2025 жылғы 27 қыркүйек күні Шымкент қаласында қалалық орта сапасы және бақылау басқармасының мамандары қатысуымен жалпықалалық сенбілік ұйымдастырылды. Бұл іс-шараның басты мақсаты — қаланы таза ұстау, тұрғындардың экологиялық мәдениетін арттыру, қоқысты тиімді жинау және ирригациялық жүйелерді ретке келтіру. Сенбілік әрқашан сияқты алдын ала бекітілген кестеге сәйкес жүргізілді.Сенбілік барысында қаланың әртүрлі аудандарындағы көшелер, қоғамдық орындар, жаяу жүргіншілер жолдары мен алаңдар қоқыстан тазартылды. Қоқыс жинау жұмысына тек басқарма қызметкерлері ғана емес, еріктілер, студенттер мен қала тұрғындары белсенді түрде қатысып, өз үлестерін қосты. Жиналған қоқыс арнайы контейнерлерге салынды және кейіннен қалалық қоқыс полигонына жөнелтілді. Бұл қадам қаланы таза ұстап қана қоймай, қаланың санитарлық жағдайын жақсартуға да ықпал етті.Сонымен қатар, сенбілік аясында ирригациялық арық жүйелері мен су ағатын жолдар тексеріліп, қоқыстардан тазартылды. Бұл шаралардың маңыздылығы зор: ирригациялық жүйелердің дұрыс жұмыс істеуі өсімдіктерді суландыруға және жасыл желектерді сақтау үшін маңызды. Арықтар мен каналдардағы бөгде заттар мен қоқыс судың еркін ағуына кедергі келтіріп, қаланың су жүйесіне зиян тигізуі мүмкін. Сол себепті мамандар бұл жүйелерді тазалау жұмыстарын бірінші кезекке қойып, олардың дұрыс жұмыс істеуін қамтамасыз етті.Сенбіліктің маңызды бөлігі — қоғамдық экологиялық мәдениетті қалыптастыру. Қала тұрғындарына қоқысты дұрыс шығару, оны сұрыптау, қайта өңдеуге беру және қоршаған ортаны ластамау мәдениеті насихатталды. Қалалық орта сапасы және бақылау басқармасы мамандары тұрғындарға қаланы таза ұстау әрбір адамның жауапкершілігі екенін ескертті. Осы іс-шара арқылы тұрғындар өздерінің қала экологиясына қосқан үлесін көріп, оны қорғауға деген қызығушылық танытты.Сенбілік кезінде балалар мен жасөспірімдерге арналған арнайы интерактивті сабақтар ұйымдастырылды. Мектеп оқушылары мен студенттер қоқыс сұрыптау, экологиялық тазалық және қаланы таза ұстау бойынша тәжірибелік сабақтарға қатысты. Бұл шара жастарға экологиялық жауапкершілікті ерте жастан қалыптастыруға, қоршаған ортаны қорғауға деген қызығушылықтарын арттыруға мүмкіндік берді.Акция барысында ұйымдастырушылар мен еріктілер арнайы құрал-жабдықтарды қолданды. Қоқыс жинауға арналған сөмкелер, қолғаптар, арнайы контейнерлер және тазалау құралдары пайдаланылды. Бұл іс-шараның тиімді және қауіпсіз өтуін қамтамасыз етті. Сонымен қатар, мамандар ирригациялық арықтар мен кәріз жүйелерін тазалау үшін арнайы техника қолданды, бұл жұмысты тез және сапалы орындауға мүмкіндік берді.Қалалық сенбілік — тек қоқыс жинаумен шектелмейді. Оның негізгі мақсаты — тұрғындарға табиғатты сақтау және қоршаған ортаны қорғау мәдениетін қалыптастыру, жауапкершілік пен қоғамдық бірлікті нығайту. Әрбір адам, өз ауласын, көшесін, жалпы қаланы таза ұстай отырып, қоғамға үлес қосады. Сенбілік тұрғындардың экологиялық мәдениетін арттырудың маңызды құралдарының бірі болып табылады.Сенбілікке қатысушылар өз тәжірибелерімен бөлісіп, өз аудандарында тазалықты сақтау бойынша ұсыныстарын жеткізді. Бұл қалада тұрақты түрде сенбіліктер өткізуге, тұрғындарды экологиялық мәдениетке тартуға, жасыл аймақтарды, гүлзарларды және саябақтарды сақтауға мүмкіндік береді.Сонымен қатар, сенбілік барысында қоғамдық бақылау да жүргізілді. Қалалық орта сапасы және бақылау басқармасы мамандары қоқыс шығару ережелерінің сақталуын қадағалады, ирригациялық жүйелердің жағдайын тексерді және тұрғындарға түсіндірме жұмыстарын жүргізді. Мұндай бақылау экологиялық тәртіпті күшейтеді, қаланың санитарлық жағдайын жақсартады және тұрғындардың қауіпсіз өмір сүруіне жағдай жасайды.Сенбілікке қатысу арқылы әрбір тұрғын өз үлесін қосты, қаланың тазалығын сақтау мәдениетін насихаттады. Сонымен қатар, бұл іс-шара тұрғындар мен билік арасындағы өзара ынтымақтастықты нығайтады, адамдарды қоғамдық мәселелерге белсенді қатысуға ынталандырады.Бекітілген кестеге сәйкес сенбілік барысында барлық аудан көшелері мен қоғамдық орындар, қоқыс алаңдары және ирригациялық жүйелер тексеріліп, қажет болған жағдайда тазалау жұмыстары жүргізілді. Бұл жұмыстар қала өмірінің санитарлық жағдайын жақсартуға, су жүйелерінің дұрыс жұмыс істеуін қамтамасыз етуге және жасыл аймақтардың дамуына ықпал етеді.Қаланы таза ұстау — әрбіріміздің ортақ міндетіміз. Сенбілік тұрғындардың экологиялық жауапкершілігін арттыруға, қоршаған ортаны қорғауға және қалада өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған. Әрбір қала тұрғыны, өз ауласын, көшесін, жалпы қаланы таза ұстауға атсалыса отырып, қоғамға үлес қосады, жасыл желекті аймақтарды сақтайды және қаланың көркіне өз үлесін қосады.Осындай сенбіліктер қаланың тұрғындарына өз ауданын, көшесін, парктер мен саябақтарды таза ұстаудың маңызды екенін түсіндіреді. Сонымен қатар, бұл шаралар экологиялық мәдениетті қалыптастыруға, тұрғындардың табиғатқа деген жауапкершілігін арттыруға және болашақ ұрпаққа таза және жайлы қала қалдыруға ықпал етеді.Қалалық орта сапасы және бақылау басқармасы мамандары сенбіліктің табысты өткенін атап өтті. Барлық жұмысшылар мен еріктілер өз міндеттерін абыройлы орындап, қала тұрғындарына таза және қауіпсіз орта қалыптастыруға үлес қосты. Әрбір қоқыс шығару, ирригациялық жүйелерді тазалау, жасыл аймақтарды күтіп-баптау жұмысы қаланың жалпы санитарлық жағдайын жақсартуға бағытталған.Қорытындылай келе, 27 қыркүйек 2025 жылы Шымкент қаласында өткізілген жалпықалалық сенбілік — қаланы таза ұстау, экологиялық мәдениетті арттыру және тұрғындардың қоғамдық жауапкершілігін қалыптастыру бағытындағы маңызды іс-шара болып табылады. Барлық қала тұрғындары мен басқарма мамандарының атсалысуы қаланың көркі мен санитарлық жағдайын жақсартуға үлкен үлес қосып, тұрғындардың өмір сапасын арттырады.

2025 жылдың 27 қыркүйегінде Шымкент қаласы Абай ауданы Самал шағын ауданында кезекті қалалық сенбілік өтті. Шараға аудан әкімшілігі мен коммуналдық қызмет қызметкерлері ғана емес, қаланың түрлі бөлімдері мен ұйымдарының өкілдері де қатысты. Сенбілікте ауданның жалпы санитарлық жағдайын жақсарту, қалдықтарды жинау, ағаш отырғызу, тұрғындар арасында экологиялық сауаттылықты насихаттау басты мақсат болды. Акция барысында қоғамдық орындар толығымен тазартылды. Қоқыс жинайтын орындар ретке келтіріліп, көшелер мен жаяу жүргіншілерге арналған аумақтар жуылды. Құрғаған ағаштар кесіліп, жасыл желектердегі шөптер кесілді. Аудан тұрғындарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында дезинфекциялық жұмыстар жүргізілді. Барлық іс-шаралар жоспарға сай жоспарлы түрде жүргізіліп, әрбір қатысушы өзіне жүктелген жұмысқа жоғары жауапкершілікті көрсетті. Сенбілікке қалалық түрлі басқармалардың, мәдениет және спорт мекемелерінің, жол инфрақұрылымын дамыту ұйымдарының қызметкерлері, ауыл шаруашылығы саласының өкілдері қатысты. Бұл белсенді қатысушылар уақыттарын аумақты тазалық пен көгалдандыруға арнап, ауданды көркейтуге зор үлес қосты. Маңыздысы, бұл шара ауданның көркін жақсартып қана қоймай, тұрғындардың экологиялық сауаттылығын арттырып, табиғатты аялау мәдениетін арттырып, өмір сүру сапасын арттырды. Шара барысында ұйымдастырушылар тұрғындар арасында экологиялық сауаттылық, қалдықтарды дұрыс шығару, қалдықтарды сұрыптау маңыздылығын түсіндіріп, түсіндіру жұмыстарын жүргізді. Балалар мен жасөспірімдерге қоршаған ортаны қорғаудың маңыздылығын түсіндіре отырып, арнайы тәрбие сағаттары өткізілді. Мұндай бастамалар өскелең ұрпақтың табиғатқа құрметпен қарауына, тазалықты сақтауға және өз аймағына жауапкершілікпен қарауға дағдыландыруға көмектеседі. Сенбілік нәтижесінде аудандағы бірнеше көшелер мен қоғамдық орындар толығымен тазартылып, абаттандырылды. Жаңадан отырғызылған ағаштар мен гүлзарлар аумаққа эстетикалық көрік берді. Жасыл алаңдар мен гүлзарлар тұрғындар үшін жайлы демалыс аймақтарын жасап, балалардың қауіпсіз ойнауына, ал ересектердің таза ауада ләззат алуына мүмкіндік береді. Қала әкімдігі мен іс-шараны ұйымдастырушылар тұрғындардың экологиялық сауаттылығын арттыру тек қоқыс шығару және көгалдандырумен шектелмейтінін атап өтті. Бұл жұмыс әрбір азаматтың күнделікті өмірінің бір бөлігіне айналуы тиіс. Әр адам өз маңайын таза ұстау арқылы қаланың жалпы келбетіне өз үлесін қосуда. Сенбілік бір реттік шара емес, қоғамда тұрақты экологиялық мәдениетті қалыптастыруға бағытталған жүйелі жұмыстың бір бөлігі. Шара барысында коммуналдық қызметтер арнайы техниканы пайдаланып, қоқыс контейнерлерін босатып, қоғамдық орындарды ретке келтірді. Қатысушылар қолмен тазалауды қолдана отырып, тұрмыстық және құрылыс қалдықтарын жинауды және оларды белгіленген орындарға шығаруды қамтамасыз етті. Қоғамдық орындар да дезинфекцияланып, тұрғындардың қауіпсіздігі қамтамасыз етілді. Сенбілік күнінің әлеуметтік маңызы зор. Бұл тұрғындардың қоршаған ортаға деген көзқарасын өзгертеді, экологиялық жауапкершілікке тәрбиелейді және оларды тек өз аудандарында ғана емес, жалпы қалада тазалықты сақтауға шақырады. Әрбір адамның тазалық пен көріктендіру жұмыстарына қатысуы маңайдағы өмір сүру сапасын жақсартып, табиғи ортаның сақталуына ықпал етеді. Науқанның тағы бір маңызды нәтижесі – тұрғындар арасында қоғамдық сезімнің нығаюы. Бір мақсатпен біріккен барлық қатысушылар ынтымақтастық пен өзара көмекті дамытатын көршілес аумақты жақсартуға уақыттары мен күштерін арнады. Бұл бірлескен жұмыс қоғамдық сананы қалыптастыруға көмектеседі және әрбір адамның қалалық ортаны жақсартуға қосқан үлесі маңыздылығын көрсетеді. Мұндай шаралардың тұрақты түрде өткізіліп тұруы маңызды. Аудандық әкімшіліктер мен коммуналдық қызметтердің өз жоспарлары бар, сенбілік күндері олардың орындалуына және тұрақты тазалық жұмыстарын жүргізуге көмектеседі. Бұл іс-шаралар тұрғындарға қоршаған ортаға қамқорлық тек коммуналдық қызметтердің ғана емес, сонымен қатар әрбір адамның жеке жауапкершілігі екенін түсінуге көмектеседі. Қорыта айтқанда, Абай ауданы Самал ықшамауданында өткен сенбілік тұрғындардың экологиялық сауаттылығын арттыруға, санитарлық жағдайды жақсартуға және тұрғындардың өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған маңызды бастама болды. Шара барысында қоқыстарды жинау, ағаш отырғызу, жасыл желектерді ретке келтіру, экологиялық мәселелерге тұрғындардың хабардарлығын арттыру болды. Мұндай шаралар қала үшін ғана емес, әрбір тұрғын үшін тиімді, өйткені олар жайлы, қауіпсіз және таза өмір сүру ортасын қалыптастырады. Сенбілік қоғамда экологиялық сананы оятып, табиғатты аялауға шақырады, тазалықты сақтауға, айналаға жауапкершілікпен қарауға үйретеді. Әрбір адам сенбілікке өз үлесін қоса отырып, барлық қала тұрғындарының өмір сүру сапасын жақсартып, болашақ ұрпаққа таза әрі жақсы қоршаған орта қалдырады. Ендеше, 27 қыркүйекте «Самал» шағын ауданында өткен сенбілік қоғамда экологиялық сана мен жауапкершілікті тәрбиелеуге бағытталған жүйелі жұмыстардың жарқын мысалы болып табылады. Қатысушылардың күш-жігері мен аудан әкімшілігінің қолдауы ауданның сыртқы келбетінің айтарлықтай жақсаруына, сонымен қатар тұрғындардың қоршаған ортаға деген көзқарасының өзгеруіне ықпал етті. Таза және жайлы қаланың қалыптасуына тазалық пен абаттандыру жұмыстарына белсене қатысқан барлық азаматтар мен ұйымдар өз үлестерін қосты. Осындай бастамалардың арқасында шымкенттіктер қауіпсіз, таза және ұқыпты қалалық ортада өмір сүруге мүмкіндік алды. Сенбілік аудан тұрғындарына табиғатты аялау, өз маңайындағы тазалықты сақтау, әлеуметтік жауапкершілікті арттыру туралы маңызды сабақ болды. Осындай іс-шараларды жалғастыру тұрғындар арасында экологиялық сауаттылық пен түсінікті одан әрі ілгерілетеді.

2025 жылғы 27 қыркүйекте Самал шағын ауданында қаланы көркейту және санитарлық жағдайды жақсарту мақсатында кезекті сенбілік ұйымдастырылды. Бұл шараға аудан әкімдігі мен коммуналдық қызметкерлерден бөлек, бірқатар басқармалар мен ұйымдар да белсенді түрде қатысып, өз үлестерін қосты. Сенбіліктің басты мақсаты – ауданның жалпы санитарлық ахуалын жақсарту, қоқыс жинау, көгалдандыру және экологиялық мәдениетті қалыптастыру еді.Сенбілік барысында аумақтар толық тазаланды. Қоқыс алаңдары ретке келтіріліп, көшелер мен жаяу жүргіншілер жолдары жуылды. Қураған ағаштар кесіліп, жасыл аумақтарда шөп шабылды. Сонымен қатар, дезинфекция жұмыстары жүргізіліп, тұрғындар үшін қауіпсіз және таза орта қамтамасыз етілді. Барлық жұмыстар жүйелі түрде және жоспарлы түрде атқарылды, әрбір қызметкер өз міндетіне жауапкершілікпен қарады.Іс-шараға қаладағы түрлі салалық басқармалар, мәдениет және спорт мекемелері, жол инфрақұрылымын дамыту ұйымдары, ауыл шаруашылығы саласы өкілдері қатысып, әркім өз ісін жауапкершілікпен орындады. Белсенді қатысушылар өз уақыттарын бөлу арқылы ауданның көркіне елеулі үлес қосты. Сенбілік барысында азаматтар тек қана аумақты абаттандырумен шектеліп қалмай, табиғатқа деген жауапкершіліктерін арттырды.Тазалық акциясы барысында ұйымдастырушылар тұрғындарға экологиялық мәдениет, қоқысты дұрыс өңдеу және қалдықтарды сұрыптау туралы ақпарат берді. Балалар мен жасөспірімдер үшін арнайы тәрбие сағаттары ұйымдастырылып, олар экологияның маңыздылығы мен қоршаған ортаны қорғау қажеттілігін түсінді. Мұндай шаралар жас ұрпаққа табиғатты қадірлеу, оны таза ұстау және өз қоршаған ортасына жауапкершілікпен қарауды үйретеді.Сенбіліктің нәтижесінде ауданның бірнеше көшесі мен қоғамдық аумақтары толық тазаланып, көгалдандыру жұмыстары жүргізілді. Жаңа отырғызылған ағаштар мен гүлзарлар ауданның көркем келбетін арттырды. Жасыл желектер мен гүлзарлар тұрғындардың демалуына, балалардың ойнауына және серуендеуге ыңғайлы жағдай жасауға ықпал етті.Қала әкімдігі мен ұйымдастырушылар экологиялық мәдениетті қалыптастырудың тек қоқыс жинау мен аумақтарды абаттандырумен шектелмейтінін атап өтті. Бұл бағыттағы жұмыстар тұрғындардың күнделікті өмірінде әдетке айналуы тиіс. Әрбір азамат өз аумағын таза ұстау арқылы жалпы қаланың көркіне үлес қосатынын түсінуі қажет. Сенбілік тек бір күндік шара болмауы тиіс, бұл – тұрақты экологиялық мәдениетті қалыптастыруға бағытталған жүйелі жұмыс.Акция барысында коммуналдық қызметкерлер арнайы техникамен жұмыс жасап, қоқыс контейнерлерін тазалап, қоғамдық орындарды ретке келтірді. Қатысушылардың қолмен тазалау жұмыстары аудан аумағын толық жинақтап, қоқыс пен құрылыс қалдықтарын тиісті орындарға шығаруға мүмкіндік берді. Сонымен қатар, дезинфекция жұмыстары қоғамдық орындарда жүргізіліп, тұрғындардың қауіпсіздігі қамтамасыз етілді.Тазалық акциясы әлеуметтік маңызы жоғары шара болып табылады. Ол тұрғындардың өз аумағына, қоршаған ортаға деген көзқарасын өзгертіп, экологиялық жауапкершілікті қалыптастырады. Мұндай іс-шаралар арқылы адамдар тек өз үй ауласын ғана емес, жалпы қаланы таза ұстауға ат салысуға үйренеді. Экологиялық мәдениетті қалыптастыру – қала тұрғындарының өмір сүру сапасын арттыруға, қоғамдық орындарды жайлы етуге бағытталған маңызды қадам болып саналады.Сенбіліктің тағы бір маңызды нәтижесі – тұрғындардың бірлігін арттыру. Барлық қатысушылар өз уақыттарын бөліп, ауданның көркіне үлес қосқаннан кейін, олардың арасында ынтымақтастық сезімі күшейді. Бірлесіп атқарылған жұмыс қоғамдық сананы оятып, әр азаматтың өз үлесін қосу қажеттілігін көрсетеді.Бұл шараның тұрақты түрде өткізілуі маңызды. Әрбір аймақтық әкімдік пен коммуналдық қызметтердің өз жоспарлары бар, ал мұндай сенбіліктер олардың жүзеге асырылуын қадағалауға мүмкіндік береді. Тазалық акциясы тұрғындарға тек сыртқы көрініс туралы ойлануға ғана емес, сонымен қатар қоршаған ортаға жауапкершілікпен қарауға, экологияны сақтау қажеттілігін түсінуге ықпал етеді.Қорыта келгенде, Самал шағын ауданында өткізілген тазалық акциясы – қоғамдық сананы оятуға, экологиялық мәдениетті қалыптастыруға және тұрғындардың өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған маңызды іс-шара. Сенбілік барысында қоқыс жиналып, ағаштар отырғызылып, жасыл аймақтар абаттандырылды, тұрғындардың табиғатқа деген жауапкершілігі артты. Мұндай шаралар қала үшін ғана емес, әрбір тұрғын үшін де пайдасы зор, себебі олар таза және жайлы ортада өмір сүруге мүмкіндік береді.Тазалық акциясы қоғамдағы экологиялық мәдениетті дамытуға, тұрғындарды қоршаған ортаны қорғауға шақыруға, табиғатты қадірлеуге және өз аумағын таза ұстауға үйретеді. Әрбір азамат өз үлесін қосу арқылы қала тұрғындарының өмір сапасын жақсартып, келешек ұрпаққа таза орта қалдыра алады. Самал шағын ауданындағы бұл сенбілік – экология мен қоғамдық жауапкершілікті насихаттауда маңызды қадам болды.Осылайша, 27 қыркүйекте ұйымдастырылған тазалық акциясы – тек бір күндік шара емес, тұрақты және жүйелі экологиялық мәдениетті қалыптастырудың айқын үлгісі. Қатысушылардың күш-жігері мен аудан әкімдігінің қолдауының арқасында Самал шағын ауданының көркі айтарлықтай жақсарды, ал тұрғындардың табиғатқа деген көзқарасы едәуір өзгерді.Аудандағы сенбілік жұмысында белсенділік көрсеткен барлық азаматтар мен ұйымдар өз үлестерін қосып, қаланы таза және жайлы етуге ықпал етті. Мұндай шаралардың арқасында Шымкент қаласы тұрғындары үшін қолайлы, қауіпсіз және экологиялық таза орта қалыптасуда.Осы сенбілік – тұрғындарға табиғатқа қамқорлық жасау, өз аумағын таза ұстау және қоғамдағы жауапкершілікті арттыру жөнінде маңызды сабақ болды. Бұл бағыттағы жұмыстар тұрақты түрде жалғасып, тұрғындардың экологиялық мәдениеті әрі қарай дамитындығына сенім мол.

2025 жылдың 27 қыркүйегінде «Таза Қазақстан» жалпыұлттық экологиялық акциясы аясында Шымкентте жалпықалалық сенбілік өтті. Іс-шараның негізгі мақсаты – қала аумақтарын тазарту, көшелерді, аулаларды, қоғамдық орындарды абаттандыру және тұрғындардың экологиялық сауаттылығын арттыру. Іс-шараға барлық жастағы тұрғындар, мемлекеттік қызметкерлер, студенттер, мектеп оқушылары, еріктілер белсенді қатысты. Шараға «Шымкент ветеринарлық қызметі» коммуналдық шаруашылық қоғамының қызметкерлері кең ауқымды тапсырмаларды орындап, белсенділік танытты. Олар аумақтарды, соның ішінде қоғамдық орындар мен көшелерді тазалаудан, шашылған қоқыстарды жинап, арнайы контейнерлерге салудан бастады. Олар сондай-ақ қаланың суару жүйелерін күтіп ұстады, дұрыс жұмыс істеуін қамтамасыз етті және жасыл алаңдар мен гүлзарларды күтіп-баптады. Сенбілікте санитарлық тазалыққа баса назар аударылды. Қатысушылар көшелердегі, саябақтар мен ойын алаңдарынан қоқыстарды шығарып, қалалық инфрақұрылымды жөндеп, жаңартты. Бұл іс-шаралардың мақсаты қала тұрғындары мен қонақтары үшін қауіпсіз және жайлы қалалық ортаны құру болды. Қоқыс контейнерлері мен орындықтар тазаланып қана қоймай, қоғамдық орындардың жайлылығы мен функционалдығын жақсарту үшін ыңғайлы жерлерге көшірілді. Сенбілікке жастар мен студенттер де белсене қатысты. Олар жасыл алқаптарды суаруға көмектесті, ағаштар мен бұталар отырғызды, гүлзарларды қалпына келтіруге қатысты. Экологиялық ағарту шаралары да өткізілді. Қатысушыларға табиғатты аялау, қала тазалығын сақтау, жасыл желектерді күтіп ұстаудың маңыздылығы түсіндірілді. Сондай-ақ, жастарға қоқыс тастаудың жағымсыз салдары, қалдықтарды дұрыс пайдалану, суды үнемдеу, өсімдіктерді қорғау, қоршаған ортаны ластамау керектігі айтылды. Мұндай іс-шаралар өскелең ұрпақты айналаға деген жауапкершілік сезімін оятып, табиғатты аялай білуге дағдыландырады. Ветеринариялық қызмет қызметкерлері кәсіби шеберліктерін көрсетті. Олар жануарларды күту бойынша ұсыныстар берді, үй және қаңғыбас жануарлар үшін қауіпсіз аймақтарды қамтамасыз етті, осылайша олардың қалдықтарға түсуін азайтып, санитарлық нормаларды сақтайды. Бұл іс-шаралардың әсіресе қала тұрғындарының денсаулығын сақтау және қаладағы салауатты экологияны сақтау үшін маңызы зор. Сенбілікті ұйымдастыруға қала әкімшілігі, коммуналдық қызметтер, қоғамдық ұйымдар белсене атсалысты. Қатысушылар қосымша абаттандыруды немесе жөндеуді қажет ететін аймақтарды анықтап, қала аумақтарын бірлесіп аралады. Әрбір кәсіпорын мен ұйым белгілі бір салаға жауапкершілікті өз мойнына алды, бұл жұмысты тиімді үйлестіруге және нақты нәтижелерге мүмкіндік берді. Сенбілікке көптеген қала тұрғындары өз еріктерімен қатысты. Олардың қатысуы әлеуметтік жауапкершілік пен өз қаласына деген қамқорлықтың жоғары деңгейін көрсетеді. Сондай-ақ, мұндай іс-шараларды жүйелі түрде өткізудің экологиялық сана-сезімін арттырып, тұрғындардың қала тазалығын сақтауға, қоршаған ортаны сақтауға деген жауапкершілік сезімін ояту үшін маңызы зор екені айтылды. Сенбілік барысында экологиялық мінез-құлықтың негізгі ережелері жазылған ақпараттық брошюралар мен парақшалар таратылды. Тұрғындарға тазалықты сақтау, қоқыстарды дұрыс шығару, жасыл желектерді қорғау, суды үнемдеу, ластанудың алдын алу маңыздылығы туралы айтылды. Еріктілер абаттандыруда қолданылатын экологиялық таза әдістер мен материалдарды көрсетті. «Таза Қазақстан» акциясы бір реттік шара емес, қала тұрғындарының экологиялық санасы мен мәдениетін арттыруға бағытталған жүйелі жұмыстың бір бөлігі. Мұндай бастамалар тұрғындардың табиғатқа деген көзқарасын өзгертіп, қаланы көркейтуге және болашақ ұрпақ үшін таза әрі жайлы ортаны қамтамасыз етуге ықпал етеді. Сенбілік соңында ұйымдастырушылар белсенді атсалысқандардың барлығына алғыстарын білдірді. Олардың еңбегі мен жігері қаланың көркін жақсартуға қосқан үлесі ретінде жоғары бағаланды. Сондай-ақ, Шымкенттің таза, абаттандырылған және өмір сүруге жайлы мекен болуы үшін осындай іс-шаралар тұрақты өткізілетіні айтылды. Ветеринариялық қызмет МКК қызметкерлері қоқыстарды жинау, суару жүйелерін қалпына келтіру, аумақты санитарлық тазарту сияқты маңызды міндеттерді атқарды. Бұл іс-шаралар қаланың көркін жақсартуға ықпал етіп қана қоймайды, сонымен қатар тұрғындардың экологиялық санасын арттырып, табиғатқа жауапкершілікпен қарауға және тұрғындардың салауатты ортасын қамтамасыз етуге ықпал етеді. Сенбілік барысында жинақталған тәжірибе мен нәтиже алдағы уақытта қаланы абаттандыру, тазалық пен тәртіпті сақтау бағытындағы жұмыстарға негіз болады. Осылайша, «Таза Қазақстан» жалпыұлттық экологиялық акциясы аясында Шымкентте өткен жалпықалалық сенбілік тұрғындардың белсенді қатысуы, коммуналдық қызметтермен үйлестіру, Ветеринариялық қызмет МКК қызметкерлерінің кәсіби жұмысының арқасында сәтті өтті. Бұл сенбілік шарасы билік пен тұрғындардың бірлескен күш-жігері экологиялық қауіпсіздікті сақтауға, экологиялық сананы арттыруға және барлық тұрғындар үшін жайлы қалалық ортаны құруға қалай үлес қосып жатқанының жарқын мысалы болды.

2025 жылғы 27 қыркүйек күні Шымкент қаласында «Таза Қазақстан» республикалық экологиялық акциясы аясында жалпы қалалық сенбілік ұйымдастырылды. Бұл іс-шараның басты мақсаты – қала аумағын абаттандыру, қоқыстардан тазалау, жасыл аймақтарды күтіп-баптау, сондай-ақ тұрғындар арасында экологиялық мәдениетті қалыптастыру болды. Сенбілікке қала тұрғындары белсенді түрде қатысып, әртүрлі қоғамдық ұйымдар мен мекемелер өз үлестерін қосты.Сенбілік барысында «Ветеринариялық қызмет» МКК Шымкент қызметкерлері белсене қатысып, өз міндеттерін жан-жақты орындады. Олар алдымен аумақтарды, қоғамдық орындарды және көше бойларын тазалап, шашылған қоқыстарды жинап, арнайы қоқыс жәшіктеріне орналастырды. Сонымен қатар, ирригациялық жүйелерді тексеріп, ретке келтіру жұмыстарын жүргізді. Бұл әсіресе, қоғамдық бақтар мен көшелердегі суармалы жүйелердің дұрыс жұмыс істеуіне, көгалдар мен гүлзарлардың қажетті ылғалмен қамтамасыз етілуіне мүмкіндік берді.Сенбілік барысында санитарлық тазалау жұмыстарына да баса мән берілді. Қатысушылар көшелердегі, саябақтардағы және балалар ойын алаңдарындағы қоқыстарды жинап, жөндеуді қажет ететін элементтерді қалпына келтірді. Бұл жұмыстың мақсаты – қала тұрғындары үшін қауіпсіз, жайлы және таза орта құру болды. Қоқыс жәшіктері мен орындықтар тек тазаланған жоқ, сонымен қатар кейбіреулері жаңа орындарға орнатылып, халықтың ыңғайына сай орналастырылды.Сенбілікке қатысушылар арасында жастар мен студенттер де белсенді болды. Олар экологиялық мәдениетті қалыптастыру мақсатында жасыл желектерді суарып, ағаштар мен бұталарды отырғызуға көмектесті. Сонымен қатар, сенбілік барысында экологиялық түсіндіру жұмыстары да жүргізілді. Қатысушыларға табиғатты қорғаудың, қаланы таза ұстаудың маңыздылығы түсіндірілді. Жас ұрпаққа қоқыс қалдырудың зияндылығы, суды үнемдеу, жасыл желектерді қорғау және қаланы ластамау сияқты негізгі қағидалар жеткізілді. Мұндай іс-шаралар жастардың бойында жауапкершілік сезімін қалыптастыруға үлкен үлес қосады.«Ветеринариялық қызмет» МКК қызметкерлері сенбілік барысында өздерінің кәсіби дағдыларын да көрсетті. Мысалы, олар жануарларға арналған қоректендіру және гигиеналық шараларды орындау бойынша кеңестер беріп, кейбір аумақтарды жануарларға қауіпсіз ету үшін арнайы шаралар қолданды. Бұл қалада қоқыс пен лас аумақтардың жануарлардың денсаулығына әсерін азайтуға бағытталған маңызды қадам болды.Сенбілік кезінде қала әкімдігі, жергілікті коммуналдық қызметтер және қоғамдық ұйымдармен тығыз байланыс орнатылды. Қатысушылар барлық аумақтарды бірлесіп аралап, қай жерлерде қосымша абаттандыру немесе жөндеу жұмыстарын жүргізу қажет екенін анықтады. Әрбір мекеме өз жауапкершілігіне тиесілі аумақты таза ұстау міндетін орындады. Бұл үйлестіру жұмыстары сенбіліктің нәтижелі өтуіне ықпал етті.Акция барысында көптеген азаматтар өз еріктерімен қатысып, қаладағы қоғамдық орындарды абаттандыруға үлес қосты. Бұл әрекет әр тұрғынның өз қаласына деген жауапкершілігін арттыруға бағытталды. Сондай-ақ, сенбілікке қатысушылар экологиялық акциялардың тұрақты түрде өткізілуі маңызды екенін атап өтті, себебі бұл қаладағы экологиялық мәдениетті қалыптастыруға, тұрғындар арасында экологиялық тәртіпті арттыруға және қаланы таза ұстауға көмектеседі.Сенбілік барысында тұрғындарға шағын ақпараттық брошюралар таратыла отырып, экологиялық мәдениетті қалыптастырудың негізгі қағидалары түсіндірілді. Оларға қаланы таза ұстаудың, қоқысты дұрыс өңдеудің, жасыл желектерді қорғаудың, суды үнемдеудің және табиғатты ластамаудың маңыздылығы жеткізілді. Сонымен қатар, еріктілер қаланы абаттандыруда қолданылатын экологиялық таза материалдар мен әдістерді таныстырды.«Таза Қазақстан» сенбілігі – бұл тек қана бір күндік іс-шара емес, ол қала тұрғындарының бойында экологиялық сана мен жауапкершілік сезімін қалыптастыруға бағытталған жүйелі жұмыс. Мұндай шаралар тұрғындардың табиғатты қорғауға деген қатынасын өзгертеді, қаланың көркеюіне септігін тигізеді және болашақ ұрпақ үшін таза әрі жайлы орта қалыптастырады.Акция соңында ұйымдастырушылар сенбілікке белсенді қатысқан барлық азаматтарға алғыстарын білдіріп, олардың еңбегі қаланың көркеюіне қосқан үлесі ретінде бағаланды. Сонымен қатар, келешекте де мұндай сенбіліктер тұрақты түрде өткізіліп, қала аумағы таза әрі жайлы болып қалатынына сенім білдірілді.Қорытындылай келе, Шымкент қаласында өткізілген «Таза Қазақстан» республикалық экологиялық акциясы аясындағы жалпы қалалық сенбілік қала тұрғындарының белсенді қатысуымен, коммуналдық қызметтердің үйлесімді жұмысы арқылы сәтті өтті. «Ветеринариялық қызмет» МКК қызметкерлері де өз үлестерін қосып, қоқыстарды шығару, ирригациялық жүйелерді ретке келтіру және санитарлық тазалау жұмыстарын атқарды. Бұл шара тек қаланы көркейтіп қана қоймай, тұрғындардың экологиялық мәдениетін арттыруға, табиғатты қорғауға және болашақ ұрпаққа таза орта қалдыруға бағытталған маңызды бастама болды. Сенбілік барысында алынған тәжірибе мен жетістіктер алдағы уақытта қаланы абаттандыру және экологиялық тәртіпті сақтау ісінде негіз болып қызмет ететін болады.

Шымкентте «Цифрлық құралдар – су инфрақұрылымын басқарудың жаңа моделі» тақырыбында республикалық семинар-кеңес өтті. Шараны қала әкімдігі, ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі, «Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын жаңғырту және дамыту орталығы» АҚ бірлесіп ұйымдастырды. Іс-шараның негізгі мақсаты су ресурстарын тиімді басқару, жаңа технологияларды енгізу, жүйені автоматтандыру, сапалы мемлекеттік қызметтерді көрсету мәселелерін талқылау болды. Семинарға Шымкент қаласы әкімінің бірінші орынбасары Айдын Кәрімов, мемлекеттік органдардың, халықаралық ұйымдардың, отандық және шетелдік компаниялардың өкілдері, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, сумен жабдықтау саласының мамандары қатысты. Қатысушылар су ресурстарын басқарудың заманауи тәсілдерін, цифрлық шешімдерді және инфрақұрылым тиімділігін арттыру үшін автоматтандыру мүмкіндіктерін талқылады. Іс-шара Қазақстан Республикасы Президентінің «Қазақстан жасанды интеллект дәуірінде: түбегейлі цифрлық трансформация арқылы өзекті мәселелер және оларды шешу жолдары» атты Жолдауында айтылған тапсырмаларын жүзеге асыру аясында ұйымдастырылды. Мемлекет басшысы цифрландыру мен жаңа технологияларды енгізу тиімділікті арттыру құралы ғана емес, сонымен қатар елдің тұрақты дамуы мен халықтың өмір сүру сапасын арттырудың негізгі тетігі екенін атап өтті. Шымкент қаласы әкімінің бірінші орынбасары Айдын Кәрімов қарқынды дамып келе жатқан мегаполис үшін су ресурстарын тиімді басқарудың ерекше маңыздылығын атап өтті. "Халықтың өсуі, өнеркәсіптің дамуы, жаңа тұрғын аудандардың құрылысы сапалы сумен жабдықтауды, тиімді кәріз жүйелерін және сенімді инфрақұрылымды қажет етеді. Бұл қажеттіліктерді толық қанағаттандыру үшін дәстүрлі басқару әдістері енді жеткіліксіз. Климаттың өзгеруі, тұтынудың артуы және су ысыраптарының артуы жаңа шешімдерді қажет етеді. Сондықтан цифрлық құралдар мен автоматтандырылған жүйелерді енгізу бүкіл Шымкент үшін басымдыққа айналуда", - деп атап өтті ол. Семинарда су инфрақұрылымын басқарудың заманауи технологиялық әдістерін енгізу мәселелері талқыланды, оның ішінде: Сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін автоматтандыру суды тұтынуды нақты уақыт режимінде бақылауға, ақауларды анықтауға және дер кезінде жөндеу жұмыстарын жүргізуге, төтенше жағдайлардың алдын алуға мүмкіндік береді. Сандық бақылау жүйелері судың сапасын, қысымын, тұтынуын және кәріз желісінің жағдайын бақылайды. Бұл жүйелер нақты уақыттағы ақпарат негізінде шешім қабылдауға мүмкіндік береді. Жасанды интеллект пен үлкен деректерді пайдалану суды тұтынуды болжауға, инфрақұрылымды оңтайландыруға, тапшылықты болдырмауға және шығындарды азайтуға көмектеседі. Семинарға қатысушылар осы технологияларды енгізудің сәтті мысалдарын, соның ішінде суды басқарудың толық автоматтандырылған жүйелері суды тазартуды, бөлуді және есепке алуды бақылауға мүмкіндік беретін шет елдердің тәжірибесін талқылады. Қазақстанда осыған ұқсас тәсілдерді қолдану су инфрақұрылымының тиімділігін айтарлықтай арттыруға, ысырапты азайтуға, халықты сапалы сумен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Айдын Кәрімов халықты сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету – қала әкімдігінің негізгі басымдықтарының бірі екеніне тоқталды. "Бүгінгі таңда су инфрақұрылымын жаңғырту және жаңа технологияларды енгізу басымдық болып табылады. Мәліметтерді жүйелі жинау және талдау жұмыстағы ақауларды дер кезінде анықтауға және төтенше жағдайлардың алдын алуға, тұрғындарды тұрақты және сапалы сумен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді", - деді ол. Сондай-ақ семинарда тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және сумен жабдықтау секторларында жұмыс істейтін мамандардың құқықтық санасы мен жауапкершілігін арттыру мәселелері қаралды. Талқылаулар персоналды оқыту, ресурстарды есепке алу және басқару үшін цифрлық платформаларды енгізу, озық тәжірибе алмасу және халықаралық ынтымақтастықты қамтыды. Қатысушылар сонымен қатар су ресурстарын тұрақты басқару үшін үкімет, бизнес және қоғам арасындағы ынтымақтастықтың маңыздылығын атап өтті. Цифрлық технологияларды пайдалану инфрақұрылымның тиімділігін арттырып қана қоймайды, сонымен қатар шығындарды азайтады, қоршаған ортаға келтіретін зиянды азайтады және коммуналдық қызметтің ашықтығын арттырады. Іс-шара барысында цифрлық жүйелерді одан әрі енгізу бойынша ұсыныстар тұжырымдалды, оның ішінде: нақты уақыт режимінде су тұтыну мониторингін кеңейту; автоматтандырылған желіні басқару жүйелерін енгізу; тұтынуды жоспарлау үшін үлкен деректерді болжауды пайдалану; ашықтықты қамтамасыз ету және халықты су ресурстарының жағдайы туралы хабардар ету; мамандардың біліктілігін арттыру және заманауи технологиялармен жұмыс істеуге кадрларды даярлау. Осылайша, Шымкентте өткен республикалық семинар мен кеңес цифрлық су ресурстарын басқаруды дамыту, қалалық инфрақұрылымды жаңғырту және мемлекеттік қызмет көрсету сапасын арттырудағы маңызды қадам болды. Жаңа технологияларды енгізу су ресурстарын тиімді пайдалануды қамтамасыз етеді, ысырапты барынша азайтады, сумен жабдықтау жүйелерінің сенімділігін арттырады, қоршаған ортаны жақсартады. Сондай-ақ семинар қатысушылар арасында тәжірибе алмасуға, заманауи халықаралық тәжірибені талқылауға, қала мен жалпы ел үшін су инфрақұрылымын цифрландырудың бірыңғай стратегиясын әзірлеуге ықпал етті. Бұл іс-шара заманауи технологиялық мүмкіндіктерді, халықтың қажеттіліктерін және тұрақты даму талаптарын ескере отырып, су ресурстарын басқаруға кешенді көзқарастың үлгісі болды. Осылайша, Шымкент қалалық инфрақұрылымды тиімді дамыту, қоршаған ортаны қорғау, тұрғындардың өмір сүру сапасын жақсарту үшін жаңа мүмкіндіктер ашатын су ресурстарын басқарудың цифрлық шешімдерін сәтті енгізудің үлгісін көрсетуде.

Шымкент қаласында «Цифрлық құралдар – су инфрақұрылымын басқарудың жаңа үлгісі» тақырыбында республикалық семинар-кеңес өтті. Бұл іс-шараны қала әкімдігі, ҚР Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі және «Қазақстандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығын жаңғырту және дамыту орталығы» АҚ бірлесіп ұйымдастырды. Жиын су ресурстарын тиімді басқару, жаңа технологияларды енгізу, автоматтандырылған жүйелерді қолдану арқылы халыққа сапалы қызмет көрсету және инфрақұрылымдық жобаларды жетілдіру мәселелеріне арналды.Семинарға қала әкімінің бірінші орынбасары Айдын Кәрімов, мемлекеттік органдардың өкілдері, халықаралық ұйымдар, отандық және шетелдік компаниялар, сондай-ақ тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы және сумен жабдықтау саласының сарапшылары қатысты. Жиын барысында су ресурстарын цифрлық құралдар арқылы басқарудың жаңа модельдері мен тиімді тәсілдері ұсынылды.Іс-шараның негізгі мақсаты – Мемлекет басшысының «Жасанды интеллект дәуіріндегі Қазақстан: өзекті мәселелер және оны түбегейлі цифрлық өзгерістер арқылы шешу» атты Жолдауында қойылған тапсырмаларды жүзеге асыру болды. Президент өз Жолдауында цифрландыру мен жаңа технологияларды пайдалану тек тиімділікті арттыру құралы ғана емес, сонымен қатар елдің тұрақты дамуы мен халықтың өмір сапасын жақсартудың негізгі тетігі екенін атап өтті. Бұл тапсырмаларды орындау аясында қалалық және республикалық деңгейде жүйелі жұмыстар жүргізілуде.Қала әкімінің бірінші орынбасары Айдын Кәрімов өзінің сөзінде Шымкент қаласы үшін су ресурстарын тиімді басқару мәселесінің ерекше маңызға ие екенін атап өтті. «Халық санының өсуі, өнеркәсіптің қарқынды дамуы, жаңа тұрғын алаптардың салынуы сапалы ауыз сумен қамтамасыз етуді, тиімді кәріз жүйесін және сенімді инфрақұрылымды қажет етеді. Бүгінге дейін қолданылған дәстүрлі тәсілдер енді жеткіліксіз. Климаттың өзгеруі, тұтыну көлемінің өсуі және су шығынының артуы – жаңа шешімдерді қажет етеді. Сондықтан цифрлық құралдар мен автоматтандырылған жүйелерді енгізу – Шымкент үшін, сондай-ақ тұтас Қазақстан үшін басымдыққа айналып отыр», – деді Айдын Кәрімов.Семинар барысында су ресурстарын басқарудағы жаңа технологиялық әдістерге ерекше назар аударылды. Оның ішінде:Сумен жабдықтау және кәріз жүйелерін автоматтандыру – бұл жүйелер арқылы су шығыны нақты бақыланады, ақаулар дер кезінде анықталады және жөндеу жұмыстарын уақытылы жүргізу мүмкіндігі пайда болады.Цифрлық мониторинг жүйелері – су сапасын, қысымын, тұтыну көлемін және кәріз жүйесінің жағдайын бақылауға мүмкіндік береді. Бұл деректер нақты уақыт режимінде алынғандықтан, шешім қабылдау процесі жылдам әрі тиімді болады.Жасанды интеллект пен үлкен деректерді қолдану – су ресурстарын жоспарлау, тұтыну болжамын жасау және қалалық инфрақұрылымды оңтайландыру мақсатында қолданылып келеді. Бұл тәсілдер су тапшылығының алдын алуға және шығындарды азайтуға мүмкіндік береді.Семинарға қатысушылар су инфрақұрылымын басқарудағы заманауи әдістер мен тәжірибелік шешімдерді талқылады. Әсіресе, Шымкент қаласының су жүйесін цифрландыру тәжірибесі қызығушылық туғызды. Қалада енгізіліп жатқан жаңа технологиялар су ресурстарын тиімді пайдалану, су шығынын азайту және қалалық инфрақұрылымның сенімділігін арттыруға бағытталған.Сондай-ақ, семинар барысында халықаралық тәжірибе де қаралды. Мысалы, дамыған елдерде су ресурстарын басқару жүйелері толық автоматтандырылған, су есептеу, тазарту және тарату процестері цифрлық платформалар арқылы жүргізіледі. Қазақстанда да осы озық тәжірибелерді енгізу арқылы қалалардағы сумен жабдықтау жүйесі жаңа деңгейге көтерілуде.Айдын Кәрімов өз сөзінде тұрғындардың сапалы ауыз сумен қамтамасыз етілуі – қала әкімшілігінің басты міндеті екенін атап өтті. «Қазіргі таңда су инфрақұрылымын модернизациялау, жаңа технологияларды енгізу арқылы тұрғындардың өмір сүру сапасын арттыру басты мақсатымыз. Жүйелі түрде деректерді жинап, талдау жүргізу арқылы ақауларды дер кезінде анықтау және алдын алу мүмкіндігі туады. Бұл қала тұрғындарына тұрақты және сапалы қызмет көрсетуге жол ашады», – деді қала әкімінің бірінші орынбасары.Семинар қорытындысында қатысушылар жаңа цифрлық технологияларды қолданудың тиімділігін, олардың су ресурстарын басқарудағы маңыздылығын және қалалық инфрақұрылымды жетілдіруде шешуші рөл атқаратынын атап өтті. Сондай-ақ, цифрлық құралдарды енгізу арқылы шығындарды азайту, экологиялық тұрақтылықты қамтамасыз ету және қаланың даму стратегиясына сәйкес инфрақұрылымды жақсарту мүмкіндігі талқыланды.Жиын соңында қала әкімдігі мен ведомство өкілдері сумен жабдықтау және кәріз жүйелерін басқарудағы жаңа технологияларды енгізу бойынша нақты жоспарлар мен ұсыныстарды жариялады. Бұл жоспарлар су ресурстарын тиімді пайдалану, қала тұрғындарының сапалы ауыз сумен қамтамасыз етілуі және экологиялық тұрақтылықты қамтамасыз етуге бағытталған.Семинарға қатысушылар цифрлық технологияларды пайдалану арқылы сумен жабдықтау жүйелерін басқарудың жаңа тәсілдері мен әдістемелерін зерттеді, тәжірибе алмасып, болашақ жобаларды іске асыру үшін ұсыныстар әзірледі.Осылайша, Шымкент қаласында өткізілген республикалық семинар-кеңес су ресурстарын басқарудың жаңа цифрлық тәсілдерін енгізу, инфрақұрылымды заманауи деңгейге көтеру және тұрғындарға сапалы қызмет көрсету бағытында маңызды қадам болды. Бұл іс-шара еліміздің басқа өңірлерінде де су инфрақұрылымын тиімді басқаруға үлгі болып отыр.

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі Мемлекет басшысының тиімсіз пайдаланылған ауыл шаруашылығы жерлерін мемлекет меншігіне қайтару, оны адал және тиімді жер пайдаланушылар арасында қайта бөлу, жерге орналастырудың барлық процестерін цифрландыру жөніндегі тапсырмаларын дәйекті түрде жүзеге асыруды жалғастыруда. Бұл туралы министрліктің баспасөз қызметі хабарлады. Соңғы жылдары ауыл шаруашылығындағы жер қатынастары елдің экономикалық тұрақтылығы мен аграрлық сектордың дамуына тікелей әсер ететін маңызды факторға айналды. Кейбір жер телімдері тиімсіз пайдаланылды, кейбірі заңға қайшы бөлінді, немесе жөнсіз пайдаланылды. Сондықтан жерді тиімді және әділ пайдалануды қамтамасыз ету мемлекеттік саясаттың басым бағыты болып табылады. 2022 жылдан бері мақсаты бойынша пайдаланылмаған немесе заңға қайшы берілген ауыл шаруашылығы мақсатындағы 13,7 миллион гектар жер мемлекет меншігіне қайтарылды. Оның 6,2 миллион гектары жерді тиімді және ұтымды пайдалануды қамтамасыз ететін адал жер пайдаланушыларға бөлінген. Бұл жұмыстар ауылшаруашылық өндірісін дамытуға, жерді дұрыс пайдалану мәдениетін қалыптастыруға, жер ресурстарын ұтымды басқаруға ықпал етеді. Қайтарылған жерлерді бөлу кезінде бірнеше негізгі критерийлер ескерілді: Бұрынғы пайдаланудың тиімділігі: Жер пайдаланушының өткен уақытта жер телімін тиімді пайдалану мүмкіндігі бағаланды. Заңдардың сақталуы: Әлеуетті жер пайдаланушылардың заңдар мен нормативтік актілерге сәйкестігі тексерілді. Экономикалық жоспар: Алғаннан кейін учаскеде қандай іс-шаралар жүзеге асырылатыны қарастырылды. Әлеуметтік әсер: жерді тиімді пайдалану ауылдық жерлерде жұмыс орындарын құруға және инфрақұрылымды дамытуға ықпал етуі керек. Министрлік жерге орналастыру саласында цифрлық технологияларды белсенді түрде енгізуде. Цифрландыру мыналарға мүмкіндік береді: Жерді қайтару және қайта бөлу процестерін ашық және ашық жүргізу. Жер пайдаланушылардың талаптарға сәйкестігін және жерді пайдалану тиімділігін онлайн бақылау . Келісімшарттарды, келісімдерді және басқа құжаттарды электронды форматта тіркеу . Мемлекеттік органдар мен жер пайдаланушылар арасындағы интерактивті байланысты қамтамасыз ету. Цифрландыру дауларды азайтуға, жерді заңсыз пайдалануды болдырмауға және әкімшілік кедергілерді азайтуға көмектеседі. Жерді тиімді пайдалану аграрлық сектордың тұрақты дамуының кілті болып табылады. Жерді адал пайдаланушылар: Жерді ұтымды және ұқыпты пайдалану, Олар заманауи технологияларды енгізуде, Экологиялық стандарттарды сақтау, Жергілікті экономика мен қоғамға оң үлес қосыңыз. Ендеше, 6,2 миллион гектар жерді адал жер иелеріне беру экономикалық қана емес, әлеуметтік маңызы бар шешім. Бұл жерлер жаңа жұмыс орындарын ашып, өнімділікті арттырып, ауыл шаруашылығы саласының тұрақтылығын нығайтады. Мемлекет жерді тиімді пайдалануды бақылауды жалғастыруда. Негізгі шаралар мыналарды қамтиды: Жер пайдаланушылардың сәйкестігін тексеру, Ауыл шаруашылығы өнімдерінің көлемі мен сапасын бағалау, Қажет болған жағдайда жерлерді мемлекет меншігіне қайтару, Жерді тиімді пайдалану үшін субсидиялар мен қолдау бағдарламаларын ұсыну. Сонымен қатар, жер пайдаланушыларға мыналар бойынша қолдау көрсетіледі: Заманауи агротехнологияларды енгізу, Суару жүйелерін жаңарту, Топырақтың құнарлығын арттыру және тыңайту, Органикалық өсіру әдістерін қолдану. Адал жер пайдаланушыларға берілген жердің жалпы көлемі 6,2 миллион гектарды құрайды, бұл Қазақстанның ауыл шаруашылығының дамуына айтарлықтай әсер етеді. Бұл жерлерде жүзеге асырылатын жобаларға мыналар жатады: Өсімдік шаруашылығын жаңғырту, Мал шаруашылығын дамыту, Агроөнеркәсіптік кешендерді құру, Экспортқа өнім шығару. Бұл тек экономикалық өсімге ғана емес, сонымен қатар ауыл тұрғындарының өмір сүру сапасын жақсартуға, әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз етуге және инфрақұрылымды дамытуға ықпал етеді. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі жерді тиімді пайдалану, оны адал жер иелеріне беру, басқаруды цифрландыру бағытында жүйелі жұмыс жүргізуде. 6,2 миллион гектар жердің берілуі жерді ұтымды пайдалану мәдениетін тәрбиелеу, ауылды дамыту, ауыл шаруашылығы өндірісін жаңғырту жолындағы маңызды қадам болып табылады. Бұл мемлекеттік саясат еліміздің экономикалық тұрақтылығын нығайтуға, ауыл шаруашылығы саласының тиімділігін арттыруға, жерді заңсыз пайдалануды азайтуға ықпал етеді. Саналы жер пайдаланушылар заманауи технологиялар мен тәжірибелерді енгізе отырып, ауыл шаруашылығын дамытуға және еліміздің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жаңа мүмкіндіктер ашуда.

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі Президенттің тапсырмаларын жүзеге асыру аясында тиімсіз пайдаланылған ауыл шаруашылығы жерлерін қайтадан мемлекет меншігіне қайтарып, оларды адал және тиімді жер пайдаланушыларға қайта бөлуді жалғастыруда. Сонымен қатар, министрлік барлық ауыл шаруашылығы жерлерін басқару процестерін цифрландыру бойынша белсенді жұмыстар жүргізіп келеді, деп хабарлайды ведомствоның баспасөз қызметі.Соңғы бірнеше жыл ішінде ауыл шаруашылығы саласында жер қатынастары мәселесі елдің экономикалық тұрақтылығына және аграрлық сектордың дамуына тікелей әсер ететін маңызды факторға айналды. Кейбір жер учаскелері тиімсіз пайдаланылып, олардың бір бөлігі заңсыз немесе мақсатсыз берілген болатын. Осыған байланысты жердің тиімді және әділ пайдаланылуын қамтамасыз ету мемлекеттік саясаттың басты бағыты болып табылады.2022 жылдан бастап, мемлекет меншігіне 13,7 миллион гектар ауыл шаруашылығы жерлері қайтарылды. Бұл жерлер негізінен тиімсіз пайдаланылған немесе заңнамалық нормаларды бұзып берілген учаскелер. Оның ішінде 6,2 миллион гектар жер адал және тиімді жер пайдаланушыларға қайтадан бөлінді. Бұл бағыттағы жұмыстар ауыл шаруашылығы өндірісінің өсуіне, жерді дұрыс пайдалану мәдениетін қалыптастыруға және жер ресурстарын рационалды басқаруға ықпал етуде.Қайтарылған жерлерді бөлу кезінде бірнеше негізгі критерийлер ескерілді:Жерді тиімді пайдалану тәжірибесі: Жер пайдаланушының өткен кезеңде жерді тиімді пайдалану көрсеткіші бағаланды.Заңға сәйкес әрекет ету: Жерді алуға үміткерлердің заң талаптарын сақтау деңгейі тексерілді.Экономикалық жоспар: Жерді алған жағдайда қандай шаруашылық іс-шараларын жүзеге асыру жоспарланатыны қаралды.Әлеуметтік әсер: Жерді тиімді пайдалану жергілікті тұрғындарға жұмыс орындарын ашуға, ауылдық инфрақұрылымды дамытуға ықпал етуі тиіс.Ауыл шаруашылығы министрлігі жер қатынастарын басқарудың барлық процестерін цифрландыруға ерекше мән беріп отыр. Бұл келесі мүмкіндіктерді береді:Жерді қайтару және қайта бөлу процесін ашық әрі әділ жүргізу.Жер пайдаланушылардың міндеттемелерін және олардың тиімділігін онлайн бақылау.Жер қарыздарын, келісімшарттарды және басқа да құжаттарды электронды форматта тіркеу.Мемлекеттік органдар мен жер пайдаланушылар арасындағы интерактивті коммуникация.Цифрландыру жер қатынастарына байланысты даулы мәселелерді азайтуға, жердің заңсыз пайдаланылуын болдырмауға және әкімшілік бюрократияны қысқартуға мүмкіндік береді.Жер ресурстарын тиімді пайдалану – аграрлық сектордың тұрақты дамуының кепілі. Адал жер пайдаланушылар:Жерді ұқыпты және тиімді пайдаланады,Заманауи технологияларды енгізеді,Жерді экологиялық стандарттарға сәйкес өңдейді,Жергілікті экономика мен қоғамға оң әсер береді.Осы тұрғыдан алғанда, қайтарылған 6,2 миллион гектар жер адал пайдаланушыларға берілгені – тек экономикалық ғана емес, әлеуметтік маңызды шешім. Бұл ауылдық жерлерде жаңа жұмыс орындарын ашуға, өнімділікті арттыруға және аграрлық сектордың тұрақтылығын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.Мемлекет жерді тиімді пайдалануды бақылауды жалғастырып келеді. Бұл бағыттағы негізгі іс-шаралар:Жер пайдаланушының міндеттемелерін орындауын тексеру,Ауыл шаруашылығы өнімдерінің көлемі мен сапасын бағалау,Қажет болған жағдайда жерді қайтадан мемлекет меншігіне қайтару,Жерді тиімді пайдалануға бағытталған мемлекеттік бағдарламалар мен субсидияларды ұсыну.Сонымен қатар, жерді алған пайдаланушыларға заманауи агротехнологияларды енгізуге, суару жүйелерін жаңартуға, жерді тыңайтуға, органикалық тыңайтқыштар қолдануға мемлекеттік қолдау көрсетіледі.Адал және тиімді жер пайдаланушыларға берілген жерлердің жалпы көлемі 6,2 миллион гектарды құрайды, бұл Қазақстанның ауыл шаруашылығы секторында маңызды өзгерістерге жол ашты. Осы жерлерде жүзеге асырылатын жобалар:Егін шаруашылығын модернизациялау,Мал шаруашылығын дамыту,Агроөнеркәсіп кешенін құру,Экспортқа бағдарланған өнім өндіру.Бұл тек экономикалық пайда әкеліп қана қоймай, ауылдық жерлерде өмір сүру сапасын арттыруға, әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз етуге ықпал етеді.Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы министрлігі жер ресурстарын тиімді пайдалану, оларды адал пайдаланушыларға беру және цифрлық басқару арқылы елдің аграрлық секторын дамыту бағытында жүйелі жұмыс жүргізуде. 6,2 миллион гектар қайтарылған жердің адал пайдаланушыларға бөлінуі – бұл жерді рационалды пайдалану мәдениетін қалыптастыру, ауылдық жерлерді дамыту және ауыл шаруашылығы өндірісін жаңғыртуға бағытталған маңызды қадам.Мемлекеттік саясаттың бұл бағыты елдің экономикалық тұрақтылығын арттыруға, аграрлық сектордағы тиімділікті қамтамасыз етуге, жерді заңсыз пайдалану мен тиімсіздікті азайтуға септігін тигізеді. Адал жер пайдаланушылардың қолында жаңа технологиялар мен заманауи әдістер арқылы елдің ауыл шаруашылығының дамуы үшін жаңа мүмкіндіктер ашылады.

Қазіргі әлемде экологиялық мәселелер, су ресурстарын ұтымды пайдалану, коммуналдық салада инновациялық технологияларды енгізу өзекті болып отыр. Бұл үрдістерге Қазақстан да жауап беруде. Жарқын мысал ретінде қазіргі таңда Қазақстанда ғана емес, сонымен қатар ТМД елдеріндегі ең озық қондырғылардың бірі болып саналатын Шымкент ағынды суларды тазарту зауыты (ТҚҚ) болып табылады. Кешен поляк технологиясын қолдану арқылы жаңғыртылды және қазір еуропалық ағынды суларды тазартудың алдыңғы қатарлы жүйелерімен салыстыруға болатын тиімділікті көрсетеді. Қуаттылығы жылына 4,5 млн кВт/сағ тазарту қондырғысынан шығатын ағынды сумен жұмыс істейтін биогаз қондырғысын ерекше атап өтуге болады. Нысан Орталық Азиядағы осындай жалғыз зауыт болғандықтан бірегей. Осы инновациялық шешімнің арқасында KOS өзінің электр энергиясына деген қажеттілігінің 50% және жылу энергиясының 100% жабады. Қосымша электр қуатын табиғи газ генераторлары мен шағын су электр станциясы өндіреді. Бірлесе отырып, компания өзінің энергетикалық тәуелсіздігінің 90% -ына жетеді, бұл аймақтың коммуналдық секторы үшін теңдессіз көрсеткіш. Кешеннің менеджері «Водные ресурсы-Маркетинг» ТМД-да Hydro Process биотехнологиясын енгізген бірінші компания болды. Бұл технология ағынды суларды тазарту қондырғылары үшін дәстүрлі түрде күрделі проблема тудыратын артық тұнбаны азайтуға және жағымсыз иістерді жоюға бағытталған. Іске асырудың нәтижелері әсерлі: артық лайдың 95% дейін жойылады ; жағымсыз иіс жойылды, бұл аймақтағы экологиялық жағдайды жақсартты; шламды тұнбаларды көму орындарында көму қажеттілігі жойылды. Осының арқасында компания тек шламды кәдеге жарату шығындарын азайту арқылы жыл сайын шамамен 200 миллион теңге үнемдейді. Коммуналдық қызметке артып отырған жүктемені ескере отырып, бұл нәтижелерді стратегиялық жетістік деп санауға болады. 2022 жылдан бастап тазартылған ағынды суларды қабылдайтын Бөржар қоймасы бірегей шешімді пайдаланады: Петропавлдағы суды зерттеу ғылыми-техникалық орталығы әзірлеген хлорелла штаммы . Бұл микробалдырлар бірден бірнеше функцияларды орындайды: ағынды суларды қосымша тазартуды және залалсыздандыруды қамтамасыз етеді; судың сапасын жақсартуға көмектесетін оттегін шығарады; ихтиофаунаның дамуына қолайлы жағдай жасайды. Бүгінгі таңда су қоймасы суларына әртүрлі тұқымды 80 мың жас балық жіберілді, бұл биологиялық әртүрлілікті қалпына келтіруге және нысанның экологиялық құндылығын арттыруға ықпал етуде. Сонымен қатар, тазартылған сарқынды сулар Ордабасы ауданында техникалық ауыл шаруашылығы дақылдарын суару үшін пайдаланылады, бұл тұщы суды басқа қажеттіліктерге үнемдеуге көмектеседі және табиғи ресурстарға жүктемені азайтады. Хлорелла енгізудің экономикалық әсері де анық: компания жылына шамамен 900 миллион теңге үнемдейді, өйткені дезинфекцияның баламалы әдістері — ультракүлгін сәулелену немесе кері осмос — әлдеқайда көп қаржылық инвестицияны қажет етеді. «Водные ресурсы-маркетинг» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі технологиялық инновациялардан бөлек, маңайдағы аумақтарды абаттандыру мен абаттандыруға ерекше мән береді. Мыңдаған отырғызылған ағаштар мен бұталар кешеннің айналасына жасыл белдеу жасап, ауаның ластануын азайтып, микроклиматты жақсартады. Бұл жай ғана абаттандыруға салынған инвестиция емес, инженерлік құрылымдар мен қоршаған табиғаттың үйлесімді өмір сүруіне бағытталған кешенді стратегия. Енгізілген технологиялардың, тиімділігінің және жұмысының экологиялық тазалығының арқасында Шымкент ағынды суларды тазарту зауыты енді еуропалық жетекші су құбырларымен бәсекеге түсе алады. Өңірдегі көптеген елдердегі тазарту қондырғылары ескірген қуаттылық пен қаржыландырудың жетіспеушілігінен қиындықтарға тап болғанымен, шымкенттік тәжірибе инновацияға инвестиция салу тұрақты нәтиже беретінін көрсетеді. Кешен коммуналдық қызметтің энергиядан тәуелсіз, экологиялық қауіпсіз және үнемді бола алатынын көрсетеді. Бұл су ресурстарын ұтымды пайдалану және қоршаған ортаны қорғау мәселелері мемлекеттік саясаттың басымдылығына айналып отырған Қазақстан үшін әсіресе маңызды. Шымкент ағынды суларын тазарту зауытының табыс тарихы заманауи технология, сауатты менеджмент және экологиялық жауапкершілік ағынды суларды тазарту сияқты консервативті секторды да өзгерте алатынын көрсетеді. Бүгінде кәсіпорын қауіпсіз және таза қалалық ортаны қамтамасыз етіп қана қоймайды, сонымен қатар аймақтағы барлық сала үшін жаңа стандартты белгілейді. Биогазды пайдалану, Hydro Process технологиясы, хлорелланы пайдалану және экологиялық тұрақтылыққа баса назар аудару кешен Қазақстанның және ТМД-ның басқа қалаларына үлгі болатын бірегей нысанға айналдырады. Осылайша, Шымкент ағынды суларын тазарту зауыты қазірдің өзінде еуропалық ең үздік су құбырлары деңгейінде және кейбір көрсеткіштер бойынша тіпті олардан асып түседі деп сеніммен айтуға болады.

Қазіргі қоғамда экология, су ресурстарын тиімді пайдалану және коммуналдық саланы жаңғырту мәселелері ерекше маңызды болып отыр. Қазақстанда бұл бағыттағы нақты жетістіктердің бірі – Шымкент қаласының кешенді тазалау құрылғысы (КОС). Бұл объект тек Қазақстанда ғана емес, ТМД елдері арасында да ең озық кешендердің бірі болып саналады.КОС кешені поляк технологиясы бойынша жаңғыртылды және қазіргі таңда оның тиімділігі Еуропаның алдыңғы қатарлы қалалық су тазалау жүйелерімен салыстыруға келетін деңгейде. Бір ерекшелігі – 4,5 млн кВт жылдық қуаты бар биогаз қондырғысы. Бұл қондырғы қалдықтарды энергияға айналдырады және Орталық Азияда осындай бірегей жүйе болып саналады.Бұл технология арқасында КОС электр энергиясының 50%-ын, ал жылу энергиясының 100%-ын өздігінен қамтамасыз етеді. Қосымша электр қуатын газ генераторлары мен шағын гидроэлектростанция береді. Жалпы есептегенде, кешен электр энергиясының 90%-ын өз өндірісі арқылы жабады, бұл коммуналдық сала үшін орасан көрсеткіш болып табылады.ТОО «Су ресурстары-Маркетинг» ТМД аумағында «Ydro Process» биотехнологиясын алғаш енгізді. Бұл технология артық шламды азайтуға және жағымсыз иісті жоюға бағытталған.Технологияның артықшылықтары:артық шламның 95%-ын жою;жағымсыз иістің толық жоғалуы;шламды арнайы алаңдарға көму қажеттілігінің болмауы.Осының арқасында жыл сайын 200 миллион теңге шамасында шығын үнемделеді. Бұл цифр коммуналдық сектор үшін маңызды экономикалық көрсеткіш болып табылады.2022 жылдан бастап Буржар су жинағышында, яғни тазаланған судың сақталатын резервуарында, Петропавл ғылыми-техникалық орталығы әзірлеген хлорелла штаммы қолданылады.Хлорелла мынадай қызмет атқарады:тазаланған суды қосымша тазалау және залалсыздандыру;суға оттек шығару арқылы ихтиофауна дамуына ықпал ету;судағы биологиялық тепе-теңдікті сақтау.Бүгінде су жинағышқа 80 мың түрлі балықтың жас балалары (мальктері) жіберілді. Сонымен қатар, тазаланған су Ордабасын ауданының техникалық ауыл шаруашылық дақылдарын суғару үшін қолданылады.Хлорелла технологиясы арқылы жыл сайын шамамен 900 миллион теңге үнемделеді, себебі басқа залалсыздандыру әдістері, мысалы, ультракүлгін сәулелендіру немесе кері осмос, әлдеқайда қымбатқа түседі.ТОО «Су ресурстары-Маркетинг» тек технологиялық жаңалықтармен шектелмей, жасыл аймақтар мен абаттандыру жұмыстарына да ерекше көңіл бөледі. Кешен маңына мыңдаған көшет пен бұталар отырғызылып, ауа сапасы жақсартылады, микро-климат қалыптасады.Бұл – тек эстетикалық көрініс емес, кешеннің табиғатпен үйлесімді жұмыс істеуінің көрінісі.Қолданылып отырған технологиялар мен тәжірибе Шымкент КОС-ын ең озық еуропалық су тазалау жүйелерімен салыстыратын деңгейге жеткізді. Басқа елдерде коммуналдық нысандар ескі жабдықтар мен қаржылық тапшылыққа байланысты проблемаларға тап болса, Шымкент тәжірибесі инновацияға инвестиция салу арқылы тұрақты нәтижеге жетуге болатынын дәлелдейді.Кешен энергетикалық тәуелсіз, экологиялық қауіпсіз және экономикалық тиімді бола отырып, Қазақстандағы басқа қалалар үшін үлгі бола алады.Шымкент КОС-ы қазіргі таңда қалалық ортаны таза ұстау, су ресурстарын тиімді пайдалану және экологияны сақтау саласында нақты нәтижелерге жеткен. Биогаз қондырғысы, «Ydro Process» технологиясы, хлорелла штаммы және жасыл аймақтарды дамыту кешенін бірегей және халықаралық деңгейде бәсекеге қабілетті объект етеді.Осылайша, Шымкент қаласының КОС-ы бүгінгі күні ең үздік еуропалық су тазалау жүйелерімен бәсекелесе алады, ал кейбір бағыттар бойынша олардан да асып түседі.Бұл жетістіктер қаланың экологиялық ахуалын жақсартып қана қоймай, коммуналдық саладағы инновациялық басқару мен технологияны қолданудың үлгісін көрсетеді.

2025 жылдың 27 қыркүйегінде Шымкент қаласында жайлы ортаны дамыту басқармасының бастамасымен «Таза Қазақстан» ұранымен жалпықалалық сенбілік өтті. Шара қоршаған ортаны қорғауға, көшелерді, аулаларды, қоғамдық орындарды тазартуға және қала тұрғындарының экологиялық санасын арттыруға бағытталған. Іс-шараға барлық жастағы тұрғындар, мемлекеттік қызметкерлер, студенттер, мектеп оқушылары, еріктілер белсенді қатысты. «Таза Қазақстан» акциясының басты мақсаты – қаланың санитарлық тазалығын қамтамасыз ету ғана емес, тұрғындардың қоршаған ортаға деген жауапкершілік сезімін ояту. Бүгінгі таңда экологиялық мәселелер жаһандық сипатқа ие болып жатқанда, күнделікті деңгейдегі кішігірім қадамдар да үлкен өзгерістерге әкеледі. Тазалау - қоршаған ортаны жақсартуға үлес қосудың қарапайым және тиімді әдісі. Сенбілік күні қала бірнеше бөлікке бөлінді. Әр мекемеге, ұйымға, еріктілер тобына сенбілік үшін секциялар бөлінді. Көшелерден, алаңдардан және аулалардан қоқыс жиналып, арнайы полигондарға апарылды. Пластикалық бөтелкелер, шыны ыдыстар, тұрмыстық қалдықтар шығарылып, қала аудандарының келбетін айтарлықтай өзгертті. Бұл ретте жасыл аумақтарды абаттандыру жұмыстары жүргізілді: ағаштар қазылды, бұталар кесілді, гүлзарлар ретке келтірілді. Нәтижесінде жаңартылған табиғи аумақтар тұрғындардың демалуына бұрынғыдан да тартымды бола түсті. Әсіресе, жастар белсенділік танытты. Университет пен колледж студенттері қарттарға көмектесіп, қоғамдық орындарды құлшыныспен тазалауға ынтасымен қосылды. Бұл өскелең ұрпақтың табиғатқа деген құрметінің жарқын үлгісі болды. Қаланың жаппай қатысуы азаматтық жауапкершіліктің жоғары деңгейін көрсетті. Көптеген отбасылар сенбілікке бірге қатысты: ата-аналар, балалар, тіпті ата-әжелер. Балалар кішкентай кезінен қоршаған ортаны қорғауды үйрене отырып, ата-аналарымен бірге қоқыс жинады. Мұндай бірлескен іс-шаралар экологиялық сананы қалыптастырудың маңызды құралына айналуда. Сенбілік нәтижесінде қала көшелері айтарлықтай тазарып, жасыл желектерге күтім жасалды. Бұдан басқа, жиналған қалдықтардың бір бөлігі қайта өңдеуге жарамды, бұл қалдықтарды бөлу мәдениетінің өсіп келе жатқанын ескере отырып, әсіресе маңызды. Экологтар мұндай оқиғалардың ұзақ мерзімді әсері бар екенін баса айтады. Олар адамдарға табиғаттың қадір-қасиетін бағалауға көмектеседі және тек тазалық күндерінде ғана емес, күнделікті өмірде де тазалық сақтауды әдетке айналдырады. Осындай іс-шараларға неғұрлым көп азаматтар қатысса, қала соғұрлым жайлы әрі экологиялық таза болады. Шымкент қарқынды дамып келеді: халық саны артып, жаңа тұрғын үй кешендері салынып, өнеркәсіп орындары бой көтеруде. Мұндай жағдайларда тазалық пен тәртіп ерекше маңызды. Ыңғайлы жағдай жасау – мемлекеттік органдардың ғана емес, әрбір қала тұрғынының міндеті. Жалпықалалық «Таза Қазақстан» сенбілігі бірлескен күш-жігердің арқасында елеулі нәтижелерге қол жеткізуге болатынының айқын көрінісі болды. Сенбілікке қатысу қала тұрғындарының ортақ игіліктер жолындағы бірлігі мен ынтымағын паш етті. Сенбілікте жүргізілген жұмыстар қала келбетіне тікелей әсер етті. Тазаланған көшелер, абаттандырылған аулалар, абаттандырылған гүлзарлар, жасыл желектер көздің жауын алып, тұрғындарға эстетикалық жайлылық сыйлады. Қала әкімдігі мұндай шараларды тұрақты түрде жалғастыруды жоспарлап отыр. Бұл бағыттағы жүйелі жұмыс экологиялық ахуалды жақсартып, тазалық пен тәртіп әрқайсымызға байланысты деген қаланың түсінігін нығайтады. 2025 жылдың 27 қыркүйегінде өткен жалпықалалық «Таза Қазақстан» сенбілік бір реттік сенбілік емес, экологиялық сауаттылықты арттыру жолындағы маңызды қадам болды. Бұл тұрғындардың ортақ мақсат төңірегінде бірігуге қабілетті екенін көрсетті: қаланы таза, жайлы және қауіпсіз ету. Сенбілікке атсалысып, тазалық пен қоршаған ортаны қорғау – барша азаматтардың міндеті екенін тағы бір еске салды. Бірлесе жұмыс істегенде ғана қаланың тазалығын сақтап, Шымкентті болашақ ұрпаққа заманауи, жасыл және жайлы мегаполис ретінде қалдыра аламыз.

2025 жылғы 27 қыркүйекте Шымкент қаласында Жайлы ортаны дамыту басқармасының бастамасымен «Таза Қазақстан» атты жалпы қалалық сенбілік өтті. Бұл іс-шара қоршаған ортаны қорғау, көшелерді, аулаларды және қоғамдық орындарды тазарту, сондай-ақ тұрғындар арасында экологиялық мәдениетті арттыру мақсатында ұйымдастырылды. Қала аумағында өткен сенбілікке түрлі жастағы тұрғындар, мемлекеттік мекеме қызметкерлері, студенттер, оқушылар мен еріктілер белсене қатысып, өз үлестерін қосты.«Таза Қазақстан» акциясының басты мақсаты – қаладағы санитарлық тазалықты қамтамасыз ету ғана емес, сонымен қатар тұрғындар арасында табиғатты қорғауға деген жауапкершілікті қалыптастыру. Қазіргі таңда экология мәселелері жаһандық деңгейде өзекті болып отырған шақта, әрбір азаматтың тұрмыстық деңгейде атқарған ісі үлкен маңызға ие. Сенбілік – осындай қарапайым әрі тиімді қадамдардың бірі.Сенбілік аясында қала аумағы бірнеше аймаққа бөлініп, әрбір мекеме, ұйым мен еріктілер тобы өз учаскесін тазартуға кірісті. Қоқыс жиналып, арнайы орындарға шығарылды. Пластик бөтелкелер, шыны ыдыстар және тұрмыстық қалдықтардан тазартылған көшелер мен аулалар жаңаша кейіпке енді. Сонымен қатар, жасыл аймақтарда ағаш түптеу, бұталарды қалыпқа келтіру, гүлзарларды ретке келтіру жұмыстары жүргізілді.Жастар белсенділігі ерекше атап өтуге тұрарлық. Университет пен колледж студенттері өздерінің бастамашылдығын танытып, қарттарға көмектесті, қоғамдық орындарды тазалауға жұмыла кірісті. Бұл – жас буынның табиғатқа деген сүйіспеншілігін арттырудың нақты көрінісі.Сенбілікке қала тұрғындарының кең көлемде атсалысуы қоғамдағы азаматтық жауапкершіліктің деңгейін көрсетеді. Қала көшелерінде отбасы мүшелерімен бірге шыққан тұрғындарды жиі кездестіруге болды. Балалар ата-аналарымен бірге қолдарына қап алып, қоқыс жинап жүрді. Мұндай іс-әрекеттер жас буынға үлгі болумен қатар, табиғатты сүюді үйретудің ең тиімді жолдарының бірі болып табылады.Сенбіліктің нәтижесінде қала көшелері таза әрі жинақы болып қана қоймай, жасыл желектерді күтіп-баптау жұмыстары да жүзеге асты. Жиналған қоқыстың ішінде қайта өңдеуге жарамды материалдар да болды. Бұл экологиялық мәдениетті дамытып, тұрмыстық қалдықтарды сұрыптау дағдыларын қалыптастыруға ықпал етеді.Эколог мамандардың айтуынша, мұндай сенбіліктер тек бір күндік тазалық шарасы емес, олар ұзақ мерзімге созылатын экологиялық мәдениеттің қалыптасуына ықпал етеді. Қала тұрғындары қоршаған ортаны қорғауға жұмыла қатысқан сайын, ортақ мекеніміз – қаламыздың келбеті айтарлықтай жақсарады.Шымкент қаласы күн сайын қарқынды дамып келеді. Халық саны өсіп, құрылыс жұмыстары артып жатқан шақта тазалық пен тәртіпке мән беру аса маңызды. Жайлы орта қалыптастыру – тек мемлекеттік мекемелердің ғана емес, әрбір азаматтың борышы.«Таза Қазақстан» сенбілігі осы ойды нақты әрекет арқылы дәлелдеді. Қала тұрғындары бір күнге болса да бірігіп, ортақ іске үлес қосты. Бұл ынтымақтастық пен бірліктің жарқын мысалы болды.Сенбілік барысында атқарылған жұмыстар қаланың көркін айқындай түсті. Тазаланған аула, ретке келтірілген гүлзарлар мен көгалдандырылған аймақтар тұрғындардың көңіл-күйін көтеріп, эстетикалық әсер сыйлады. Мұндай шаралар қала келбетіне ұзақ мерзімді оң ықпалын тигізеді.Қала әкімдігі алдағы уақытта да осындай сенбіліктерді тұрақты түрде өткізуді жоспарлап отыр. Себебі жүйелі түрде ұйымдастырылған тазалық акциялары қаланың экологиялық жағдайын жақсартуға, тұрғындар санасында экологиялық жауапкершілікті арттыруға мүмкіндік береді.2025 жылғы 27 қыркүйекте өткен «Таза Қазақстан» жалпы қалалық сенбілігі – тек бір реттік шара ғана емес, қала тұрғындарының экологиялық мәдениетін арттыруға бағытталған үлкен қадам болды. Бұл іс-шара барысында жиналған қоқыс көлемі азайып қана қоймай, адамдардың табиғатқа деген қарым-қатынасы да өзгерді.Сенбілік – барлығымызға ортақ үйіміз – қаламызды таза ұстау әрбір азаматтың міндеті екенін еске салды. Тек біріккен күш-жігердің арқасында ғана біз болашақ ұрпаққа таза әрі жайлы қала қалдыра аламыз.

Шымкент соңғы жылдары қарқынды дамып, еліміздің үшінші ірі қаласы мәртебесін нығайтып келеді. Қаланың негізгі саясатының басымдылықтарының бірі оның сәулеттік келбетін жақсарту және тұрғындарға жайлы өмір сүру жағдайларын жасау болып табылады. Осы тұрғыда Тасқұдық көшесіндегі «Отырар» ықшамауданында, Рысқұлова даңғылы мен Адырбекова көшелерінің қиылысында жаңа заманауи балабақшалар пайда болды. Бұл қоғамдық бақтар қазірдің өзінде тұрғындардың танымал демалыс орнына айналды. Бұл жасыл алаңдар тез серуендеуге, отбасымен демалуға, балаларға ашық ауада ойнауға және қаланың қарбалас кезінде табиғаттың сұлулығын тамашалауға мүмкіндік беретін ыңғайлы орынға айналды. Жаңа скверлер заманауи ландшафты дизайн тенденцияларына сәйкес жасалған. Мұнда сәндік ағаштар мен түрлі гүлдер отырғызылып, аумаққа көріктеніп, көріктендіруге мүмкіндік берді. Келушілерге ыңғайлы болу үшін жаяу жүргіншілер жолы төселіп, ыңғайлы орындықтар орнатылып, балаларға арналған шағын ойын алаңдары жасақталды. Бұрын бұл учаскеде пайдаланылмаған бос жерлер болған. Енді ол тұрғындарды қуанышқа бөлеп, ауданның сәулеттік келбетін жақсартатын жасыл алаңдарға айналды. Бүгінгі қарбалас қала өмірінде адамдар күйбең тірліктен құтыла алатын демалыс орындарының болуы ерекше маңызды. Қарт адамдар үшін жаңа саябақтар серуендеуге қауіпсіз және тыныш орынға, ал балалар үшін қажетсіз шектеулерсіз ойнауға болатын ойын алаңына айналды. Төңірек тұрғындары саябақтардың қосылуы олардың өмір сүру сапасын едәуір жақсартқанын айтады. Адамдар кешкі серуендеуді, отбасылық саяхаттарды және жаңа жасыл алаңда достарымен кездесуді жиі бастады. Қаланы көгалдандыру көшелерді көркейту ғана емес; бұл сонымен қатар қоршаған ортаны қорғаудың маңызды бөлігі болып табылады. Ағаштар мен гүлдер ауаны тазартады, шаңды азайтады, жазда салқындық пен көлеңке береді. Мұның барлығы қала тұрғындарының денсаулығына оң әсерін тигізуде. Бұл жоба жүзеге асырылып жатқан Түркістан ауданында абаттандыру жұмыстары ерекше қызу жүріп жатыр. Аудан басшылығы әрбір отырғызылған ағаш немесе гүл композициясы тұрғындардың денсаулығы мен қала болашағына септігін тигізетінін баса айтады. «Отырар» ықшамауданындағы балабақшалар Шымкенттің сәулеттік келбетін жақсартуға бағытталған кең ауқымды бағдарламаның бір бөлігі. Олардың заманауи дизайны қалалық ортаға үйлесімді түрде үйлеседі және аумақты тартымды етеді. Мұндай жобалар тұрғын үй жағдайын жақсартып қана қоймай, қаланың туристік тартымдылығын арттырады. Қалаға келушілер Шымкенттің көркейіп, жасыл желекке бөленіп келе жатқанын оның дамуының маңызды көрсеткіші деп атап өтуде. Әсіресе, өскелең ұрпақ үшін алаңдардың маңызы зор. Балаларға арналған ойын алаңдары орнатылып, олардың уақыттарын тиімді және көңілді өткізуіне мүмкіндік береді. Жастар жасыл алаңда жиналып, спортпен айналыса алады немесе жай демалуға болады. Бұл қоғамдық орындар жасөспірімдер арасында ашық ауада демалу мәдениетін қалыптастырады және отбасылық дәстүрлерді тәрбиелейді. Бұл жаңа саябақтарда бос уақытын өткізетін бүкіл отбасыларды көру жиі кездеседі. Дегенмен, бұл жасыл кеңістіктерге күтім жасау тек коммуналдық қызметтердің міндеті емес екенін түсіну маңызды. Тазалық пен тәртіпті сақтау – ортақ жауапкершілік. Тұрғындар жаңа саябақтарды күтіп ұстауға, ағаштарды сындырмауға, қоқыс тастамауға және қоғамдық орынды құрметтеуге тиіс. Бірлескен күш-жігер арқылы ғана біз көршілікте жасалған сұлулық пен жайлылықты ұзақ жылдар бойы сақтай аламыз. Қала билігі Шымкентте абаттандыру мен көгалдандыру жұмыстары жалғасатынын атап өтті. Әр ауданда жаңа саябақтар, скверлер, демалыс орындары жоспарлануда. Қазірдің өзінде тұрғындар үшін экологиялық таза және жайлы кеңістіктер құру бойынша бірқатар жобалар жүзеге асырылуда. Мұндай бастамалар қаланы көркейтіп қана қоймай, оның өмір сүруіне қолайлы жағдай туғызады. Болашақта әрбір отбасы өз үйінің жанында серуендеп, демалатын орынға ие болады. Рысқұлова даңғылы мен Адырбекова көшелерінің қиылысында «Отырар» шағын ауданында ашылған заманауи балабақшалар Шымкенттің нағыз көркіне айналды. Олар қаланың дамуға деген жалпы ұмтылысын, қоршаған ортаға деген қамқорлығын және тұрғындарының өмірін жайлы етуге деген ұмтылысын көрсетеді. Жаңа жасыл алаңдар тек демалыс орны ғана емес, болашаққа деген қамқорлықтың символы. Мұнда балалар ойнай алады, ересектер демалады, ал қарттар жайбарақат серуендей алады. Осының барлығы денсаулықты жақсартуға, табиғатты қорғауға және қоршаған ортаны құрметтеу мәдениетін дамытуға ықпал етеді. Олай болса, «Отырар» шағын ауданындағы алаңдар жай ғана абаттандыру жобасы емес, заманауи, жасыл және жайлы мегаполис құру жолындағы маңызды қадам.

Шымкент қаласы соңғы жылдары қарқынды дамып, еліміздегі үшінші мегаполис ретінде күн сайын көркейіп келеді. Қаланың сәулеттік бейнесін жақсарту, тұрғындарға қолайлы өмір сүру жағдайларын қалыптастыру мақсатында көптеген жобалар жүзеге асуда. Солардың бірі – Отырар шағын ауданындағы Тасқұдық көшесінде, Рысқұлов даңғылы мен Адырбеков көшесінің қиылысында бой көтерген жаңа заманауи гүлзарлар.Бұл жасыл аймақ қала тұрғындарының серуендеп, тынығуына, балалардың ойнауына арналған ерекше орынға айналып отыр. Мұндай жобалар мегаполис аумағында көгалдандыру жұмыстарын дамытуға және қала экологиясын жақсартуға бағытталған.Жаңадан ашылған гүлзарларда сәндік ағаштар, түрлі-түсті гүлдер отырғызылып, заманауи ландшафтық дизайн қолданылды. Әрбір жасыл аймақ ерекше көркемдікпен безендірілген. Жаяу жүргіншілерге арналған ыңғайлы жолақтар, балаларға арналған шағын ойын алаңшалары, тұрғындар демалатын орындықтар орнатылған.Бұл гүлзардың тағы бір артықшылығы – көше бойындағы бос жатқан жерлер тиімді пайдаланылды. Бұрынғы шаңды және сұрқай аумақтың орнына қала тұрғындарына қуаныш сыйлайтын, көз тартар жасыл аймақ пайда болды.Қаланың қарбалас тіршілігінде адамдар үшін тынығатын, таза ауада серуендейтін орындардың маңызы зор. Жаңа гүлзарлар осы қажеттілікті өтеп отыр. Әсіресе балалар мен қарт адамдар үшін мұндай жасыл аймақтар денсаулыққа пайдалы әрі қауіпсіз демалыс орны болып табылады.Жергілікті тұрғындар жаңа гүлзардың ашылғанына дән риза. Олар бұл бастаманың тек көріктендіру ғана емес, сонымен қатар жастарды табиғатты сүюге, жасыл желекті қорғауға баулитынын айтады.Қаладағы көгалдандыру – тек эстетикалық көрініс үшін емес, ең алдымен, экологиялық тепе-теңдікті сақтау үшін аса қажет шара. Жасыл желек шаң-тозаңды азайтып, ауа сапасын жақсартады, жаз айларында ыстықты жеңілдетіп, тұрғындарға қолайлы жағдай жасайды.Тұран ауданында жүргізіліп жатқан көгалдандыру жұмыстары қаладағы экологиялық ахуалды жақсартуға үлкен үлес қосуда. Әрбір отырғызылған ағаш пен гүл тек сұлулық қана емес, денсаулық кепілі болып табылады.Жаңа гүлзарлар Шымкенттің сәулеттік келбетін айшықтап, ерекше сән беруде. Заманауи дизайндағы демалыс орындары қаланың туристік тартымдылығын арттырады. Қалаға келген қонақтар үшін мұндай жасыл аймақтар – мегаполистің мәдениеті мен дамуының көрсеткіші.Болашақта да Шымкентте осындай көптеген гүлзарлар, саябақтар салынып, қала халқы үшін қолайлы жағдай жасалатыны күмәнсіз.Жаңа гүлзарлар тек тынығатын орын ғана емес, жастардың және балалардың бос уақытын тиімді өткізуіне мүмкіндік беретін кеңістікке айналды. Балалар ойын алаңдарында ойнап, ата-аналар тынығып отыра алады. Бұл – отбасылық серуендеуге таптырмас жер.Сонымен қатар, мұндай аумақтарда спортпен айналысуға да жағдай жасалуда. Кейбір гүлзарларда ашық алаңдар қарастырылып, жастардың белсенді өмір салтын қалыптастыруына ықпал етуде.Жаңа жасыл аймақтарды күтіп-баптау тек коммуналдық қызметтің ғана емес, әрбір тұрғынның да міндеті. Гүлзарларды қоқыстан таза ұстау, жасыл желекті сындырмау, гүлдерді жұлмау – қарапайым мәдениеттің көрінісі.Қала билігі тұрғындарды қоғамдық орындардағы тәртіпті сақтауға шақырады. Тек сонда ғана мұндай жобалардың игілігін ұзақ жылдар бойы көруге болады.Шымкент қаласында көгалдандыру жұмыстары қарқынды жалғасуда. Жыл сайын жаңа саябақтар мен гүлзарлар салынып, қолданыстағылары қайта жөндеуден өтуде. Бұл бағытта қала әкімдігі арнайы бағдарламалар қабылдап, тұрғындардың өмір сүру сапасын арттыруға күш салуда.Келешекте әрбір аудан, әрбір шағын ауданда осындай демалыс орындары көптеп ашылады деп күтілуде. Бұл бастамалар қала экологиясын жақсартуға, халықтың денсаулығын нығайтуға және жалпы өмір сапасын арттыруға ықпал етеді.Отырар шағын ауданындағы Тасқұдық көшесінде ашылған жаңа заманауи гүлзарлар – Шымкент қаласының көркейіп, тұрғындардың жайлы өмір сүруіне жағдай жасап келе жатқанын айқын көрсетеді.Бұл жасыл аймақтар – қала халқының бос уақытын тиімді өткізуіне, балалардың ойнап-күлуіне, қарттардың серуендеуіне арналған таптырмас орын. Сонымен қатар, мұндай жобалар қоғамда табиғатты аялау мәдениетін қалыптастырады.Жаңа гүлзарлар – тек сән үшін емес, ең алдымен, денсаулық пен тыныштықтың кепілі, болашақ ұрпаққа қалатын игі мұра.

Қаңғыбас жануарлар мәселесі соңғы жылдары ірі қалалар үшін ең өзекті мәселелердің біріне айналды. Шымкент те осындай жағдайға тап болып отыр. Қала көшелерінде қаңғыбас иттер жиі кездесіп, тұрғындарды алаңдатып отыр. Дегенмен, қала қазір гуманистік және өркениетті тәсілді қабылдады: 2025 жылдан бастап жануарларды қалалық жануарларды бақылау қызметі өңдегеннен кейін жабайы табиғатқа қайтарады. Бұл әдіс бір мезгілде қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге және жануарларды қорғауға бағытталған. Ұстау қызметінен өткен әрбір жануар міндетті ветеринариялық процедуралардан өтеді: Стерилизация иттердің бақылаусыз көбеюіне жол бермейді және олардың санын біртіндеп азайтуға көмектеседі. Құтырмаға қарсы вакцинация адамдарды ықтимал аурулардан қорғайды және қауіпті инфекциялардың таралу қаупін азайтады. Микрочиптеу жануарларды бақылауға және қажет болған жағдайда олардың тағдырын бақылауға мүмкіндік береді. Тұрғындарға емделген жануарларды анықтауға көмектесу үшін құлақтарына арнайы көк, жасыл немесе қызыл сырғалар тағылады. Бұл иттің бағдарламадан өткенін, ешқандай қауіп төндірмейтінін және оны қалада қауіпсіз ұстауға болатындығын білдіреді. Бұрын бұл тәжірибе иттерді жаппай ұстау және жоюды қамтыды, бұл қоғам мен жануарлар құқығын қорғау ұйымдарының айыптауына себеп болды. Бүгінгі таңда қаңғыбас жануарлардың санын гуманитарлық әдістер арқылы азайту басымдыққа ие. Осыған ұқсас бағдарламалар көптеген елдерде табысты жұмыс істейді. Түркияда, Румынияда және Грузияда жануарларды зарарсыздандыру және вакцинациялаудан кейін табиғи ортасына қайтарады. Соңғы бірнеше жылда көшелерде иттердің саны табиғи түрде азайып, жануарлардың агрессия деңгейі айтарлықтай төмендеді. Үйсіз жануарлардың пайда болуының басты себебі - адамдардың өздерінің жауапсыздығы екенін түсіну маңызды. Көбінесе иелері үй жануарларын зарарсыздандырмайды немесе зарарсыздандырмайды, нәтижесінде пайда болған күшіктер көшелерге тасталады. Нәтижесінде қаңғыбас иттердің тұтас популяциясы дамиды. Қала тұрғындары ескертеді: Үй жануарларының иелері олардың өсіруін бақылауға міндетті. Көшеде күшіктерді немесе ересек иттерді тастап кетуге болмайды - бұл қатыгездік қана емес, сонымен бірге әкімшілік құқық бұзушылық. Үйсіз жануарларға агрессия және қатыгездік көрсетуге тыйым салынады. Осылайша, билік пен қоғамның бірлескен күшімен ғана жағдайды түбегейлі өзгертуге болады. Жергілікті билік пен полиция бұл бастаманы белсенді түрде қолдап, халыққа түсіндіру жұмыстарын жүргізеді. Жануарларға деген көзқарас әрқашан қоғамның мәдениеті мен адамгершілік деңгейінің көрсеткіші болып саналды. Қаладағы мектептер мен колледждерде жануарларға қамқорлық жасау және оларға мейірімді болу маңыздылығы туралы арнайы сабақтар ұсынылады. Еріктілер мен жануарлар құқығын қорғаушылар қайырымдылық акцияларын ұйымдастырады, баспаналарға көмектеседі және жануарларды уақытша баспанамен қамтамасыз етеді. Шымкент билігі халыққа маңызды түсініктеме берді: Көшеде құлағында сырғасы бар итті көрсеңіз, қорықпаңыз, бұл қауіпсіз жануар. Иттерге тас лақтыруға және оларды жарақаттауға болмайды, өйткені мұндай әрекеттер агрессияны тудырады. Егер сіз жарақат алған немесе әлсіреген итті кездестірсеңіз, бұл туралы қалалық ветеринарлық қызметке хабарлауыңыз керек. Тұрғындар арасындағы төзімділік, түсіністік пен ізгі ниет қаланы барлық адамдар үшін жайлы және қауіпсіз етуге көмектеседі. Шымкенттегі қаңғыбас иттерді басқару бағдарламасы өркениетті және қауіпсіз қала құру жолындағы маңызды қадам болып табылады. Ол жануарлар құқығын қорғауды қоғамдық қауіпсіздікпен біріктіреді. Халықтың жауапты көзқарасы мен қалалық қызметтердің нәтижелі жұмысының арқасында алдағы жылдары оң нәтиже күтуге болады. Қаңғыбас иттер санының азаюы бірте-бірте және қатыгездіксіз жүзеге асады. Жануарларға жанашырлық танытатын қоғамды шынымен де дамыған және адамгершілікті деп санауға болатындығын есте ұстаған жөн.

Қазіргі қоғамда қаңғыбас жануарлар мәселесі көптеген мегаполистер үшін өзекті болып отыр. Шымкент қаласы да бұл жағдайдан тыс емес. Көшелерде қаңғыбас иттердің пайда болуы тұрғындар арасында алаңдаушылық туғызғанымен, оларға қатысты ізгілікті әрі тиімді шешім қабылданды. 2025 жылдан бастап Шымкент қаласында қаңғыбас иттерге қатысты ізгілікті тәсіл енгізу мақсатында, қалалық аулау қызметінен өткен жануарларды қайтадан табиғи ортасына жіберу жұмыстары басталды. Бұл қадам – қоғамның қауіпсіздігін сақтай отырып, жануарларға да қамқорлық көрсетуге бағытталған.Аулау қызметінен өткен жануарларға міндетті түрде бірқатар ветеринариялық шаралар жүргізіледі. Олардың ішінде:Зарарсыздандыру – жануарлардың бақылаусыз көбеюіне жол бермеу үшін жасалатын негізгі процедура. Бұл әдіс қаңғыбас иттердің санын табиғи жолмен, бірақ ізгілікті түрде азайтуға мүмкіндік береді.Құтырмаға қарсы вакцинация – иттердің адамдарға қауіпті ауру таратпауын қамтамасыз етеді. Бұл қала тұрғындарының денсаулығын қорғаудағы маңызды қадам.Чиптеу – әр жануарға жеке деректер жазылып, арнайы базаға енгізіледі. Бұл олардың қайтадан көшеде адасып кетпеуі үшін қажет.Барлық иттердің құлағына көк, жасыл немесе қызыл түсті сырға тағылады. Мұндай белгі олардың арнайы бағдарламадан өткенін, қауіпті емес екенін білдіреді. Сондықтан тұрғындар сырғасы бар иттен қорықпауы тиіс.Қала билігі бұл шараны қабылдай отырып, тек қана иттерді аулап, оларды жою тәжірибесінен бас тартты. Бұрын мұндай әрекеттер қоғам тарапынан сынға ұшырап келген еді. Енді басты мақсат – жануарлардың санын ізгілікті жолмен азайту.Мұндай тәжірибе көптеген елдерде сәтті жүзеге асырылып жүр. Мысалы, Түркия, Грузия, Румыния сияқты мемлекеттерде қаңғыбас иттерді зарарсыздандырып, вакцинациядан өткізіп, кейін табиғи ортаға қайта жібереді. Бұл әдіс уақыт өте келе қала көшелеріндегі жануарлардың санын тұрақты түрде азайтуға мүмкіндік берді.Жануарларды қорғау тек биліктің немесе ветеринарлардың ғана міндеті емес. Әрбір тұрғын қоғам алдындағы жауапкершілігін сезінуі қажет. Негізгі мәселенің түп тамыры – үй жануарларының бақылаусыз көбеюі және күшіктерді көшеге тастау фактілері. Бұл – адамдардың салғырттығының салдары.Тұрғындарға ескертілетін жайттар:Үй жануарларын асыраған жағдайда, олардың көбеюін бақылау қажет.Ит пен мысықты күшіктеген соң, күшіктерді көшеге тастауға болмайды. Бұл әрекет заң тұрғысынан да, моральдық тұрғыдан да дұрыс емес.Қаңғыбас жануарларға қатыгездік көрсетуге қатаң тыйым салынады. Сырғасы бар иттер – қауіпсіз, олар қала тұрғындарына зиян келтірмейді.Осылайша, қоғамдағы ізгілік пен жауапкершілік бірге үйлесім тапса ғана, мәселе түбегейлі шешіледі.Қалалық әкімдік пен полиция қызметкерлері бұл бастаманы қолдап, тұрғындарға түсіндіру жұмыстарын жүргізуде. Жануарларға деген ізгілік пен қамқорлық – өркениетті қоғамның айнасы. Кез келген елдің даму деңгейі адамдардың жануарларға деген қарым-қатынасынан да көрінеді.Балаларға жануарларды аялауды үйрету – болашақта зорлық-зомбылықтан алыс, ізгі қоғам құрудың бірден-бір жолы. Осы мақсатта мектептерде арнайы тәрбие сағаттары, еріктілердің қатысуымен қайырымдылық акциялары ұйымдастырылуда.Қала тұрғындарына арнайы үндеу жасалды:Егер көше бойында сырғасы бар итті көрсеңіз, қорықпаңыз. Ол адамға қауіп төндірмейді.Иттің сырғасы болмаса да, оған тас атпау, ұру сияқты қатыгез әрекеттерге бармаңыз. Бұл жануардың агрессиясын тудыруы мүмкін.Жарақат алған немесе әлсіреген жануарды көрген жағдайда, қалалық ветеринарлық қызметке хабарласу қажет.Әрбір азаматтың түсіністігі мен сабырлығы – қаламыздың қауіпсіздігі мен ізгілігінің кепілі.Шымкент қаласында басталған қаңғыбас иттерді ізгілікті жолмен бақылау бағдарламасы – қоғамның мәдени деңгейін көрсететін маңызды бастама. Бұл шара жануарларды қорғау мен тұрғындардың қауіпсіздігін сақтауды үйлестіре отырып, ұзақ мерзімде оң нәтижелерге жеткізеді.Қалалық қызметтердің үйлесімді жұмысы, тұрғындардың түсіністігі мен жауапкершілігі арқасында қаңғыбас жануарлар мәселесін өркениетті елдердегідей шешуге толық мүмкіндік бар.Есте сақтайық: жануарларға ізгілік танытқан қоғам ғана нағыз дамыған қоғам бола алады.

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің 30 жылдығына орай республика көлемінде «30 игі іс» атты ауқымды жоба өтуде. Оның мақсаты – қоғам игілігіне бағытталған игі бастамалар жолында мемлекеттік органдардың, қоғамдық ұйымдардың, қарапайым азаматтардың күш-жігерін біріктіру. Осы жоба аясында 2025 жылдың 27 қыркүйегінде Шымкент қаласы Төтенше жағдайлар департаментінің қызметкерлері «Таза жағалау» экологиялық акциясына қатысты. Шараның негізгі идеясы су көзі ғана емес, қаланың тарихи-мәдени символы саналатын Қошқар ата өзенінің арнасы мен жағалауын қоқыстан тазарту болды. Қошқар ата өзені шымкенттіктердің өмірінде ерекше орын алады. Ол қала орталығынан бастау алып, ғасырлар бойы тұрғындарды сумен қамтамасыз етіп келеді. Өзінің практикалық құндылығынан басқа, өзен маңызды мәдени мұра нысаны, мегаполистің шынайы визит картасы болып табылады. Өкінішке орай, халық санының өсуі, демалушылардың көбеюі және тұрмыстық қалдықтардың көбеюіне байланысты өзеннің тазалығына қауіп төніп тұр. Сондықтан «Таза жағалау» акциясы ерекше өзекті бола бастады. Сол күні Шымкент қалалық Төтенше жағдайлар департаментінің қызметкерлері өзен арнасына шығып, топтарға бөлінді. Әр команда банктің өз бөліміне жауапты болды. Қолғап, қоқыс қаптары және арнайы техникамен қаруланған құтқарушылар аумақты тазалауға кірісті. Қоғамдық демалыс орындарына ерекше көңіл бөлінді. Адамдар жиі жиналатын бұл жерлерде пластикалық бөтелкелер, сөмкелер, сынған әйнек және басқа да қоқыстардың көп мөлшері жиналған. Барлық қалдықтарды коммуналдық қызмет кәдеге жарату үшін бөлек қаптарға жинады. Жұмыстың қиындығына қарамастан, қатысушылар оған ынтамен қарады. Көпшілік мұндай іс-шаралардың қаланы тазартып қана қоймай, ұжымның қалыптасуына ықпал етіп, жас қызметкерлердің ортақ іске деген жауапкершілік сезімін оятатынын атап өтті. Сенбілік аяқталған соң Төтенше жағдайлар департаментінің өкілдері қала тұрғындарын табиғатты қорғауға, аумақты таза ұстауға шақырды. "Қоршаған ортаны қорғау тек экологтардың немесе құтқарушылардың міндеті емес. Бұл біздің ортақ парызымыз. Әрқайсымыз туған жеріміздің таза болуын қамтамасыз етуіміз керек. Өзімізді-өзіміз тазалап, табиғатты құрметтесек, қала одан да көркейіп, балаларымыз салауатты ортада өседі", - деп атап өтті қатысушылар. Бұл сөздер қала тұрғындарының көңілінен шықты, олардың көпшілігі алдағы уақытта осындай шараларға қатысуға ниет білдірді. Іс-шараны ұйымдастырушылар экологиялық мәдениетті дамыту ең қарапайым нәрселерден – қағазды жерге тастамаудан, қоқыс жинаудан, өсімдіктер мен жануарларға ұқыпты қараудан басталатынын еске салды. Қошқар ата өзенінің тазалығы Шымкенттің эстетикалық тартымдылығы үшін ғана маңызды емес. Бұл қала тұрғындарының өмір сүру сапасына, биоәртүрліліктің сақталуына, тіпті қаланың ауасының сапасына тікелей әсер етеді. Төтенше жағдайлар департаментінің қызметкерлері қоршаған ортаны қорғау қауіпсіздікпен тығыз байланысты екенін атап өтті. Ластанған су қоймалары ауру ошағына айналуы мүмкін, ал бітелген өзен арналары су тасқыны кезінде су тасқынына себеп болуы мүмкін. Сондықтан қоршаған ортаны таза ұстау төтенше жағдайлардың алдын алуды да білдіреді. Жалпы республикалық «30 игі іс» жобасы табиғатты қорғау шараларын ғана қамтымайды. Оның ішінде әлеуметтік жағынан осал отбасыларға көмек көрсету, ойын алаңдарын абаттандыру, білім беру мекемелеріне қолдау көрсету, қайырымдылық шаралары сияқты ондаған бастамалар бар. Осындай әрбір бастама қоғам өмірін жақсартуды көздеп, мемлекет пен халықтың күші бірлік пен игі істерде екенін паш етеді. Шымкенттік құтқарушылардың «Таза жағалау» акциясына қатысуы осы бағдарламаның жарқын үлгісі болды. Акция әр адамның еңбегі маңызды екенін көрсетті. Төтенше жағдайлар департаменті қызметкерлерінің күшімен өзеннің қомақты бөлігі тазартылып, бұрынғы келбеті қалпына келтіріліп, тұрғындарға табиғатты аялаудың маңыздылығын еске салды. Шымкенттік құтқарушылар миссиясы кәсіби міндеттерінен де асып түсетінін дәлелдеді. Қауіпсіздікті қамтамасыз ету мен өмірді сақтаудан басқа, олар қоршаған ортаны қорғау туралы хабардарлықты арттыруға, саналы қоғамды тәрбиелеуге және қоршаған ортаға деген құрметті тәрбиелеуге міндеттенеді. «Таза жағалау» бір реттік шара емес, экологиялық жағдайды жақсарту және қала тұрғындарының табиғатқа деген салауатты көзқарасын қалыптастыру бойынша ауқымды процестің бір бөлігі. Мұндай бастамалар мүмкіндігінше көп тұрғындарды тарта отырып, жүйелі түрде жүзеге асырылуы керек. Шымкенттік құтқарушылар туған жерін таза ұстауға әркім өз үлесін қоса алатынын үлгі етіп көрсетті. Қаланың болашағы мен балаларымыздың денсаулығы қоршаған ортаға қаншалықты жауапкершілікпен қарайтынымызға байланысты. Экологиялық мәдениетті сақтау – болашақ ұрпақтың әл-ауқаты мен денсаулығына салынған инвестиция!

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің 30 жылдығына арналған «30 игі іс» республикалық жобасы аясында еліміздің түкпір-түкпірінде әртүрлі қайырымдылық, әлеуметтік және экологиялық іс-шаралар ұйымдастырылуда. Бұл бастама қоғамға пайдалы істерді насихаттап, халықтың әлеуметтік жауапкершілігін арттыруға бағытталған. Соның бір дәлелі ретінде 2025 жылдың 27 қыркүйегінде Шымкент қаласы Төтенше жағдайлар департаментінің қызметкерлері «Таза жағалау» атты экологиялық акцияға белсенді түрде қатысты.Бұл шараның басты мақсаты – қала тұрғындарының сүйікті орындарының бірі әрі табиғи байлық болып саналатын Қошқар ата өзенінің арнасын тазарту, жағалауды қоқыстан арылту және халық арасында экологиялық мәдениетті насихаттау.Қошқар ата өзені – Шымкенттің ең басты табиғи нысандарының бірі. Ол көне тарихтан келе жатқан өзен ғана емес, сонымен қатар қаланың рухани және мәдени бейнесінің символына айналған. Өзен бастауынан таралып, қала ортасын қиып өтеді және мыңдаған тұрғындардың күнделікті тыныс-тіршілігімен тығыз байланысты. Алайда урбанизация, халық санының көбеюі, тұрмыстық қоқыстардың бей-берекет тасталуы сияқты факторлар өзеннің тазалығына қауіп төндіріп отыр.Осыны ескерген құтқарушылар табиғатты қорғауға үлес қосу мақсатында «Таза жағалау» акциясына ерекше жауапкершілікпен кірісті. Олар өзен арнасын бойлай жүріп, пластик бөтелкелерді, шыны сынықтарын, қағаз қалдықтарын және басқа да тұрмыстық қоқыстарды жинап, арнайы қаптарға салып шығарды.Акцияға Шымкент қаласы ТЖД-нің ондаған қызметкері жұмылдырылды. Құтқарушылар өздерінің негізгі міндеті – халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету ғана емес, сонымен қатар қоршаған ортаны қорғау, тұрғындарға үлгі болу екенін іс жүзінде дәлелдеді.Іс-шара барысында қызметкерлер өзара топтарға бөлініп, әрқайсысы белгілі бір аумақты тазалауды қолға алды. Олардың қатарында тәжірибелі мамандар да, жас қызметкерлер де бар. Жас мамандар аға буынның еңбекқорлығына қарап, экологиялық жауапкершіліктің маңыздылығын сезінді.Акция соңында ТЖД өкілдері қала тұрғындарына арнайы үндеу жасады. Олар табиғатты қорғау – тек экологиялық мекемелер мен құтқарушылардың ғана емес, әрбір азаматтың парызы екенін атап өтті. Әрбір адамның өз үлесін қосуы – болашақ ұрпақтың таза әрі қауіпсіз ортада өмір сүруіне жасалған қамқорлық.«Табиғатты қорғау – біздің ортақ міндетіміз. Әрқайсымыз өзен-көлдеріміздің бойында демалғанда қоқысымызды жинап, табиғи ресурстарға құрметпен қарасақ, онда экологиялық жағдайды едәуір жақсарта аламыз. Қошқар ата өзені – тек су көзі ғана емес, ол – тарихымыз бен мәдениетіміздің бір бөлігі», – деді акцияға қатысқан құтқарушылардың бірі.Экологиялық мәдениетті сақтау – бұл жай ғана ұран емес, ол әрбір адамның күнделікті өмір салтына айналуы тиіс қағида. Табиғатқа ұқыпты қарау адамның өз денсаулығы мен өмір сапасына тікелей әсер етеді. Мәселен, өзен суының тазалығы – ауызсу сапасына, ал жасыл желектің көптігі – қаладағы ауа айналымына ықпал етеді.Шымкент қаласының тұрғындары үшін Қошқар ата өзені тек эстетикалық ләззат сыйлап қана қоймайды, сонымен бірге экологиялық тепе-теңдіктің негізгі бөлігі болып саналады. Сондықтан да «Таза жағалау» акциясы секілді шаралар тұрақты түрде ұйымдастырылып отырса, қала экологиясына оң әсерін тигізетіні сөзсіз.Бұл акция ҚР ТЖМ-нің 30 жылдығына арналған «30 игі іс» жобасының бір бөлігі екені белгілі. Жоба аясында еліміздің әр өңірінде түрлі игі істер қолға алынуда. Оның ішінде балалар үйлеріне көмек көрсету, әлеуметтік әлсіз топтарға қолдау білдіру, сенбіліктер ұйымдастыру, табиғатты қорғау шаралары бар. Мұндай ауқымды бастама қоғамды жақсылық жасауға жұмылдырып, бірлікті арттыра түсуде.Шымкент қаласы ТЖД қызметкерлерінің «Таза жағалау» акциясына қосқан үлесі осы үлкен жобаның маңызды бөлігіне айналды. Бұл әрекет олардың кәсіби қызметінен тыс та қоғамға пайдасын тигізуге дайын екенін айқындады.«Таза жағалау» акциясы – Шымкент құтқарушыларының табиғатқа, қалаға және болашақ ұрпаққа деген қамқорлығын көрсеткен маңызды қадам. Олар өз еңбектері арқылы тек өзен арнасын қоқыстан тазалап қана қойған жоқ, сонымен бірге қала тұрғындарына үлгі болып, экологиялық мәдениеттің маңызын жеткізді.Табиғатты қорғау – әрбір азаматтың борышы. Егер әрбіріміз айналамызды таза ұстауға, қоқысты бей-берекет тастамауға дағдылансақ, онда Шымкент қана емес, бүкіл еліміз жасыл әрі таза мемлекетке айналары сөзсіз.Экологиялық мәдениетті сақтау – болашақ ұрпақтың амандығы мен денсаулығына қосқан үлес!

Шымкентте тұрғындардың экологиялық сауаттылығын арттыру, қаланың санитарлық жағдайын жақсарту бойынша жүйелі жұмыстар жалғасуда. Бұл іс-шараның соңғы ерекшелігі 2025 жылдың 25 қыркүйегінде қаланың Тұрлан ауданында өткен дәстүрлі «Таза бейсенбі» шарасы болды. Шараны партия құрылымдары, оның ішінде қалалық және аудандық филиалдар мен «Жастар рухы» жастар қанатының белсенділері ұйымдастырды. Оларға коммуналдық қызметшілер, көше тазалаушылар, мүлікті басқарушы компаниялардың өкілдері, жақын маңдағы ғимараттардың тұрғындары қосылды. Іс-шараға барлығы 50-ден астам адам қатысып, әрқайсысы аумақты тазартуға өз үлестерін қосты. Тұрмыстық қалдықтардың ең көп мөлшері күнделікті өмірде жиналатын көпқабатты үйлердің аулаларына ерекше назар аударылды. Тұрғындар мұндай шаралар тазалықты сақтауға көмектесіп қана қоймай, қала тұрғындарының туған қаласының әл-ауқаты үшін жауапкершілік сезімін оятатынын атап өтті. Шара барысында қатысушылар ондаған қапшық тұрмыстық қалдықтарды жинап, оларды коммуналдық қызметтер жедел шығарды. Сондай-ақ арамшөптерден арылту, қураған бұтақтарды кесу, бұталарды кесу жұмыстары да жүргізіліп, аулаларға ұқыпты көрік берді. Ойын алаңдарын абаттандыруға ерекше көңіл бөлінді: әткеншектер мен орындықтар сырланды, құмсалғыштар қоқыстан тазартылды, ойын құрылымдарының жағдайы тексерілді. Кейбір еріктілер ландшафтық элементтерді жөндеп, бояды, бұл аулаларды балалар үшін тартымды және қауіпсіз етті. Сонымен қатар, акция барысында коммуналдық қызметкерлер қоқыс жәшіктерін тазалап, бірнеше сынған орындықтарды жөндеп, жекелеген аумақтардағы жарықтандыруды жаңартты. Осылайша, жұмыс тазалықты ғана емес, сонымен қатар жайлы қалалық ортаны құруды да қамтыды. Жастардың, соның ішінде студенттер мен мектеп бірлестіктерінің белсенді қатысуы науқанның басты бағыты болды. «Жастар рухы» өкілдері өскелең ұрпақтың экологиялық санасын тәрбиелеуді қарапайым, бірақ мағыналы қадамдардан — ұжымдық сенбіліктерге қатысудан, қалдықтарды шығарудан және табиғатты құрметтеуден бастау керектігін атап өтті. Жас қатысушылар мұндай шаралардың қала өміріне қатыстылығын сезінуге мүмкіндік беретінін атап өтті. Сонымен қатар, олар коммуникация, тәжірибе алмасу және қалалық ортаны жақсарту бойынша жаңа идеяларды әзірлеу үшін платформа ұсынады. Жергілікті билік барлық қатысушыларға алғысын білдіріп, тұрғындар арасында экологиялық сауаттылықты арттыру жұмыстары жалғасатынын баса айтты. Шымкентте аулалар мен қоғамдық орындарды абаттандырудың кешенді жоспары бар, оның ішінде сенбіліктер, көгалдандыру науқандары, санитарлық тазалық шаралары тұрақты өткізіліп тұрады. Қала әкімдігі мұндай бастамалардың күші тұрғындардың, мемлекеттік органдардың, коммуналдық қызметтердің, бизнес өкілдерінің бірлескен күш-жігерінде екенін атап өтеді. Бірлескен әрекет арқылы ғана тұрақты нәтижелерге қол жеткізуге болады және қала шын мәнінде өмір сүруге жарамды болады. Ауданның санитарлық жағдайын тікелей жақсартумен қатар, «Таза бейсенбі» акциясының тәрбиелік мәні зор. Бұл тазалық пен тәртіпті сақтау тек коммуналдық қызметтердің ғана емес, әрбір тұрғынның міндеті екенін көрсетеді. Ұйымдастырушылар мұндай бастамаларға жұртшылықтың араласуы, сайып келгенде, тұрмыстық ластануды азайтады деген сенімде. Қала тұрғындары таза қоршаған ортаның құндылығын неғұрлым көп түсінсе, заңсыз қоқыс тастау және қоқыс тастау оқиғалары соғұрлым аз болады. Алдағы уақытта мұндай бастамалардың ауқымын кеңейту жоспарда бар. Атап айтқанда, экологиялық квесттер, аулалар мен мектептер арасында үздік абаттандыру жобасы бойынша байқаулар, қалдықтарды сұрыптау бойынша семинарлар ұйымдастыру идеясы талқылануда. Мұның бәрі оң әсерді біріктіріп, қаланың экологиясын жақсарту жұмыстарын жаңа деңгейге көтереді. Шараға қатысқан Тұрлан ауданының тұрғындары мұндай шаралар қаланы көркейтіп қана қоймай, халықты жақындастыратынын атап өтті. Олар бірлесіп жұмыс істеу ортақ кеңістік үшін жауапкершілік сезімін сезінуге көмектеседі және қауымдастық рухын нығайтады деді. Көптеген ата-аналар балаларының акцияға қатысып, қоғам игілігі үшін топтық жұмыстың құндылығын өз көздерімен сезінгеніне қуанышты. Бұл өскелең ұрпақ үшін экологиялық сананың маңызды сабағы болды. Осылайша, 2025 жылдың 25 қыркүйегінде Шымкент қаласында өткен «Таза бейсенбі» шарасы қала экологиясын жақсартуға бағытталған жүйелі жұмыстар азаматтардың белсенді қатысуынсыз мүмкін еместігін одан әрі растады. 50-ден астам адам бірлесе отырып, Тұрлан ауданының ауласын таза, жайлы және қауіпсіз етті. Бұл шара қаланың болашағы әрбір тұрғынға байланысты екенін тағы бір мәрте атап өтті. Экологиялық сана нақты іс-әрекеттермен қалыптасады, ал «Таза Бейсенбі» акциясы бірлескен күш-жігердің қалалық кеңістікті қалай өзгерте алатынының жарқын мысалы болып табылады.