоғытылып жатыр. Бұл жұмыстар жергілікті әкімдік пен ветеринариялық қызметтің бірлескен бақылауымен жүзеге асуда.Мамандардың айтуынша, уақ малдарды уақтылы тоғытпау салдарынан жануарлар түрлі ауруларға ұшырап, өнімділігі төмендеп қана қоймай, өлім-жітім де орын алуы мүмкін. Сондықтан, әрбір мал иесі бұл шараға бейжай қарамай, мамандардың ұсынысын қатаң ұстануы қажет.Тоғыту науқаны барысында тұрғындармен түсіндіру жұмыстары қатар жүргізілуде. Ветеринар мамандар халыққа малды дұрыс күтіп-бағу, оны уақытылы тоғыту, ауру белгілерін дер кезінде анықтап, емдеу жолдары туралы кеңестер беруде. Сонымен қатар, мал иелеріне ауру малды басқа малдан оқшаулау, санитарлық-гигиеналық талаптарды сақтау керектігі түсіндіріліп отыр.Бұл бағыттағы түсіндіру жұмыстарының маңызы зор. Себебі, ауыл тұрғындары арасында кейде тоғытудың мән-маңызына жеткілікті көңіл бөлінбейді. Ал жүйелі ақпараттық-түсіндіру жұмыстары арқылы мал иелерінің жауапкершілігі артып, олардың да бұл шараларға деген көзқарасы өзгереді.Еңбекші ауданы аумағында эпизоотиялық тұрақтылықты сақтау – мал шаруашылығы саласының басты міндеттерінің бірі. Бұл бағыттағы жоспарлы жұмыстардың нәтижесінде соңғы жылдары қауіпті індеттердің таралуына жол берілмей отыр. Мал денсаулығын қорғау арқылы халықтың әлеуметтік жағдайына да оң әсерін тигізу көзделген.Эпизоотиялық ахуалдың тұрақтылығы тек бір аудан үшін емес, бүкіл қала үшін маңызды. Себебі, Шымкент қаласы аграрлық әлеуеті жоғары өңірлердің бірі ретінде қала тұрғындарын да, жақын аймақтарды да ауыл шаруашылығы өнімдерімен қамтамасыз етеді.Қорыта айтқанда, Шымкент қаласы Еңбекші ауданындағы уақ малдарды жоспарлы түрде тоғыту жұмыстары – мал денсаулығын қорғауға, эпизоотиялық тұрақтылықты сақтауға және ауыл шаруашылығы өнімдерінің сапасын арттыруға бағытталған маңызды шара. Бұл жұмыстардың нәтижесінде мал иелері де, тұтынушылар да ұтады: мал өнімділігі мен сапасы артады, халық қауіпсіз әрі сапалы өніммен қамтамасыз етіледі.Мамандардың айтуынша, тоғыту жұмыстары маусымдық түрде тұрақты жүргізілетін болады. Әрбір мал иесі бұл процеске жауапкершілікпен қарап, ветеринариялық қызмет мамандарының нұсқаулығын орындаса, Еңбекші ауданы ғана емес, жалпы Шымкент қаласының мал шаруашылығы саласы жаңа деңгейге көтеріледі.

Жаз мезгілінде шымкенттіктер де, қала қонақтары да өзендер мен арналардың жанында уақыт өткізуді ұнататын кезде, судағы қауіпсіздік мәселесі ерекше өзекті болады. Сондықтан, 22 тамызда қалалық Төтенше жағдайлар департаменті апаттардың алдын алу және тұрғындар арасында су айналасында жауапкершілікті тәрбиелеуге бағытталған «Судағы қауіпсіздік» атты профилактикалық іс-шара өткізді. Патрульдер бірнеше танымал демалыс орындарын қамтыды: Бадам өзенінің бойындағы аумақ, сондай-ақ Шар-Шара және Маятас каналдары. Бұл аймақтар жыл сайын көптеген демалушыларды тартады, бірақ сонымен бірге жүзу үшін ең қауіпті болып саналады. Мамандар мұнда қосымша ескерту белгілері мен ақпараттық тақталар орнатып, азаматтарды қырағы болуға, өз өмірлеріне қауіп төндірмеуге шақырды. Акцияның басты мақсаты – тұрғындарға судағы қауіпсіздік ережелерін еске түсіру ғана емес, тұрғындарды судағы қауіпсіздіктің алдын алуға тарту болды. Балалар мен жасөспірімдерге ерекше назар аударылды, өйткені олар көбінесе ересектердің қарауынсыз қалып, қайғылы оқиғалардың құрбанына айналады. Рейдке Еңбекші ауданы әкімінің аппараты, азаматтық қорғаныс бөлімі, төтенше жағдайлар бөлімі, аудандық ішкі істер бөлімі өкілдері қатысты. Әр қатысушы өз міндеттерін атқарды: полиция қызметкерлері қоғамдық демалыс орындарында қоғамдық тәртіпті қадағалап отырды, Төтенше жағдайлар департаментінің мамандары қауіпсіздік ережелерін түсіндіріп, ақпараттық материалдар таратты, жергілікті атқарушы органдардың қызметкерлері түсіндіру жұмыстарына көмектесті. Мамандардың айтуынша, судағы апаттардың себептері жыл сайын бірдей. Негізгі факторларға рұқсат етілмеген жерлерде шомылу, тыйым салынған белгілерді елемеу, суға түсер алдында ішімдік ішу, ата-аналардың балаларын қараусыз қалдыруы жатады. Департамент қарапайым ережелерді сақтау арқылы қайғылы оқиғалардың алдын алуға болатынын атап өтеді. Рейд барысында қызметкерлер демалушыларға төтенше жағдай орын алған жағдайда дереу 112 жедел-құтқару қызметіне хабарласып, мүмкіндігінше зардап шеккен адамға жеткенше алғашқы медициналық көмек көрсету керектігін ескертті. Сондай-ақ тұрғындарға арналарда жүзудің ерекше қауіптілігі туралы ескертілді: қатты ағыс, тегіс емес түбі және үлкен тереңдік тіпті күшті жүзушілер үшін де қосымша қауіп төндіреді. Ата-аналар арасында алдын алу жұмыстарына ерекше көңіл бөлінді. Оларға бірнеше минуттық немқұрайлылықтың өзі қайғылы жағдайға әкелетінін еске салды. Статистика көрсеткендей, балалардың судағы өлімінің көпшілігі ересек адамның сүйемелдеуінсіз су айдынының жанында болған кезде болады. Айта кетейік, Шымкентте алдын алу шаралары жүйелі жүргізілуде. Жыл сайын суға түсу маусымы қарсаңында бөлім қызметкерлері мектептерде, ұйымдарда, тұрғын үйлердің аулаларында кездесулер өткізіп, тұрғындарды судағы қауіпсіздік, олардың өмірі мен денсаулығына қамқорлық жасау керектігін үйретеді. Соңғы рейд барысында мамандар құтқару құралдарын дұрыс пайдалану және суға батып бара жатқан адамға алғашқы медициналық көмек көрсету жолдарын да көрсетті. Демонстрация тұрғындардың қызығушылығын тудырды, олардың көпшілігі мұндай көрнекі көрсетілімдерді бірінші рет көріп отырғандарын мойындады. Ұйымдастырушылардың айтуынша, мұндай практикалық жаттығулар адамдарға ақпаратты жақсы сақтауға және төтенше жағдайда өзін сенімдірек сезінуге көмектеседі. Әлеуметтік желілерге де ерекше көңіл бөлінуде. Төтенше жағдайлар департаментінің қызметкерлері ведомстволар мен жергілікті әкімшіліктердің ресми аккаунттары арқылы таратылатын бейнероликтер, инфографика және ақпараттық материалдар дайындап жатыр. Бұл ақпаратты мүмкіндігінше кең аудиторияға, соның ішінде жаңалықтарды жиі онлайн алатын жастарға жеткізуге мүмкіндік береді. Ұйымдастырушылар мұндай шаралар шомылу маусымы бойы жалғасатынын қадап айтты. Бұл патрульдер орталық аудандарды ғана емес, қауіпті су айдындары бар қала шеттерін де қамтиды деп жоспарлануда. Тұрғындар қосымша ескерту белгілері қажет аймақтар туралы да хабарлай алады. Профилактикалық науқан көптеген қала тұрғындарының мұндай бастамаларды қабылдайтынын көрсетті. Адамдар қауіпсіздік ережелері туралы ескертулердің маңыздылығын мойындайды және көрнекі мысалдар мен мамандармен тікелей байланыс жадынамаларды оқудан гөрі тиімдірек екенін атап өтеді. Рейд соңында Төтенше жағдайлар департаментінің өкілдері судағы қауіпсіздік үшін жауапкершілік тек құтқарушылар мен полиция қызметкерлеріне ғана емес, азаматтардың өздеріне де жүктелетінін еске салды. Әр адам есте сақтауы керек: қарапайым ережелерді сақтау — бейтаныс жерлерде суға секірмеу, мас күйінде суға түспеу және балаларды бақылап отыру — өмірді сақтап қалуға болады. Осылайша, Шымкенттегі алдын алу жұмыстары су айдындарындағы қайғылы оқиғалардың алдын алудың маңызды құралына айналды. Ол қауіпсіздік мәдениетін және судағы демалысқа жауапкершілікпен қарауды қалыптастыра отырып, мемлекеттік органдар мен тұрғындардың өздерінің күш-жігерін біріктіреді. Өйткені, мұндай іс-шаралардың басты мақсаты – бір реттік іс-шара емес, халықтың жеке қауіпсіздігіне деген көзқарасын өзгерту, осылайша жазғы демалыс апаттың орнына емес, қуанышты тәжірибеге айналуы керек.

Шымкент қаласында 22 тамыз Төтенше жағдайлар департаментінің ұйымдастыруымен шомылу маусымы кезеңінде халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету және қайғылы жағдайлардың алдын алу мақсатында кең ауқымды профилактикалық іс-шаралар өткізілді. Бұл жолы рейд «Су айдындарындағы қауіпсіздік» тақырыбы аясында Бадам өзені, Шар-Шара және Маятас каналдары маңында жүргізілді.Іс-шара барысында мамандар тұрғындарға түсіндірме жұмыстарын өткізіп қана қоймай, арнайы қауіпсіздік белгілері мен ескерту тақтайшаларын орнатып шықты. Мұндай белгілер шомылуға қауіпті жерлерде орнатылып, азаматтарды абай болуға шақырады. Қауіпсіздік шараларының басты мақсаты – жазатайым оқиғалардың алдын алу, тұрғындар арасында қауіпсіздік мәдениетін қалыптастыру және балалардың қараусыз суға түсуіне жол бермеу.Жаз айларында тұрғындардың өзен-көл жағасына барып демалуы қалыпты құбылыс. Алайда қауіпсіздік ережелерін ескермеген жағдайда мұндай демалыс орны толығымен қайғылы жағдайға ұласуы мүмкін. Төтенше жағдайлар департаментінің деректеріне сүйенсек, соңғы жылдары су айдындарында болатын қайғылы оқиғалардың негізгі себептері – азаматтардың мас күйінде шомылуы, қараусыз қалған балалардың өз бетімен суға түсуі және қауіпсіздік талаптарын сақтамау болып отыр.Осыған байланысты рейдке Еңбекші ауданы әкімі аппаратының қызметкерлері, жұмылдыру дайындығы, аумақтық және азаматтық қорғаныс басқармасы, Төтенше жағдайларды жою басқармасы және аудандық полиция басқармасының мамандары жұмылдырылды. Әрбір мекеме өз құзыреті шегінде түсіндіру, бақылау және алдын алу жұмыстарын жүргізді. Бірлескен күш-жігердің арқасында іс-шара кең ауқымда ұйымдастырылып, тұрғындарға тікелей түсіндіру мүмкіндігі берілді.Мамандар атап өткендей, су айдындарындағы қауіпсіздікті қамтамасыз ету – тек құтқарушылардың ғана емес, әрбір азаматтың міндеті. Рейд барысында демалушыларға арнайы жаднамалар таратылып, қауіпті аймақтарда сақ болу қажеттігі түсіндірілді. Сонымен қатар ата-аналарға балаларды қараусыз қалдырмау керектігі ерекше ескертілді. Себебі суға кету жағдайларының басым бөлігі дәл балалар арасында жиі кездеседі.Қалалық төтенше жағдайлар департаментінің өкілдері айтқандай, тұрғындар арасында қауіпсіздік мәдениетін арттыру – басты басымдықтардың бірі. Бұл тек жаз айларында ғана емес, жыл бойы атқарылатын міндет. Алайда шомылу маусымы кезінде мұндай жұмыстар ерекше қарқын алады. Жыл сайын қала аумағында бірнеше ондаған азамат суға кетіп, олардың ішінде балалар да кездесіп жатады. Осындай қайғылы статистиканың алдын алу үшін түсіндіру жұмыстары жүйелі түрде жалғасып отыр.Рейд кезінде полиция қызметкерлері су айдындары маңындағы құқықтық тәртіпті қадағалап, азаматтарға заң талаптарын түсіндірді. Ал жұмылдыру дайындығы, аумақтық және азаматтық қорғаныс басқармасы тұрғындарға төтенше жағдайда алғашқы көмек көрсету жолдарын үйретті. Бұл шаралардың барлығы халықтың төтенше жағдайға дайын болуына ықпал етеді.Сонымен қатар, мамандар суға түсуге болмайтын аймақтардың картасын жасап, әлеуметтік желілерде жариялауды қолға алуда. Бұл ақпарат әрбір тұрғынға қолжетімді болуы үшін ресми парақшалар мен ақпараттық ресурстар арқылы да таралады. Қазіргі таңда Тұран, Еңбекші және Қаратау аудандарында осындай карталар дайындалып, халыққа жеткізіліп жатыр.Іс-шараға қатысқан мамандардың айтуынша, су айдындарында қауіпсіздік шараларын сақтау – қоғамның ортақ міндеті. Қауіпсіздік ережелерін сақтамау тек жеке адамның ғана емес, оның жанындағы туыстары мен жақындарының өміріне де қауіп төндіреді. Сондықтан әрбір азамат өз әрекетіне жауапты болуы қажет.Профилактикалық рейд нәтижесінде ондаған тұрғын түсіндірме жұмыстарына қатысып, қауіпсіздік ережелерімен танысты. Арнайы орнатылған белгілердің арқасында суға түсуге болмайтын жерлер айқын көрсетілді. Бұл өз кезегінде қайғылы оқиғалардың алдын алуға үлкен септігін тигізеді.Жалпы алғанда, «Су айдындарындағы қауіпсіздік» атты профилактикалық іс-шара – жазғы маусымда тұрғындардың амандығын қамтамасыз етудің маңызды тетігі. Мұндай жұмыстар алдағы уақытта да кезең-кезеңімен жалғаса береді. Өйткені қала басшылығы мен құтқару қызметтері үшін ең басты құндылық – адам өмірі мен денсаулығы.Сала мамандары әрбір тұрғынды қауіпсіздік ережелерін сақтап, өз өміріне жауапкершілікпен қарауға шақырады. «Сақтықта қорлық жоқ» демекші, қарапайым ережелерді сақтау арқылы көптеген қайғылы жағдайдың алдын алуға болады.

23 тамызда Шымкенттің Тұран ауданында ауқымды абаттандыру және тазарту жұмыстары жүргізілді. Бұл жоба қалалық қызметтердің халықтың денсаулығын қамтамасыз ету және өмір сүру сапасын жақсарту жөніндегі жүйелі көзқарасының бір бөлігі болды. Мамандар рейдтер барысында тұрғындардың немесе жосықсыз кәсіпкерлердің тұрмыстық және тұрмыстық қалдықтарды тастаған бірнеше жерін анықтады. Мұндай қалдықтар қаланың көркін бұзып қана қоймай, қоршаған орта мен халықтың денсаулығына үлкен қауіп төндіреді. Қала билігінің нұсқауымен учаскелерге арнайы техникалар жедел жөнелтілді. Самосвалдар, экскаваторлар және басқа да коммуналдық техникалар ондаған тонна қалдықты шығарды. Кейіннен аумақ санитарлық нормаларға сәйкестендірілді. Аудандық әкімшілік өкілдері заңсыз қоқыс тастаумен күрес жалғасып жатқанын атап өтті. Тұранов ауданы белсенді дамып келеді, жаңа тұрғын үй кешендері салынып, жолдар мен инженерлік желілер тартылуда. Сондықтан тұрғындарға қолайлы жағдай жасау басты мәселе. Аймақты тазарту және тәртіпті сақтау ауданның көркін арттырып қана қоймай, жалпы экологиялық жағдайды жақсартады. Алдын алу шараларына ерекше көңіл бөлінуде. Әкімдік пен табиғатты қорғау органдары тұрғындар арасында қоқыстарды дұрыс шығарудың маңыздылығын түсіндіре отырып, түсіндіру жұмыстарын жүргізуде. Осы мақсатта ауданның түкпір-түкпірінде контейнер алаңдары орнатылып, жоспарлы түрде қалдықтарды жинау жұмыстары ұйымдастырылуда. Тұрғындарға қоқыс жинау үшін ресми белгіленген орындарды ғана пайдалану ұсынылады. Бұл ретте қала билігі тек коммуналдық қызметшілердің күш-жігері жеткіліксіз екенін баса айтады. Жеке тұрғындар орынсыз қоқыс тастай берсе, мәселе қайталанады. Сондықтан қоқысты дұрыс бақылау маңызды. Әрбір тұрғын өз маңайының тазалығы оның жеке іс-әрекетіне байланысты екенін түсінуі керек. Шымкентте соңғы жылдары экология мәселесіне көп көңіл бөлінуде. Көгалдандыруды жақсарту, суару жүйелерін жаңғырту, зиянды қалдықтарды азайту бағдарламалары жүзеге асырылуда. Тұранды тазарту осы стратегияға сәйкес келеді, өйткені қоршаған ортаны қорғау көшелер мен аулалардағы қарапайым тазалықтан басталады. Мамандардың айтуынша, заңсыз қоқыс полигондары көзге көрінетін қауіптен де көп. Шіріген қалдықтардан улы заттар бөлініп, топырақ пен жер асты суларын ластап, жәндіктер мен кеміргіштердің көбеюіне айналады. Бұл жұқпалы аурулардың пайда болу қаупін тудырады. Сондықтан мұндай аумақтарды дер кезінде анықтап, жоюдың санитарлық-эпидемиологиялық маңызы зор. Алдағы уақытта ауданда қалдықтарды заңсыз төгу жиі тіркелетін проблемалық аймақтарға бейнебақылау жүйесін енгізу жоспарлануда. Бұзғандар әкімшілік жазаға тартылады. Мұндай бұзушылықтар үшін айыппұлдар айтарлықтай қомақты және билік бұл тосқауыл болады деп үміттенеді. Атқарылған жұмыстарға аудан тұрғындары оң баға берді. Көпшілік сенбіліктен кейін аулалар мен көшелердің айтарлықтай жақсарғанын, енді балалардың далада ойнауы қауіпсіз болғанын атап өтті. Сонымен қатар, мұндай іс-шаралар өскелең ұрпақтың қоршаған ортаға деген құрмет мәдениетін қалыптастыруға септігін тигізеді. Қала билігі барлық тұрғындарды процеске белсенді қатысуға шақырады. Егер тұрғындар заңсыз қоқыс тастағанын байқаса, арнайы мобильді қосымшалар немесе әкімдіктің сенім телефоны арқылы хабарлай алады. Шұғыл кері байланыс пайда болған мәселелерді тезірек шешуге және қалдықтардың қайталануын болдырмауға көмектеседі. Осылайша, Тұран ауданындағы заңсыз үйінділерді жою – бір реттік шара емес, бүкіл мегаполисте тәртіпті қалпына келтіруге бағытталған кешенді жұмыстың бір бөлігі. Тұрақты санитарлық тексерулер, контейнерлер орнату, ағарту жұмыстары, әкімшілік шаралар – барлығы да Шымкентті таза, жасыл және өмір сүруге қолайлы етуге бағытталған. Қала тазалығын сақтау – ортақ міндет. Тұрғындардың, коммуналдық қызметтердің және биліктің бірлескен күш-жігері арқылы ғана тұрақты нәтижелерге қол жеткізуге болады. Ал Тұранның бүгінгі тәжірибесі айқын көрсетіп отыр: ынтымақтастық пен жауапкершілік бар жерде әрқашан тәртіп болады.

Шымкент қаласының экологиялық жағдайын жақсарту бағытында жүйелі жұмыстар жалғасуда. Соның айқын дәлелі – Тұран ауданында жүргізілген тазалық шаралары. 23 тамыз аудан аумағында бей-берекет төгілген қоқыс орындары анықталып, арнайы техниканың көмегімен шығарылып, аумақ санитарлық талаптарға сай ретке келтірілді. Бұл бастама жергілікті тұрғындардың өмір сүру сапасын арттыруға, экологиялық тепе-теңдікті сақтауға және қала келбетін жақсартуға бағытталған.Шымкент – еліміздегі үшінші мегаполис, халқы күн санап өсіп келе жатқан ірі қала. Мұндай жағдайда экология мәселесі күн тәртібінен түспейді. Әсіресе тұрғындар тығыз орналасқан аудандарда қоқыс орындарын дер кезінде ретке келтірмесе, санитарлық жағдайға қауіп төнуі мүмкін.Тұран ауданында анықталған бей-берекет қоқыс орындары – тек қана санитарлық емес, сонымен қатар әлеуметтік мәселе де болып табылады. Қалаға сырттан келген қонақтар үшін де мұндай көрініс жағымсыз әсер қалдыратыны анық. Сондықтан тазалық жұмыстары қала беделін көтеруде маңызды рөл атқарады.Қоқыс орындарын жоюға аудан әкімдігі мен жауапты мекемелер жұмылдырылды. Қажетті техника, жүк көліктері мен мамандар тартылып, бірнеше күн ішінде көп мөлшерде тұрмыстық қалдықтар шығарылды. Жиналған қоқыстар арнайы полигондарға жеткізіліп, кәдеге жаратуға бағытталды.Бұл жұмыстардың кезең-кезеңімен жалғасатыны атап өтілді. Себебі бір реттік акциямен мәселені түбегейлі шешу мүмкін емес. Қалдықтарды заңсыз тастауға жол бермеу үшін жүйелі бақылау мен тұрғындардың жауапкершілігі қатар қажет.Шымкент қаласының әкімдігі «Таза қала – тұрғынға жайлы орта» қағидатын басты назарда ұстап отыр. Бұл қағидаттың аясында тек қоқыс жинау ғана емес, сонымен бірге жасыл аймақтарды көбейту, абаттандыру, жол бойындағы және көпқабатты үйлердің ауласындағы тәртіпті сақтау жұмыстары да жүргізілуде.Тұран ауданындағы тазалық шаралары тұрғындарға жайлы орта қалыптастыруға ықпал етті. Қоқыстан арылған аумақ қазір қауіпсіз әрі эстетикалық тұрғыдан тартымды бола түсті. Бұл өз кезегінде балалардың таза жерде ойнауына, тұрғындардың серуендеуіне және жалпы өмір сапасының жақсаруына жағдай жасайды.Арнайы техниканың күшімен қоқысты шығарып тастау жеткіліксіз. Ең бастысы – тұрғындардың санасында тазалық мәдениетін қалыптастыру. Қоқысты арнайы орындарға шығару, қалдықтарды сұрыптап тастау, тұрмыстық қалдықтарды уақытылы жинау сынды қарапайым әрекеттер үлкен нәтижеге жеткізеді.Осы тұрғыдан алғанда, әкімдік тарапынан ақпараттық-түсіндіру жұмыстары да қатар жүргізілуде. Тұрғындарға заңсыз қоқыс тастаудың айыппұлдары түсіндіріліп, тәртіп бұзушыларға әкімшілік шара қолданылатыны ескертілуде. Мұндай қадамдар экологиялық жауапкершілікті арттыруға септігін тигізеді.Қала басшылығының мәлімдеуінше, тазалық жұмыстары алдағы уақытта да тоқтаусыз жалғасады. Тұран ауданынан бөлек, Шымкенттің өзге аудандарында да қоқыс орындары ретке келтіріліп, экологиялық жағдай бақылауға алынуда. Әрбір ауданға арнайы жоспар бекітіліп, апта сайын мониторинг жүргізілуде.Бұл бастамалардың барлығы қала тұрғындарының өмір сүруіне қолайлы жағдай туғызуға бағытталған. Қоқыссыз, таза орта – денсаулық кепілі ғана емес, сондай-ақ әрбір азаматтың көңіл-күйіне тікелей әсер ететін маңызды фактор.Тұран ауданындағы тазалық жұмыстары қала мәдениетінің айнасы іспеттес. Қала көшелерінің, аулалардың және қоғамдық орындардың тазалығы – сол қала тұрғындарының мәдениет деңгейін көрсетеді.Егер әрбір тұрғын өз ауласын таза ұстауға, қоқысты бей-берекет тастамауға дағдыланса, онда қоқыс орындары мүлде жойылар еді. Бұл – тек әкімдікке немесе коммуналдық мекемелерге ғана емес, барлығымызға ортақ міндет.Тұран ауданында жүргізілген қоқыс орындарын ретке келтіру жұмыстары – Шымкенттің таза әрі жайлы қалаға айналу жолындағы нақты қадамдардың бірі. Арнайы техниканың көмегімен шығарылған тұрмыстық қалдықтар мен ретке келтірілген аумақтар тұрғындарға жаңа серпін берді.Қала әкімдігі мұндай шараларды алдағы уақытта да тұрақты түрде жалғастыра бермек. Ал тұрғындар тарапынан қолдау мен жауапкершілік болса, Шымкенттің экологиялық жағдайы айтарлықтай жақсарып, өмір сүруге ыңғайлы мегаполис ретінде дами түсетіні сөзсіз.Таза қала – ортақ міндет. Әрбір азамат осы міндетті жүрегінен өткізіп, күнделікті өмірде іске асырса, Тұран ауданы ғана емес, бүкіл Шымкент гүлденген, жасыл әрі көрікті қалаға айналады.

23 тамызда Шымкентте тағы да игі дәстүрге айналған жалпықалалық сенбілік өтіп, тұрғындарды тазалық пен қоршаған ортаны қорғау жолындағы ізденістерге біріктірді. Бұл жолы да шараға Жер қатынастары бөлімінің қызметкерлері қосылып, қаланың тәртібін сақтау мен көркейтуге зор үлес қосты. Тұрғындармен және басқа да мекеме өкілдерімен бірге департамент қызметкерлері бекітілген аумаққа шығып, ауқымды санитарлық тазалау жұмыстарын жүргізді. Тұрмыстық қалдықтарды шығару, аумақты жапырақтар мен қураған бұтақтардан тазарту, суару арналарын күтіп ұстау басты назарда болды. Жұмыстың бұл түрі аумақтың сыртқы келбетін жақсартып қана қоймай, практикалық мәселелерді де шешеді: таза суару арықтары тұрып қалған судың алдын алады және су басу қаупін азайтады. Жиналған қалдықтар арнайы техниканың көмегімен жылдам шығарылды. Қалдықтардың бір бөлігі қайта өңдеуге жіберілді, бұл сұрыптау және қайта өңдеу мәдениетін дамыту қажеттілігін ескере отырып, әсіресе маңызды. Шымкент қарқынды дамып, дамып келеді: жаңа тұрғын үй кешендері, саябақтар, скверлер салынуда, көлік инфрақұрылымы заман талабына сай келеді. Бірақ сонымен бірге экологиялық жүктеме артып келеді. Ірі қалаларда көше тазалығы, ауаның сапасы, судың сапасы әрбір тұрғынның жауапкершілік деңгейіне тікелей байланысты. Тазалық күндері адамдарға экологияның дерексіз ұғым емес, күнделікті өмірдің бір бөлігі екенін еске салуға көмектеседі. Таза аулалар мен көшелер шаңның аз болуын, ауаның тазалығын және балаларға қолайлы ортаны білдіреді. Бұл да қаланың имиджіне ықпал етеді: мегаполис неғұрлым ұқыпты көрінсе, туристер мен инвесторлар өздерін жайлы сезінеді. Басқару командасы үшін сенбілікке қатысу жай ғана міндет емес; бұл белсенді азаматтық белсенділіктің көрінісі. Қызметкерлер тазалықты сақтауды айына бір рет емес, күн сайын жасауға болады деп санайды — ұсақ әрекеттерден бастап: қоқыс жәшігінің жанына қоқыс тастамау, жасыл аумақтарды сақтау және суды үнемдеу. Шара барысында тазалықты сақтау тек коммуналдық қызметтердің ғана емес, әрбір азаматтың міндеті екеніне тоқталды. Бұл көзқарас тұрғындарда біз өмір сүріп жатқан ортақ кеңістікке жауапкершілік сезімін оятады. Экологтар қалалық қоршаған орта жағдайы мен халықтың денсаулығы арасындағы тікелей байланысты бірнеше рет атап өтті. Ластанған аумақтар жәндіктер мен кеміргіштердің көбеюіне айналады және инфекциялардың өршуіне себеп болуы мүмкін. Керісінше, тазалық тәуекелдерді азайтады, санитарлық-эпидемиологиялық жағдайды жақсартады және өмір сүру сапасын арттырады. Сонымен қатар, абаттандырылған аулалар мен саябақтар адамның психологиялық жағдайына оң әсер етеді. Айнала ұқыпты болса, адамдарға демалу, жұмыс істеу және өзін қауіпсіз сезіну оңайырақ болады. Жалпықалалық сенбілік ежелден бірліктің символына айналған. Олар барлық мамандықтағы, жастағы және қызығушылықтағы адамдарды біріктіреді. Бір қатардан мектеп оқушылары, студенттер, кеңсе қызметкерлері, мемлекеттік қызметкерлер көрінеді. Бұл адамдарды жақындастырады және оларға біздің барлығымыз бір үлкен қаланың бөлігі екенімізді сезіндіреді, ол үшін біз жауаптымыз. Жер қатынастары бөлімінің командасы үшін мұндай іс-шараларға қатысудың тағы бір мәні бар: бұл командалық рухты нығайту мүмкіндігі. Кеңседен тыс бірге жұмыс істеу қызметкерлерді біріктіреді, ұйымшылдықты арттырады және бейресми байланыстарды құруға көмектеседі. Тазалық күнін ұйымдастырушылар әр қатысушы бірнеше қоқыс жинаса да, түпкі нәтиже орасан зор болатынын атап өтті. Мыңдаған қала тұрғындары көшеге шығып, соның арқасында ондаған гектар жер қоқыстан тазартылды. Тазалық сол күні-ақ байқалады. Бірақ одан да маңыздысы, адамдар қоршаған ортаны қорғау әдетін дамытады. Осындай іс-шараларға қатысқаннан кейін көпшілігі қалдықтарды сұрыптау, ресурстарды үнемдеу және жасыл аумақтарды сақтау туралы көбірек ойлайды. Қала – біз бүгін өмір сүретін және ертең біздің балаларымыз тұратын ортақ кеңістік. Көшелер мен аулаларды таза ұстау – жайлылық мәселесі ғана емес, болашақ ұрпақты тәрбиелеудің басты элементі. Балалар сенбіліктерде үлкендерді көріп, сабақ алады: табиғатты қорғау және қалаға жауапкершілікпен қарау керек. Сондықтан сенбіліктер бір реттік шара емес, Шымкенттің экологиялық болашағына ұзақ мерзімді инвестиция. Жерге орналастыру бөлімінің қызметкерлері тазалық әрқайсымыздан басталатынын үлгі етіп көрсетті. Қалаға қызмет көрсетуге жұмсалған бір күн айлар бойы көрінетін нәтиже бере алады. Таза қала – денсаулық, жайлылық және инвестициялық тартымдылықтың кілті. Бірақ ең бастысы, бұл тұрғындардың өз үйлеріне деген құрметінің белгісі. Сондықтан да тәртіпті сақтауға әрбір шымкенттік үлес қосу өте маңызды. Өйткені, біз бірге ғана өмір сүруге, жұмыс істеуге және ойнауға ыңғайлы қала жасай аламыз.

Шымкент қаласында дәстүрге айналған жалпы қалалық сенбілік 23 тамыз күні тағы да жалғасын тапты. Бұл жолы табиғатты аялауға, көшелердің тазалығын сақтауға және тұрғындар арасында экологиялық мәдениетті қалыптастыруға бағытталған іс-шараға Шымкент қаласы Жер қатынастары басқармасының ұжымы белсенді түрде қатысты.Қалалық сенбіліктің басты мақсаты – мегаполис аумағын таза ұстау, қоқыстан арылту ғана емес, сонымен бірге тұрғындардың бойында қоршаған ортаға деген жауапкершілікті арттыру. Жер қатынастары басқармасы қызметкерлері өздеріне бекітілген аумаққа шығып, санитарлық тазалау жұмыстарын жүргізді. Олар көшелерді, көпқабатты үйлердің аулаларын, ирригациялық жүйелерді және жол жиегін тұрмыстық қалдықтардан арылтты.Жиналған қоқыстар арнайы техника көмегімен шығарылып, қайта өңдеуге жіберілді. Бұл да сенбіліктің маңызды қырының бірі – тек тазалық сақтау емес, сонымен бірге қалдықтарды дұрыс сұрыптау мәдениетін дамыту.Шымкент – күн сайын дамып келе жатқан, тұрғындарының саны миллионнан асқан ірі қала. Мұндай жағдайда экологиялық мәселелерге ерекше көңіл бөлу қажеттілігі туындайды. Сенбілік – табиғатқа жанашырлықпен қараудың, әрбір азаматтың қалаға деген сүйіспеншілігінің нақты көрінісі.«Қоршаған ортаны таза ұстау – әрқайсымыздың ортақ міндетіміз», – дейді сенбілікке қатысқан басқарма қызметкерлері. Шынында да, көшеде жатқан қоқысты жинау – тек коммуналдық қызметтің ғана емес, барша тұрғындардың жауапкершілігі. Әркім өз үйінің ауласын, жұмыс орнының маңын таза ұстаса, қала келбеті де өзгереді.Тазалықтың басты артықшылығы – тек әдемі көрініс қана емес. Ол ең алдымен халықтың денсаулығына тікелей әсер етеді. Қоқыстан арылған ортада инфекциялық аурулардың таралу қаупі төмендейді, ауаның сапасы жақсарады. Сонымен қатар, таза әрі жинақы қала туристер үшін де тартымды болады.Шымкент қаласы соңғы жылдары қарқынды дамып келеді, жаңа саябақтар мен демалыс орындары ашылуда. Осындай игілікті істердің мәнін арттыратын да – қоршаған ортаның тазалығы. Жайлы өмірдің кепілі – тазалық екенін ұмытпаған абзал.Жер қатынастары басқармасының қызметкерлері сенбілікке белсене қатысу арқылы басқа мекемелерге де үлгі көрсетті. Олар тазалық жұмыстары барысында тек аумақты қоқыстан арылтумен шектелмей, ирригациялық арналарды да тазалап шықты. Бұл өз кезегінде су тасқынының алдын алу шараларына да септігін тигізеді.Қызметкерлердің айтуынша, мұндай іс-шаралар ұжымның ұйымшылдығын арттырып қана қоймай, табиғатты аялаудың маңыздылығын тағы бір мәрте сезіндіреді. Сенбіліктен кейін әрбір қатысушы өзіне жауапкершілікті көбірек алып, күнделікті өмірде де экологияға көңіл бөлуге тырысады.«Таза қала – ортақ үйіміз» деген қағиданы әрбір тұрғын жадында сақтауы тиіс. Қаланың әдемі әрі жайлы болуы тек мемлекеттік органдарға емес, қарапайым халықтың да белсенділігіне байланысты. Қоқысты арнайы орындарға тастау, көшелерде бейберекет лақтырмау, көгалды аялау – үлкен істердің бастауы.Сенбілік – осы мәдениетті қалыптастырудың ең қарапайым әрі тиімді жолы. Бір күн бойы тазалықпен айналысу арқылы адамдар табиғатпен жақындай түседі, ал балалар үлкендерден үлгі алып, тазалыққа үйренеді.Жер қатынастары басқармасының сенбілікке қатысуы – қала тазалығына қосылған сүбелі үлес қана емес, сонымен бірге экологиялық мәдениетті насихаттаудың айқын көрінісі. Бұл іс-шара қала тұрғындарын біріктіріп, ортақ мақсат жолында еңбек етудің маңыздылығын көрсетті.Шымкентті таза да әсем қалаға айналдыру – баршамыздың міндетіміз. Қоршаған ортаны қорғау, көшелерді таза ұстау – тек бір күндік шара емес, күнделікті дағдымызға айналуы тиіс. Себебі таза қала – жайлы өмірдің, денсаулық пен болашақ ұрпақтың кепілі.

23 тамызда Шымкентте мемлекеттік органдар, коммуналдық қызмет өкілдері мен тұрғындардың басын қосқан маңызды экологиялық шара өтті. Абай ауданында орналасқан Shymkent City шағын ауданында жалпыұлттық «Таза Қазақстан» акциясымен бірге жалпықалалық сенбілік ұйымдастырылды. Шараға Абай ауданы әкімдігі бастамашы болып, белсенді қатысушылардың қатарында «Абай» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің қызметкерлері, сондай-ақ Шымкент қалалық жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау бөлімі, ауыл шаруашылығы және ветеринария, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары, мәдениет, тілдерді дамыту, мұрағаттар және мұрағаттар бөлімі, туризм және туризм бөлімі, туризм және туризм бөлімінің өкілдері болды. Түрлі ведомстволардың мұндай кең көлемде қатысуы бастаманың ведомствоаралық сипатын айғақтап, қаланың экологиялық тазалығы ортақ жауапкершілік екенін көрсетеді. Тазалау күні бірнеше сағатқа созылды. Қатысушылар аулаларды, қоғамдық аумақтарды, іргелес объектілерді шаруашылық және құрылыс қоқыстарынан тазартып, арамшөптерді жұлып, жасыл желектерді ретке келтірді. Тұрғындар күнделікті пайдаланатын аумақтардың – саябақтар, балалар алаңдары, спорт алаңдары, көпшілік демалыс орындарының санитарлық жағдайына ерекше назар аударылды. Мұндай іс-шаралар тазалықты сақтауға ғана емес, тұрғындардың экологиялық сауаттылығын арттыруға да септігін тигізеді. Маңыздысы, бұл бастама тек қоқыс жинаумен шектелмейді: сенбілік барысында мемлекеттік қызметкерлер тұрғындармен экологиялық жауапкершілік, қалдықтарды бөлудің маңыздылығы және тұрмыстық қалдықтарды дұрыс кәдеге жарату туралы тәрбиелік мәні бар әңгімелер жүргізді. «Таза Қазақстан» акциясы аясында сенбілік бірінші рет өткізіліп отырған жоқ. Осындай іс-шаралар Шымкентте және еліміздің басқа да аймақтарында тұрақты өткізіліп тұрады. Өткен жылдары олар тек қала аудандарын ғана емес, қала маңындағы елді мекендерді де қамтыған. Биылғы науқанның айрықша ерекшелігі коммуналдық қызметтердің ғана емес, іс жүзінде барлық қалалық басқарма өкілдерінің де белсенді қатысуы болды, бұл оның әсерін күшейтіп, үлкен аумақты қамтуға мүмкіндік берді. Өткен жылдардағы сенбіліктермен салыстырғанда оң үрдістерді атап өтуге болады: қатысушылардың саны артып, сенбіліктердің ауқымы кеңейіп, жұртшылықтың белсенділік танытуда. Мысалы, бірнеше жыл бұрын сенбіліктер бірінші кезекте коммуналдық қызметтер мен шектеулі еріктілер арқылы жүргізілетін. Алайда бүгінде олардың кең таралып, жүйелі сипат алуы экологиялық сананың артып келе жатқанын, қоғам мен мемлекеттік органдардың ортақ мақсатқа жұмыла кіріскенін көрсетеді. Қаланың экологиялық тазалығы өмір сүру сапасына тікелей байланысты. Аулалар мен көшелердің тазалығы жайлы өмір сүру жағдайын жасап қана қоймайды, сонымен қатар ауруды азайтады, инфекциялардың таралуын болдырмайды және балаларға ерте жастан үй шаруашылығын жүргізудің жақсы әдеттерін дамытуға көмектеседі. Сондықтан мұндай бастамалардың ұзақ мерзімді құндылығы бар. Абай ауданы әкімдігінің өкілдері мұндай шаралардың тұрақты түрде жалғасын табатынын баса айтты. Басты мақсат – бір реттік сенбілік емес, сонымен қатар әрбір тұрғын өз айналасының тазалығына жеке жауапкершілікті сезінетін тұрақты жүйені құру. Осы мақсатта олар студенттерді, оқушыларды, бюджеттік сала қызметкерлерін, кәсіпкерлерді аталған іс-шараларға тұрақты түрде тартуды жоспарлап отыр. Шымкентте өткен «Таза Қазақстан» акциясы мемлекет пен қоғамның бірлескен күш-жігері нақты нәтиже бере алатынының жарқын мысалы болды. Түрлі басқармалардың үйлесімді жұмысы мен қала тұрғындарының белсене атсалысуының арқасында үлкен аумақтарды қоқыстан тазартуға, аумақтың санитарлық жағдайын жақсартуға, тұрғындар арасында экологиялық сауаттылықты арттыруға мүмкіндік туды. Бұл сенбіліктер қаланың көркін арттырып қана қоймай, азаматтық қоғамды қалыптастыруда маңызды рөл атқарады десек қателеспейміз. Неғұрлым көп адамдар тартылса, соғұрлым тазалық жеке мекемелердің жауапкершілігі емес, әркім өз үлесін қоса алатын ортақ жауапкершілік екенін түсінеді.

23 тамызда «Таза Қазақстан» экологиялық акциясы аясында Шымкент қаласының Абай ауданына қарасты “Shymkent City” шағынауданында жалпықалалық сенбілік ұйымдастырылды.Игі шара Абай ауданы әкімдігінің бастамасымен өтті. Оған «Абай» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің қызметкерлерімен қатар, Шымкент қаласының жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау басқармасы, ауыл шаруашылығы және ветеринария басқармасы, жолаушылар көлігі жцне автомобиль жолдары басқармасы, мәдениет, тілдері дамыту және архивтер басқармасы, сондай-ақ туризм, сыртқы байланыстар және креативті индустрия басқармаларының өкілдері белсенді түрде қатысты.Сенбілік барысында аумақ тұрмыстық және құрылыс қалдықтарынан тазартылып, арамшөптер жойылды, қоғамдық орындардың санитарлық жағдайы жақсартылды. Мұндай шаралар тұрғындардың экологиялық мәдениетін арттырып қана қоймай, қолайлы өмір сүруге лайықты орта қалыптастыруға ықпал етеді. Сенбілік барысында қатысушылар тұрмыстық және құрылыс қалдықтарын жинап, қоқыстан тазарту жұмыстарын жүргізді. Сонымен қатар, арамшөптер жойылып, қоғамдық орындардың санитарлық жағдайы жақсартылды. Бұл шараның басты мақсаты – қала тұрғындарының экологиялық мәдениетін арттыру, қоршаған ортаға ұқыпты қарауға шақыру және жайлы өмір сүруге қолайлы жағдай қалыптастыру болды.Абай ауданы әкімдігінің бастамасымен өткен сенбілікке Шымкент қаласының жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау басқармасы, ауыл шаруашылығы және ветеринария басқармасы, жолаушылар көлігі жцне автомобиль жолдары басқармасы, мәдениет, тілдері дамыту және архивтер басқармасы, сондай-ақ туризм, сыртқы байланыстар және креативті индустрия басқармаларыда өз үлестерін қосты. Бұл өзара ынтымақтастық қаланың экологиялық ахуалын жақсартуға бағытталған бірлескен еңбектің жарқын үлгісі болды. Қатысушылардың айтуынша, мұндай сенбіліктер тұрғындар арасында ортақ жауапкершілікті қалыптастырып, табиғатты аялауға деген көзқарасты өзгертеді.Бұл сенбіліктің ерекшелігі – оған тек мемлекеттік органдар ғана емес, түрлі сала қызметкерлері мен еріктілердің қатысуында. Әсіресе, ауыл шаруашылығы және ветеринария басқармасының қолдауымен жүргізілген тазалық жұмыстары экологиялық мәдениетті көтеруге қосымша серпін берді. Қала тұрғындарына тазалық пен тәртіптің қоғам үшін ортақ игілік екені түсіндірілді.Мұндай экологиялық шаралар Шымкентте бұрын да өткізілген. Мәселен, өткен жылы да «Таза Қазақстан» акциясы аясында қала бойынша бірнеше рет сенбіліктер ұйымдастырылып, өз нәтижесін берді. Ол кезде де тұрғындар мен мекеме қызметкерлері бірігіп, қаланың әр ауданына тазалық жұмыстарын жүргізді. Алдыңғы жылдардағы тәжірибе көрсеткендей, сенбіліктер тек бір реттік акция болып қалмай, қоғамдық санаға әсер ететін маңызды факторға айналды.Бұған дейін, 2023 жылдың күзінде өткен сенбіліктерде Абай ауданы аумағындағы арық-атыздар тазартылып, көшелер мен балалар ойын алаңдарынан тұрмыстық қалдықтар жиналған еді. Ал 2022 жылы «Жасыл ел» жастар ұйымының қатысуымен өткен сенбіліктер барысында жас көшеттер отырғызылып, көгалдандыру жұмыстары кең көлемде жүргізілді. Бұл бастамалар бүгінгі шарамен сабақтасып, экологиялық дәстүрдің жалғасуына себеп болып отыр.23 тамыздағы сенбіліктің тағы бір артықшылығы – тұрғындардың белсенділігінің артуы. Көптеген қала тұрғындары өз еркімен қатысып, қоғамдық орындардың тазалығына үлес қосты. Бұл қоғамдағы экологиялық мәдениеттің біртіндеп дамып келе жатқанын көрсетеді. Сонымен бірге, ұйымдастырушылардың айтуынша, мұндай акциялар жастарды тәрбиелеуде ерекше рөл атқарады. Себебі, балалар мен жасөспірімдер ата-аналарымен бірге қатысып, қоршаған ортаға деген сүйіспеншілікті ерте жастан бойына сіңіреді.Акция барысында аудан тұрғындарына тұрмыстық қалдықтарды дұрыс сұрыптау, қайта өңдеу мүмкіндіктерін пайдалану және табиғатқа зиян келтірмеу жөнінде түсіндірме жұмыстары жүргізілді. Бұл ақпараттық-түсіндіру жұмыстары қаланың экологиялық тұрақтылығына бағытталған маңызды қадамдардың бірі болып табылады.Алдағы уақытта да Абай ауданы әкімдігі мен тиісті басқармалар бұл бағыттағы шараларды жүйелі түрде жалғастыруды жоспарлап отыр. Қалалық құрылымдардың өзара ынтымақтастығы арқылы экологиялық мәдениетті көтеру, қоршаған ортаны қорғау және тұрғындардың өмір сүру сапасын арттыру негізгі міндеттердің бірі болып қала бермек.Жалпы, «Таза Қазақстан» экологиялық акциясы бүгінде ел көлемінде танымал бастамаға айналды. Ол тек қана тазалық жұмыстары емес, халықты біріктіретін, қоғамдағы жауапкершілік пен ортақ мүддені дәріптейтін дәстүрлі іс-шара ретінде қалыптасып отыр.23 тамызда өткен сенбілік – осы дәстүрдің Шымкенттегі жалғасы. Абай ауданындағы «Shymkent City» аумағында жүзеге асқан бұл шара экологиялық мәдениетті дамытуға, тұрғындар арасында табиғатқа жанашырлық көзқарас қалыптастыруға нақты үлес қосты. Бұрынғы жылдардағыдай, бұл жолғы сенбілік те қоғамды біріктіріп, болашаққа экологиялық тұрғыдан сауатты ұрпақ тәрбиелеудің маңыздылығын тағы бір мәрте дәлелдеді.

2025 жылдың 23 тамызында Шымкентте «Таза Қазақстан» ұлттық экологиялық акциясы аясында кезекті жалпықалалық сенбілік өтті. Бұл күні мыңдаған қала тұрғындары түрлі мекемелер мен ұйымдардың өкілдерімен бірге көшеге шығып, бекітілген аумақтарды ретке келтірді. Бұл сенбілікте ауыл шаруашылығы және ветеринария бөлімінің қызметкерлері жоғары ұйымшылдық танытып, қала тазалығын сақтауға деген жеке ұстанымдарын көрсете білді. Іс-шараның басты мақсаты көшелерді, аулаларды, суару арықтарын, жол жиегіндегі аумақтарды тұрмыстық қалдықтардан тазарту ғана емес, сонымен қатар қала тұрғындарының экологиялық сауаттылығын арттыру, тазалық пен тәртіпке жеке жауапкершілікті түсіну болды. Таңертеңнен бастап ауыл шаруашылығы және ветеринария басқармасы мен ведомстволық бағынысты ұйымдардың қызметкерлері қажетті құралдармен — қолғаптармен, қоқыс жәшіктерімен, абаттандыру құралдарымен қаруланды. Олар бекітілген аумақтарды тазалап, жиналған қоқыстарды шығарып, қаланың инфрақұрылымында маңызды рөл атқаратын суару жүйелеріне ерекше көңіл бөлді. Ауыл шаруашылығы саласының белсенділігі қала тұрғындарының оң бағасын алды. Көбісі мұндай іс-шараларға коммуналдық қызметтердің немесе білім беру мекемелерінің қатысуы жиі кездесетінін, бірақ ауыл шаруашылығы саласының өкілдері сенбілікке белсене араласса, қоршаған ортаны қорғау ортақ жауапкершілік екенін атап өтті. Өйткені, таза қала мен жақсы күтімді қоршаған орта тек қала құрылысының ғана емес, сонымен қатар қоршаған ортаның жалпы жағдайына байланысты ауыл шаруашылығының үйлесімді дамуының негізі болып табылады. Биылғы сенбілікті өткен жылдармен салыстырсақ, біршама өзгерістер байқалады. 2023 жылы негізгі жүк оқу орындарына түсті: студенттер мен оқушылар жаппай аулалар мен саябақтарды тазартты. 2024 жылы бірінші кезекте тұрғындардың қолдауымен үлкен аумақтарды тазартып, қоқыстарды шығаратын коммуналдық қызметтерге назар аударылды. Бұл жолы, 2025 жылы сенбілік оның қатысушылары арасында жан-жақты болды: ауылшаруашылық ұйымдары жұмыс күшімен ғана емес, техникамен де үлес қосып, әдеттегі ұйымдарға қосылды. Акция барысында жиналған қалдықтарды шығару үшін шағын жүк көліктері мен арнайы техникалар жұмылдырылды. Бұл жол бойындағы аумақтар мен аулаларды тезірек және тиімдірек тазалауға мүмкіндік берді. Бұл тәсіл қала экологиясы физикалық еңбекті ғана емес, сонымен қатар дұрыс ұйымдастыруды қажет ететінін көрсетеді. Халыққа түсіндіру жұмыстары сенбіліктің ажырамас бөлігіне айналды. Ауыл шаруашылығы қызметкерлері сенбілік барысында тұрғындармен пікірлесіп, қалдықтарды дұрыс пайдаланбау салдарынан қоршаған ортаға келтіретін залал және қалдықтарды сұрыптау мен жасыл желектерді күтудің маңыздылығын түсіндірді. Мұндай қарапайым түсініктемелер адамдарға тазалықты сақтаудағы жеке рөлі туралы ойлауға көмектеседі. Іс-шараның атмосферасын ерекше атап өтуге болады. Тазалық тазалық қана емес, бірлік пен ынтымақтастық актісіне айналды. Әр саланың адамдары — диқандардан бастап, коммуналдық қызметшілерге дейін иық тіресе еңбек етіп, тек бірлескен күш-жігердің арқасында ғана нақты нәтижелерге қол жеткізуге болатынын көрсетті. Бұл биылғы іс-шараның көптеген алдыңғылардан басты айырмашылығы болды: ол әртүрлі секторларды біріктірді және ұжымдық жауапкершілікке баса назар аударды. Ұзақ мерзімді әсер ету тұрғысынан ауыл шаруашылығы және ветеринария департаментінің қатысуын маңызды сигнал ретінде қарастыруға болады. Бұл агенттік күн сайын азық-түлік қауіпсіздігімен, ауыл шаруашылығын дамытумен және су ресурстарымен айналысады, бірақ сонымен бірге ол экологиялық хабардар болу оның қызметімен тығыз байланысты екенін көрсетті. Өйткені, таза қоршаған орта – жоғары сапалы өнім мен ауыл шаруашылығы саласының тұрақты дамуының кепілі. Тарихқа көз жүгіртсек, мұндай іс-шаралар Шымкентте жиі өткізіліп келгенімен, олардың маңызы жыл сайын артып келеді. Қала өсіп, халқының саны артқан сайын экологиялық және санитарлық мәселелер өзекті бола түсуде. Сондықтан сенбіліктер әлдеқашан формальдылық болудан қалды — олар қоғамдық сананы қалыптастыру құралына айналды. 23 тамызда өткен жалпықалалық сенбілік қоршаған ортаны қорғау әр адамның жеке үлесінен басталатынын тағы бір дәлелдеді. Біреу ауыл шаруашылығында, білім беру саласында немесе бизнесте жұмыс істей ме, қаланың таза болуы әркімнің күш-жігеріне байланысты. Ауыл шаруашылығы және ветеринария бөлімі қызметкерлерінің көрсеткен үлгісі қалаға, табиғатқа қамқорлық жасауда кез келген ұжымның үлгі бола алатынының айқын дәлелі болды. Осылайша, биылғы науқан Шымкенттің экологиялық мәдениетін қалыптастыруға жасалған қадам болды. Бірлік, бірлескен іс-қимыл және жеке үлес қосуға дайын болу ғана қаланың келбетін жақсы жаққа өзгертетінін көрсетті. Бұл үрдіс жалғаса берсе, Шымкент еліміздің басқа аймақтарына экономикалық қана емес, экологиялық дамудың үлгісіне айналуы мүмкін.