2025 жылдың 23 тамызында Шымкентте «Таза Қазақстан» ұлттық экологиялық акциясы аясында кезекті жалпықалалық сенбілік өтті. Бұл күні мыңдаған қала тұрғындары түрлі мекемелер мен ұйымдардың өкілдерімен бірге көшеге шығып, бекітілген аумақтарды ретке келтірді. Бұл сенбілікте ауыл шаруашылығы және ветеринария бөлімінің қызметкерлері жоғары ұйымшылдық танытып, қала тазалығын сақтауға деген жеке ұстанымдарын көрсете білді. Іс-шараның басты мақсаты көшелерді, аулаларды, суару арықтарын, жол жиегіндегі аумақтарды тұрмыстық қалдықтардан тазарту ғана емес, сонымен қатар қала тұрғындарының экологиялық сауаттылығын арттыру, тазалық пен тәртіпке жеке жауапкершілікті түсіну болды. Таңертеңнен бастап ауыл шаруашылығы және ветеринария басқармасы мен ведомстволық бағынысты ұйымдардың қызметкерлері қажетті құралдармен — қолғаптармен, қоқыс жәшіктерімен, абаттандыру құралдарымен қаруланды. Олар бекітілген аумақтарды тазалап, жиналған қоқыстарды шығарып, қаланың инфрақұрылымында маңызды рөл атқаратын суару жүйелеріне ерекше көңіл бөлді. Ауыл шаруашылығы саласының белсенділігі қала тұрғындарының оң бағасын алды. Көбісі мұндай іс-шараларға коммуналдық қызметтердің немесе білім беру мекемелерінің қатысуы жиі кездесетінін, бірақ ауыл шаруашылығы саласының өкілдері сенбілікке белсене араласса, қоршаған ортаны қорғау ортақ жауапкершілік екенін атап өтті. Өйткені, таза қала мен жақсы күтімді қоршаған орта тек қала құрылысының ғана емес, сонымен қатар қоршаған ортаның жалпы жағдайына байланысты ауыл шаруашылығының үйлесімді дамуының негізі болып табылады. Биылғы сенбілікті өткен жылдармен салыстырсақ, біршама өзгерістер байқалады. 2023 жылы негізгі жүк оқу орындарына түсті: студенттер мен оқушылар жаппай аулалар мен саябақтарды тазартты. 2024 жылы бірінші кезекте тұрғындардың қолдауымен үлкен аумақтарды тазартып, қоқыстарды шығаратын коммуналдық қызметтерге назар аударылды. Бұл жолы, 2025 жылы сенбілік оның қатысушылары арасында жан-жақты болды: ауылшаруашылық ұйымдары жұмыс күшімен ғана емес, техникамен де үлес қосып, әдеттегі ұйымдарға қосылды. Акция барысында жиналған қалдықтарды шығару үшін шағын жүк көліктері мен арнайы техникалар жұмылдырылды. Бұл жол бойындағы аумақтар мен аулаларды тезірек және тиімдірек тазалауға мүмкіндік берді. Бұл тәсіл қала экологиясы физикалық еңбекті ғана емес, сонымен қатар дұрыс ұйымдастыруды қажет ететінін көрсетеді. Халыққа түсіндіру жұмыстары сенбіліктің ажырамас бөлігіне айналды. Ауыл шаруашылығы қызметкерлері сенбілік барысында тұрғындармен пікірлесіп, қалдықтарды дұрыс пайдаланбау салдарынан қоршаған ортаға келтіретін залал және қалдықтарды сұрыптау мен жасыл желектерді күтудің маңыздылығын түсіндірді. Мұндай қарапайым түсініктемелер адамдарға тазалықты сақтаудағы жеке рөлі туралы ойлауға көмектеседі. Іс-шараның атмосферасын ерекше атап өтуге болады. Тазалық тазалық қана емес, бірлік пен ынтымақтастық актісіне айналды. Әр саланың адамдары — диқандардан бастап, коммуналдық қызметшілерге дейін иық тіресе еңбек етіп, тек бірлескен күш-жігердің арқасында ғана нақты нәтижелерге қол жеткізуге болатынын көрсетті. Бұл биылғы іс-шараның көптеген алдыңғылардан басты айырмашылығы болды: ол әртүрлі секторларды біріктірді және ұжымдық жауапкершілікке баса назар аударды. Ұзақ мерзімді әсер ету тұрғысынан ауыл шаруашылығы және ветеринария департаментінің қатысуын маңызды сигнал ретінде қарастыруға болады. Бұл агенттік күн сайын азық-түлік қауіпсіздігімен, ауыл шаруашылығын дамытумен және су ресурстарымен айналысады, бірақ сонымен бірге ол экологиялық хабардар болу оның қызметімен тығыз байланысты екенін көрсетті. Өйткені, таза қоршаған орта – жоғары сапалы өнім мен ауыл шаруашылығы саласының тұрақты дамуының кепілі. Тарихқа көз жүгіртсек, мұндай іс-шаралар Шымкентте жиі өткізіліп келгенімен, олардың маңызы жыл сайын артып келеді. Қала өсіп, халқының саны артқан сайын экологиялық және санитарлық мәселелер өзекті бола түсуде. Сондықтан сенбіліктер әлдеқашан формальдылық болудан қалды — олар қоғамдық сананы қалыптастыру құралына айналды. 23 тамызда өткен жалпықалалық сенбілік қоршаған ортаны қорғау әр адамның жеке үлесінен басталатынын тағы бір дәлелдеді. Біреу ауыл шаруашылығында, білім беру саласында немесе бизнесте жұмыс істей ме, қаланың таза болуы әркімнің күш-жігеріне байланысты. Ауыл шаруашылығы және ветеринария бөлімі қызметкерлерінің көрсеткен үлгісі қалаға, табиғатқа қамқорлық жасауда кез келген ұжымның үлгі бола алатынының айқын дәлелі болды. Осылайша, биылғы науқан Шымкенттің экологиялық мәдениетін қалыптастыруға жасалған қадам болды. Бірлік, бірлескен іс-қимыл және жеке үлес қосуға дайын болу ғана қаланың келбетін жақсы жаққа өзгертетінін көрсетті. Бұл үрдіс жалғаса берсе, Шымкент еліміздің басқа аймақтарына экономикалық қана емес, экологиялық дамудың үлгісіне айналуы мүмкін.

2025 жылдың 23 тамызында Шымкент қаласында «Таза Қазақстан» республикалық экологиялық акциясы аясында кезекті жалпықалалық сенбілік ұйымдастырылды. Бұл жолы сенбілікке әртүрлі мекемелермен қатар, Ауыл шаруашылығы және ветеранария басқармасы (auyl_sharuashylygy.shymkent) мен оның қарасты ұйымдары айрықша белсенділік танытты. Олардың қызметкерлері бекітілген аумақтарда тазалық жұмыстарын жүргізіп, қаланың экологиялық ахуалын жақсартуға елеулі үлес қосты.Сенбіліктің басты мақсаты – қала көшелерін, тұрғын үйлердің аулаларын, арық-атыз жүйелерін және жол жиектерін қоқыстан тазарту, сондай-ақ тұрғындардың экологиялық мәдениетін арттыру болды. Таңертеңгі сағаттан бастап басқарма мамандары қолғап пен қажетті құралдарын алып, тазалық жұмыстарын бастады. Олар көше бойындағы қоқыстарды жинап, ирригациялық жүйелерді тазалап, жасыл аймақтардың күтімін де назардан тыс қалдырған жоқ. Бұл тек санитарлық тазалық шарасы ғана емес, қоғамға үлгі болатын экологиялық жауапкершіліктің көрінісі болды.Ауыл шаруашылығы және ветеринария басқармасының белсенділігі тұрғындар арасында оң пікір қалыптастырды. Себебі, ауыл шаруашылығы саласы көбіне ауылдық жерлермен байланыстырылғанымен, олардың қаланың тазалығына қосқан үлесі экологиялық мәдениеттің баршаға ортақ іс екенін көрсетті. Әсіресе, басқарма қызметкерлерінің өз еркімен, ұйымшылдықпен қатысуы жастарға да, өзге мекемелерге де үлгі болды.Бұл сенбілікті өткен жылдардағы ұқсас шаралармен салыстырсақ, айтарлықтай ерекшеліктерді байқауға болады. Мысалы, 2023 жылы Шымкентте өткен «Таза қала» акциясы кезінде көбіне білім беру ұйымдарының ұстаздары мен студенттері белсенділік танытқан еді. Ал 2024 жылы санитарлық тазалық жұмыстарына коммуналдық қызметтер мен тұрғындар көбірек атсалысқан болатын. Биылғы сенбілікте ауыл шаруашылығы саласының қатысуы жаңашылдық әкелді деуге негіз бар. Бұл қала экологиясына жауапкершілік тек коммуналдық немесе білім беру саласының ғана емес, барша мекемелер мен ұйымдардың ортақ борышы екенін айқындап берді.Сенбілік барысында тек қоқыс жинау ғана емес, тұрғындар арасында экологиялық тәрбие жұмыстары да қатар жүргізілді. Полиэтилен қалдықтарының қоршаған ортаға зияны, тұрмыстық қалдықтарды сұрыптаудың маңызы туралы қысқаша түсіндірмелер айтылды. Әсіресе жастарды табиғатты аялауға шақыруға ерекше мән берілді.Ауыл шаруашылығы және ветеринария басқармасының мамандары сенбілік барысында тұрғындарға қарапайым, бірақ маңызды ескертпелер жасады. Олар тұрмыстық қалдықтарды арнаулы жәшіктерге тастау, арық жүйелерін қоқыспен бітемеу, көшет отырғызылған жерлерді таптамау сынды ережелердің сақталуы экологияға оң әсер ететінін түсіндірді.Мұндай шаралардың тағы бір артықшылығы – қоғамның бірігуіне ықпал етуінде. Бір мекеменің немесе шағын топтың емес, әртүрлі ұйымдардың қызметкерлері, тұрғындар, жастар бірлесіп еңбек еткен кезде ғана қаланың шынайы тазалығы мен тәртібі сақталатыны анық.Өткен сенбіліктермен салыстырғанда, биылғы шараның ақпараттық-түсіндіру жұмыстары күшейтілгенін айтуға болады. Қала тұрғындары әлеуметтік желілер арқылы сенбілік жайлы хабардар болып, көпшілігі ерікті түрде қатысуға ниет білдірді. Бұл халықтың экологиялық мәдениетінің артып келе жатқанын көрсетеді.Сондай-ақ, сенбілік кезінде ауыл шаруашылығы саласының техникалары да пайдаланылды. Кейбір аумақтарда қоқыс шығару үшін шағын жүк көліктері мен арнайы құралдар жұмылдырылды. Бұл жұмыстың нәтижелі болуына ықпал етті.Қорыта айтқанда, 23 тамызда өткен сенбілік Шымкент қаласы үшін маңызды оқиға болды. Ауыл шаруашылығы және ветеринария басқармасының белсенді қатысуы бұл шараның ауқымын кеңейтіп қана қоймай, өзге мекемелерге де үлгі көрсетті. Өткен жылдардағы сенбіліктермен салыстырғанда, биылғы шараның жаңалығы – әртүрлі салалардың басын қосып, барлығын ортақ мүдде жолында біріктіре алуы.Қала тазалығы – баршаның ортақ міндеті. Егер әрбір мекеме өз үлесін қосып отырса, Шымкент болашақта экологиялық тұрғыдан таза әрі жайлы қалаға айналары сөзсіз.

Шымкентте «Таза Қазақстан» жалпыұлттық экологиялық акциясы аясында кезекті жалпықалалық сенбілік өтті. Іс-шараның негізгі мақсаты көше тазалығын сақтау және қала тұрғындарының экологиялық санасын арттыру болды. Мұндай сенбілік күндерін өткізу бастамасы жүйелі. Олар мемлекеттік қызметкерлерді, бизнес қызметкерлерін, студенттерді және қала тұрғындарын біріктіретін тұрақты түрде өткізіледі. Бұл жолы сенбілікке қалалық басқармалар мен ведомстволық бағынысты мекемелердің қызметкерлері белсенді қатысты. Әр командаға алдын ала кесте жасалып, нақты бағыттар бекітілді. Бұл процесті мүмкіндігінше тиімді ұйымдастыруға мүмкіндік берді: әркім өз жауапкершілігінің саласын және орындалуы қажет жұмыс көлемін білді. Қатысушылар көшелерді, көпқабатты тұрғын үйлердің аулаларын, жол жиегіндегі жолақтарды, суару жүйелерін қоқыстан тазартты. Кейбір еріктілер абаттандыру жұмыстарын жүргізді, құрғақ шөптерді кесті, пластик және басқа да қатты қалдықтарды жинады. Кейбір аудандарда суару арналары тазартылды, бұл оңтүстік Қазақстанның ыстық климатында ерекше маңызды. Халық үлкен ынтамен еңбек етті. Демалыс күні болғанына қарамастан, іс-шараның атмосферасы әрі іскер, әрі достық болды. Бірлесе жұмыс істей отырып, тұрғындар пікір алмасып, қала ортасын жақсартуға арналған жоспарларымен және идеяларымен бөлісті. Шараны ұйымдастырушылар қала тазалығы тек коммуналдық қызметтердің жұмысына ғана емес, әр тұрғынның ынта-жігеріне де байланысты екенін атап өтті. Егер адамдар қоршаған ортаға қамқорлық жасап, көшелерді қоқыспен тастамау, аулалар мен жұмыс орындарын ұқыпты ұстау сияқты қарапайым ережелерді сақтаса, жаппай тазалық шараларына деген қажеттілік біртіндеп азаяды. Акцияның «Таза қала – біздің қолымызда» ұраны оның философиясын тамаша көрсетеді. Өйткені, әрбір адам жасайтын шағын қадамдар тұтастай алғанда қоғамға көрінетін үлкен өзгерістерге әкеледі. Экологиялық мәдениетті тәрбиелеу қазіргі қалалар үшін маңызды міндет болып табылады. Бүгінгі күні бұл бір реттік оқиғалар туралы ғана емес, сонымен қатар табиғатқа жауапкершілікпен қарауды тәрбиелеу. Соңғы жылдары Шымкентте бұл тақырыпқа көңіл бөлінуде: мектептер мен жоғары оқу орындарында табиғатты қорғау сабақтары, балаларға арналған сурет және жоба байқаулары, жастар үшін лекциялар мен пікірталастар ұйымдастырылады. Осының барлығы өскелең ұрпақтың қоршаған ортаны қорғауды қажет ететіні туралы түсініктерін қалыптастыруға көмектеседі. Мұндай шаралардың да маңызды әлеуметтік мақсаты бар. Олар кең ауқымды адамдарды біріктіруге мүмкіндік береді: шенеуніктер, кәсіпкерлер, студенттер, мұғалімдер және қарапайым азаматтар. Адамдар күнделікті өміріне жиі асығатын және асығатын елордалық ортада мұндай іс-шаралар шынайы өмірдегі өзара әрекеттесуге және қоғамдастық сезімін нығайтуға көмектеседі. Ашық ауада жұмыс істеу команда құрудың бір түріне айналады: адамдар пайдалы тапсырмада бірге жұмыс істейді және олардың күш-жігерінің дереу нәтижесін көреді. Шымкентте сенбіліктерді өткізу дәстүрі бұрыннан бар. Бір кездері олар міндетті деп саналса, бүгінде олардың көпшілігі өз еркімен қатысады. Адамдар таза қаланың өмір сүру сапасы, балаларының денсаулығы және демалу үшін қолайлы орта үшін маңызды екенін түсінеді. Оның үстіне сенбіліктерге қатысу өз қаласына деген мақтаныш сезімін оятады. Ауласын немесе төңірегін тазалайтын кез келген адам кейіннен айналасына басқаша қарайды және оны күтіп ұстауға тырысады. Шараны ұйымдастырушылар сенбілік күндерін өткізу тәжірибесі жалғасын тауып, кеңейтілетінін атап өтті. Олар тұрғындарды көбірек тартуды, қоқыстарды сұрыптау жүйесін дамытуды, аулаларда ағаш отырғызу мен көгалдандыру жұмыстарын жүргізуді жоспарлап отыр. Болашақта мұндай іс-шаралар тұрақты дәстүрге айналуы керек, онда оларға қатысу қала тұрғындарының өмірінің табиғи бөлігіне айналады. «Таза Қазақстан» акциясы аясында өткен соңғы сенбілік мегаполистегі тазалық пен тәртіпті тек бірлескен күш-жігер арқылы ғана сақтай алатынымызға тағы бір дәлел болды. Таза қала – жай ғана күтімді көшелер мен ұқыпты аулалар емес. Бұл – өзіне, көрші-қолаңға, болашақ ұрпаққа деген құрметтің белгісі. Ал осы ортақ мақсатқа әрбір тұрғын өз үлесін қосса, Шымкент заманауи, экологиялық тұрақты және өмір сүруге қолайлы қала мәртебесімен мақтана алады.

Шымкент қаласында «Таза Қазақстан» республикалық экологиялық акциясы аясында кезекті жалпы қалалық сенбілік ұйымдастырылды. Бұл шараның басты мақсаты – қаланың тазалығын сақтау ғана емес, сонымен қатар тұрғындардың экологиялық мәдениетін қалыптастыру, қоршаған ортаға деген жауапкершілікті арттыру болып табылады.Бүгінде экология мәселесі әлемнің түкпір-түкпірінде өзекті болып отыр. Әсіресе миллионнан астам тұрғыны бар Шымкент сияқты ірі мегаполистерде тазалық мәселесі күн тәртібінен түспейді. Сондықтан да мұндай сенбіліктердің өткізілуі кездейсоқ емес. Олар – бір реттік шара ғана емес, қала тұрғындарын табиғатты қорғауға жұмылдырудың нақты құралы.Сенбіліктің ерекшелігі – түрлі сала қызметкерлері, студенттер мен қала тұрғындары бірлесіп жұмыс атқарады. Бұл бір жағынан экологиялық міндетті шешсе, екінші жағынан әлеуметтік маңызға ие, өйткені әртүрлі буын өкілдері ортақ істің айналасында бірігеді.Бұл жолы қала әкімдігіне қарасты басқармалар мен мекеме қызметкерлері белсенділік танытты. Әрбір ұжымға алдын ала белгілі бір аумақ бекітіліп, жұмыс кестесі жасалды. Соның нәтижесінде шара жүйелі түрде ұйымдастырылды.Сенбілік барысында қатысушылар көшелерді, көпқабатты тұрғын үйлердің аулаларын, жол жиектерін, арық жүйелерін тұрмыстық қалдықтардан тазартты. Кейбір аумақтарда ирригациялық арналар қоқыстан аршылып, ағын судың еркін жүруіне жағдай жасалды. Қаланың шеткі аудандарында да тазалық жұмыстары жүргізілді.Қатысушылардың көңіл-күйі көтеріңкі болды. Көпшілігі мұндай шараға қатысуды азаматтық парыз деп есептейді. Сенбі күнгі бірлескен жұмыс адамдарды жақындастырып қана қоймай, ортақ жауапкершілікті сезінуге мүмкіндік береді.Акция барысында ұйымдастырушылар тұрғындарға қарапайым, бірақ маңызды ережелерді еске салды: қоқысты бей-берекет тастамау, тұрмыстық қалдықтарды арнайы орындарға шығару, аулалардағы тазалықты сақтауға үлес қосу.«Қаланың тазалығы – өз қолымызда» деген ұран осы сенбіліктің негізгі идеясына айналды. Себебі қала қанша жерден әдемі безендіріліп, жолдар жөнделсе де, егер тұрғындар қоқыс тастап, немқұрайлы қараса, ондай еңбектің жемісі болмайды.Сенбіліктер тек қоқыс жинаумен шектелмейді. Олардың басты міндеті – адамдардың санасына тазалықтың маңыздылығын сіңіру. Экологиялық мәдениет дегеніміз – қоршаған ортаға ұқыпты қарау, қаланы өз үйіндей көру.Қазір Шымкент қаласында мектептерде, колледждерде экологиялық сабақтар, сурет байқаулары мен экологиялық жобалар жиі өткізіліп жүр. Жастардың табиғатты қорғауға деген көзқарасын қалыптастыру – болашақ үшін маңызды қадам.Сенбіліктердің тағы бір қыры – қоғамдағы байланыстарды нығайту. Мемлекеттік қызметкерлер мен қарапайым тұрғындар, кәсіпкерлер мен студенттер бір алаңда бірге жұмыс істегенде, оларды ортақ мақсат біріктіреді. Бұл – бейресми қарым-қатынасты дамытатын, адамдарды жақындастыратын ерекше мүмкіндік.Көпшілік мұндай шараларды «қоғамдық тимбилдинг» деп те атайды. Өйткені ортақ еңбектің нәтижесін көзбен көру адамдарды жігерлендіріп, өз ортасына, қаласына деген сүйіспеншілігін арттырады.Шымкентте сенбіліктер өткізу дәстүрге айналған. Бұрын мұндай шаралар міндетті сипатта болса, бүгінде тұрғындардың көпшілігі өз еркімен қатысады. Өйткені әрбір адам қаланың тазалығы ең алдымен өзінің өмір сапасына әсер ететінін түсінеді.Тазалық жұмыстарына қатысқан адам кейін сол аумақты қоқыстан қорғауға тырысады. Бұл – адам санасында «өз еңбегіңді бағалау» сезімін оятады. Осы тұрғыдан алғанда сенбіліктің тәрбиелік маңызы да зор.Ұйымдастырушылардың айтуынша, мұндай шаралар алдағы уақытта да тұрақты түрде жалғасады. Қалада қоқыс сұрыптау жүйесін дамыту, ағаш отырғызу акцияларын өткізу, аулаларды көгалдандыру жұмыстары жоспарланған.Мақсат – сенбілікті уақытша шара емес, тұрақты дәстүрге айналдыру. Әрбір тұрғын табиғатты қорғау ісіне үлес қосса, қала экологиялық тұрғыдан анағұрлым жайлы мекенге айналары сөзсіз.«Таза Қазақстан» акциясы аясында өткен кезекті жалпы қалалық сенбілік Шымкент тұрғындарының бірлігін, ортақ іске деген жауапкершілігін тағы бір дәлелдеді.Тазалық – бұл тек қана көркейген көшелер мен жинақы аулалар емес. Ол – әр адамның өзіне және болашақ ұрпаққа деген құрметі. Егер әрқайсымыз осыны жүрегімізбен түсінсек, Шымкент экологиялық таза, өмір сүруге қолайлы нағыз заманауи қалаға айналады.

2025 жылдың 23 тамызында «Таза Қазақстан» жалпыұлттық экологиялық акциясы аясында Шымкентте жалпықалалық сенбілік өтті. Қала әкімі Ғабит Сыздықбековтың тапсырмасымен өткен шараға қала тұрғындары, түрлі мемлекеттік және жеке ұйымдардың қызметкерлері, студенттер мен еріктілер көп жиналды. Іс-шараның мақсаты санитарлық жағдайды қалпына келтіру, қоғамдық орындарды тазарту, қоқыстарды шығару және тұрғындардың экологиялық сауаттылығын арттыру болды. Бұл жолы қалалық ветеринарлық қызмет қызметкерлерінің қатысуы ерекше назар аударды. Олар тек қоқыс шығарумен және абаттандырумен шектеліп қоймай, қаңғыбас жануарлар жиі жиналатын аумақтар мен эпидемиологиялық қауіп төндіруі мүмкін аумақтарды санитарлық тазалау жұмыстарын жүргізді. Мамандардың айтуынша, рұқсат етілмеген үйінділер мен ластанған орындар малға да, адамға да жұғатын инфекция көзі болып табылады. Сондықтан олардың сенбіліктегі жұмысы сыртқы келбетін таза ұстауға ғана емес, барлық қала тұрғындарының санитарлық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталды. Сенбілік барысында қатысушылар ондаған шақырым суару арналарын тазартып, саябақтар мен аулаларды абаттандырды, жүздеген тонна тұрмыстық қалдықтарды шығарды. Әлеуметтік маңызы бар нысандарға көп көңіл бөлінді: мектептердің, балабақшалардың, медициналық мекемелердің айналасын тазарту және қалдықтарды шығару бойынша ауқымды жұмыстар жүргізілді. Қатысушылар мұндай іс-шаралар өздерінің туған қаласының тазалығы мен тәртібіне жауапкершілікті сезінуге және әр түрлі жастағы, әр түрлі жастағы адамдарды біріктіруге мүмкіндік беретінін атап өтті. Биылғы сенбілікті алдыңғылармен салыстырсақ, іс-шаралардың форматы бірте-бірте кеңейіп келе жатқанын байқауға болады. 2024 жылдың қазан айында қаланы жасылдандыруға басты назар аударылды, қатысушылар мыңнан астам ағаш отырғызып, жасыл аумақтарды кеңейтуге баса назар аударды. 2025 жылдың тамызында, осыдан бірнеше апта бұрын, суару арықтарын тазалау және қалдықтарды шығаруға бағытталған кезекті жалпықалалық сенбілік өтті: 160 тоннадан астам қалдық шығарылып, ондаған шақырым инженерлік желілер жөнделді. Бұл жолғы ерекшелік ветеринарлық қызметтің белсенді қатысуы болды, мұндай шаралардың санитарлық құрамдас бөлігінің маңыздылығына тоқталды. Жалпықалалық сенбілік тек экологиялық қана емес, сонымен қатар әлеуметтік маңызы бар. Бұл жастардың экологиялық санасын арттыру алаңына айналды: мектеп оқушылары мен студенттер сенбілікке ересектермен бірге қатысып, қала тазалығын сақтау ортақ міндет екенін түсінуді үйренді. Ветеринариялық қызмет персоналының болуы қалаға күтім жасау тек қоқыстарды шығаруды ғана емес, сонымен бірге ықтимал санитарлық қауіптердің алдын алуды да қамтитынын анық көрсетті. Тамыздың 23-і Шымкенттегі сенбіліктердің әлдеқашан ресми іс-шара болудан қалғанының тағы бір дәлелі болды. Бүгінде олар әртүрлі қызметтер мен тұрғындардың күш-жігерін біріктіретін қала өмірінің маңызды элементіне айналуда. Бұл бірлескен күш таза қаланы ғана емес, сонымен қатар қауіпсіз және жағымды өмір сүру ортасын жасайды. Осы нұсқаға ветеринарлық қызмет қызметкерлерінің әрекетін көрсететін тазалыққа қатысушылардың суретін қосуымды қалайсыз ба?

2025 жылдың 23 тамызында Шымкент қаласында «Таза Қазақстан» экологиялық акциясы аясында кезекті жалпы қалалық сенбілік өтті. Қала әкімі Ғабит Сыздықбековтің тапсырмасымен ұйымдастырылған бұл шараға мемлекеттік мекемелердің қызметкерлері, студенттер, еріктілер және түрлі сала өкілдері белсенді қатысты. Әсіресе, ветеринария қызметінің мамандары сенбілікте ерекше белсенділік танытып, өздеріне бекітілген аумақтарда тазалық жұмыстарын тиянақты атқарды.Сенбіліктің басты мақсаты – қала аумағындағы тазалықты қамтамасыз ету, санитарлық жағдайды жақсарту және тұрғындар арасында экологиялық мәдениетті қалыптастыру. Бұл күні Шымкенттің әр ауданында қоқыс жинау, жол жиектерін тазарту, ирригациялық жүйелерді ретке келтіру, жасыл аймақтарды күтіп-баптау сияқты ауқымды жұмыстар жүргізілді.«Қаламыздың тазалығы – ортақ жауапкершілігіміз. Әрбір азамат туған қаласының таза әрі жайлы болуына үлес қосуы тиіс», – деп атап өтті ұйымдастырушылар.Ветеринария қызметкерлерінің белсенділігіСенбілікке шыққан ветеринария қызметінің мамандары vet_qyzmet_shymkent бастамасымен бірлесіп, қала көшелерінде, саябақтарда және су арналарының маңында тазалау жұмыстарын жүргізді. Олар тек қоқыс жинаумен шектелмей, жануарларға арналған кейбір бос қалған орындарды да ретке келтіріп, қаңғыбас жануарлардың көп шоғырланатын аймақтарында санитарлық тазалау жасады.Бұл қадам қаладағы санитарлық-эпидемиологиялық қауіпсіздікті күшейтуге ықпал етеді. Себебі, ветеринар мамандардың айтуынша, қоқыс пен лас орындар жануарлардың ауру тасымалдауына қолайлы жағдай туғызуы мүмкін. Сондықтан олардың сенбілікке қатысуы тек экологиялық емес, сонымен қатар қоғамдық денсаулықты қорғауға бағытталған шара болып табылады.Сенбіліктің нәтижелеріҚала әкімдігі таратқан ақпаратқа сәйкес, сенбілік барысында:жүздеген тонна қоқыс шығарылды;ондаған шақырым ирригациялық жүйелер тазартылды;саябақтар мен гүлзарларда ағаштар ретке келтірілді, шөп шабылып, жас көшеттер күтімге алынды;қала көшелерінде тұрмыстық қалдықтардан тазарту жұмыстары жүргізілді.Бұл жұмыстарға мыңдаған шымкенттік тұрғын қатысты, олардың ішінде мемлекеттік қызметкерлер, білім беру ұйымдарының ұжымы, студент жастар, еріктілер және кәсіпкерлер бар.Бұл сенбілік өткен жылдардағы ұқсас шаралардың заңды жалғасы болды.2024 жылдың 26 қазанында Шымкентте өткен жалпы қалалық сенбілікке 4 мыңнан астам адам қатысып, 8 мың текше метрден астам қоқыс шығарылған болатын. Сонымен қатар 1 мыңға жуық жас шыбық отырғызылды. Ол кезде басты назар қаланың жасыл аймағын көбейтуге аударылды.2025 жылдың 2 тамызында өткен сенбілікке 11 мыңнан астам адам қатысып, 215 арнайы техника жұмылдырылды. Нәтижесінде 160 тоннадан астам қоқыс шығарылып, 57 шақырым жол жиектері, 38 шақырым ирригациялық каналдар тазартылды. Бұл акция өзінің ауқымымен ерекшеленіп, қала тұрғындарын экологиялық мәдениетке шақырудың жарқын үлгісі болды.Ал 23 тамыздағы сенбілік барысында негізгі акцент ветеринария қызметінің қатысуына және санитарлық қауіпсіздікті күшейтуге жасалды. Бұл – сенбіліктің мазмұндық тұрғыдан ерекшеленген тұсы.Қоғамдық әсеріСенбілік тек қаланы тазарту ғана емес, тұрғындардың бірлігін, ортақ жауапкершілігін нығайтатын шараға айналды. Әрбір мекеме өз аумағын тазалаумен қатар, қала көшелерінде, қоғамдық орындарда белсенділік танытты. Әсіресе, жастар мен еріктілердің қатысуы олардың азаматтық белсенділігінің артуын көрсетті.Ветеринария қызметінің қатысуы да тұрғындарға ой салды: қала тазалығы – адамдардың ғана емес, жануарлардың да денсаулығына тікелей әсер етеді. Бұл экологиялық мәдениетті кеңінен түсіндірудің жаңа қадамы болды.2025 жылдың 23 тамызында өткен жалпы қалалық сенбілік – Шымкенттің экологиялық жағдайын жақсартуға бағытталған маңызды шара ғана емес, тұрғындардың ортақ мүддеде біріге алатынын көрсеткен оқиға болды. Әсіресе ветеринария қызметкерлерінің белсенді атсалысуы бұл сенбілікті ерекше етті.Өткен жылдардағы тәжірибемен салыстырғанда, биылғы акцияның басты ерекшелігі – санитарлық тазалық пен қоғамдық денсаулықты қатар қорғау мақсаты болды. Бұл бағыттағы жұмыстар алдағы уақытта да жалғасып, Шымкент қаласының экологиялық мәдениеті мен тұрғындардың жауапкершілігі арта түсері сөзсіз. 

Соңғы күндері әлеуметтік желіде Шымкент су тарифтерін көтеруді жоспарлап жатыр деген ақпарат қызу тарады. Сонымен қатар, кейбіреулер «Su Resurstary-Marketing» толығымен мемлекет меншігіне өтті, демек, тарифтер төмендеуі керек деп мәлімдейді. Алайда қала билігі мұндай ақпараттың шындыққа жанаспайтынын және жұртшылықты адастыратынын баса айтып, ресми мәлімдеме жасады. Әлеуметтік желілердегі жалған жарияланымдар екі негізгі тезиске негізделген: Алдағы уақытта су бағасы көтеріледі. «Су Ресурс-Маркетинг» компаниясы мемлекет меншігіне айналды, яғни тарифтер арзандауы керек. Шындығында, екі нұсқа да шындықтан алыс. Әкімдікте атап өткендей, тарифтерді көтеру туралы шешім қабылданбаған, компанияның мәртебесі әлі де сотта қаралуда. Соңғы шешім кейінірек қабылданады. Шымкент қаласының әкімдігі ресми мәлімдемеде тарифтерді белгілеу уәкілетті органдардың — Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Табиғи монополияларды реттеу комитетінің құзырында екені айтылған. Кез келген тарифтік өзгерістер қоғамдық талқылауға жатады, содан кейін белгіленген тәртіппен бекітіледі. Сондықтан су бағасының жасырын немесе «кенеттен» өсуі болмайды. Бағаның көтерілуі туралы әңгіменің бәрі таза алыпсатарлық. Сонымен қатар, билік жалған ақпарат тарату заң бұзушылық екенін атап өтті. Қазақстанның қолданыстағы заңнамасына сәйкес, жалған ақпарат таратқандар әкімшілік және қылмыстық жауапкершілікке тартылады. Әлеуметтік желілерде жыл сайын дерлік коммуналдық тарифтердің әлеуетті өсуі туралы әңгімелер пайда болады. Бұл халықтың коммуналдық шығындар мәселесіне жоғары сезімталдығымен байланысты. Мәселен, 2019 жылы Шымкентте «Су ресурстари-Маркетинг» компаниясын жекешелендіру немесе мемлекет меншігіне алу туралы талқылаулардан кейін су тарифтері көтеріледі деген қауесет тараған болатын. Жағдайды анықтау үшін әкімдік те араласуға мәжбүр болды. Басқа аймақтарда осындай мысалдар болды: Алматы, 2022. Хабарлама қолданбаларында ауыз су бағасының күрт өсуі туралы хабарламалар тарады. Билік бұл ақпаратты жоққа шығарып, тарифтер өзгеріссіз қалады деп түсіндірді. Нұр-Сұлтан, 2021 жыл. Елорда тұрғындары жылу мен ыстық су тарифтерінің көтерілуі туралы қауесетті талқылады. Одан кейін Табиғи монополияларды реттеу комитеті ешқандай шешім қабылданбағаны туралы ресми мәлімдеме жасады. Бұл жағдайлар тарифтік жалған ақпараттың жеке оқиға емес, қайталанатын үрдіс екенін көрсетеді. Сыбыс «Су Ресурс-Маркетинг» компаниясына қатысты. Оны иелену мәселесі жиі талқыланады: ол жеке меншікте қалуы керек пе, әлде мемлекет бақылауына өтуі керек пе? Қазір бұл мәселе сотта қаралуда. Түпкілікті шешім қабылданғанға дейін компанияның мемлекет меншігіне өтіп кеткендігі туралы кез келген мәлімдеме ерте және дұрыс емес. Кәсіпорын мемлекетке өткеннің өзінде тарифтер автоматты түрде төмендемейтінін экономистер атап өтуде. Бағаның қалыптасуы бірқатар факторларға байланысты: инфрақұрылымды ұстау және жаңғырту шығындары, су сапасы, энергия тұтыну және басқа да шығындар. Заңгерлер Қазақстанда жалған ақпарат таратқаны үшін қатаң жаза қолданылатынын еске салады. Салдардың ауырлығына қарай бұл әкімшілік айыппұлдан қылмыстық қудалауға дейін болуы мүмкін. Мұндай шаралар қоғамды дүрбелеңнен қорғау және ресми ақпаратқа деген сенімді сақтау үшін қажет. Сарапшылардың пайымдауынша, әлеуметтік желілер азаматтардың көпшілігі үшін жаңалықтардың негізгі көзіне айналғандықтан, кез келген жалған ақпарат кең тараған салдарларға әкелуі мүмкін. БАҚ сарапшылары азаматтардың ақпаратқа, әсіресе, коммуналдық қызметтердің тарифтері мен бағасына келгенде мұқият болуы керектігін баса айтады. Жаңалықты тексерудің ең жақсы жолы – мемлекеттік органдардың, әкімдіктердің, тиісті министрліктердің ресми сайттары немесе әлеуметтік желілердегі ресми аккаунттар арқылы. Оның үстіне, олардың таралуын ерте тоқтату үшін БАҚ пен мемлекеттік органдардың өздері де қауесеттерге жедел ден қоюы керек. Дезинформация ұзақ уақыт жауапсыз қалса, соғұрлым көп адамдар оған сенеді. Шымкенттегі су бағасының көтерілуі төңірегіндегі қауесеттер тек сенімді көздерге сенудің маңыздылығын тағы бір рет көрсетті. Қала билігі тарифтер өспей жатқанын, ал «Су ресурстари-Маркетинг» компаниясының тағдыры шешілмей отырғанын ресми түрде мәлімдеді, өйткені сот процесі жүріп жатыр. Өткен жылдардағы тәжірибе көрсеткендей, мұндай ақпараттық толқындар жүйелі түрде орын алып, әлеуметтік желілер арқылы тез таралады. Алайда ресми органдар оларды әрдайым жоққа шығарып, азаматтарды ақпараттық сақтыққа шақырады. Сондықтан биліктің негізгі ойы өзгеріссіз қалады: қауесеттерге сенбеңіз, фактілерді тексеріңіз және тек ресми ақпарат көздеріне сеніңіз.

Соңғы күндері әлеуметтік желілерде Шымкент қаласында ауызсу тарифтерінің қымбаттауы жөнінде түрлі ақпараттар тарап, халық арасында әртүрлі пікір туындады. Қала әкімдігі бұл деректердің ешбірі шындыққа жанаспайтынын ресми түрде мәлімдеді.Әлеуметтік желілерде «Шымкент қаласында ауызсу бағасы өседі» деген хабарламалар таралған. Сонымен қатар, кейбір жазбаларда «Су ресурстары-Маркетинг» ЖШС мемлекет меншігіне өтіп кетті, енді тарифтер төмендеуі тиіс» деген мәлімдемелер жасалды. Алайда әкімдіктің айтуынша, бұл ақпараттар жалған. Қазіргі таңда компанияға қатысты сот процестері жүріп жатыр және түпкілікті шешім қабылданған жоқ.Қала әкімдігі халықты тек ресми дереккөздерге сүйенуге шақырып, жалған ақпарат таратушылар заң алдында жауап беретінін еске салды. Қазақстан заңнамасына сәйкес, жалған ақпарат тарату әкімшілік немесе қылмыстық жауапкершілікке әкеп соғуы мүмкін.Шымкент қаласы әкімдігінің мәлімдеуінше, қалада сумен жабдықтау тарифтерін өсіру мәселесі күн тәртібінде тұрған жоқ. Тарифтерді бекіту Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігіне қарасты Табиғи монополияларды реттеу комитетінің құзырында. Әрбір өзгеріс тек қана қоғамдық тыңдаулар мен ресми келісімдерден кейін жүзеге асырылады. Сондықтан әлеуметтік желілердегі «ертең тарифтер өседі» деген сыбыстардың барлығы негізсіз.Мұндай жалған ақпараттың таралуы алғаш рет емес. Соңғы жылдары еліміздің бірнеше өңірінде коммуналдық қызмет тарифтеріне қатысты жалған мәліметтер әлеуметтік желілер арқылы таралып отырған.Мәселен, 2021 жылы Нұр-Сұлтан қаласында жылу тарифтері қымбаттайды деген қауесет шыққан еді. Ол кезде де қала әкімдігі ресми түсініктеме беріп, тарифтердің өзгермегенін мәлімдеген болатын. Ал 2022 жылы Алматы қаласында ауызсу бағасы көтеріледі деген хабарламалар тарап, тұрғындар арасында үлкен резонанс тудырды. Кейіннен бұл ақпараттың шындыққа жанаспайтыны дәлелденді.Шымкент қаласының өзінде де бұған дейін осындай жағдай орын алған. 2019 жылы «Су ресурстары-Маркетинг» компаниясына қатысты жекешелендіру мәселесі көтерілгенде, әлеуметтік желілерде тарифтердің күрт өсуі мүмкін деген ақпарат тараған еді. Бірақ ол да шындыққа сәйкес келмеді.Қазіргі цифрлық заманда ақпаратты тексермей тарату кең таралған құбылысқа айналды. Әсіресе әлеуметтік желілерде жалған хабарламалар жылдам тарайды. Тұрғындардың көпшілігі ресми дереккөзге емес, әлеуметтік желідегі парақшаларға сүйеніп қалады. Бұл қоғамда түсінбеушілік пен дүрбелең тудыруы мүмкін.Мамандардың айтуынша, мұндай жағдайдың алдын алу үшін ең алдымен халықтың ақпараттық сауаттылығын арттыру қажет. Әкімдік пен мемлекеттік органдар да дер кезінде ресми ақпарат таратып отыруы тиіс.Компанияға қатысты сот процесі әлі жүріп жатыр. Қоғам арасында «компания мемлекет меншігіне өтіп кетті» деген әңгімелер жиі айтылады. Алайда сот шешімі шықпайынша, бұл мәлімдемелердің барлығы да ерте жасалған тұжырым болып табылады. Әкімдік пен жауапты органдар соттың түпкілікті шешімін күтіп отырғанын атап өтті.Егер компания мемлекет меншігіне өтсе, бұл жағдай тариф саясатына әсер етуі мүмкін. Дегенмен, тарифтің төмендеуі бірден жүзеге асады деу қате. Өйткені тарифтерді қалыптастыру процесінде шығындар, инфрақұрылымдық жаңғырту жұмыстары және сумен жабдықтау сапасы ескеріледі.Сумен жабдықтау – тұрғындар үшін ең маңызды коммуналдық қызметтердің бірі. Сондықтан мұндай ақпараттар қоғамда үлкен алаңдаушылық тудырады. Әкімдіктің мәліметінше, жалған ақпарат тарату тек тұрғындардың тыныштығын бұзып қоймай, мемлекеттік органдардың жұмысына да кедергі келтіреді.Қолданыстағы заңнамаға сәйкес, жалған ақпарат таратқандарға айыппұл салынып, тіпті қылмыстық іс қозғалуы мүмкін. Бұл шаралар жалған ақпараттың алдын алу және азаматтардың жауапкершілігін арттыру мақсатында енгізілген.Шымкент қаласындағы сумен жабдықтау тарифтеріне қатысты әлеуметтік желілерде тараған ақпараттар – шындыққа жанаспайды. Қала әкімдігі тұрғындарды тек ресми дереккөздерге сенуге шақырады. Бұған дейінгі жылдардағы ұқсас жағдайлар көрсеткендей, жалған ақпараттың қоғамға тигізер зияны аз емес.Осы орайда әрбір азамат ақпаратты бөліспес бұрын оның дұрыстығына көз жеткізіп, тек ресми мәліметке сүйенуі тиіс. Бұл – тек жеке жауапкершіліктің ғана емес, қоғам алдындағы парыздың да көрінісі.

2025 жылдың 18 тамызында Шымкентте «Таза Қазақстан» ұлттық бағдарламасы аясында кезекті жалпықалалық сенбілік өтті. Бұл ауқымды экологиялық науқан шамамен 700 қатысушы мен 20-дан астам арнайы техниканы біріктірді. Ұйымдастырушылар шараның мақсаты тек аумақты тазарту ғана емес, сонымен қатар тұрғындар арасында экологиялық сананы қалыптастыру екенін атап өтті. Таңертең таңғы сағат 9.00-де Түркістан ауданына қарасты Құрсай шағын ауданында сенбілік басталды. Дәстүр бойынша қоқыстардың едәуір мөлшері жиналатын шағын базар мен жерлеу орындары дәл осы жерде орналасқан. Сенбілікке бірінші болып 200-ге жуық адам шықты: коммуналдық қызметкерлер, әкімдік қызметкерлері, әлеуметтік мекеме өкілдері, жергілікті тұрғындар. Қатысушылар тұрмыстық қалдықтарға арналған ондаған қаптарды жинап, жол бойындағы аумақтарды тазалап, арнайы техниканың көмегімен қалдықтарды шығарды. Қоғамдық сапаны дамыту басқармасының басшысы Дәурен Сыдықұланың айтуынша, мұндай шаралар заманауи және таза қала құру жолындағы маңызды қадам болып табылады: «Бүгінгі іс-шара жай ғана сенбілік емес, тұрғындар мен үкіметтің ортақ игіліктер жолындағы бірлігінің нышаны. Біз Шымкентті әдемі ғана емес, экологиялық қауіпсіз қалаға айналдыруға тырысамыз », - деді ол. Сенбілік тек Құрсай ауданымен ғана шектелмеді. Денсаулық сақтау, дене шынықтыру және спорт, цифрландыру, мемлекеттік сатып алу және жұмылдыру дайындығы, аумақтық және азаматтық қорғаныс сияқты қалалық басқармалардың қызметкерлері қосылды. Олар тұрғындармен бірге аулаларды, көшелерді және жаяу жүргіншілерге арналған аумақтарды тазалау жұмыстарын жүргізді. Жасыл алқаптарға ерекше көңіл бөлінді: ағаштар әктелді, тазартылды, суарылды. Бұл эстетикалық тартымды көрініс жасап қана қоймай, үлкен қаланың экологиялық жағдайын жақсартады. Ұйымдастырушылар «Таза Қазақстан» бағдарламасының жүйелі екенін баса айтады. Оның басты мақсаты – адамдардың табиғатқа, қала кеңістігіне деген ұқыпты көзқарасын қалыптастыру. Өйткені, қала тазалығы тек коммуналдық қызметке ғана емес, әрбір тұрғынға байланысты. Сенбілікке белсене атсалысқан жергілікті тұрғындар мұндай шаралардың қоғамдық сезімді нығайтуға ықпал ететінін атап өтті. Құрсай шағын ауданының тұрғыны Айгүл Қуанышқызы былай бөлісті: "Біз бүгін тазалық үшін ғана жинап жатқан жоқпыз. Бұл балаларымызға үлгі болып, табиғатқа деген құрметке баулу. Осындай іс-шараға өзіңіз қатысқан кезде көшедегі қоқыстарды басқаша ойлай бастайсыз". Осындай сенбілік Шымкентте де тұрақты өткізіліп тұрады. Өткен көктемде шараға 500-ге жуық адам жиналып, 15 тоннадан астам қоқыс шығарылды. Бұл жолы қатысушылар саны 700-ге жетіп, сенбілік аумағы айтарлықтай кеңейді: бұрын орталық саябақтар мен көшелер басты назарда болса, енді жұмыс шет аймақтарға, соның ішінде базарлар мен зираттарға дейін созылды. Бұл Шымкенттегі экологиялық қозғалыстың бірте-бірте көбірек тұрғындар мен ұйымдарды қамтитынын көрсетеді. Жаңа аудандардың тартылуы және қатысушылардың әртүрлілігі экологиялық бастаманың қала мәдениетінің бір бөлігіне айналып келе жатқанын көрсетеді. Тазалық жұмыстарына 20-дан астам арнайы техника жұмылдырылды. Самосвалдар, тракторлар мен жүк көліктері үлкен қоқыстарды шығаруға көмектесті. Кейбір аудандарда жолдар мен тротуарларды жуу үшін көше тазалаушылар пайдаланылды. Соның арқасында бірнеше сағаттың ішінде ондаған көшелер, аулалар, жол жиегіндегі аумақтар тазартылды. Жалпы, науқан қаланың барлық аудандарын қамтып, оны соңғы жылдардағы ең ауқымды шаралардың біріне айналдырды. Ұйымдастырушылардың айтуынша, мұндай шаралар тұрақты түрде өткізілетін болады. «Таза Қазақстан» бағдарламасы бір реттік сенбілік емес, қала экологиясын жақсартуға бағытталған жүйелі тәсіл. Жоспарлар қатысушылардың санын мектеп оқушыларын, студенттерді және кәсіпкерлерді қамтуды көздейді. Бұдан басқа, болашақ жоспарларға қалдықтарды бөлек жинау жобаларын жүзеге асыру, қосымша контейнерлер орнату және қалдықтарды қайта өңдеу жүйесін дамыту кіреді. Осының барлығы қоршаған ортаға әсерді азайтуға және тұрғындардың өмір сүру сапасын жақсартуға көмектесуі керек. 18 тамыздағы сенбілік бірлескен күш-жігердің қаланы таза әрі жайлы ете алатынының жарқын мысалы болды. Мемлекеттік қызметкерлер мен коммуналдық қызметтерді жеткізушілер ғана емес, сонымен қатар қарапайым тұрғындар да қатысты, бұл әлеуметтік жауапкершілікті арттыру үшін аса маңызды. Алдыңғы науқандармен салыстырғанда оң тенденцияларды атап өтуге болады: көбірек қатысушылар, көбірек жабдық және кеңірек қамту аймағы. Бұл Шымкентте экологиялық сананың біртіндеп жаңа деңгейге көтеріліп келе жатқанын көрсетеді. Экологиялық мәселелерді түбегейлі шешу үшін бір сенбілік жеткіліксіз болғанымен, мұндай іс-шаралардың жүйелі түрде өткізілуі әрбір тұрғынның табиғатқа деген жауапкершілікпен қарауын тәрбиелеуге берік негіз жасайды.

18 тамыз күні Шымкент қаласында «Таза Қазақстан» республикалық экологиялық бағдарламасы аясында кең ауқымды сенбілік өтті. Бұл шараның басты мақсаты – қаланы қоқыстан тазарту ғана емес, тұрғындардың экологиялық мәдениетін көтеру, табиғатқа жанашырлық сезімін ояту және қоғамды ортақ мүдде үшін біріктіру болды.Таңғы сағат 09:00-де басталған тазалық жұмыстары ең алдымен Тұран ауданының Құрсай шағын ауданында ұйымдастырылды. Мұнда мал базары аумағы, мұсылман және христиан мазараттарының маңы, сондай-ақ тасжол бойы тазартылды. Бұл аймақтарда ұзақ уақыт бойы жиналған тұрмыстық қалдықтар, пластикалық бөтелкелер мен өзге де қоқыс түрлері шығарылды. Шараға тек коммуналдық қызметкерлер ғана емес, аудан әкімдігінің мамандары, әлеуметтік мекемелердің қызметкерлері және жергілікті тұрғындар да белсенді қатысты.Қоғамның орта сапасын дамыту бөлімінің басшысы Дәурен Сыдықұлы сенбілікке арнайы келіп, шараның мән-маңызына тоқталды. Оның айтуынша, бір Құрсай аумағының өзінде 200-ге жуық адам жұмылдырылған. Қатысушылар қатарында коммуналдық мекемелердің жұмысшылары ғана емес, қарапайым тұрғындар мен жастар ұйымдарының өкілдері де болды. Бұл, ұйымдастырушылардың пікірінше, қоғамдағы азаматтық жауапкершіліктің артқанын көрсетеді.Жалпы алғанда, қала көлемінде өткен сенбілікке 700-ге жуық адам мен 20-дан астам арнайы техника тартылды. Тазалық шарасына қатысушылар қолдарына қолғап пен қап алып, қоқыс жинап, ағаштар мен бұталардың маңын тазартты. Арнайы жүк көліктері жиналған қоқысты қала сыртына шығарды.Сенбілік тек Құрсайда ғана емес, Шымкенттің өзге аудандарында да жалғасын тапты. Денсаулық сақтау, дене шынықтыру және спорт, цифрландыру, мемлекеттік сатып алу және жұмылдыру дайындығы, аумақтық және азаматтық қорғаныс басқармаларының қызметкерлері аудан тұрғындарымен бірге ішкі көшелерді, аулаларды тазалады. Осылайша, шара бір күнде бірнеше аумақты қамтыды.Ұйымдастырушылардың айтуынша, «Таза Қазақстан» акциясы тек бір реттік шара емес, ол тұрақты түрде өткізілетін экологиялық науқанға айналған. Бұл бастаманың түпкі мақсаты – қаланың әрбір тұрғынын табиғатты қорғауға, тазалыққа мән беруге шақыру. «Егер әрбір тұрғын өз ауласын таза ұстаса, жалпы қала да көрікті әрі жайлы болады» – дейді ұйымдастырушылар.Бұған қоса, сенбілік барысында қала жастарының белсенділігі ерекше байқалды. Жоғары оқу орындарының студенттері, еріктілер тобы мен мектеп оқушылары да шараға атсалысып, үлкендерге қолдау көрсетті. Бұл олардың азаматтық белсенділігінің артып келе жатқанын дәлелдейді.Мұндай сенбіліктер Шымкент қаласында бұрын да бірнеше мәрте өткен болатын. Мәселен, өткен жылы күзгі сенбіліктерге 500-ге жуық адам қатысып, шамамен 15 тонна қоқыс шығарылған еді. Ал биылғы сенбілікте қатысушылар саны да, қолданылған техниканың көлемі де артқан. Бұл қала тұрғындарының тазалыққа деген жауапкершілігінің күшейгенін аңғартады.Сонымен қатар, «Таза Қазақстан» акциясы еліміздің басқа өңірлерінде де өткізіліп келеді. Алматы, Астана, Қарағанды сияқты қалаларда да сенбіліктер тұрақты түрде ұйымдастырылып, экологиялық мәдениетке басымдық берілуде. Дегенмен, Шымкент қаласының ерекшелігі – мұнда халықтың белсенділігі жыл сайын өсіп отыр. Әрбір тұрғын өз қаласының таза әрі әдемі болуына үлес қосу қажет екенін түсіне бастады.Қорытындылай келе, 18 тамыз күні өткен сенбілік Шымкент үшін үлкен маңызға ие болды. 700-ге жуық адам бірігіп, қала аумағын тазарту арқылы тұрғындарға үлгі көрсетті. Мұндай шаралар тек қоқыс жинаумен шектелмейді, олар қоғамда экологиялық мәдениетті қалыптастырып, болашақ ұрпаққа таза әрі жайлы қала қалдыруға бағытталған.«Таза Қазақстан» акциясы осылайша Шымкентті жасыл әрі таза қалаға айналдыру жолындағы маңызды қадамдардың бірі болып отыр. Егер бұл бастама үздіксіз жалғасып, тұрғындар белсенділік танытса, болашақта Шымкент еліміздегі ең таза әрі экологиялық қауіпсіз қалалардың біріне айналуы әбден мүмкін.

2025 жылдың 20 тамызында Шымкентте «Таза Қазақстан» бағдарламасы аясында ұйымдастырылған ауқымды қалалық сенбілік өтті. Бұл шара мегаполистің бірнеше ауданын қамтыды және тұрғындарды, мемлекеттік қызметкерлерді, жастарды және еріктілерді біріктірді. Іс-шара экологиялық сананы қалыптастыру және тазалық пен қаланы абаттандыру туралы хабардарлықты арттыру жөніндегі ұлттық бастаманың жалғасы болды. Сенбілік күнінің басты орындарының бірі – Қаратау ауданы, Кенжарық және Құлагер көшелерінің қиылысындағы Нұртас шағын ауданында тазалық жұмыстары жүргізілді. Онда алты мамандандырылған техникамен бірге отызға жуық адам жиналды. Қатысушылар бірге көшелерді тұрмыстық қоқыстардан, құрғақ бұтақтардан және құрылыс қоқыстарынан тазартып, аумақты одан әрі абаттандыруға дайындады. Қаратау ауданы әкімі аппаратының бас маманы Әлібек Қалдыбековтің айтуынша, акцияның қарапайым сенбіліктен гөрі мағынасы кең. Бұл тұрғындардың тазалыққа деген жеке жауапкершілік сезімін оятып, экологиялық сананы тәрбиелеуге жағдай жасайды. ««Таза Қазақстан» – бұл бір реттік шара емес, қоғамның қоршаған ортаға деген көзқарасын өзгертуге негіз болатын ұзақ мерзімді бастама. Әсіресе, жастардың мұндай науқандарға белсене қатысуы маңызды. Олар мұны үлгі ретінде көріп, қалаға қамқорлық жасауды ерекшелік емес, қалыпты жағдай деп қабылдай бастайды», - деді ол. Сенбілікте тұрғындар мен мемлекеттік қызметкерлер арасында қызу қарым-қатынас болды. Көптеген тұрғындар үшін іс-шараға қатысу олардың көршілерін көркейтуге үлес қосуға, көршілермен кездесуге және қауымдастықтың бірлігін сезінуге мүмкіндік болды. Осындай оқиғалар экологиялық мәселелердің абстрактілі мәселе емес, күнделікті өмірдің бір бөлігі екенін, таза көшелер өмір мен денсаулық сапасына тікелей әсер ететінін көрсетеді. «Таза Қазақстан» бағдарламасы бірнеше жылдан бері жұмыс істеп келеді, әр жолы жаңа салаларға кеңейіп келеді. Шымкентте бұл дәстүрге айналған: қаланың әр ауданында сенбілік, жасыл желектерді қалпына келтіру, арықтар мен саябақтарды тазалау жұмыстары жүргізілуде. Мәселен, өткен жылы Абай және Еңбекші аудандарында ауқымды сенбілік өтіп, оған мыңнан астам адам қатысты. Ондаған тонна қоқыс жиналып, қоғамдық орындар ретке келтірілді. Бұдан бұрын, 2023 жылдың көктемінде науқан өзен арналары мен саябақтарды тазалауға бағытталған. Коммуналдық қызметтермен жұмыс істейтін шымкенттіктер жасыл желектерді тазартып, серуендеуге және демалуға қолайлы жағдай жасады. Көпшілік бұл науқанның бетбұрыс кезеңі болғанын еске алады: қалада қоршаған ортаны қорғау мәселелеріне қызығушылық айтарлықтай артып, қаланы абаттандыру бағдарламаларына қоғамның белсенді қатысуы байқалды. Тарихқа үңілсек, 2019 жылы тұңғыш ұлттық «Таза Қазақстан» акциясы өтті. Ол кезде ел бойынша бір күнде жаппай сенбілік ұйымдастырылатын. Бұл әсіресе Шымкент үшін өзекті болды, өйткені миллионнан астам халқы бар қала тұрақты түрде тазалықты қажет етеді. 2020 жылы пандемияға байланысты шектеулерге қарамастан, дәстүр жалғасты - тұрғындар аулаларда және қоғамдық орындарда шағын, жергілікті тазартуларды өз бетінше ұйымдастырды. Бұл тазалық іс-шарасын бірегей ететін оның неғұрлым мақсатты сипаты: тұрғындар тікелей қатысатын белгілі бір аудандарға назар аудару. Бұл адамдарға өз үйлері, көшелері және көршілері үшін жауапкершілікті сезінуге көмектеседі. Бұл тәсіл тұрақты нәтижелерге әкеледі — тазалық ұзаққа созылады және тұрғындар тәртіпті сақтауға ұмтылады. Айта кетейік, акцияға белсенділер мен еріктілер ғана емес, мемлекеттік қызметкерлер де қатысуда. Бұл қоғамға маңызды белгі береді: үкімет пен азаматтар бір мақсатта жұмыс істейді. Шенеуніктер тұрғындардың сенбілікке қосылуы сенім ұялатады және қалаға қамқорлық жасау ортақ жауапкершілік екенін көрсетеді. Бүгінде Шымкент халқы қарқынды өсіп келе жатқан мегаполис, мұндағы экологиялық жағдай үнемі назар аударуды қажет етеді. Тұрмыстық қалдықтардың жиналуы, ауаның ластануы және жасыл аумақтардың жоғалуы қала тұрғындарының денсаулығына қауіп төндіреді. Сондықтан мұндай бастамалар бір реттік бастама ретінде ғана емес, сонымен қатар қаланың ұзақ мерзімді даму стратегиясының бөлігі ретінде де маңызды. 20 тамыздағы сенбілік күнін өткен жылдармен салыстырсақ, халықтың белсенділігі артып келе жатқанын байқауға болады. Тұрғындар барған сайын мәжбүрлеуден емес, өз бастамаларымен келеді. Көптеген адамдар үшін бұл отбасымен және достарымен сапалы уақыт өткізуге және балалардың табиғатқа құрметпен қарауға тәрбиелеу мүмкіндігі. Осылайша, «Таза Қазақстан» бірте-бірте әртүрлі ұрпақтар мен әлеуметтік топтарды біріктіретін қоғамдық қозғалысқа айналуда. 20 тамыздағы наразылық шарасы қала тазалығын сақтау тек коммуналдық қызметтердің ғана емес, баршаның міндеті екенін тағы бір дәлелдеді. Біздің бірлескен күш-жігеріміздің арқасында Шымкент таза, жайлы және тартымды болып келеді. Бірақ одан да маңыздысы, таза көшелермен бірге жаңа мәдениет – қала тұрғындарына ұзақ уақыт бойы қалатын қоршаған ортаны құрметтеу мәдениеті қалыптасуда. Сайып келгенде, жақында өткен сенбілік күні шымкенттіктердің экологиялық санасын дамытудағы сәтті қадам деп санауға болады. Бұл тұрғындардың, билік органдарының және еріктілердің бірлескен күш-жігері нақты нәтиже беретінін көрсетті. Осындай іс-шаралар тұрақты түрде жалғаса беретін болса, Шымкент таза және қауіпсіз өмір сүру ортасын құру үшін бірлесіп жұмыс істеу бойынша еліміздің басқа қалаларына үлгі бола алар еді.

2025 жылғы 20 тамызда Шымкент қаласында «Таза Қазақстан» бағдарламасы аясында кезекті жалпы қалалық тазалық күні ұйымдастырылды. Бұл шара қаланың бірнеше ауданын қамтып, тұрғындардың, еріктілердің және мемлекеттік қызметкерлердің қатысуымен өтті. Мұндай бастамалар Шымкент тұрғындарының қоршаған ортаға деген жауапкершілігін арттырып қана қоймай, қаланың экологиялық мәдениетін нығайтуға айрықша ықпал етеді.Атап айтқанда, Қаратау ауданының Нұртас шағынауданында орналасқан Кеңжарық пен Құлагер көшелерінің қиылысында сенбілік өтті. Бұл аймақта тазалық жұмыстарына 30-ға жуық адам тартылып, арнайы 6 техника жұмылдырылды. Қатысушылар аумақты тұрмыстық қалдықтардан тазартып, жиналған қоқысты арнайы орындарға жеткізді. Нәтижесінде шағынаудан тұрғындары үшін қолайлы, таза әрі жайлы орта қалыптастыруға қадам жасалды.Қаратау ауданы әкім аппаратының бас маманы Әлібек Қалдыбеков шараның маңызын айта келе: «Таза Қазақстан» акциясы – тек қоқыс жинау шарасы емес. Бұл – тұрғындарға, әсіресе жастарға экологиялық тәрбие берудің, табиғатқа жанашырлық танытудың жолы. Осындай сенбіліктер қала тазалығына ортақ жауапкершілікті арттырады және тұрақты өтіп тұруы тиіс», – деді.Бұл сенбілікке қатысқан жастар да өз ойларын білдіріп, табиғатты қорғау әрбір азаматтың парызы екенін атап өтті. Олардың айтуынша, осындай ортақ іс-шаралар тұрғындарды біріктіріп, ауызбіршілік пен ынтымақтастықты күшейтеді. Шынында да, біріккен күштің нәтижесінде қала көшелері көркейіп, тұрғындардың көңіл-күйіне жағымды әсер берді.«Таза Қазақстан» республикалық бағдарламасы бірнеше жылдан бері жүзеге асырылып келеді. Оның басты мақсаты – қоршаған ортаны қорғау, табиғатты сақтау, қоғамда тазалық мәдениетін орнықтыру. Шымкент қаласында мұндай сенбіліктер жүйелі түрде өтіп тұрады. Соңғы жылдары қала тұрғындарының белсенділігі артып, сенбіліктерге қатысу деңгейі де жоғарылаған.Мәселен, өткен жылы дәл осы бағдарлама аясында Абай және Еңбекші аудандарында кең көлемді тазалық жұмыстары жүргізілген болатын. Ол кезде сенбілікке мыңнан астам адам қатысып, ондаған тонна қоқыс шығарылды. Ал 2023 жылы «Таза Қазақстан» акциясы көктем мезгілінде ұйымдастырылып, қала аумағындағы өзен арналары мен саябақтар тазартылды. Бұл шараның нәтижесінде Шымкенттің жасыл аймақтары тұрғындар үшін демалысқа ыңғайлы әрі таза орынға айналды.Одан да ертерек кезеңдерге көз жүгіртсек, 2019 жылы алғаш рет «Таза Қазақстан» республикалық экологиялық акциясы қолға алынған еді. Сол кезде еліміздің барлық өңірінде бір мезетте ауқымды сенбіліктер ұйымдастырылып, экологиялық мәдениетті қалыптастыру жолында үлкен қадам жасалды. Ал 2020 жылы пандемияға байланысты мұндай шаралар шектеулі түрде өткізілгенімен, тұрғындар тазалыққа деген жауапкершілігін жоғалтпай, өз аумақтарында шағын сенбіліктер ұйымдастырды.Биылғы ерекшелік – сенбіліктің нақты шағынаудандарда ұйымдастырылып, тұрғындармен тікелей байланыста өтуі. Бұл тәсіл адамдарды өз тұрғылықты жерінің тазалығына тікелей жауапты екенін сезіндіреді. Қаратау ауданындағы акция осының айқын дәлелі болды. Қатысушылар тек қоқыс жинаумен шектелмей, жас көшеттерді қорғау, гүлзарларды тазалау сияқты жұмыстарды да атқарды.Тағы бір маңызды тұсы – сенбілікке мемлекеттік қызметкерлердің де белсене қатысуы. Бұл қоғамға үлгі болып, «тазалық тек коммуналдық қызметтің жұмысы емес, барлығымыздың ортақ ісіміз» деген ойды қалыптастырады. Осындай қадамдар халық пен билік арасындағы сенімді нығайтуға да әсерін тигізеді.Шымкент – халық саны миллионнан асқан ірі мегаполис. Мұндай қалада экология мәселесі күн тәртібінен түспейді. Ауаның ластануы, тұрмыстық қалдықтардың көбеюі, жасыл аймақтардың азаюы – осының бәрі тұрғындардың өмір сапасына тікелей ықпал етеді. Сондықтан қала әкімдігі мен қоғамдық ұйымдар «Таза Қазақстан» сияқты экологиялық бастамаларды жиі өткізуді жоспарлап отыр.Бұрынғы тәжірибелерді еске алсақ, кең көлемді сенбіліктер әрдайым тұрғындардың ынтымағын арттырып, қала мәдениетін қалыптастыруда үлкен рөл ойнаған. Кеңес дәуірінде сенбіліктер еңбек мерекесі ретінде ұйымдастырылып, мектеп оқушылары мен жұмысшылардың қатысуымен өтетін. Бүгінде бұл дәстүр жаңа мазмұнға ие болып, экологиялық тәрбие құралына айналды.20 тамызда өткен жалпы қалалық тазалық күні – осы дәстүрдің заманауи жалғасы. Ол қаланың көркін ашып қана қоймай, тұрғындарға табиғатты аялаудың, қоршаған ортаға жауапкершілікпен қараудың маңызын еске салды. Қатысушылардың айтуынша, мұндай шаралар тек сенбі күнгі еңбекпен шектелмеуі керек, күнделікті өмірде де тазалыққа мән беру – әр азаматтың міндеті.Осылайша, Шымкентте өткен сенбілік «Таза Қазақстан» бағдарламасының қоғам үшін қаншалықты маңызды екенін тағы бір мәрте дәлелдеді. Ол экологиялық мәдениетті қалыптастырып қана қоймай, қоғамдық бірлікті күшейтті. Ал өткен жылдардағы тәжірибелермен салыстырғанда, биылғы шара өзінің ауқымдылығымен және жергілікті тұрғындардың белсенділігімен ерекшеленді.Бұл оқиға Шымкент қаласының экологиялық даму тарихында айрықша орын алады. Ол болашақта да осындай шараларды жүйелі түрде өткізудің қажеттілігін айқын көрсетіп отыр.

2025 жылдың 18 тамызында Шымкентте Ұлттық ауыл шаруашылығы санағына арналған маңызды шара өтті. «Болашақ Зор» шаруа қожалығында арнайы түсірілім сессиясы мен статистика департаментінің өкілдерімен кездесу өтіп, шаруа қожалығының қызметі мен алдағы жоспарлары жан-жақты таныстырылды. Мұндай сапарлар ауыл шаруашылығы саласының жай-күйіне шолу жасап қана қоймай, қажырлы еңбек пен мемлекеттік қолдаудың арқасында табысқа жеткен ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінің тиімділігін көрсетеді. Кәсіпкер Мақсат Лесбекұлы негізін қалаған «Болашақ зор» шаруа қожалығы аз мал — небәрі жиырма қозыдан бастау алған. Бүгінде бұл кәсіпорын 800-ге жуық ірі қара, мыңға жуық қой, 200-300-дей жылқысы бар ірі шаруашылыққа айналды. Шаруа қожалығының негізгі бағыты мал бордақылау болып табылады, кейін ол ел ішінде де, шетелде де сатылады. Кәсіпкер өнімнің бір бөлігі Өзбекстанға экспортталып жатқанын, бұл оның экспорттық әлеуетін арттыруға жасалған қадам екенін атап өтті. Мақсат Лесбекұлының айтуынша, шаруа қожалығының өркендеуі мемлекет тарапынан жүйелі қолдаудың арқасында мүмкін болды. Мемлекет шаруаларға жеңілдетілген несиелер мен ауылшаруашылық техникасын лизингке береді. Шаруашылық қазір техника алып, өндіріс қуатын кеңейту үшін құжаттарын әзірлеп жатыр. Осылайша, бұл кәсіпорынның мысалы шағын өндірістен бастаған фермерлердің өз аймағын ғана емес, сонымен қатар халықаралық нарықты қамтамасыз ететін маңызды кәсіпорынға айналу жолын көрсетеді. Халық санағының барысы туралы Шымкент қалалық статистика департаментінің өнеркәсіп және ауыл шаруашылығы статистикасы басқармасының басшысы Ержан Түлбасиев баяндады. Ұлттық ауыл шаруашылығы санағы бүкіл ел бойынша 1 тамызда басталды. Шымкентте бүгінге дейін 1450 шаруа қожалығы онлайн тіркеліп, оған қатысты. Қалада 7180 шаруа қожалығы болса, 30 тамызға дейін барлық қатысушыларды қамту жоспары бар. Диқандарға ыңғайлы болу үшін қалада 13 арнайы орталық ашылып, мамандар құжат толтырып, санақты онлайн режимінде аяқтауға көмектеседі. Бір айта кетерлігі, санақ тек ресми тіркелген шаруа қожалықтары мен кәсіпкерлерді қамтиды. Аулаларында аздаған мал ұстайтын жеке тұлғалардың жеке шаруашылықтары санаққа кірмейді. Ержан Түлбасиев сондай-ақ халық санағына қатысудың міндетті екеніне тоқталды. Қатысудан бас тартқан фермерлер ескерту алады, ал қайталанбаған жағдайда заң бойынша әкімшілік жауапкершілікке тартылуы мүмкін. Сондықтан халық санағы тек статистикалық мақсатта ғана емес, сонымен қатар ауыл шаруашылығын дамытуды жоспарлау үшін мемлекетке қажетті мәліметтердің дұрыстығын қамтамасыз ету үшін де жүргізіледі. Санақтың маңыздылығын асыра айту қиын. Ол үкіметке елде қанша мал басының барын, ауыл шаруашылығының қай саласы қарқынды дамып жатқанын және қай жерде қолдау қажет екендігі туралы нақты мәлімет алуға мүмкіндік береді. Осы деректер негізінде ауыл шаруашылығы саласына субсидиялар, несиелер беру, жаңа технологияларды енгізу туралы шешімдер қабылданады. Мұндай шаралар өткен жылдары да өткен. 2010 жылы ауыл шаруашылығы санағы ауылшаруашылық алқаптары мен мал басының көлемі туралы маңызды ақпарат жинады. Бұл деректер ауыл шаруашылығын қолдау және мал шаруашылығын субсидиялауды дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламаны түзетуге негіз болды. 2020 жылы санақ алғаш рет онлайн режимде жүргізілді, бұл саланы цифрландырудағы маңызды қадам болды. Алайда, ауылдық жерлерде интернетке қол жеткізу қиынға соғып, жұмысқа кедергі келтірді. Биылғы 2025 жылы арнайы зерттеу орталықтары мен мамандардың қолдауының арқасында бұл қиындықтар барынша азайтылды. Биылғы жылғы санақтың ерекшелігі – ол табысты шаруашылықтардың өмірден алынған мысалдарымен сүйемелденіп отыр. Ұйымдастырылған шаруа қожалығының тұрақты табыс тауып, аудан экономикасына қалай үлес қоса алатынын «Болашақ зорға» сапар көрсетті. Бұл жаңадан бастаушы кәсіпкерлер үшін айқын үлгі болды. Шараға келген жас фермерлер мен студенттер ауыл шаруашылығы бизнестің кең мүмкіндіктерін беретінін өз көздерімен көрді. Оның үстіне мұндай кездесулер жастардың ауыл шаруашылығына деген қызығушылығын арттырады. Бүгінгі таңда көптеген жастар технология мен қызмет көрсету саласында мансапқа ұмтылып жатқан кезде, ауылшаруашылық жетістіктерін көрсету салаға деген көзқарасты өзгертуге көмектеседі. Бұл, әсіресе, еліміздің оңтүстік өңірлері үшін өте маңызды, мұнда мал және егін шаруашылығы қашанда халықтың өмірінде басты рөл атқарған. 18 тамызда Шымкентте өткен оқиға тек статистика мамандары үшін ғана емес, бүкіл ауыл шаруашылығы қауымдастығы үшін елеулі оқиға болды. Ол ауыл шаруашылығы санағының жай ғана ресми рәсім емес, саланы дамытудың нақты құралы екенін көрсетті. Өткен тәжірибе жинақталған деректер мемлекеттік шешімдерге тікелей әсер ететінін дәлелдеді. 2010 жылы бұл субсидиялар арқылы болды, 2020 жылы цифрландыруға көшу болды, ал ағымдағы санақ ашықтықты, фермерлердің қатысуын және сәтті тәжірибелерді көрсетуді атап көрсетеді. Осылайша, «Болашақ Зор» шаруа қожалығында өткен жиын Қазақстан ауыл шаруашылығының болашағы нақты статистикаға, мемлекеттік қолдауға, диқандардың дамуға деген ұмтылысына байланысты екенін растады. Бұл үдерісте қазір мыңдаған шаруа қожалықтары белсенді жұмыс істеп тұрған Шымкент қаласы басты рөл атқарады.

18 тамыз 2025 жылы Шымкент қаласында Ұлттық ауыл шаруашылығы санағы аясында «Болашағы зор» шаруа қожалығында арнайы түсірілім ұйымдастырылды. Бұл шараға Шымкент қаласы статистика департаментінің мамандары қатысып, қожалықтың қазіргі жағдайымен және алдағы даму жоспарларымен танысты. Мұндай кездесулер санақ жұмысының ашықтығын арттырып қана қоймай, ауыл шаруашылығы саласындағы нақты ахуалды көрсетуге мүмкіндік береді.Шаруа қожалығының иесі Мақсат Лесбекұлының айтуынша, негізгі бағыттарының бірі – мал бордақылау. Қазіргі таңда қожалықта 800-ге жуық ірі қара, 1000-ға тарта қой және 200-300 жылқы бар. Кәсіпкердің айтуынша, алдағы қыркүйек айынан бастап бордақыға қойылатын мал санын арттыру көзделуде. Ең қызығы, бұл қожалықтың тарихы небәрі жиырма бас қозыдан басталып, бүгінде мыңдаған малды қамтитын ірі шаруашылыққа айналған.Мақсат Лесбекұлы қожалықтың дамуында мемлекет тарапынан көрсетіліп отырған қолдаудың маңызы зор екенін ерекше атап өтті. Ол: «Бүгінде біз қисар қойын өсірумен қатар жылқы мен ірі қараны да бордақылап, тірідей сатудамыз. Тіпті Өзбекстан нарығына шығарып үлгердік. Мемлекет тарапынан ауыл шаруашылығына жеңілдетілген несие, техникаға лизинг секілді қолдаулар бар. Біз де қажетті құжаттарды рәсімдеп, жаңа техникалар алуға дайындалып жатырмыз», – деді.Шымкент қаласы статистика департаментінің өнеркәсіп және ауыл шаруашылығы статистикасы бөлімінің басшысы Ержан Төлбасиев ауыл шаруашылығы санағының барысы туралы толық ақпарат берді. Оның айтуынша, санақ 1 тамыздан басталып, еліміз бойынша қатар жүргізілуде. Шымкент қаласының өзінде бүгінгі күнге дейін 1450 шаруа қожалығы онлайн түрде тіркеліп, мәліметтерін тапсырған. Ал қала аумағында жалпы 7180 қожалық бар, барлығын 30 тамызға дейін толық қамту жоспарланып отыр.Осы мақсатта қалада 13 арнайы учаске ашылып, интернет пен мамандармен қамтамасыз етілген. Сала мамандары атап өткендей, бұл санаққа тек шаруашылықтар мен ресми тіркелген кәсіпкерлер қатысады. Жеке тұрғындардың есік алдындағы бірнеше бас малы есепке алынбайды. Сонымен қатар, санақтан өтпеген шаруашылықтарға ескерту жасалады, ал бірнеше рет ескертуден кейін де тіркеуден бас тартқан қожалықтарға заң шеңберінде әкімшілік шара қолданылуы мүмкін.Ұлттық ауыл шаруашылығы санағы – аграрлық саладағы нақты жағдайды анықтауға мүмкіндік беретін маңызды құрал. Жиналған мәліметтер ауыл шаруашылығы саласын дамытуға бағытталған мемлекеттік бағдарламаларды тиімді жоспарлауға, қолдау тетіктерін дұрыс таңдауға және қаржыландыру көлемін айқындауға жол ашады. Бұл – әсіресе мал және егін шаруашылығымен айналысатын өңірлер үшін аса қажет.Мұндай шаралар бұрын да өткізілген. Мысалы, 2010 жылғы ауыл шаруашылығы санағы кезінде ел аумағындағы мал басы мен егістік жерлердің көлеміне қатысты толық мәлімет жиналған болатын. Ол кезде санақ деректері негізінде аграрлық саясаттағы бірқатар өзгерістер енгізіліп, шаруа қожалықтарына субсидия бөлу жүйесі жетілдірілді. Ал 2020 жылы өткен санақта алғаш рет онлайн тіркеу жүйесі енгізілді. Бұл шаруалардың уақытын үнемдеп, мәліметтердің өңделуін жылдамдатты. Дегенмен сол кезде көптеген аймақтарда интернеттің әлсіздігі кедергі болғаны белгілі.2025 жылғы санақ осы тұрғыдан анағұрлым жүйелі әрі қолайлы болып отыр. Шымкентте ашылған арнайы учаскелерде шаруаларға кеңес беріп, онлайн тіркеуден өтуге көмек көрсететін мамандар жұмыс істеп жатыр. Бұған қоса, қаладағы ірі шаруашылықтардың тәжірибесін көрсету арқылы басқа қожалықтарға да үлгі болу көзделген. «Болашағы зор» қожалығының жетістігі – соның айғағы.Осы шара барысында жастардың да қызығушылығы байқалды. Қожалыққа барған студенттер мен жас кәсіпкерлер шаруашылық иесінің тәжірибесін тыңдап, мал бордақылау ісін бастаудың қыр-сырын үйренді. Бұл – ауыл шаруашылығы саласына жаңа буынның келуіне ықпал ететін маңызды қадам.Жалпы алғанда, 18 тамызда өткен іс-шара тек статистикалық деректер жинау процесі ғана емес, сонымен қатар ауыл шаруашылығын дамытудағы жаңа серпіннің белгісі болды. Өткен жылдардағы тәжірибе көрсеткендей, мұндай санақтар кейінгі мемлекеттік шешімдердің негізіне айналады. Егер 2010 жылы санақ нәтижесінде мал шаруашылығына субсидия бөлу артса, 2020 жылы онлайн жүйенің арқасында цифрландыру бағыты күшейді. Ал 2025 жылғы санақтың басты ерекшелігі – шаруалардың белсенді қатысуы мен ашықтықты қамтамасыз етуінде болып отыр.Шымкент қаласы мен жалпы еліміз үшін ауыл шаруашылығы санағы стратегиялық маңызға ие. Себебі, ауыл шаруашылығы – тек экономикалық сала ғана емес, халықтың әлеуметтік жағдайына тікелей әсер ететін фактор. Сондықтан 18 тамызда өткен шара еліміздің аграрлық саясатын жаңа деңгейге көтеруге үлес қосатыны сөзсіз.

2025 жылдың 20 тамызында Шымкентте «Таза Қазақстан» ұлттық жобасы аясында ауқымды экологиялық акция өтті. Шараны қала билігінің қолдауымен «Жастар ресурс орталығы» коммуналдық мемлекеттік мекемесі ұйымдастырды. Бұл жолы көппәтерлі үйлер орналасқан Түркістан көшесіне назар аударылды. Акцияға «Таза Өлке» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің қызметкерлері мен қаланың белсенді жастары, ортақ іске үлес қосқан аудан тұрғындары жиналды. Нәтижесінде қолмен және арнайы техниканың көмегімен жиналған бір тоннаға жуық тұрмыстық қалдық аумақтан шығарылды. Тамыз науқанының бірегей ерекшелігі – оның жастарды тартуға баса назар аударуы. Бұрын мұндай іс-шараларды негізінен коммуналдық кәсіпорындар мен муниципалдық қызметтер жүргізсе, ұйымдастырушылар қазір студенттерді, жоғары сынып оқушыларын және еріктілер топтарын көбірек тартуда. Бұл бір уақытта екі мақсатқа қол жеткізуге мүмкіндік береді: қалалық аумақтарды қоқыстан тазарту және өскелең ұрпақтың экологиялық сауаттылығын арттыру. Қатысушылар жұмыстарын таңертең ерте бастады. Көпқабатты үйлердің аулаларында, тротуарларда, жасыл желектерде қарқынды сенбілік жүргізілді. Жас еріктілер пластик, қағаз және тұрмыстық қалдықтарды арнайы қапшықтарға жинаса, коммуналдық қызметшілер оларды жүк көліктеріне тиеп, кейін қалдықтарды полигонға апарды. Түркістан көшесінің тұрғындарының көпшілігі мұндай сенбіліктердің қаланы таза етіп қана қоймай, өмір сүруге де қолайлы екенін атап өтті. 2025 жылғы оқиғаны өткен жылдармен салыстыра отырып, айқын үрдісті байқауға болады. Мәселен, 2023 жылы дәл осы көшеде де осындай шара өткен болатын, бірақ кейін оған бірінші кезекте коммуналдық қызметтер қатысты. Жиналған қалдықтардың көлемі 300-400 келіден аспады. 2024 жылы университет пен колледж студенттері іс-шараға алғаш рет белсенді қатысып, шамамен 600 келі қалдық жинады. Бірақ дәл 2025 жылы нәтиже ең әсерлі болды – бір тоннаға жуық қалдық жиналды, ең бастысы, процеске тартылған жастардың саны айтарлықтай өсті. Осылайша, Шымкентте экологиялық қозғалыс қарқын алып келеді деуге болады. Бұрынғы жылдары мұндай іс-шаралар бір реттік сенбілік ретінде қабылданса, қазір олар білім беру элементтері бар тұрақты бастамаларға айналуда. Волонтерлер қоқыстарды тазалап қана қоймай, тұрғындармен араласып, табиғатты аялаудың маңыздылығын түсіндіріп, қалдықтарды бөлуді насихаттады. 20 тамызда өткізілген экологиялық науқандар кең әлеуметтік әсерге ие. Олар қала тұрғындарына өз аулаларына, көшелеріне және төңірегіне қамқорлық жасау әдетін қалыптастыруға көмектеседі. Жастар үшін бұл да азаматтық жауапкершілік мектебі. Жастар топпен жұмыс істеуді үйренеді, өз жұмысының нәтижесін көреді және олардың күш-жігері қоршаған ортаға тікелей әсер ететінін түсінеді. Болашақта олар қала мен ел үшін экологиялық саясатты қалыптастыратын болады. Айта кету керек, қала билігі қоршаған ортаны қорғау мәселелеріне көбірек көңіл бөледі. Соңғы жылдары тек коммуналдық қызметтер ғана емес, сонымен қатар әртүрлі ведомстволардың, оқу орындарының, қоғамдық ұйымдардың және бизнес өкілдерінің қатысуымен апта сайынғы экологиялық түсіндіру жұмыстары жүргізілуде. Бұл үйлестіру нақты нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді. Ағымдағы оқиғаларды өткен оқиғалармен салыстыру тағы бір маңызды аспектіні ашады: қоғамның мұндай бастамаларға деген көзқарасы. Бірнеше жыл бұрын қатысу аз болса, қазір біз өз аулаларында еріктілермен бірге аумақты тазалауға көмектесетін және қалдықтарды қалай дұрыс сұрыптау керектігін сұрайтын адамдарды жиі көреміз. Бұл қоғамда экологиялық сананың өсіп келе жатқанын көрсетеді. 20 тамызда іс-шара жақсы жағдайда аяқталды. Жастар алған әсерлерімен бөлісіп, фотосуреттер мен бейнероликтерді әлеуметтік желіге салып, басқа да тұрғындарды бастамаға қосылуға шақырды. Осылайша, «Сенбілік» тек практикалық тазарту ғана емес, сонымен бірге экологиялық идеяларды цифрлық түрде тарататын ақпараттық науқанға айналды. Жүргізіліп жатқан жұмыстардың ауқымы мен жастардың қатысуы мұндай іс-шаралар Шымкент қаласының қала өмірінің маңызды элементіне айналып келе жатқанын аңғартады. Олар тазалық, жауапкершілік және қоршаған ортаға деген құрмет сияқты жаңа мәдениетті қалыптастыруға көмектеседі. 2023 жылы нәтиже жиналған қалдықтардың килограмымен өлшенсе, қазіргі таңда қала тұрғындарының, әсіресе жастардың экологиялық сауаттылығының артуы басты жетістік деуге болады. 2025 жылдың 20 тамызы Шымкентте экологиялық жауапты қоғам дамуының тағы бір маңызды кезеңі болды. Сенбілік бір күндік бірлескен жұмыстың өзі тұтас бір ауданның келбетін өзгертіп, одан әрі оң өзгерістерге күшті серпін беретінін көрсетті. Қатысушылар мұндай бастамалар жалғасын тауып, тұрғындардың саны арта түсетініне сенімді.

2025 жылғы 20 тамыз күні Шымкент қаласында ішкі саясат және жастар істері жөніндегі «Жастар ресурстық орталығы» КММ-нің бастамасымен «Таза Қазақстан» республикалық акциясы аясында ауқымды тазалық жұмыстары ұйымдастырылды. Бұл жолғы сенбілік Түркістан көшесінде орналасқан көпқабатты тұрғын үйлердің аулаларын қамтыды. Іс-шараға «Таза Өлке» КММ қызметкерлері мен қала ерікті жастары белсене атсалысып, нәтижесінде шамамен 1 тоннаға жуық тұрмыстық қалдықтар мен қоқыстар арнайы техника көмегімен шығарылды.Бұл сенбіліктің ерекшелігі – ұйымдастырушы күштің негізінен жастарға бағытталуында. Қоршаған ортаның тазалығы, көшелер мен аулалардың ұқыпты болуы – әрбір тұрғынның ортақ жауапкершілігі екені белгілі. Дегенмен, дәл осы бағытта жастардың белсенділігін арттыру, олардың экологиялық мәдениетін қалыптастыру бүгінде басты мақсаттардың біріне айналып отыр. Шара барысында еріктілер тұрғындармен тілдесіп, тазалықты сақтаудың маңызы туралы түсіндіру жұмыстарын да жүргізді.Сенбілік жұмыстары таңертеңнен басталып, кешке дейін жалғасты. Түркістан көшесіндегі бірнеше көпқабатты үйдің ауласы, жаяу жүргіншілер жолдары мен жасыл аймақтары қоқыстан тазарды. Арнайы техника тұрмыстық қалдықтарды уақытылы шығарып отырды, ал жастар өз қолдарымен қоқыс жинап, қаланы таза ұстауға үлестерін қосты. Мұндай еңбек жастардың бойына жауапкершілікті сезінуге, қоғамға пайда тигізу арқылы рухани дамуына ықпал етеді.Бұл шараны өткен жылдардағы ұқсас сенбіліктермен салыстыра қарасақ, өзгерістердің оң бағытта дамып келе жатқанын көреміз. Мәселен, 2023 жылы дәл осы Түркістан көшесінің маңында жалпықалалық сенбілік өткен болатын. Ол кезде шараға негізінен коммуналдық мекемелердің қызметкерлері қатысып, тұрғындар мен жастардың қатысуы аз болды. Жиналған қоқыс көлемі де шамамен 300-400 келімен шектелген еді. Ал 2024 жылы ұйымдастырылған акцияда жастардың үлесі артып, қаланың түрлі жоғары оқу орындарынан студенттер қатыса бастады. Сол жылы 600 келіге жуық қоқыс шығарылған болатын.2025 жылғы сенбілік осы екі жылдық тәжірибеден кейінгі ең нәтижелі қадам болды. Біріншіден, қатысушылар саны артты, оған дәлел – бірнеше мекемеден келген мамандар мен 50-ден астам ерікті жастың жұмылдырылуы. Екіншіден, техниканың санымен қатар, ұйымдастыру сапасы да жақсарған. Үшіншіден, тазалық жұмыстары тек қоқыс жинаумен шектелмей, тұрғындарға түсіндіру жұмыстарымен де толықтырылды. Бұл өзгерістер сенбіліктің қоғамдағы орны мен маңызын жаңа деңгейге көтергенін көрсетеді.Мұндай экологиялық акциялар тек қана қала тазалығын қамтамасыз етіп қана қоймайды, сонымен қатар тұрғындардың экологиялық мәдениетін де арттырады. Әсіресе жастар үшін бұл шаралар үлкен тәрбие мектебі іспетті. Олар өз еңбегі арқылы қаланың көркеюіне үлес қосып қана қоймай, табиғатты қорғау қажеттілігін жүректерімен сезінеді. Әдетте экология тақырыбы жастар үшін көбіне теория жүзінде түсіндіріліп келсе, дәл осындай практикалық шаралар олардың санасына әлдеқайда терең әсер етеді.Жалпы, «Таза Қазақстан» акциясының негізгі мақсаты – қоршаған ортаны қорғау, тұрғындарды табиғатты аялауға шақыру, және ең бастысы, қоғамда тазалықты сақтау мәдениетін қалыптастыру. Соңғы жылдары Шымкент қаласында бұл бағытта жүйелі жұмыстар жүргізілуде. Қала әкімдігі мен түрлі мемлекеттік мекемелер апта сайын сенбіліктер ұйымдастырып, әртүрлі сала өкілдерін тартып келеді. Әрбір сенбілік – тек қоқыс жинау шарасы ғана емес, ол адамдарды біріктіретін, ортақ мақсатқа жұмылдыратын әлеуметтік қозғалыс.20 тамыздағы сенбіліктен кейін жастар арасында ерекше көтеріңкі көңіл-күй байқалды. Олар әлеуметтік желілерде суреттер мен бейнематериалдар жариялап, өзгелерді де табиғатты қорғауға шақырды. Бұл да қазіргі замандағы сенбіліктің жаңа қыры – тек аумақты тазарту емес, экологиялық ой-пікірді әлеуметтік деңгейде таратуға үлес қосу.Осылайша, 20 тамызда өткен сенбілік Шымкенттің экологиялық мәдениетінің артуына нақты үлесін қосты. Жастардың белсенділігі мен тұрғындардың қолдауы бұл шараның нәтижелілігін арттырды. Өткен жылдармен салыстырғанда жеткен жетістіктер – қаламыздың экологиялық саясатының біртіндеп тұрақты жүйеге айналып келе жатқанын дәлелдейді. Алдағы уақытта мұндай бастамалар одан әрі жалғасып, жастардың қатысуымен қала тазалығы мен қоршаған ортаға деген қамқорлықтың жаңа деңгейге көтерілуі күтілуде.Шымкент қаласының тұрғындары үшін мұндай сенбіліктер тек тазалық күні емес, ол қоғамды біріктіретін, әрбір адамның табиғатқа деген сүйіспеншілігін арттыратын игі дәстүрге айналып келеді. 2025 жылғы 20 тамыздағы сенбілік осы үрдістің тағы бір айқын дәлелі болды.

2025 жылдың 16 тамызында Шымкентте «Таза Қазақстан» жалпыұлттық экологиялық акциясы аясында ұйымдастырылған кезекті жалпықалалық сенбілік өтті. Бұл жолы мәдениет, мұрағат, тіл дамыту саласының мамандары, басқа да қалалық ұйымдармен бірге мегаполис тазалығына өз үлестерін қосу үшін көшеге шыққан жастардың қатысуына ерекше назар аударылды. Ауқымды шара қаланың әр ауданын қамтыды. Қатысушылар көшелерді, аулаларды, алаңдарды, қоғамдық орындарды жиналған қоқыстардан тазартып, жасыл желектерді ретке келтірді. Қаладан барлығы бірнеше тонна тұрмыстық қалдықтар шығарылды, бұл ұжымдық жұмыстың айтарлықтай жетістігі. Бұл ерекше сенбіліктің ерекшелігі мәдениет қызметкерлерінің – кітапханалардың, мұрағаттардың, мәдениет үйлерінің, сондай-ақ өнер қайраткерлері мен жастар ұжымдарының өкілдерінің белсенді қатысуы болды. Әдетте сенбілікке коммуналдық қызметтер мен аудан әкімдіктері тартылса, бұл жолғы бастама қоғамның рухани-мәдени дамуына күн сайын атсалысатындар тарапынан да қолдау тапты. Бұл қоршаған ортаға қамқорлық тек коммуналдық қызметшілердің жұмысы емес, әркім маңызды рөл атқара алатын ортақ жауапкершілік деген идеяны көрсетеді. Мәдениет қызметкерлері үшін сенбілікке қатысу символдық қимылға айналды. Өйткені, көшелер мен саябақтарды таза ұстау да қоғамның жалпы мәдениетінің бір бөлігі. Кітапханашылар, музыканттар немесе мұрағатшылар тұрғындарды тазарту жұмыстарына қосылса, бұл сенім нығайтады, адамдарды біріктіреді және рухани құндылықтарды практикалық әрекеттермен біріктіру үлгісін көрсетеді. Жастардың қатысуы науқанның маңызды бөлігі болды. Мәдениет саласына тартылған жас мамандар мен студенттер аумақты тазалауға көмектесіп қана қоймай, түсіндіру жұмыстарын да жүргізді. Олар жадынамалар таратып, өтіп бара жатқан адамдарға табиғатты аялаудың маңыздылығын еске салып, қалдықтарды сұрыптау, пластмассадан аулақ болу және аулаларды таза ұстау сияқты ұсақ-түйек қадамдар да қала ортасын өзгерте алатынын түсіндірді. Бұл тазалауды өткен жылдармен салыстыра отырып, ауқымы мен қатысуының айқын кеңеюін байқауға болады. 2023 жылы сенбіліктерге мәдениет өкілдері де қатысты, бірақ ол кезде мұндай шаралар мереке күндеріне орайластырылған бір реттік іс-шара болатын. Мәселен, сол жылдың көктемінде Наурыз мерекесі қарсаңында мұражай мен мәдениет үйінің қызметкерлері мерекенің таза өтуін қамтамасыз ету үшін ескерткіштер мен саябақтардың айналасын тазартты. 2024 жылы шығармашылық топтар да жұмыла кірісіп, сенбіліктен кейін тұрғындарға табиғатты аялаудың пайдалы ғана емес, мерекелік көңіл-күй сыйлайтынын еске салып, қысқаша концерттер ұйымдастырды. Алайда 2025 жылы табиғатты қорғау шаралары жүйелі бола бастады: апта сайын сенбілік өткізіліп, атқарылған жұмыстардың көлемі айтарлықтай артты. Өткен жылдары бір сенбілікте 10-15 тонна қалдық жиналып, шығарылатын болса, қазір 40 тонна немесе одан да көп қалдықтарды айтып отырмыз. Бұл ауқымның ұлғайғанын ғана емес, тұрғындар мен ұйымдардың өздері де осындай бастамаларға белсене қатысуға дайын екендігін көрсетеді. Биылғы сенбілік күнінің маңызды нәтижесі қала экологиясы үшін ортақ жауапкершілік сезімін тәрбиелеу болды. Сенбілікте коммуналдық қызметшілер, шенеуніктер, кітапханашылар, өнер қайраткерлері, жастар иық тіресе еңбек етсе, ауызбіршілік пайда болады. Мұндай көріністі көрген тұрғындардың да қосылуы ықтимал. Осылайша сенбілік қарапайым жұмыс емес, барлық мамандық пен жастағы адамдарды біріктіретін қоғамдық қозғалысқа айналады. Айта кетейік, мәдениет саласының атсалысуының тәрбиелік мәні де бар. Мәдениет қайраткерлерін сахнада немесе кітапханада көруге дағдыланғандар олардың сенбілікке қатысуын нысан сабағы деп қабылдайды. Бұл табиғатқа қамқорлық ортақ мәдени кодтың бөлігі екенін көрсетеді. Бұл экологияға жаңа көзқарасты қалыптастырады: бұл абстрактілі тапсырма емес, әркім күш сала алатын күнделікті мінез-құлық. 16 тамыз күні Шымкентте өткен сенбілік «Таза Қазақстан» бағдарламасында тағы бір белесті атап өтті. Ұйымдастырушылар мен қатысушылар мұндай шаралардың жалғасын тауып, тұрғындардың көбейетінін баса айтады. Басты жетістік – әрбір іс-шара өткен сайын жұртшылықтың белсенділік танытуы, онымен бірге экологиялық сананың артуы. Биылғы сенбілік өткен жылдармен салыстыра отырып, оның жүйелі, ауқымды, нәтижелі өтті деуге болады. Бұрын экология бір реттік мерекелік шара ретінде қабылданса, бүгінде ол бірте-бірте қала өмірінің бір бөлігіне айналуда. Таза қала дегеніміз – жайлы орта, ал шымкенттіктер бұл үнемі назар аударуды қажет ететін ортақ мақсат екенін ұғынуда. Осылайша, таяуда өткен мәдениет өкілдері мен жастардың қатысуымен өткен сенбілік қала көшелерін тазалауға септігін тигізіп қана қоймай, халықтың сана-сезімін жаңа деңгейге көтерді. Өткен жылдардағы тәжірибе көрсеткендей, мұндай бастамалар тұрақты және кең көлемде болуы керек. Міне, дәл осы Шымкентте бүгінде атқарылып жатқан жұмыстар: қала сенбіліктерін халықты болашаққа біріктіретін дәстүрге айналдыру.

2025 жылдың 16 тамызында Шымкент қаласында кезекті жалпықалалық сенбілік өтті. Бұл жолы экологиялық шара «Таза Қазақстан» республикалық акциясы аясында ұйымдастырылып, оған қалалық мәдениет, тілдерді дамыту және архивтер басқармасы мен оған қарасты мекемелердің қызметкерлері, сондай-ақ жастар белсене қатысты. Сенбілік барысында қала аумағының бірқатар бөлігі қоқыстан тазартылып, жасыл аймақтарды күтіп-баптау жұмыстары жүргізілді.Аталған шараның ерекшелігі – мәдениет саласының өкілдері мен жастардың белсенді араласуы. Әдетте мұндай жұмыстарға коммуналдық қызмет мамандары, жергілікті әкімдіктердің қызметкерлері көбірек тартылса, бұл жолы өнер ұжымдары, архив қызметкерлері, кітапхана мен мәдениет үйлерінің мамандары да қолына қолғап пен қап алып, қаланың көркеюіне үлес қосты. Бұл қадам мәдениет саласының қоғамдағы рөлінің тек рухани құндылықтарды қалыптастырумен ғана шектелмей, қоршаған ортаны қорғау сияқты нақты істермен де сабақтасып жатқанын көрсетеді.Сенбілікке жүздеген адам қатысып, бірнеше тонна тұрмыстық қалдық шығарылды. Әсіресе қала орталығындағы саябақтар мен демалыс аймақтарына ерекше назар аударылды. Шымкент – күн сайын мыңдаған тұрғын мен қонақтарды қабылдайтын мегаполис болғандықтан, қоғамдық орындардың тазалығы мен тәртібі бірінші кезекте қала мәдениетінің айнасы болып есептеледі. Сондықтан мәдениет қызметкерлерінің өз қолымен осындай істерге араласуы халыққа үлкен үлгі болып отыр.Биылғы сенбіліктің тағы бір маңызды тұсы – жастардың белсенділігі. Архивтер мен кітапханаларда жұмыс істейтін жас мамандардан бастап, мәдениет үйлерінде шығармашылықпен айналысатын өнерпаз жастар да бұл іс-шарадан шет қалмады. Олар сенбілік барысында қоқыс жинап қана қоймай, тұрғындар арасында экологиялық мәдениетті қалыптастырудың маңыздылығын түсіндіріп, ақпараттық үнпарақтар таратты. Бұл экологиялық сенбілікті қоғамдық акциядан гөрі тәрбие мен ағартушылық жұмыспен ұштастырған ерекше оқиғаға айналдырды.Өткен жылдардағы тәжірибеге көз жүгіртсек, мәдениет саласының қызметкерлері сенбіліктерге алғаш рет қатысып отырған жоқ. Мәселен, 2023 жылы Наурыз мерекесі қарсаңында мәдениет, тілдерді дамыту және архивтер басқармасы ның қызметкерлері орталық саябақтар мен тарихи орындар аумағында сенбілік ұйымдастырып, қала тұрғындарын табиғатты аялауға шақырған болатын. Ал 2024 жылы «Жасыл ел» жасағымен бірлескен экологиялық акция өткізіліп, мәдениет үйлерінің жас өнерпаздары қала көшелерінде сенбілікке атсалысып қана қоймай, шағын концерттер ұйымдастырып, табиғатты қорғау жөнінде патриоттық әндер орындаған еді. Бұл үрдіс 2025 жылы да өз жалғасын тапты, алайда биылғы ерекшелігі – акцияның ауқымының кеңейіп, мәдениет саласының барлық мекемелерін қамтуында.Салыстыра қарасақ, өткен жылдары сенбіліктер көбіне көктем және күз айларында, мерекелер алдында ұйымдастырылатын. Ал қазір экологиялық сенбіліктер әр сенбі сайын дәстүрлі түрде өтуде. Бұл қалада жүйелі түрде экологиялық мәдениет қалыптасып келе жатқанын аңғартады. Мәселен, 2022 жылы бір реттік сенбіліктердің нәтижесінде әр сенбілікте шамамен 10–15 тонна қоқыс шығарылған болса, 2024 жылы бұл көрсеткіш 20–25 тоннаға жеткен. Ал 2025 жылы әрбір жалпықалалық сенбілікте 40 тоннадан астам тұрмыстық қалдықтың шығарылып жатқаны байқалады. Бұл тұрғындардың белсенділігінің артуымен қатар, мемлекеттік мекемелердің де жұмысқа кеңінен тартылып жатқанын дәлелдейді.Мәдениет саласы өкілдерінің мұндай шараларға атсалысуы қала тұрғындарына да ерекше әсер етеді. Күнделікті сахнада өнер көрсетіп жүрген әншілер, кітапханашылар мен мұражай қызметкерлерінің сенбілікте қатар жүріп қоқыс жинағанын көрген тұрғындар да қолдау білдіріп, өз еріктерімен қосылып жатты. Бұл – қоғамдық сенім мен ынтымақтастықты нығайтатын маңызды фактор. Өйткені экология мәселесін тек коммуналдық қызметтердің күшімен шешу мүмкін емес, оған бүкіл қоғам болып жұмылу қажет.«Таза қала – жайлы орта» деген ұстаным бүгінде Шымкентте кең таралған ұранға айналды. Шымкент қаласының мәдениет, тілдерді дамыту және архивтер басқармасының сенбілікке белсенді қатысуы бұл идеяны одан әрі нығайтты. Тазалық пен тәртіп – тек қана тұрмыстық жағдайды жақсартатын шара емес, ол сонымен қатар қала тұрғындарының мәдени деңгейінің көрсеткіші. Әлемдік тәжірибеде де дамыған қалалардың басты ерекшелігі – олардың тазалығы мен тұрғындарының экологиялық жауапкершілігі.16 тамыздағы сенбілік Шымкенттің экологиялық қозғалысының тағы бір маңызды белесі болды. Бұл күні қалада тек қоқыс жиналып қана қойған жоқ, сонымен қатар тұрғындардың санасына экологиялық мәдениеттің маңыздылығы сіңірілді. Өткен жылдардағы сенбіліктермен салыстырғанда, биылғы акция көлемі жағынан да, қоғамдық резонанс тұрғысынан да жоғары деңгейде өтті. Қала билігі мұндай шараларды алдағы уақытта да жалғастыруды жоспарлап отыр.Қорытындылай келе, мәдениет саласы өкілдерінің белсенді қатысуымен өткен сенбілік қала тұрғындарына экологиялық мәдениеттің жаңа үлгісін көрсетті. Бұл тек тазалық жұмыстары ғана емес, қоғамға берілген үлкен тәрбие. Өткен жылдардағы тәжірибемен салыстырғанда, биылғы акция кең көлемімен, қоғамдық қолдауымен ерекшеленді. Шымкент қаласының болашағы таза әрі жайлы орта құруға бағытталып отырғаны айқын көрінеді. Жүйелі түрде жүргізілетін сенбіліктер осы мақсатқа жетудің басты тетігіне айналып отыр.

2025 жылдың 16 тамызында «Таза Қазақстан» бағдарламасы бойынша кезекті экологиялық іс-шаралар аясында Шымкент қаласының Қаратау ауданында кезекті жалпықалалық сенбілік өтті. Бұл жолы орналасу орны ретінде үлкен және халқы тығыз орналасқан «Нұртас» шағын ауданы таңдалды. Бастама бірнеше ведомствоның күш-жігерін біріктірді. Сенбілікке жер қатынастары бөлімі, сәулет және қала құрылысы, экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасы, қаржы бөлімі қызметкерлері, кәсіпкерлік және индустриалды-инновациялық даму басқармасының өкілдері қатысты. «Қаратау» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің мамандары мен «Жасыл жер» ЖШС қызметкерлері де белсенділік танытты. Сенбілік ауқымы айтарлықтай болды: сенбілікке 400-ден астам адам қатысты, қалдықтарды тасымалдау мен ретке келтіруге 25 арнайы техника жұмылдырылды. Сенбілік нәтижесінде 46 тоннадан астам қоқыс пен тұрмыстық қалдықтар жиналып, шығарылды. Бір ғана аудан үшін бұл көрсеткіш орасан зор болып көрінеді. Бірақ ол жиналған қоқыстың көлемін ғана емес, сонымен қатар іс-шараның өзін ұйымдастыру деңгейін де көрсетеді. Бүгінде Шымкенттегі жалпықалалық сенбілік жай ғана символдық іс-шара емес, басқармалардың, коммуналдық қызметтердің және тұрғындардың үйлестірілген жұмысы болып табылады. «Нұртас» Қаратау ауданындағы ең ірі тұрғын аудандардың бірі болып саналады. Мұнда ондаған мың адам тұрады және санитарлық мәселелер өзекті күйінде қалып отыр. Сондықтан, дәл осы ауданда осындай ауқымды сенбілік өткізудің маңызы ерекше. Таза көшелер, тазартылған аулалар, ондаған тонна қоқыстардың шығарылуы жергілікті тұрғындардың өмір сүру сапасын жақсартуға тікелей ықпал етеді. Өткен жылдардың статистикасына қарасақ, алға жылжу айқын көрінеді. 2022 жылы Нұртастағы экологиялық науқан кезінде әкімдіктің мәліметінше, шамамен 15 тонна қалдық жиналған. 2023 жылы оның көлемі 28 тоннаға дейін өсті. Ал биылғы жылы нәтиже 46 тоннадан асты. Бұл өсу бірнеше факторлармен түсіндіріледі. Біріншіден, соңғы жылдары сенбіліктерге мемлекеттік органдар мен мекемелер көбірек тартылып, қатысушылар саны артуда. Екіншіден, қала қысқа мерзімде үлкен көлемдегі қалдықтарды өңдеуге мүмкіндік беретін техниканы көбірек бөле бастады. 2021 жылы осындай іс-шараларға небәрі 8-10 техника пайдаланылса, бүгінде бұл көрсеткіш 25-ке жетті. Үшінші фактор – тұрғындар мен еріктілердің белсенді қатысуы. Студенттер, жастар ұйымдарының мүшелері, азаматтардың белсенді топтары жұмысқа көбірек қосылуда. Бұл тәжірибе бірте-бірте сенбіліктерді жалпы қалалық қозғалысқа айналдырады. Шымкенттегі сенбілік күндері қоқыс шығарудың утилитарлық мақсатына ғана қызмет етеді. Олар экологиялық сана мен әлеуметтік жауапкершілікті арттыруда маңызды рөл атқарады. Студенттер немесе бизнес өкілдері кафедра қызметкерлерімен иық тіресе жұмыс істегенде, бұл сенім мен командалық жұмыс атмосферасын жасайды. Соңғы жылдары жастар арасында мұндай іс-шараларға қызығушылық айтарлықтай артты. Мысалы, 2024 жылы волонтерлік ұйымдардың студенттері бірнеше сенбіліктерге қатысып, қарт тұрғындарға аулаларын тазалауға және ауыр қоқыстарды шығаруға көмектесті. Бұл дәстүр 2025 жылы жалғасын тауып, тиімділік пен белсенділікті одан әрі арттырды. Таза қала тек эстетикамен ғана шектелмейді; бұл сонымен қатар оның тұрғындарының денсаулығы мен әл-ауқатының кепілі. Апта сайынғы тазалық күндері қоршаған ортаны қорғауды дамытудың ұзақ мерзімді стратегиясының бір бөлігіне айналды. Ең бастысы, бұл бір реттік шаралар емес, қаланың барлық аудандарын қамтитын жүйелі жұмыс. Осыдан небары 10-15 жыл бұрын мұндай оқиғалар еріксіз науқан ретінде қабылданса, қазір олар әдеттегі жағдайға айналды. Халық қала тазалығы тек мемлекеттік қызмет көрсетуге ғана емес, әрбір тұрғынға байланысты екенін түсінеді. 2025 жылдың 16 тамызында Нұртас қаласында өткен сенбілік бірлесе атқарылған жұмыстың айтарлықтай нәтиже беретінінің айқын мысалы болды. 400-ден астам адам мен 25 техника бір күнде 46 тонна қоқыстан тазартты. Өткен жылдармен салыстырғанда табиғатты қорғау науқандары барған сайын ауқымды және тиімдірек бола түскені анық. 2022 жылы бұл сандар үш есе аз болды, ал 2023 жылы оның жартысына жуығы. Бүгінде Шымкент мүлде басқа ұйымшылдық танытуда. Бұл динамика қаланың дұрыс бағытта келе жатқанын растайды: экологиялық сана күшейіп, халықтың қатысуы қалыпты жағдайға айналып келеді. Болашақта мұндай науқандар сенбілік дәстүрге айналмай, шымкенттіктердің күнделікті өмірінің бір бөлігіне айналады деп күтуге болады. Нұртастағы сенбілік – бұл жай ғана сенбілік емес, маңызды әлеуметтік сигнал. Бұл мемлекеттік органдардың, коммуналдық қызметтердің және тұрғындардың таза және жайлы өмір сүру кеңістігін құру үшін бірлесіп жұмыс істеуге дайын екенін көрсетеді. Шымкент экология мен тазалыққа басымдық беретін қала мәртебесін сенімді түрде нығайтып келеді. Ал мұндай әрбір оқиға мегаполистің жаңа экологиялық бейнесін қалыптастыруға жасалған қадам болып табылады. Бүгінде Шымкентте осындай іс-шараларды өткізу оңды дәстүрге айналып, экологиялық тәрбие берудің маңызды құралына айналып отыр десек қателеспейміз. Өйткені, қала тұрғындарының әрбір ұрпағы тазалық өз күш-жігеріне байланысты деген түсінікке дағдыланады. Сенбілікке тек коммуналдық қызметтер ғана емес, мемлекеттік қызметкерлер, бизнес өкілдері, мектеп оқушылары мен студенттер де қатысатындықтан, ұжымдық жауапкершілік мәдениеті қалыптасады. Сондықтан 16 тамызда Нұртаста болған оқиға жай оқиға емес, одан да ауқымды әрі маңызды жұмыстың бір бөлігі. Бұл қала саясатының ағымдағы басымдықтарын да, соңғы жылдары Шымкентте қалыптасып келе жатқан жалпы үрдісті де көрсетеді. Мұнда адамдар енді олар үшін экологиялық жағдайды басқалардың шешуін күтпейді; олар күш-жігерін біріктіреді. Сондай-ақ, қала билігінің мұндай бастамаларға жүйелі қолдау көрсетуге назар аударуы маңызды: олар жабдықты бөліп, үйлестіруді қамтамасыз етеді және әртүрлі ұйымдарды қатысуға шақырады. Осының барлығы болашақта экологиялық науқандардың табысты жалғасуына негіз қалайды. Осылайша, Нұртастағы сенбілік сәтті өткен тазалық науқанының үлгісі ғана емес, сонымен қатар тазалық пен экология ортақ іс ретінде қарастырылатын жаңа қалалық философияның көрінісі болды.

16 тамыз 2025 жылы Шымкент қаласының Қаратау ауданы аумағында кезекті жалпықалалық сенбілік өтті. Бұл жолы тазалық шарасы «Нұртас» шағынауданында ұйымдастырылып, оған қаладағы бірнеше басқармалар мен коммуналдық мекемелер белсенді атсалысты.Іс-шараға Шымкент қаласы жер қатынастары, сәулет және қала құрылысы, экономика және бюджеттік жоспарлау, қаржы, кәсіпкерлік басқармаларының қызметкерлері, сонымен қатар «Қаратау» коммуналдық мемлекеттік мекемесі мен «Жасыл жер» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің өкілдері қатысты. Сенбіліктің ауқымы өте кең болды: барлығы 400-ден астам қызметкер жұмылдырылып, 25 арнайы техника тартылды. Нәтижесінде 46 тоннадан астам қоқыс пен тұрмыстық қалдықтар аумақтан шығарылды.Бұл көрсеткіш тек бір күннің ішінде жасалған нәтижені көрсетеді. Мұндай көлемдегі қалдықты шығару, бір жағынан, аудан аумағында санитарлық жағдайдың әлі де жақсартуды қажет ететінін білдірсе, екінші жағынан, қала билігі мен тұрғындардың тазалыққа деген жауапкершілігінің артып келе жатқанын аңғартады.Қала аумағында жүйелі түрде өтетін сенбіліктердің мақсаты – тек қоқыс жинау ғана емес. Ол – тұрғындарды қоршаған ортаға деген құрметке, экологиялық мәдениетке тәрбиелеу, сондай-ақ қаладағы мемлекеттік органдардың, коммуналдық қызметтердің және қарапайым азаматтардың күш біріктіріп жұмыс істей алатынын дәлелдеу.«Нұртас» шағынауданы – Қаратау ауданындағы ең ірі тұрғын аймақтарының бірі. Халық санының көптігі, тұрмыстық қалдықтардың жиналуы, абаттандыру қажеттіліктері бұл аумақтағы санитарлық тазалықты жүйелі түрде бақылауды талап етеді. Осы орайда өткен сенбілік тұрғындар үшін өте маңызды болды.Шымкент қаласында жалпықалалық сенбіліктер жыл сайын тұрақты түрде өткізіліп келеді. Мәселен, 2022 жылы дәл осы «Нұртас» шағынауданында өткен экологиялық шара барысында 15 тоннаға жуық қоқыс шығарылған болатын. Ал 2023 жылы көрсеткіш 28 тоннаға жетті. Биылғы сенбілікте 46 тоннадан астам қоқыс жиналуы – тұрғындардың белсенділігі артқанын, сондай-ақ ұйымдастырушылардың техникалық мүмкіндіктерді кеңейткенін көрсетеді.Бұрындары мұндай сенбіліктерге негізінен коммуналдық қызметкерлер мен жергілікті әкімдік өкілдері қатысса, қазір оған түрлі басқармалар, мемлекеттік қызметкерлер және бизнес құрылымдар тартылып отыр. Бұл – экологиялық мәдениеттің жаңа деңгейге көтерілгенін білдіретін маңызды көрсеткіш.Сондай-ақ техника санының артуы да айқын өзгеріс әкелді. Мәселен, 2021 жылы өткізілген сенбіліктерде бар болғаны 8-10 техника жұмылдырылса, биылғы іс-шараға 25 арнайы көлік қатысты. Бұл аз уақыт ішінде мол көлемдегі қалдықты шығаруға мүмкіндік берді.Сенбіліктердің тағы бір маңызы – қоғамдағы ынтымақ пен жауапкершілік сезімін күшейтуінде. Тұрғындар өз көздерімен тазалықтың қалай орнатылатынын көргенде, келешекте қоқыс тастамауға, қоршаған ортаға ұқыпты қарауға бейімделеді. Ал мемлекеттік қызметкерлер мен тұрғындардың бірге еңбек етуі – билік пен халық арасындағы байланысты нығайтады.Жастардың да белсенділігі жылдан-жылға артып келеді. 2024 жылы «Жасыл ел» жасағының мүшелері мен ерікті студенттер бірнеше рет осындай сенбіліктерге қатысып, өз үлестерін қосты. Бұл үрдіс биыл да жалғасын тапты. «Нұртаста» өткен сенбілікке қатысқан жас еріктілер қарттарға көмектесіп, аумақты жинауға атсалысты.Сенбіліктер тек уақытша тазалықпен шектелмей, экологиялық мәдениетті қалыптастыруға ықпал ететіні сөзсіз. Әрбір сенбі сайын өткізілетін жалпықалалық тазалық шаралары – қала тұрғындарына таза ортада өмір сүрудің қаншалықты маңызды екенін ұғындырады. Егер 10-15 жыл бұрын қоқыс тастауға қатысты түсінік төмен деңгейде болса, қазір жағдай едәуір жақсарды. Бұл – осындай жүйелі іс-шаралардың жемісі.Мысалы, 2015 жылы қала аумағында бір сенбілік кезінде орта есеппен 5-7 тонна ғана қоқыс жиналатын. Қазіргі көрсеткіш бірнеше есе артқан. Бұл бір жағынан қаланың үлкейіп, халық санының көбейгенін көрсетсе, екінші жағынан ұйымдастырушылық деңгейдің жақсарғанын білдіреді.16 тамыз 2025 жылы Қаратау ауданындағы «Нұртас» шағынауданында өткен сенбілік Шымкент қаласының экологиялық өмірінде маңызды оқиға болды. 400-ден астам адамның бірлескен еңбегі мен 25 техниканың жұмысының арқасында 46 тоннадан астам қоқыс шығарылды. Бұл – бір ғана күннің нәтижесі.Бұрынғы жылдардағы тәжірибемен салыстырғанда, қазіргі сенбіліктер әлдеқайда ауқымды, ұйымдасқан әрі тиімді өтіп жатыр. Қала билігі мен тұрғындардың күш біріктіруі нәтижесінде экологиялық мәдениет жаңа деңгейге көтерілуде.«Таза қала – жарық болашақ кепілі» деген қағидаға сүйене отырып, мұндай сенбіліктердің тұрақты әрі жүйелі түрде өткізілуі Шымкенттің келбетін айқындайтыны сөзсіз. «Нұртас» шағынауданындағы тазалық шарасы – осы үрдістің айқын дәлелі.