23 тамыз 2025 жылы Шымкент қаласында республикалық «Таза Қазақстан» бағдарламасының кезекті кезеңі аясында кең көлемді жалпыхалықтық сенбілік ұйымдастырылды. Бұл игі іске Шымкент қаласы мәдениет, тілдерді дамыту және архивтер басқармасына қарасты барлық мекеме қызметкерлері, сондай-ақ олардың басшылары белсенді түрде қатысты. Шараның негізгі алаңдарының бірі – Шымкент Опера және балет театры театрының аумағы болып белгіленді.«Таза Қазақстан» бағдарламасы елімізде бірнеше жылдан бері қолға алынған маңызды экологиялық бастама. Оның басты мақсаты – қоғамда экологиялық мәдениетті қалыптастыру, тұрғындардың табиғатқа деген жанашырлығын арттыру, сондай-ақ тұрмыстық қалдықтардың қоршаған ортаға тигізетін зиянын азайту. Шымкент қаласы бұл бағытта әрқашан белсенділік танытып келеді.Сенбілік барысында қала көшелерін қоқыстан тазарту, ағаштар мен бұталарды ретке келтіру, жасыл аймақтарды абаттандыру жұмыстары жүргізілді. Әсіресе мәдениет нысандары орналасқан аудандарға ерекше көңіл бөлінді. Бұл қадам тұрғындардың мәдени орындарға деген құрметін арттырумен қатар, оларды қала өміріне жақындатуды көздейді.Мәдениет және архив саласына қарасты ондаған мекемеден жүздеген қызметкер сенбілікке шықты. Олардың қатарында кітапханашылар, музей қызметкерлері, тіл мамандары, театр әртістері мен әкімшілік қызметкерлер бар. Әркім өз үлесін қосып, бірлескен жұмыстың қуанышын сезінді.«Шымкент Опера және балет театры» театрының маңында өткен сенбілікте өнер ордасының қызметкерлері қала тұрғындарымен бірге жұмыс істеді. Олар театр алдындағы алаңды тазалап, гүлзарларды ретке келтірді, ағаш түптерін әктеді. Бұл шара өнер мен мәдениеттің тек сахнада ғана емес, өмірдің барлық саласында үлгі бола алатынын көрсетті.Сенбілікке қатысқан тұрғындардың айтуынша, мұндай шаралар қоғамды біріктіріп, ортақ жауапкершілік сезімін қалыптастырады. Қала тұрғыны Айдана есімді ерікті қыз:«Мен үшін бұл тек тазалық шарасы ғана емес. Біз болашақ ұрпаққа таза қала қалдыруымыз керек. Ал мұндай сенбіліктер – сол мақсатқа жетудің бір жолы», – деп пікір білдірді.Тағы бір қатысушы, театр қызметкері Ерлан мырза:«Күнделікті өнер сахнасында жүрсек те, бүгінгі сенбілік бізге өзгеше күш сыйлады. Бұл – ұжымдық еңбек, бірліктің көрінісі», – деді.Айта кету керек, Шымкент қаласында мұндай сенбіліктер дәстүрлі түрде өткізіліп келеді. Мысалы, 2024 жылы өткен республикалық сенбілікке 15 мыңнан астам тұрғын қатысып, жүздеген тонна қоқыс шығарылған болатын. Ал 2023 жылы қала аумағында 200-ден аса көше мен 50-ге жуық саябақ тазартылды. Биылғы сенбіліктің ерекшелігі – мәдениет пен өнер саласы қызметкерлерінің ерекше белсенділігі мен жастардың жаппай қатысуы.Сонымен қатар, биылғы сенбілік кезінде қаланың шет аймақтарындағы шағын көшелер де назардан тыс қалмады. Бұрын көбіне орталықта ұйымдастырылатын болса, енді барлық аудан қамтылды. Бұл өзгеріс тұрғындардың ризашылығын тудырды.Жалпыхалықтық сенбілік – тек тазалық шарасы емес, қоғамдағы бірліктің, ортақ мақсатқа жұмылудың көрінісі. Шымкент қаласы тұрғындарының белсенділігі мен ұйымшылдығы арқасында қала ауасы тазарады, жасыл аймақтар көбейеді. Бұл игі бастама алдағы уақытта да жалғасын тауып, экологиялық мәдениеттің дамуына ықпал ететіні сөзсіз.

Шымкент – Қазақстанның ең ірі және қарқынды дамып келе жатқан қалаларының бірі. Дегенмен, қаланың қарқынды өсуі, халық санының көптігі және тығыз дамуы коммуналдық қызметтерге ерекше қиындықтар туғызады. Санитарлық жағдайды сақтау – соның бірі. Өйткені, тұрғындардың жайлылығы, денсаулығы, әл-ауқаты осыған байланысты. Қаратау ауданында «Қаратау» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны тәртіп пен көріктендіруді қамтамасыз етіп, күн сайын ауқымды сенбілік жұмыстарын жүргізеді. Мекеменің негізгі міндеті – маңайдағы санитарлық тазалықты қамтамасыз ету және тұрғындарға жайлы және қауіпсіз орта жасау. Оның қызметкерлері күнделікті қоқыс жинауды, көшелер мен тротуарларды тазалауды, аялдамаларды тазалауды, маңайларды күтіп ұстауды, абаттандыруды және жасыл аумақты күтіп ұстауды орындайды. Осы міндеттерді жүзеге асыру үшін Қаратау мемлекеттік университетінде қоқыс, суару, жүк таситын көліктер сияқты ондаған мамандандырылған көліктерге қызмет көрсетуде. Сонымен қатар, жұмысшылар мен аула сыпырушылар бригадасының жұмысы – ауданды абаттандыруда көзге көрінбейтін, бірақ маңызды жұмыс. Жұмыс күні таңғы сағат 6:00-де басталады. Алдымен басты көшелер, тас жолдар, адамдар көп жиналатын жерлер тазартылады. Мамандар қоқыс жинап, қоқыс жәшіктерін босатып, тротуарлар мен қоғамдық көлік аялдамаларын жуады. Түс ауа көпқабатты үйлердің ауласына ерекше көңіл бөлінеді. Тұрмыстық қалдықтар жиналып, ойын алаңдары ретке келтіріліп, орындықтар, спорт ғимараттары, ландшафт тазаланады. Қоқыс контейнерлерінің жағдайы да тексеріледі: қажет болған жағдайда ауыстырылады немесе қосымшалары орнатылады. Санитарлық тазалық эстетикалық себептермен ғана емес, экологиялық қауіпсіздік үшін де маңызды. Қоқыстарды уақтылы шығармау жағымсыз иістерді тудырады, топырақ пен ауаны ластайды, жәндіктер мен кеміргіштерді тартады. Мұның бәрі адам денсаулығына тікелей әсер етеді. Сондықтан да коммуналдық қызметтердің жүйелі жұмысы басты рөл атқарады. Экологтардың айтуынша, қалдықтарды дер кезінде жинап, шығару қоршаған ортаның ластануын азайтып, ауданның санитарлық жағдайын жақсартуға септігін тигізеді. Дегенмен, қаланың тазалығы тек коммуналдық қызметтерге ғана емес, тұрғындардың өзіне де байланысты. Өкінішке орай, қоқыс жәшіктерінің жанынан, көгалдарға немесе ғимарат кіреберістерінің жанына лақтырылған қоқыстар әлі де бар. Осы жағдайды шешу үшін Қаратау ҚМУ қызметкерлері тұрақты түрде тұрғындармен түсіндіру жұмыстарын жүргізеді. Кейбір аулаларда қалдықтарды сұрыптау қажеттігі туралы ақпараттық плакаттар ілініп, парақшалар таратылуда. Балалар мен жасөспірімдерді әдептілікке тәрбиелеуге ерекше көңіл бөлінеді — айналаны ұқыпты ұстау әдеті олардан басталады. Компания басшылығы санитарлық тазалықтың ағымдағы деңгейін сақтап қана қоймай, жүйені жақсартуды мақсат етеді. Жақын арада олар қосымша арнайы техника сатып алып, қоқыс контейнерлерінің санын көбейтуді, тазалаудың жаңа әдістерін енгізуді жоспарлап отыр. Бөлек фокус - қалдықтарды бөлу. Тұрғындар ақырында пластик, қағаз, шыны және органикалық қалдықтарды бөлек контейнерлерге тастайтын болады. Бұл кейбір қалдықтарды қайта өңдеуге, полигондағы қысымды төмендетуге және қаланың экологиялық жағдайын жақсартуға мүмкіндік береді. Қаратау ауданының тұрғындары коммуналдық қызметтердің күнделікті жұмысы көзге түсетінін атап өтуде. "Ауламыз анағұрлым таза болды. Қоқыс жәшіктері үнемі босатылып, балалар алаңы үнемі тәртіпке сай. Әрине, көп нәрсе тұрғындардың өзіне байланысты, бірақ олардың еңбегін көріп, бағалаймыз", - дейді жергілікті тұрғын Айгүл. Зейнеткер Нұрлан Жақсылықов: "Бұл адамдардың еңбегі көбіне елеусіз қалады, бірақ олардың арқасында біз абаттандырылған ауданда тұрып жатырмыз. Олар бәрінен бұрын көшеге шығып, кешке дейін жұмыс істейді. Әрбір қала тұрғыны бұл жұмысты бағалап, тазалық сақтауға атсалысса екен деймін . " Мегаполис үшін санитарлық жағдайды сақтау стратегиялық маңызды болып табылады. Таза көшелер, абаттандырылған аулалар және абаттандырылған демалыс орындары қаланың жағымды имиджін қалыптастырады, оның туристік тартымдылығын арттырады және тұрғындардың жалпы өмір сапасына әсер етеді. Қаратау ҚМУ жұмысы Шымкентті көркейту бойынша кең ауқымды бағдарламаның бір бөлігі болып табылады. Қала билігі инфрақұрылымды дамытуға, абаттандыруға және жайлы қала ортасын құруға ерекше мән беруде. Аудандағы тазалық пен тәртіпті қамтамасыз етуде «Қаратау» коммуналдық мемлекеттік мекемесі күн сайын ауқымды жұмыстар атқаруда. Бұл жай ғана қоқыс жинау емес, қоршаған ортаны жақсартуға, халықтың денсаулығын сақтауға және жайлы орта құруға бағытталған іс-шаралар кешені. Дегенмен, есте сақтау маңызды: тазалық әр адамнан басталады. Тұрғындар өз аулалары мен көшелерін ұқыпты күтсе, коммуналдық қызметшілердің әрекеті бұдан да нәтижелі болмақ. Шымкент нағыз жасыл, заманауи және қонақжай мегаполиске айналуда. Ал бұл үдеріске Қаратау ҚМУ ұжымының қосқан үлесін айтып жеткізу мүмкін емес.

Шымкент қаласы күн сайын жаңарып, өркендеп келеді. Дегенмен мегаполистің үлкендігі мен тұрғындарының санының көптігіне байланысты санитарлық тазалық мәселесі күн тәртібінен түспейді. Әсіресе қоғамдық орындар, аулалар, жол жиектері мен жаяу жүргіншілерге арналған аймақтар әрдайым ұқыпты күтімді қажет етеді. Осы орайда қала аумағында тұрақты түрде жұмыс істеп келе жатқан мекемелердің бірі – «Қаратау» коммуналдық мемлекеттік мекемесі.«Қаратау» КММ-нің басты мақсаты – аудан аумағындағы санитарлық тазалықты қамтамасыз ету, тұрғындар үшін қолайлы әрі жайлы орта қалыптастыру. Мекеме күн сайын қоқыс жинау, жол жиектерін тазалау, ағаш-бұталарды ретке келтіру, аулаларды жинау, жаяу жүргіншілер жолдарын жуып-шаю және тұрмыстық қалдықтарды уақтылы шығару жұмыстарын атқарады.Бүгінде мекемеде ондаған арнайы техника, қоқыс таситын көліктер мен жүк машиналары жұмыс істейді. Сондай-ақ, күнделікті тазалық жұмыстарын жүргізетін қызметкерлердің саны да жеткілікті. Олардың еңбегі – қала тұрғындарының жайлы өмір сүруіне тікелей ықпал ететін маңызды фактор.Таңертеңгі сағат 6:00-де тазалықшылардың жұмыс күні басталады. Алдымен орталық көшелер мен адамдар көп жүретін аймақтарда қоқыс жиналады. Бұдан кейін жаяу жүргіншілер жолдары жуылады, аялдамалар ретке келтіріледі. Қоқыс жәшіктері де арнайы көліктермен уақтылы босатылады.Күннің екінші жартысында тұрғын үй аулаларына ерекше назар аударылады. Аулалардағы тұрмыстық қалдықтар жиналып, балалар алаңдары, отырғыштар, кіші архитектуралық формалар жуылады. Қай жерлерде қоқыс контейнерлері толып тұрғаны да қатаң бақыланады.Санитарлық тазалық – тек эстетикалық талап қана емес, сонымен бірге экологиялық қауіпсіздіктің кепілі. Уақтылы жиналмаған тұрмыстық қалдықтар қоршаған ортаға зиян келтіреді, жағымсыз иіс тудырады, түрлі зиянды жәндіктердің көбеюіне жол ашады. «Қаратау» КММ қызметкерлері осындай жағдайлардың алдын алу үшін күн сайын жүйелі жұмыс жүргізеді.Эколог мамандардың айтуынша, қоқысты дұрыс жинап, дер кезінде шығару ауаның сапасын жақсартуға, топырақтың ластануын болдырмауға, ауру тарататын факторларды азайтуға мүмкіндік береді.Қаратау ауданындағы тазалық жұмыстары тек коммуналдық мекеменің мойнында емес. Әрбір тұрғын өзінің тұрғылықты ауласын, көшесін таза ұстауға үлес қосуы тиіс. Көп жағдайда қоқыстың бей-берекет төгілуі тұрғындардың жауапсыздығынан туындайды.Осыған байланысты «Қаратау» КММ мамандары тұрғындар арасында түсіндірме жұмыстарын да жүргізіп келеді. Әсіресе көпқабатты үйлердің аулаларында қоқысты арнайы жәшіктерге салу, пластик пен әйнекті бөлек жинау мәдениетін қалыптастыру бойынша ақпараттық парақшалар таратылуда.Мекеме басшылығы алдағы уақытта санитарлық тазалық жұмыстарын жетілдіруді жоспарлап отыр. Жаңа техникаларды сатып алу, қоқыс контейнерлерін көбейту, аулаларға қосымша қоқыс жәшіктерін орнату көзделген. Сонымен қатар тұрмыстық қалдықтарды сұрыптап жинауды енгізу бағытында да жұмыстар жүріп жатыр.Бұл жоба іске асқан жағдайда пластик, әйнек, қағаз секілді қалдықтар бөлек жиналып, қайта өңдеуге жіберілетін болады. Мұндай шара экологияны сақтауға да, экономикаға да үлкен үлес қосады.Аудан тұрғындары да мекеменің күнделікті еңбегін жоғары бағалап отыр.«Біздің ауламызда күн сайын тазалық жүргізіледі. Балаларымыз алаңда ойнағанда, қауіпсіз әрі таза ортада жүргеніне қуаныштымыз. Әрине, кейбір көршілеріміз қоқысты бей-берекет тастап кетеді, бірақ мекеме қызметкерлері мұны дер кезінде жинап отырады», – дейді Қаратау тұрғыны Әлия Әбдіқадырқызы.Ал зейнеткер Нұрлан Жақсылықов болса: «Көп жағдайда тазалықшылардың еңбегін байқамаймыз. Бірақ олардың еңбегі зор. Ерте таңнан кешке дейін қала үшін жұмыс істеп жүргеніне алғысымыз шексіз», – деп ойын білдірді.Қаратау ауданындағы күнделікті санитарлық тазалық жұмыстары – тұрғындардың өмір сапасын арттыруға бағытталған маңызды іс-шаралар. «Қаратау» коммуналдық мемлекеттік мекемесі қала тазалығын сақтап қана қоймай, экологиялық қауіпсіздікке де ерекше көңіл бөлуде.Тазалық – мәдениеттің айнасы. Егер әрбір тұрғын өз ортасына ұқыппен қараса, коммуналдық мекемелердің еңбегін бағаласа, қала одан да көркейе түседі.Шымкенттің болашағы – таза көшелер мен жасыл аулаларда. Ал осы болашақты қалыптастыруда «Қаратау» КММ қызметкерлерінің еңбегі айрықша екенін атап өткен жөн.

Шымкент бірте-бірте түрленіп, тұрғындар үшін қолайлы әрі жайлы болып келеді. Соңғы жылдары мегаполис жаңа қоғамдық орындарды, саябақтарды және демалыс аймақтарын құруға ерекше назар аударды. Сондай жобалардың бірі – Бәйтереков пен Арғынбеков көшелерінің қиылысындағы жаңа аллеяның құрылысы. Бұл жоба тұрғындар мен келушілер үшін тағы бір орталық болады деп күтілуде. Қазір учаскеде жұмыс қарқынды жүріп жатыр: қазу жұмыстары жүргізілуде, жаяу жүргіншілер жолы абаттандырылуда, брусчатка төселуде, жарықтандыру жүйесі орнатылуда. Жобаға сәйкес, аллея бірнеше аймаққа бөлінеді: жаяу жүргіншілер жолдары мен тротуарлар; бөлек велосипед жолы; балалар ойын алаңы; заманауи көше шамдары мен демалыс үшін орындықтар; сәндік элементтер мен шағын субұрқақ. Мердігер өкілдері жоба биылғы жылдың соңына дейін аяқталады деп сендіреді. Қала тұрғындары жаңа демалыс аймағын алдағы айларда тамашалай алады. Жаңа нысан аумақты көріктендіру ғана емес, өмір сүруге жайлы жағдай жасау үшін де жасалған. Жобаның сәулетшілері тұрақтылық пен заманауи қалалық тәсілге баса назар аударды. Ауданның көп бөлігі абаттандырылып, ондаған ағаштар мен сәндік бұталар отырғызылып, гүлзарлар жасалады. Жасыл желектерді күтіп-баптау үшін автоматты суару жүйесі орнатылады. Аллеяда жаяу жүргіншілер жолдары мен тыныш аймақтардан басқа, спорт алаңдары: сыртта жаттығу құралдары, ойын алаңы, жүгіру жолдары болады. Жергілікті тұрғындар қазірдің өзінде аллеяның ашылуын тағатсыздана күтуде. "Біздің ауданға серуендеуге өте жайлы орын керек еді. Бұрын қала орталығына немесе үлкен саябақтарға баратынбыз, енді дәл үйіміздің жанынан заманауи аллея салынады. Әсіресе балалар мен ата-аналар қуануда ", - дейді аудан тұрғыны Айгүл Сапарова. Құрметті зейнеткер Қуанышбек Әбдірахманов: «Қарттар үшін үйлерінің жанында тыныш, жасыл алаңдардың болуы маңызды. Біз серуендеп, араласып, таза ауада демалатын боламыз. Жоба уақытында аяқталып, аллея барлық ұрпақтың сүйікті орнына айналады деп шын жүректен үміттенеміз », - деп атап өтті . Аллея - бұл жай ғана сәндік элемент немесе серуендеу емес. Бұл тұрғындардың уақыттарын тиімді өткізетін, денсаулықтарын жақсартып, бір-бірімен араласатын жер. Мұндай жобалар жергілікті қауымдастықтың күшті болуына, отбасылық құндылықтарды нығайтуға және жалпы өмір сапасын жақсартуға ықпал етеді. Мұндай қоғамдық орындардың болуы балалар мен жасөспірімдерге гаджеттерді пайдаланып үйде ғана емес, ашық ауада уақыт өткізуге көмектесетіні ерекше маңызды. Қоршаған ортаға тигізетін пайдасын да атап өткен жөн. Отырғызылған ағаштар мен бұталар ауаның ластануын және шу деңгейін төмендететін табиғи ауа сүзгілерінің рөлін атқарады және көрші микроклиматты жақсартады. Жазда жасыл желектер салқындық пен көлеңке береді, тіпті ыстық ауа-райында да қолайлы жағдай жасайды. Эколог Динара Сәрсенова: «Мегаполистегі әрбір жаңа жасыл желектің маңызы зор. Бәйтереков пен Арғынбеков қиылысындағы аллея ауданды көркейтіп қана қоймай, қоршаған ортаны жақсартып, ауа тазарып, атмосфераны сау етеді », - деп атап өтті . Шымкент қаласы әкімдігінің мәліметінше, соңғы жылдары қалада жиырмадан астам жаңа саябақтар мен аллеялар бой көтерген. Және бұл жұмыс жалғасын табады. "Біздің мақсатымыз – Шымкентті нағыз жасыл қалаға айналдыру. Әрбір ауданда абаттандырылған қоғамдық орындарға қол жетімділік болуы керек. Бұл жаңа нысан қала инфрақұрылымын дамытудың ауқымды бағдарламасының бір бөлігі. Оның тұрғындардың сүйікті орнына айналатынына сенімдіміз ", - деді қала әкімінің орынбасары. Жаңа аллея тек демалыс орнына ғана емес, мәдени және спорттық шаралар өтетін орынға да айналуы мүмкін. Мұнда концерттер, жәрмеңкелер, көрмелер және ашық фестивальдер өткізуге болады. Осылайша, аллея ауданның мәдени өмірін әлеуметтендіретін және тәрбиелейтін кеңістікке айналады. Бәйтереков пен Арғынбеков көшелерінің қиылысындағы аллеяның салынуы – Шымкенттің қалалық ортасын дамытудағы маңызды қадам. Бұл жоба заманауи архитектуралық шешімдерді, экологиялық көзқарасты және әлеуметтік маңыздылықты біріктіреді. Аяқталғаннан кейін аймақта балалар, ересектер мен қарт адамдар айналысатын нәрсе таба алатын жайлы, жасыл және заманауи кеңістікке ие болады. Аллея серуендеуге, спортпен айналысуға, достармен кездесуге немесе жай ғана ағаштардың көлеңкесінде демалуға арналған орынға айналады. Осындай жобалар Шымкенттің заманауи, жасыл әрі ыңғайлы мегаполиске айналу жолында сенімді түрде қадам басып келе жатқанын дәлелдейді.

Шымкент қаласының сәулеттік келбеті жылдан-жылға жаңарып, тұрғындарға қолайлы жағдай жасайтын жаңа қоғамдық кеңістіктер бой көтеруде. Соның бір айғағы – Бәйтерекова мен Арғынбекова көшелерінің қиылысында салынып жатқан жаңа аллея. Қала тұрғындары үшін демалыс пен серуендеуге арналған бұл нысан бүгінде қарқынды құрылыс жұмыстарының кезеңінде.Қазіргі таңда аллея аумағында жер тегістеу, көгалдандыруға дайындық және жаяу жүргіншілерге арналған жолдарды төсеу жұмыстары қызу жүріп жатыр. Мердігер компания өкілдерінің айтуынша, аллея аумағында бірнеше аймақ қарастырылған:жаяу жүргіншілер жолдары,велосипедке арналған бөлек жолақтар,балалар ойын алаңы,заманауи шамдармен жабдықталған демалыс орындары,субұрқақ пен кіші архитектуралық формалар.Құрылысшылардың сөзіне сенсек, аллея толықтай биылғы жылдың соңына дейін қолданысқа берілмек.Бұл аллеяның басты ерекшелігі – қала тұрғындары үшін заманауи урбанистік шешімдерге негізделген қолайлы орта қалыптастыру. Жобада экологиялық талаптар сақталып, аумақтың басым бөлігі көгалдандырылады. Аллея бойына сәндік ағаштар мен гүлзарлар отырғызылып, автоматты суару жүйесі орнатылады.Сондай-ақ тұрғындардың бос уақытын тиімді өткізуі үшін спорттық құралдар да қойылмақ. Ашық аспан астында жаттығуға арналған тренажерлар, шағын спорт алаңшалары және жүгіруге арналған жолдар қарастырылған.Жаңа аллея құрылысы жайлы естіген тұрғындар өз қуаныштарын білдіруде.«Бұл ауданда халық тығыз орналасқан, бірақ демалыс орындары жетіспейтін. Әсіресе балаларымызға таза ауада ойнайтын алаң қажет еді. Қазір аллея салынып жатқанын көріп, қатты қуандық», – дейді жергілікті тұрғын Айгүл Сапарқызы.Тағы бір тұрғын, зейнеткер Қуанышбек аға: «Қарт адамдар үшін орындықтар мен көлеңкелі аймақтар қарастырылса, өте жақсы болар еді. Бізге серуендеуге қолайлы жер қажет. Қала әкімдігі осыны ескеріп жатқаны қуантады», – деп пікір білдірді.Аллея – тек қана демалыс орны емес. Бұл жобаның әлеуметтік мәні де зор. Қала халқының өмір сапасын арттыру, балалар мен жастардың бос уақытын тиімді пайдалану, экологиялық мәдениетті қалыптастыру – осының бәрі аллеяның басты мақсаттарының бірі болып табылады.Сонымен қатар, мұндай нысандар қаладағы көлік жүктемесін де аздап жеңілдетуге ықпал етеді. Өйткені тұрғындар кешкі серуен үшін орталық саябақтарға бармай-ақ, өз аудандарында уақыт өткізе алады.Көгалдандырылған аумақтар қаладағы экологиялық жағдайды жақсартуға үлес қосады. Жасыл желектер ауаны тазартып қана қоймай, жаздың ыстық күндері көлеңке түсіріп, ыстықты азайтады. Экологтардың пікірінше, жаңа аллея шағын аудан ауасының сапасын арттыруға оң ықпал етеді.«Жасыл аймақтардың көбеюі – үлкен мегаполис үшін өте маңызды. Әрбір отырғызылған ағаш қаланың экожүйесіне оң әсерін береді. Сондықтан мұндай жобалар тек әлеуметтік тұрғыдан емес, экологиялық тұрғыдан да аса құнды», – дейді эколог маман Динара Сәрсенқызы.Шымкент қаласы әкімдігінің мәліметінше, соңғы жылдары қалада 20-дан астам жаңа саябақ пен аллея салынып, тұрғындардың игілігіне берілген. Алдағы уақытта да бұл бағыттағы жұмыстар жалғаса бермек.«Шымкент – жасыл қала болуы тиіс. Әрбір ауданда тұрғындарға қолайлы қоғамдық кеңістіктер салу – біздің басты мақсатымыз. Бәйтерекова мен Арғынбекова көшелерінің қиылысындағы аллея соның бір дәлелі. Бұл нысан заманауи талаптарға сай салынып, халыққа ұзақ жылдар қызмет ететін болады», – деді қала әкімінің орынбасары.Жаңа аллея тек қана спорт пен серуен аймағы емес, сондай-ақ мәдени іс-шаралар өтетін алаңға айналуы мүмкін. Ашық аспан астында концерттер, жәрмеңкелер, спорттық жарыстар ұйымдастыру жоспарланып отыр. Бұл аудан тұрғындарының бір-бірімен араласуына, мәдени өмірге белсенді қатысуына жағдай жасайды.Бәйтерекова мен Арғынбекова көшелерінің қиылысында бой көтеріп жатқан жаңа аллея – Шымкенттің сәулеттік дамуындағы маңызды қадам. Ол қала тұрғындарына тек таза ауада серуендеу мүмкіндігін ғана емес, салауатты өмір салтын ұстануға да жағдай жасайды.Аллея құрылысы аяқталған соң, бұл жер қала тұрғындарының ең сүйікті орындарының біріне айналары сөзсіз. Себебі мұнда табиғат аясындағы тыныштық пен заманауи инфрақұрылым үйлесім таппақ.

Елімізде «Таза Қазақстан» республикалық акциясы қарқынды жүріп жатқанымен, Шымкент қаласының Қаратау ауданында тұрмыстық қатты қалдықтардың уақытылы шығарылмауы тұрғындарды алаңдатуда. Соңғы бір ай көлемінде кейбір көпқабатты үйлердің аулаларында қоқыс контейнерлері толып, айналасына төгіле бастаған. Бұл жағдай аудан халқының күнделікті тұрмысына қолайсыздық тудырып отыр.Қаратау ауданындағы бірнеше шағынаудан тұрғындары қоқыс мәселесін жиі көтеріп жүр. Олардың айтуынша, қоқыс шығаратын компания қызметін дұрыс атқармайды.«Әдетте біз ай сайын қоқыс шығару үшін төлем жасаймыз. Бірақ соңғы төрт аптада контейнерлерді ешкім босатқан жоқ. Енді адамдар қалдықтарды қасына қояды. Жел тұрса, бәрі аулаға шашылып кетеді. Балаларымыз да осындай жерде ойнауға мәжбүр», – дейді тұрғындардың бірі Айнұр Қасымова.Бұл пікірді басқа да тұрғындар қуаттайды. Олар әлеуметтік желілерде суреттер мен бейнематериалдар жариялап, билік өкілдерінің назарын аударуға тырысуда.Мамандардың айтуынша, тұрмыстық қалдықтардың ұзақ уақыт жиналмауы тек эстетикалық қана емес, сонымен қатар санитарлық-эпидемиологиялық қауіп тудырады.Қоқыс ыдырап, шіріген сайын жағымсыз иіс шығып, шыбын-шіркей мен кеміргіштер көбейеді. Мұндай жағдай инфекциялық аурулардың таралуына ықпал етеді. Әсіресе балалар үшін қауіпті, өйткені олар аулаларда ойнайды.Қаратау ауданы әкімдігі тұрғындардың шағымдарын растап отыр. Әкімдік өкілдерінің айтуынша, мәселе бірқатар себептерге байланысты туындаған.«Ауданымыз қарқынды дамып жатыр, жаңа тұрғын үйлер, шағынаудандар бой көтеруде. Соған сәйкес қоқыс көлемі де артып отыр. Сонымен қатар, мердігер компанияның кейбір техникасы істен шыққан. Бұл мәселені шешу үшін қосымша көліктер тарту және мердігерге талап қою жұмыстары жүргізілуде», – деді аудан әкімдігінің өкілі.Қызығы сол – дәл осы уақытта қалада «Таза Қазақстан» акциясы өткізіліп жатыр. Оған мемлекеттік қызметкерлер, еріктілер, студенттер қатысып, орталық көшелер мен саябақтарды қоқыстан тазартып жүр.Алайда Қаратау ауданындағы жағдай бұл бастаманың тиімділігіне күмән тудырады. Тұрғындардың айтуынша, орталықтағы акциялардан гөрі күнделікті ауладағы тазалық әлдеқайда маңызды.«Акция жасап, суретке түсіп, есеп беру оңай. Бірақ бізге ең қажеті – күнделікті тазалық. Егер қоқыс дер кезінде шығарылмаса, ешқандай акция көмектеспейді», – дейді Бақытжан Ахметов есімді тұрғын.Экология саласының сарапшылары мұндай жағдайды бір реттік шаралармен шешу мүмкін емес деп санайды. Қалада жүйелі түрде бақылау мен жауапкершілік күшейтілуі тиіс.Мердігер компаниялардың жауапкершілігін арттыру – келісімшарт талаптарын орындамаған жағдайда айыппұл салу немесе жаңа компанияларды тарту.Контейнерлер санын көбейту – жаңа ықшамаудандарда қоқыс алаңдары жетіспейді.Қосымша техника тарту – ескі көліктер жиі істен шығады, сондықтан жаңа техника қажет.Тұрғындардың белсенділігі – әр азамат өз ауласындағы мәселені бейжай Экологтар мәселені кеңірек қарастыру қажет деп есептейді. Олар қалдықтарды шығару ғана емес, қоқысты сұрыптау және қайта өңдеу мәдениетін дамыту керектігін алға тартады.«Бізде қоқыс тек жиналады да, полигонға апарылады. Ал көптеген елдерде тұрмыстық қалдықтар сұрыпталып, қайта өңделеді. Егер осындай жүйе енгізілсе, қоқыс көлемі азаяды, ал қаланың санитарлық жағдайы жақсарады», – дейді эколог Гүлмира Садыкова.Әрине, қоқыс шығару – коммуналдық қызметтің міндеті. Бірақ кей жағдайда тұрғындардың өздері де мәселені ушықтырады. Кейбір адамдар қоқысты арнайы контейнерге емес, қасына немесе жол жиегіне тастайды. Құрылыс қалдықтарын да бейберекет жерлерге шығарған жағдайлар жиі кездеседі.«Егер әрбір тұрғын өзі тұратын аулаға жауапкершілікпен қараса, ал билік өз міндетін толық орындаса, мәселе әлдеқайда тез шешілер еді», – дейді жергілікті белсенділер.Қаратау ауданы тұрғындары әкімдіктің уәдесіне сеніп, алдағы күндері қоқыс шығару жұмыстары қайта жолға қойылады деп күтуде. Олар үшін бұл тек тазалық мәселесі емес, сонымен қатар тұрмыс сапасы мен балалардың денсаулығына тікелей байланысты жағдай.«Таза Қазақстан» акциясы халыққа экологиялық мәдениетті насихаттауды көздесе, ол ең алдымен күнделікті тазалықтан басталуы тиіс. Егер тұрғындар аулаларында қоқыс үйіндісін көріп отырса, онда акцияның мәні жоғалады.Қаратау ауданындағы жағдай – қала үшін маңызды сабақ. Ол бізге экологиялық акциялар мен бір реттік сенбіліктер жеткіліксіз екенін көрсетті. Нағыз «Таза Қазақстан» – бұл күн сайынғы жүйелі жұмыс, коммуналдық қызметтің жауапкершілігі және тұрғындардың саналы көзқарасы.

Еліміздегі экологиялық ахуалды жақсартуға бағытталған «Таза Қазақстан» жалпыұлттық акциясы аясында соңғы апталарда Шымкенттің Қаратау ауданының тұрғындарын толғандырып жүрген мәселе жұртшылықтың назарын аударды. Жергілікті тұрғындардың айтуынша, бір айдан бері олардың аулаларынан және қоқыс жинау орындарынан қатты тұрмыстық қалдықтар (ТҚҚ) алынбайды. Қаратау ауданындағы көпқабатты үйлердің тұрғындары қоқыс жәшіктерінің толып кеткеніне, қоқыс дер кезінде жиналмайтынына, контейнерлердің айналасына полиэтилен пакеттердің үйіліп, бірте-бірте заңсыз қоқыс алаңдарына айналып жатқанына шағымдануда. Ыстық күндерде жағдай әсіресе жағымсыз болады: жағымсыз иіс пайда болады, жәндіктер таралады, қалдық аймақтардың жанында қаңғыбас жануарлар жүре бастайды. "Қоқыс жинау ақысын ұдайы төлеп тұрамыз, бірақ бір айға жуық уақыттан бері аулаларымызға ешкім келмеді. Контейнерлер толып, адамдар сөмкелерін жақын жерде қалдыруға мәжбүр. Жел барлығын ұшырып әкетеді, аулалар санитарлық талаптарға сай емес", - дейді аудан тұрғыны Айнұр Қасымова. Санитарлық дәрігерлердің айтуынша, мұндай жағдайлар ауданның экологиялық келбетін нашарлатып қана қоймай, адам денсаулығына нақты қауіп төндіруі мүмкін. Жиналған тұрмыстық қалдықтар ауру тасымалдауы мүмкін кеміргіштер мен жәндіктерді тартады. Ыстық ауа райында ұзақ уақыт сақталса, қоқыс шіри бастайды, ауа мен топырақты ластайтын зиянды заттар бөлінеді. Бұл өз аулаларындағы контейнерлердің жанында ойнайтын балаларға үлкен қауіп төндіруі мүмкін. Қаратау әкімдігі бұл мәселені мойындайды, бірақ оны бірнеше факторлармен байланыстырады. Біріншіден, аудан қарқынды дамып келеді: жаңа тұрғын аудандар пайда болуда, халық саны артып, коммуналдық қызметтерге жүктеме артып келеді. Екіншіден, қоқыс шығаруға жауапты мердігерде жабдыққа қатысты мәселелер туындайды. "Қазір біздің кейбір қоқыс таситын көліктер жөндеуден өтіп жатыр, бұл қоқысты уақтылы жинау жұмыстарын қиындатып жіберді. Қазірдің өзінде мердігерге шағым түсіріп, қосымша техника тарту жөнінде келіссөздер жүргізіп жатырмыз. Жағдай алдағы күндері тұрақталады", - деді аудан әкімдігі өкілі. Жағдайдың кереғарлығы сол, қазір қалада «Таза Қазақстан» акциясы белсенді жүргізілуде, оның барысында шенеуніктер, экологтар, еріктілер, мектеп оқушылары сенбіліктерге қатысып, саябақтарды, алаңдарды, көшелерді қоқыстан тазартуда. Дегенмен, Қаратау ауданының тұрғындары жұртшылық орталық көшелерді көрнекі түрде тазалап жатқанда, өз аулалары қоқыспен қалып жатқанын атап өтті. "Акциялар өте жақсы. Бірақ біз айына бір рет сенбілікте емес, күн сайын үйлеріміздің маңайында тазалық болғанын қалаймыз. Тұрғындар үшін нағыз қамқорлық қоқыстарды жүйелі әрі сапалы шығару", - дейді аудан тұрғыны Бақытжан Ахметов. Сарапшылар мұндай проблемаларды арнайы шаралармен шешу мүмкін емес екенін айтады. Жүйелі жұмыс пен қадағалау қажет. Мердігерлердің жауапкершілігін арттыру. Қалдықтарды шығаруға келісім-шарт жасасқан компания өз міндеттемелерін орындамаса, айыппұлдар немесе келісім-шартты бұзу керек. Инфрақұрылымды дамыту. Бұл аймаққа, әсіресе жаңа қоныстанған аудандарда контейнерлік қоймаларды көбірек қажет етеді. Жеке операторларды тарту. Мемлекеттік-жекеменшік әріптестік арқылы қосымша компаниялар тартылуы мүмкін. Қоғамдық бақылау. Тұрғындар бұзушылықтар туралы хабарлау үшін әкімдіктің сенім телефондарына, қоршаған ортаны қорғау комитетіне немесе цифрлық қызметтерге белсендірек хабарласа алады. Экологтар қалдықтарды кәдеге жарату мәселесі жалпы қалдықтарды басқару мәдениетімен тікелей байланысты деп санайды. "Тұрғындардың қоқысты сұрыптай алмай, құрылыс қалдықтарын кәдімгі контейнерлерге тастап жатқанын жиі көреміз, бұл жүйені шамадан тыс жүктейді. Біз бөлек жинау мен қайта өңдеуді дамытуымыз керек. Бұл полигондарға түсетін салмақты азайтып, маңайларды таза ұстаудың бірден-бір жолы", - дейді эколог Гүлмира Садықова. Мамандар қала тазалығы тек коммуналдық қызметке ғана емес, тұрғындардың санасына да байланысты екенін еске салады. Кейде аулаларда рұқсат етілмеген қоқыс үйінділері болуы мүмкін, бұл адамдардың қалдықтарды белгіленген контейнерлердің жанына лақтыруы немесе жөндеуден кейін құрылыс қоқыстарын шығаруы мүмкін. «Әр тұрғын өз ауласына жауапкершілікпен қарап, билік өз міндеттерін тиімді атқарса, мәселе тезірек шешіледі», - дейді белсенділер. Қаратау ауданының тұрғындары мұң-мұқтаждары тыңдалып, биліктің уәдесі сөз болып қалмайды деп үміттенеді. Өйткені, олар үшін таза аула абстрактілі ұғым емес, күнделікті өмірдің, денсаулық пен жайлылықтың бір бөлігі. «Таза Қазақстан» акциясы қоғамда экологиялық сана мәдениетін тәрбиелеуге бағытталған. Бұл бастама шынымен тиімді болуы үшін ол қарапайым нәрседен басталуы керек: тұрғын үйлерден қалдықтарды жүйелі және тиімді шығару. Қаратау ауданындағы толып жатқан контейнерлер оқиғасы бүкіл қаланы оятты. Бұл экологиялық науқандар мен тазалық күндерінің маңызды екенін, бірақ олардың жеткіліксіз екенін көрсетеді. Нағыз «Таза Қазақстан» бір жолғы бастама емес, жауапты мердігерлер мен саналы азаматтардың қолдауымен коммуналдық қызметтердің күнделікті, жүйелі жұмысы.

2025 жылдың 4 қыркүйегінде Шымкент қаланың ең танымал көрікті жерлерінің бірінің келбетін өзгертетін ірі жобаны жариялады. Бір кездері шағын тоған тұрған жоғарғы базар маңындағы алаңда заманауи ән фонтанының құрылысы басталды. Ұзақ уақыт бойы бұл тоған қаланың қарбаласындағы табиғи баспана ғана емес, сонымен қатар тұрғындардың отбасымен демалатын, достарымен кездесе алатын немесе жай ғана ағаштардың көлеңкесінде уақыт өткізетін орын болып саналды. Алайда уақыт өте келе тоған өзінің тартымдылығын жоғалтты: су ластанды, жағалаулар өсіп, аумақ қараусыз қалды. Тұрғындар бұл аумақты абаттандыру қажеттігін әлденеше рет көтерген. Қала билігі бұл алаңдаушылықтарды ескеріп, шешім қабылдады: қараусыз қалған тоғанның орнына Шымкенттің магнитіне айналатын және мыңдаған жергілікті тұрғындар мен қонақтардың назарын аударатын жаңа белгі пайда болады. Әнші субұрқақ үш элементті біріктіретін заманауи инженерлік құрылым: су, музыка және жарық . Күрделі өрнектер жасап, әуендердің ырғағымен «билейтін» жүзден астам қуатты ұшақтар әуеге көтеріледі. Кешке олар кәдімгі су шоуын нағыз сиқырлы көрініске айналдырып, түрлі-түсті жарықтандыру арқылы жақсартады. Фонтанның музыкалық репертуары классикалық хиттерден қазіргі заманғы хиттерге дейін алуан түрлі болады. Бұл шоу барлық жастағы адамдарға ұнайтынын білдіреді. Ән шырқайтын субұрқақтың қосылуы қалалық ортаның сәндік қосымшасы ғана емес. Сарапшылар мұндай құрылым бірнеше функцияларды орындайды деп санайды: Мәдени – субұрқақ мәдени іс-шаралар, концерттер мен қалалық фестивальдер өтетін орынға айналады. Туристік – Шымкентке басқа аймақтар мен елдерден туристерді тартатын бірегей аттракцион. Әлеуметтік – тұрғындар мұнда бос уақыттарын өткізіп, балалармен демалуға және романтикалық серуендеуге мүмкіндік алады. Эстетикалық – абаттандырылған аумақ аумақтың сәулеттік келбетін өзгертіп, оны заманауи және жайлы етеді. Субұрқақтың құрылысы туралы хабар тұрғындар арасында қызу пікір тудырды. Біреулер қаңырап бос қалған тоғанның орнына заманауи құрылыс салынатынына қуанса, енді біреулері мұнда үйректер шашырап, балалар құстарға нан берген күндерді сағынышпен еске алады. Аудан тұрғыны Айгүл апай бөлісті: "Бұрын отбасымызбен осында келетінбіз. Судың жағасында отыру жақсы еді. Бірақ соңғы жылдары тоған ластанып кетті, мұнда ешкім келмейтін деуге болады. Қазір субұрқақ салса, тамаша болар еді. Бұл маңайға жан бітірер еді". Ал студент Арман атап өтті: "Мен Алматыда және шетелде ән шырқаған субұрқақтар ғана көрдім. Шымкентте енді осындай ғажайыптың болатынына қуаныштымын. Бұл қаламызды заманауи әрі тартымды етеді". Қала басшылығының айтуынша, субұрқақ заманауи сорғы жүйелерімен, жарықдиодты жарықтандырумен, компьютерлік басқарумен жабдықталады. Арнайы бағдарламалық құрал ағындарды музыкамен синхрондауға мүмкіндік береді. Нысан бірнеше жүз шаршы метрді алып, оның айналасы орындықтар, гүлзарлар, жарықтандыру, жаяу жүргіншілер жолы бар серуендеу алаңымен қоршалады. Сондай-ақ су шоуынан ләззат алу үшін фотоаймақтар мен көру алаңдары болады. Құрылыс кезінде суды қайта өңдеудің заманауи технологиялары қолданылатынын атап өткен жөн. Бұл судың ысырап болмайтынын білдіреді - ол тұйық циклде айналады. Бұл тәсіл табиғи ресурстарды сақтай отырып, бір мезгілде таңғажайып сәулет ерекшелігін жасайды. Сондай-ақ, субұрқақтың айналасына жаңа ағаштар мен гүл композицияларын отырғызу жоспарлануда, бұл аумақты бұрынғыдан да жасыл және жайлы етеді. Жаңа нысан туристік магнитке айналады деп күтілуде. Басқа қалалардың тәжірибесі көрсеткендей, ән салатын субұрқақтар әрқашан назар аударады. Кешкі шоулар жүздеген көрерменді тартады, мұндай нысандардың жанындағы кафелер мен дүкендер қосымша тұтынушыларды қабылдайды. Осылайша субұрқақтың сәні ғана емес, жоғарғы базар аймағындағы шағын кәсіпкерлікті дамытуға стимул болмақ. Құрылыс жұмыстары басталып, жобаны 2026 жылдың көктемінде аяқтау жоспарлануда.Бұл келесі көктемде шымкенттіктер ән фонтанының алғашқы қойылымдарын тамашалай алады деген сөз. Ескі тоғанның орнына ән шырқайтын субұрқақ салу туралы шешім қаланың жақсы жаққа өзгеретінінің мысалы болып табылады. Қараусыз, жарамсыз кеңістіктен халықты жылдар бойы қуантатын заманауи мәдени нысан бой көтеруде. Шымкент қарқынды дамып келеді және әрбір жоба қаланы заманауи, жайлы және өмір сүру мен демалыс үшін тартымды ету жолындағы қадам болып табылады.

2025 жылдың 4 қыркүйегі күні Шымкент қаласының тұрғындары мен қонақтары үшін жағымды жаңалық жарияланды. Қаланың ең көп шоғырланған жерлерінің бірі – жоғарғы базар маңындағы бұрынғы шағын көлдің орнына енді заманауи ән шырқаған субұрқақ салынбақ.Кезінде бұл көл қалалықтар үшін ерекше орын болған. Жергілікті тұрғындар отбасы болып келіп, серуендеп, табиғат аясында тынығып, балаларға балық пен үйрек көрсететін. Бірақ уақыт өте келе көлдің жағдайы нашарлады: суы лайланды, жағалауы қоқысқа толды, тазалық сақталмай, экологиялық ахуал күрделене түсті.Тұрғындар бірнеше рет қалалық әкімдікке бұл аумақты жаңғырту жөнінде өтініш білдірген. Нәтижесінде билік өкілдері халықтың тілегін ескеріп, бұл жерге мүлде жаңа серпін беретін жобаны қолға алды. Енді мұнда Шымкенттің жаңа сән-салтанатты нысаны бой көтермек.Ән шырқаған субұрқақ – заманауи инженерлік әрі сәулеттік өнердің бірегей үлгісі. Оның басты ерекшелігі – су, жарық және әуеннің үйлесімі. Жүзден астам су ағыны әуен ырғағына сай билеп, түрлі биіктікте көтеріліп, қайта құлап, көркем бейнелер жасайды.Кешкісін арнайы жарықдиодты шамдардың арқасында субұрқақ түрлі түстерге боялып, нағыз шоуға айналады. Бұл көрініс балалар үшін ғажайып ертегі, ал ересектер үшін ерекше эстетикалық әсер сыйлайтыны анық.Музыкалық бағдарламасы да жан-жақты болмақ: қазақтың дәстүрлі күйлерінен бастап, әлемдік классикалық туындылар мен заманауи әуендерге дейін орындалады.Жаңа нысанның пайда болуы Шымкент үшін тек сәндік шешім емес. Ол бірнеше бағытта пайдалы болады:Мәдени орталық – мұнда мерекелік іс-шаралар, концерттер, қала күндері ұйымдастырылады.Туристік орын – субұрқақ сырттан келетін қонақтардың қызығушылығын оятып, Шымкенттің жаңа визиттік карточкасына айналады.Әлеуметтік мәні – тұрғындар үшін серуендеу, отбасымен демалу, жастардың кездесетін сүйікті орнына айналады.Эстетикалық құндылық – бұрынғы ескі көлдің орны енді заманауи, таза әрі жайлы аймаққа айналады.Жаңа жоба туралы хабарды жергілікті халық қуана қабылдады. Дегенмен кейбір тұрғындар ескі көлдің жоқтығына өкініш білдірді.Зейнеткер Айгүл апайдың айтуынша:«Баяғыда бұл көлдің жанында балалармен жиі серуендейтінбіз. Соңғы жылдары ол қараусыз қалды, ешкім келмейтін. Енді оның орнына әдемі субұрқақ пайда болса, бұл – үлкен жетістік. Біз үшін де, болашақ ұрпақ үшін де жақсы».Ал студент Арман өз әсерімен бөлісті:«Ән шырқаған субұрқақтарды мен тек Алматыда немесе шетелде көргенмін. Енді туған қаламызда да сондай нысан ашылатынына қуаныштымын. Бұл Шымкентті заманауи әрі тартымды етеді».Әкімдіктің мәліметінше, субұрқақ арнайы заманауи насос жүйелерімен, автоматтандырылған басқару бағдарламаларымен жабдықталады. Әуенге сай судың қозғалысы компьютер арқылы реттеліп отырады.Нысан бірнеше жүз шаршы метр аумақты қамтиды. Оның айналасында гүлзарлар, орындықтар, жарық шамдары мен серуен жолдары салынады. Арнайы фотоаймақтар мен бақылау алаңдары да қарастырылған.Құрылыс барысында табиғатты қорғау мәселелері де ескерілуде. Субұрқақта суды үнемдеудің заманауи технологиясы қолданылады. Яғни су жабық айналым жүйесі арқылы қайта пайдаланылып отырады. Бұл – экологиялық тұрғыдан тиімді әрі шығынды азайтатын шешім.Сонымен қатар, субұрқақ маңында жаңа ағаштар отырғызылып, гүлзарлар жасалады. Бұл ауданның көркін арттырып қана қоймай, экологиялық тепе-теңдікті сақтауға ықпал етеді.Ән шырқаған субұрқақтың ашылуы тек мәдени оқиға ғана емес, сонымен бірге экономикалық тұрғыдан да тиімді жоба болып есептеледі. Мұндай орындар әдетте көпшілік назарын аударады, ал бұл жақын маңдағы дүкендер мен дәмханалардың дамуына ықпал етеді.Кешкі уақытта жүздеген адам жиналатын шоу қаланың туристік әлеуетін арттырып, Шымкентті еліміздің ең тартымды қалаларының біріне айналдырады.Жобаның құрылыс жұмыстары қазірдің өзінде басталып кетті. Жоспар бойынша, негізгі жұмыстар 2026 жылдың көктемінде аяқталып, алғашқы шоу көрермен назарына ұсынылады.Бұрынғы ескі көлдің орнына салынатын ән шырқаған субұрқақ – Шымкенттің жаңа дәуірін айшықтайтын жоба. Бұл тек бір аумақты абаттандыру ғана емес, тұтас қаланың мәдениеті мен сәулетінің дамуындағы жаңа белес.Заманауи технологиялар мен шығармашылықтың тоғысуы нәтижесінде қала тұрғындары үшін ерекше демалыс орны пайда болады. Жаңа субұрқақ болашақта Шымкенттің басты көрікті жерлерінің біріне айналып, қала беделін көтеруге үлкен үлес қосары анық.

2025 жылдың 5 қыркүйегінде Шымкентте «Таза Қазақстан» ұлттық экологиялық акциясы аясында маңызды бастама өтті. Бұл күні еріктілер — қаланың белсенді жастары Түркістан көшесінің бойындағы көпқабатты үйлердің аулаларына жиналып, қоршаған ортаны абаттандыру мен тазалыққа өз үлестерін қосты. Шараға 30-ға жуық белсенді қыз-жігіттер қатысты. Таңертең ертемен жастар қолғаптары мен қоқыс жәшіктерін алып аулаларына шықты. Олар тұрмыстық қалдықтарды, пластик бөтелкелерді, қағаз, шыны және басқа да қоқыс түрлерін жинады. Сондай-ақ жасыл алқаптарды ретке келтіріп, қураған ағаш бұтақтарын кесіп, арамшөптер мен шөптерден тазартты. Нәтижесінде аула түрленді: аумақ тазарып, ағаштар мен бұталар жинақы болды, тұрғындар жақсы күтімді аумақты тамашалады. Айта кетерлігі, науқанға ғимарат тұрғындарының өздері де қосылды. Ата-аналар балаларын үлгі ету үшін әкелді. Жастардың бастамасын қариялар да қызу қолдады. Бірлескен жұмыстың бұл түрі қоғамдастық сезімін және біз өмір сүріп жатқан орта үшін өзара жауапкершілікті қалыптастыра отырып, біріктіреді. Акцияның басты мақсаты – аумақты тазарту ғана емес, сонымен қатар тұрғындар арасында экологиялық сауаттылықты арттыру . Өйткені, қала тазалығын сақтау тек коммуналдық қызметке ғана емес, әрбір азаматқа байланысты. Шараны ұйымдастырушылар мұндай шаралар қоғамның назарын экологиялық мәселелерге аударып, табиғатқа құрметпен қараудың бір жолы екенін баса айтады. Ел болашағы олардың санасына байланысты болғандықтан, мұнда жастар басты рөл атқарады. Шараға қатысушылардың бірі студент Айдана өз әсерімен бөлісті: «Бүгін біз жай ғана қоқыс жинауға емес, табиғатты аялау ұсақ-түйектен басталатынын құрбыларымызға көрсету үшін келдік, әрқайсымыз өзімізден тазалық жасап, аулаларымыз бен көшелерімізді таза ұстасақ, бүкіл қала көркейе түседі», - деді. Белсенді волонтер Ержан былай деп қосты: "Біз адамдар ойлансын: қоқыс жәшігінің жанынан қоқыс тастау арқылы олар қоршаған ортаға ғана емес, өзіне де зиянын тигізеді. Тазалық - денсаулық. Бүгін біз ортақ игілікке үлес қостық, бұл өте қуантады". Жергілікті тұрғындар жігіттерге алғыстарын білдірді. Түркістан көшесінің тұрғыны, зейнеткер Әлия апай: "Жастардың белсенділік танытқаны шынымен қуантады. Олардың ынта-жігері бізге үміт ұялатады: балаларымыз бен немере-шөберелеріміз сондай белсенді болса, ел таза, көрікті болады. Біз де сенбілікке қатысқанымызға қуанышты болдық". Бүгінгі таңда экологиялық жағдай адамзаттың жаһандық мәселелерінің бірі болып табылады. Ауаның, топырақтың және судың ластануы адам денсаулығына тікелей әсер етеді. Аулалар мен көшелердің тазалығы болмашы мәселе емес; ол салауатты өмір сүру ортасының негізі болып табылады. Жерде қалған тұрмыстық қалдықтардың ыдырап, улы заттар бөлініп, қоршаған ортаға орны толмас зиян келтіруі үшін ондаған жылдар қажет. Сонымен қатар, полигондар жағымсыз иістердің және аурулар мен жәндіктердің таралуының көзіне айналады. Демек, «Таза Қазақстан» бір реттік акция емес, халықтың табиғатқа деген көзқарасын өзгертуді, тазалықты сақтауды, күнделікті қоршаған ортаны қорғауды әдетке айналдыруды мақсат еткен кең ауқымды қоғамдық қозғалыс . Шараны ұйымдастырушылар мұндай шаралар қаланың барлық аудандарында тұрақты түрде өтетінін атап өтті. Алдағы уақытта олар мектеп оқушылары мен студенттерді жастайынан экологиялық тәрбиеге баулу үшін оқу орындарын көбірек тартуды жоспарлап отыр. Жоспарларда сенбіліктерден басқа, қоршаған ортаның ластануынан туындайтын қауіп-қатерді және онымен қалай күресуге болатынын жастарға жақсырақ түсінуге көмектесу үшін экологиялық лекциялар, семинарлар және флешмобтар бар. Еріктілер сонымен қатар тазалық шаралары бір күнмен шектеліп қалмай, үздіксіз жұмыс істеуі үшін аулалар мен көшелердің жағдайын бақылайтын арнайы топтар құруды жоспарлап отыр. 2025 жылдың 5 қыркүйегінде өткен «Таза Қазақстан» акциясы жастардың өз үлгісімен тұтас бір ауданды қалай шабыттандыратынының жарқын мысалы болды. 30 белсендінің күшімен Түркістан көшесінің бойындағы аулалар түрленіп, тұрғындар тазалық өз қолымызда деген ескерту алды. Бұл күн ауқымды мемлекеттік бағдарламаларды немесе ауқымды инвестицияны күтудің қажеті жоқ екенін дәлелдеді. Ортаны жақсы жаққа өзгерту үшін бастама мен бірлік жеткілікті. Әр адам өз ауласынан бастап, қаланың тазалығы мен көркеюіне өз үлесін қоса алады. Таза аула – тұрғындарға жайлылық. Таза қала – әрбір адам үшін денсаулық пен жайлылық. Таза ел – балаларымыздың болашағы. Сондықтан «Таза Қазақстан» акциясының маңызы зор. Ол тазалық мәдениетін тәрбиелейді, адамдарды біріктіреді, жастарға ең бастысын үйретеді: табиғатты аялау – өзіңді және болашақты күту деген сөз.

2025 жылдың 5 қыркүйегінде Шымкент қаласында «Таза Қазақстан» жалпыұлттық экологиялық акциясы аясында ерекше игі шара өтті. Бұл күні Түркістан көшесінде орналасқан көпқабатты үйлердің аулаларына ерікті жастар шығып, тазалық жұмыстарын ұйымдастырды.Қоршаған ортаның тазалығын сақтау – тек мемлекеттік органдардың емес, бүкіл қоғамның ортақ міндеті. Осыны жақсы түсінген қала жастары өздерінің азаматтық белсенділігін көрсетіп, көпқабатты үйлердің ауласын қоқыстан тазартып, жасыл аймақтарды ретке келтіруге атсалысты.Игі іске 30-ға жуық белсенді жас қатысты. Олар таңертеңнен бастап қолғаптарын киіп, қоқыс қаптарын алып, аулаларды тазалауға кірісті. Жастар пластикалық бөтелкелер мен қағаз қалдықтарын, тұрмыстық қоқыстарды жинады. Бұдан бөлек, ағаш-бұталардың сынған бұтақтарын кесіп, шөптерді ретке келтірді.Бұл шараға тек жастар ғана емес, ауланың тұрғындары да қолдау көрсетті. Көптеген ата-аналар балаларына үлгі көрсету үшін өздері де сенбілікке шығып, жастарға қосылды. Мұндай іс-шаралар қоғамда ортақ жауапкершілік сезімін қалыптастырады.Экологиялық мәдениетті қалыптастыру, тұрғындарды табиғатты қорғауға шақыру – «Таза Қазақстан» акциясының негізгі мақсаттарының бірі. Шымкентте бұл бағытта жүйелі жұмыстар атқарылып келеді. Жастардың қатысуы – осы бастаманың жандануына сеп.Тазалыққа арналған іс-шаралар тек қоқыс жинаумен шектелмейді. Бұл акциялар арқылы қоғамға экологияны қорғаудың маңыздылығы, әрбір адамның табиғат алдындағы міндеті түсіндіріледі. Жастардың белсенділігі болашақта таза әрі жайлы қала қалыптастыруға үлкен үлес қоспақ.Акцияға қатысқан еріктілердің бірі Айдана есімді студент:«Табиғатты қорғау – баршамыздың парызымыз. Біз бүгін тек қоқыс жинап қана қоймай, өзгелерге үлгі болдық деп ойлаймын. Егер әр адам өз ауласын таза ұстаса, қаламыз көркейе түсер еді», – деді.Тағы бір белсенді жас, Ержан есімді ерікті:«Кейде адамдар қоқысты кез келген жерге тастай береді. Біз мұндай әрекеттердің дұрыс еместігін ісімізбен көрсеткіміз келді. Қоршаған ортаға қамқорлық жасау – болашаққа жасалған инвестиция», – деп ойымен бөлісті.Акцияға куә болған аға буын өкілдері жастарға ризашылығын білдірді. Түркістан көшесінің тұрғыны, зейнеткер Әлия апай:«Жастардың осындай игі істерге белсенді араласқанына қуанамыз. Бұл – болашаққа деген сенімімізді арттырады. Үлкендер мен жастар бірігіп істесе, қаламыздың ажары ашыла түсер еді», – деді.Бүгінде экологиялық ахуал әлемде де, елімізде де өзекті мәселелердің бірі болып отыр. Қаланың көркейіп, жайлы болуы тұрғындардың тазалыққа деген көзқарасына байланысты. Тазалық сақтау – денсаулық кепілі. Қоқыс дұрыс жиналмаса, ол қоршаған ортаға зиян тигізіп қана қоймай, түрлі аурулардың таралуына да себеп болуы мүмкін.Сондықтан да «Таза Қазақстан» акциясы – тек сенбілік емес, ол халықтың экологиялық санасын арттыратын, табиғатқа жанашырлықпен қарауға үндейтін үлкен қоғамдық қозғалыс.Ұйымдастырушылардың айтуынша, мұндай сенбіліктер тұрақты түрде жалғасын табады. Жастардың қатысуымен қаланың басқа да аудандарында тазалық шаралары өткізілмек. Сонымен қатар, экологиялық дәрістер мен танымдық кездесулер ұйымдастыру да жоспарда бар.Бұл бастамаға мектеп оқушылары мен студенттерді көбірек тарту көзделуде. Өйткені экологиялық мәдениет бала кезден қалыптасса ғана ол өмір бойы сақталады.2025 жылдың 5 қыркүйегінде өткен «Таза Қазақстан» акциясы – жастардың белсенділігі мен қоғамдағы жауапкершіліктің жарқын үлгісі болды. Түркістан көшесінің аулалары тазартылып, тұрғындарға көтеріңкі көңіл-күй сыйлады.Жастардың мұндай игі іске араласуы қаладағы әрбір тұрғынға ой салып, табиғатты қорғаудың маңыздылығын еске салды. «Таза қала – бақытты қоғам» деген сөздің шын мәнінде жүзеге асуына үлес қосқан еріктілерге тұрғындар ризашылықтарын білдірді.Бұл шарадан шығатын басты қорытынды – табиғатқа қамқорлық жасау үшін үлкен іс-шара күтудің қажеті жоқ. Әрбір азамат өз ауласынан, өз көшесінен бастаса жеткілікті. Жастардың бастамасын жалғастырып, барша тұрғындар табиғатты аялауға атсалысса, Шымкентіміз де, еліміз де жарқын, таза болмақ.

Абай ауданында заңсыз қоқыс тастаудың алдын алуға бағытталған жүйелі патруль жұмыстары жалғасуда. Бұл шараларды аудан әкімшілігі мен табиғатты қорғау қызметтері бірлесіп ұйымдастырып, тұрғындарға таза әрі жайлы жағдай жасауға бағытталған. Патрульдер тек жаз мезгілінде ғана емес, жыл бойына жүргізіліп, халықтың денсаулығы мен санитарлық ережелердің сақталуын тұрақты бақылауды қамтамасыз етеді. Мұндай іс-шаралардың негізгі мақсаты – тұрғындардың экологиялық санасын қалыптастыру және қоршаған ортаға деген азаматтардың жауапкершілігін арттыру. Жақында «Ынтымақ» шағын ауданында жүргізілген рейд барысында тағы бір заң бұзушылық тіркелді. Жергілікті тұрғындар мен кәсіпкерлер бұл оқиғаға назар аудармаса керек, бірақ құқық қорғау органдары мен аудан әкімшілігінің тыңғылықты жұмысының арқасында оның беті ашылды. Аталған іс бойынша ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 505 бабы бойынша тергеу жүргізілді . Бұл бап тұрғындардың әлеуметтік-тұрмыстық нормаларын бұзуды және қала аумағын ластауды реттейді. Тексеру нәтижесінде жүк көлігінің иесі әкімшілік жазаға тартылып, айыппұл салынды. Бұл оқиға ауданда тұратын және кәсіпкерлікпен айналысатын әрбір адам үшін экологиялық нормалар мен заңнаманы сақтау қаншалықты міндетті екендігінің айқын мысалы болды. Рейдтер барысында мамандар заң бұзушылықтарды тіркеп қана қоймай, халық арасында түсіндіру жұмыстарын жүргізеді. Тұрғындарға қоқыстарды қалай дұрыс тастау керектігі, қоғамдық орындарда тазалықты сақтаудың маңыздылығы түсіндіріліп, көріктендіру тәртібін бұзғаны үшін заңды жауапкершілік ескертілді. Бұл ақпараттық-түсіндіру іс-шаралары қоршаған ортаны қорғау туралы хабардарлықты арттыруға және үйді жақсы ұстау әдеттерін қалыптастыруға көмектеседі. Экологтар мен құқық қорғау органдары қызметкерлерінің айтуынша, заңсыз қоқыс тастау қоршаған ортаға орасан зор зиян келтіреді. Дұрыс өңделмеген немесе кәдеге жаратпаған қалдықтар топырақты, су ресурстарын және ауаны ластайды. Сондықтан табиғатты қорғау және жергілікті тұрғындардың денсаулығын сақтау үшін құқық бұзушылықтарды дер кезінде анықтау және әкімшілік шараларды қолдану өте маңызды. Абай ауданында тексерулер жүйелі түрде жүргізіліп, бүкіл ауданды қамтиды. Бұл тексерулер аулаларды, көшелерді, саябақтарды, алаңдарды, сондай-ақ кәсіпорындар мен құрылыс нысандарын қамтиды. Бұл кешенді тәсіл бұзушылықтарды азайтуға және барлық қоғамдық орындардың санитарлық жағдайын жақсартуға көмектеседі. Аудан басшылығы мен табиғатты қорғау қызметтері тұрғындарды белсенді болуға шақыруда. Әрбір азамат өз аумағын таза ұстауы керек және қажет болған жағдайда заңсыз қоқыстарды бақылаушы органдарға хабарлауы керек. Қоғамдастықтың қатысуы патрульдердің тиімділігін айтарлықтай арттырады және экологиялық жауапты қоғамды алға жылжытады. Сонымен қатар, рейдтер барысында ақпараттық-танымдық шаралар өткізілуде. Тұрғындарға заңсыз қоқыс тастаудың салдары, айыппұлдар және қалдықтарды басқарудың дұрыс тәжірибесі туралы қоғамдық хабарландырулар, плакаттар, хабарландырулар және әлеуметтік желілердегі жазбалар арқылы хабардар етіледі. Бұл шаралар үй шаруашылығының жақсы әдеттерін қалыптастыруға және қоршаған ортаға жауапкершілікті арттыруға көмектеседі. Жергілікті атқарушы органдар да қалдықтарды ретке келтіруді қамтамасыз етеді. Жинау кестелері белгіленіп, тұрғындарға жинау күндері мен уақыты алдын ала хабарланады. Арнайы қоқыс контейнерлері мен жинау орындары кәдеге жарату процесін жеңілдетіп, заңсыз төгілген қалдықтардың көлемін азайтады. Бұзушылықтар анықталса, рейдтік топтар заңды шара қолданады. Бұзушыларға ескертулер беріледі немесе айыппұл салынады, бұл азаматтар мен бизнесті мемлекеттік әлеуметтік ережелерді сақтауға ынталандырады. Бұл тәсіл заң бұзушылықтардың алдын алуда тиімділігін көрсетті. Қоршаған ортаны қорғау – әр адамның міндеті. Табиғатты таза ұстау арқылы біз өз ұрпағымыздың да, келер ұрпақтың да денсаулығы мен амандығын ойлаймыз. Абай ауданында тұрақты түрде өткізілетін экологиялық мониторинг тұрғындардың жауапкершілік сезімін оятып, экологиялық сауаттылығын арттырып, заңға бағыну әдетін нығайтады. Рейдтер қоғамдық бақылауды да күшейтеді. Тұрғындар заңсыз қоқыс тастау туралы тиісті органдарға хабарлай алады, бұл азаматтық белсенділікті арттырады және бұзушылықтарға жылдам әрекет етуді жеңілдетеді. Жалпы, Абай ауданындағы патрульдер қаланы абаттандыру және тұрғындарға қолайлы жағдай жасау бағдарламасының маңызды бөлігі болып табылады. Олар тазалықты сақтауға, санитарлық жағдайды жақсартуға және тұрғындардың экологиялық сауаттылығын арттыруға көмектеседі. Әрбір патруль заңдылық пен тәртіпті нығайтады, экологиялық жауапкершілікті арттырады және қаланы қауіпсіз және өмір сүруге қолайлы етеді. Қорыта айтқанда, 2025 жылдың 4 қыркүйегінде Абай ауданында өткізілген іс-шаралар заңсыз қоқыс тастаудың алдын алуға, заң бұзушылықтарды анықтауға, тұрғындардың экологиялық сауаттылығын арттыруға бағытталған. Табиғатты қорғау – әр адамның жеке міндеті. Заңдарды сақтау және қоршаған ортаның тазалығына қамқорлық біздің қаламызды өмір сүруге қауіпсіз, жайлы және жайлы орынға айналдырады.

Абай ауданының аумағында тұрақты түрде жүргізіліп жатқан рейдтік іс-шаралар заңсыз қоқыс тастаудың алдын алуға бағытталған. Қалалық әкімдік пен экологиялық қызметтердің бірігіп ұйымдастырған бұл жұмыстар тұрғындар үшін таза және жайлы орта қалыптастыруға мүмкіндік береді. Рейдтер тек жазғы кезеңде ғана емес, жыл бойы жүйелі түрде жүргізіледі. Бұл бағыттағы шаралар экологиялық мәдениетті қалыптастыруға, азаматтардың қоршаған ортаны қорғауға деген жауапкершілігін арттыруға бағытталған.Кезекті рейд барысында Ынтымақ шағын ауданында тағы бір құқықбұзушылық дерегі анықталды. Жергілікті тұрғындар мен кәсіпкерлердің назарынан тыс қалуы мүмкін бұл жағдай құқық қорғау органдарының жіті бақылауында болды. Жергілікті полиция қызметкерлері мен аудан әкімдігінің мамандары бірге жұмыс жасап, заң бұзушылық дерегін тіркеді.Аталған құқықбұзушылық ҚР ӘҚБтК-нің 505-бабына сәйкес бағаланды. Бұл бап қаланы абаттандыру қағидаларын бұзу және қаланы ластау мәселелерін реттейді. Заңға сәйкес, жүк көлігі иесіне әкімшілік шара қолданылып, айыппұл салынды. Бұл оқиға тұрғындарға және кәсіпкерлерге экологиялық мәдениет пен заңға бағынудың маңыздылығын тағы бір мәрте көрсетті.Рейдтік іс-шаралар барысында мамандар тек заң бұзушылықтарды тіркеп қана қоймай, халықпен түсіндіру жұмыстарын да жүргізеді. Олар тұрғындарға қоқыс мәселесін дұрыс жолмен шешу жолдарын көрсетіп, қаланың тазалығы мен абаттандырылуын сақтау жауапкершілігін еске салады. Мұндай түсіндіру жұмыстары тұрғындардың экологиялық мәдениетін арттыруға үлкен үлес қосады.Экологтар мен құқық қорғау органдарының пікірі бойынша, заңсыз қоқыс тастау тек сыртқы көрініске нұқсан келтіріп қана қоймай, сонымен бірге қоршаған ортаға да зиян тигізеді. Қоқыс өңделмей қалғанда топыраққа, су ресурстарына және ауа сапасына кері әсер етеді. Сол себепті заң бұзушылықтарды уақытында анықтап, тиісті әкімшілік шара қолдану аса маңызды.Абай ауданында рейдтік іс-шаралар тұрақты түрде өткізілуде. Бұл тек бір немесе екі аймақты қамтып қана қоймай, ауданның барлық аумағына таралады. Әр рейд барысында мамандар тұрғын үйлердің ауласында, көшелерде, саябақтар мен скверлерде, сондай-ақ кәсіпкерлік нысандар мен құрылыс алаңдарында бақылау жүргізеді. Осындай жүйелі тексерістер қоқыс тастауды азайтып, қоғамдық тәртіпті сақтауға мүмкіндік береді.Қала әкімдігі мен экологиялық қызметтер тұрғындарды белсенділік танытуға шақырады. Әрбір азамат өз ауласын, көршісінің ауласын және жалпы қоғамдық орындарды таза ұстауға атсалысуы қажет. Қоқыс тастауға жол бермеу – әр адамның жеке міндеті. Тұрғындардың қатысуы мен бақылауы рейдтердің тиімділігін арттырады.Сонымен қатар, рейдтерде арнайы ақпараттық насихат жүргізіледі. Билбордтар, әлеуметтік желілер, хабарландырулар арқылы тұрғындарға заңсыз қоқыс тастаудың салдары, айыппұлдар және дұрыс қоқыс тастау ережелері түсіндіріліп отырады. Бұл әдіс халықтың хабардар болуын қамтамасыз етіп, заңға бағынуды арттырады.Жергілікті билік тарапынан қоқыс шығару қызметтері де жүйелендірілген. Белгіленген күндерде және уақыттарда қоқыс шығару кестесі анықталып, тұрғындарға хабарланады. Бұл тұрғындар үшін ыңғайлы жағдай жасайды және қоқыс шығарудың заңсыз жолдарын азайтады. Сонымен қатар, арнайы контейнерлер мен жинау алаңдары арқылы қоқыс реттеліп, оны өңдеуге жіберу процесі жеңілдетілген.Рейдтер нәтижесінде анықталған құқық бұзушылықтар заң аясында дер кезінде шешіледі. Айыппұл салу немесе ескерту беру арқылы тұрғындар мен кәсіпкерлер заңға бағынуға ынталандырылады. Мұндай тәсіл заң бұзушылықтардың алдын алуға тиімді болып табылады.Қоршаған ортаны қорғау – әрбір азаматтың парызы. Табиғатты таза ұстау арқылы біз өзіміздің және болашақ ұрпақтың өмір сапасын арттырамыз. Абай ауданында жүргізіліп жатқан рейдтік іс-шаралар тұрғындарға жауапкершілік сезімін қалыптастыруға, қоршаған ортаны қорғауға баулу мен заң талаптарын сақтау мәдениетін нығайтуға бағытталған.Бұдан бөлек, рейдтер қоғамдық бақылауды күшейтуге де ықпал етеді. Қала тұрғындары өз ауласында немесе көршілес аймақтарда заңсыз қоқыс тасталған жағдайда тиісті органдарға хабар бере алады. Бұл азаматтық белсенділікті арттырып, заң бұзушылықтарды азайтады.Абай ауданындағы рейдтік іс-шаралар – қаланы абаттандыру және тұрғындар үшін жайлы ортаны сақтау бағытындағы маңызды шаралардың бірі. Мұндай жүйелі жұмыстар қала тұрғындарына таза, қауіпсіз және жайлы өмір сүру ортасын қамтамасыз етеді. Әр рейд қала өмірінің тұрақтылығын, тұрғындардың санитарлық мәдениетін және заңға бағынуын арттыруға қызмет етеді.Қорытындылай келе, Абай ауданында 4 қыркүйек 2025 жылы өткізілген рейдтік іс-шаралар заңсыз қоқыс тастауды анықтау, алдын алу және тұрғындар арасында экологиялық мәдениетті арттыруға бағытталған. Табиғатты қорғау – әрбір адамның жеке міндеті, сондықтан қоршаған ортаны таза ұстауға барлығымыз ат салысуымыз қажет. Заңға бағыну және экологиялық жауапкершілікті сезіну арқылы біз өз қаламызды таза, жайлы және қауіпсіз ете аламыз.

Тұрақты дамуға және тиімді жұмыс істеуге ұмтылатын заманауи ұйымдар, ең алдымен, ішкі тәртіпке және тапсырмаларды орындаудағы жүйелі көзқарасқа сүйенеді. Inteko-дағы бір күндік жұмысты талдау ұжымдық жұмыс мәдениетін, қызметкерлердің кәсібилігін және оның сапаға деген адалдығын айқын көрсетеді. 4 қыркүйекте жұмыс күні сағат 9:00-де қызметкерлер үстелдерін алып, күнделікті тапсырмалар тізімін қараумен басталды. Әрбір бөлімге нақты міндеттер жүктелді, бұл олардың алға қойған мақсаттарына тиімді қол жеткізуге жұмылуына мүмкіндік береді. Inteko-да таңертеңгілік кездесулер жай ғана ресми талқылаулар емес. Әрбір маманға нақты нұсқаулар беріліп, ведомствоаралық ынтымақтастық пен үйлестіру қамтамасыз етіледі. Бұл тәсіл уақытты тиімді пайдалануға және тапсырмалардың дәйекті және сапалы орындалуына ықпал етеді. Түскі уақыт жұмыстың ең қарбалас уақытын білдіреді. Қызметкерлер әр бөлімшеде өздерінің кәсіби міндеттерін орындады, орындалған жұмыстың сапасы басты орында болды . Инженерлік бөлімде мамандар жаңа жобалар бойынша есептеулер жүргізіп, техникалық шешімдерді талқылады. Мемлекеттік қызмет көрсету секторы азаматтардың өтініштерін жедел өңдеп, білікті және уақтылы жауап берді. Әкімшілік бөлім құжаттарды өңдеп, серіктестермен келіссөздер жүргізіп, ішкі процестерді бақылап отырды. Логистика бөлімі жеткізуді жоспарлауға, материал қозғалысына және қойма жұмысын бақылауға жауапты болды. Барлық бөлімдердің үйлестірілген жұмысы мекеменің жалпы мақсаттарына қол жеткізуге бағытталған біртұтас қызмет ағынын құрды. Түскі үзілістен кейін жұмыстың қарқындылығы төмендеген жоқ. Қызметкерлер жоғары қарқын мен дәлдікті сақтай отырып, жоспарланған тапсырмаларын орындауға кірісті. Сапаны бақылауға ерекше көңіл бөлінді. Барлық орындалған тапсырмалардың стандарттарға сәйкестігі тексерілді, қызмет көрсетудің жоғары деңгейі қамтамасыз етілді. Бұл тәсіл Inteko-ның сапаға басымдылығын растайды. Күннің соңында барлық бөлімдердің жұмысына шолу жасалды. Менеджерлер орындалған тапсырмалар, атап өтілген жетістіктер туралы есеп берді, әрі қарай назар аударуды қажет ететін мәселелерді талқылады. Бұл процесс келесі қадамдарды қамтыды: орындалған жұмыс көлемін талдау; Сапа стандарттарына сәйкестігі туралы есептерді ұсыну; келесі жұмыс күнінің жоспарын бекіту. Нәтижені ұдайы қорытындылау ұжым ішіндегі тәртіпті нығайтып қана қоймай, әрбір қызметкердің өз жұмысының нәтижесіне жауапкершілігін арттырады. Inteko компаниясының басты мақсаты – халыққа жоғары сапалы қызмет көрсету және әр жұмыс күнін тиімді пайдалану. Бұл қағида оның қызметкерлерінің күнделікті іс-әрекетінен айқын көрінеді. Мекеменің жұмысы тек ағымдағы міндеттермен шектелмейді. Inteko сервистің заманауи деңгейін қамтамасыз ете отырып, инновациялық тәсілдер мен жаңа шешімдерді енгізуге ұмтылады. Әрбір қызметкер жалпы нәтижеге өз үлесін қосып, ұжым біртұтас механизм ретінде жұмыс істейді. Мекеменің бір күндік қызметі де қызметкерлердің кәсіби біліктілігін арттыруға бағытталған. Inteko басшылығы оқыту мен кәсіби дамуға ерекше көңіл бөледі: командаға өз дағдыларын жетілдіруге және бәсекеге қабілеттілігін арттыруға көмектесу үшін тренингтер, семинарлар мен курстар өткізіледі. Қызметкерлердің тұрақтылығы мен қызметкерлерді ынталандыру мекеменің негізгі құндылықтарының бірі болып табылады. Оқыту бағдарламаларына қатысу қызметкерлерге білімдерін кеңейтуге және күнделікті жұмысына жаңа әдістер мен тәсілдерді енгізуге мүмкіндік береді. 2025 жылдың 4 қыркүйегі Inteko үшін тағы бір нәтижелі және оқиғаға толы күн болды. Таңертеңгілік жоспарлау, күндізгі жүйелі жұмыс, түскі астан кейін сапаны бақылау, кешкі шолу — барлығы ұйымшылдықты, тәртіпті және қызметкерлердің жоғары кәсібилігін көрсетті. Әрбір жұмыс күнін тиімді пайдалану - бұл жұмыс принципі ғана емес, сонымен қатар мекеменің даму философиясы. Inteko командасы сапалы қызмет көрсетуді, жаңа жобаларды жүзеге асыруды және жұмыстарды жақсартуды, сонымен бірге сапа мен жүйелілікке деген ұмтылысты жалғастыруды жоспарлап отыр. Ұйымдастырылған, дәйекті және сапалы жұмыс қана мекемеге айтарлықтай нәтижелерге қол жеткізуге, халықтың сұранысын қанағаттандыруға және қоғам сенімін нығайтуға мүмкіндік беретінін бүгін тағы бір мәрте дәлелдеп отыр. Болашақта Inteko өз процестерін жетілдіру, қызметкерлердің кәсіби дағдыларын арттыру және халықтың өмір сүру сапасын жақсартуға ықпал ететін инновациялық жобаларды әзірлеу бойынша жұмысты жалғастырады.

Бүгінгі қоғамдағы кез келген ұйымның табысты дамуы мен тұрақты қызмет атқаруы ең алдымен оның ішкі тәртіп пен жүйелілікке негізделген жұмысына байланысты. Осы тұрғыда, «Интеко» мекемесінің бір күндік қызметін зерделеу арқылы ұжымдық мәдениет, кәсіби біліктілік пен сапаға деген ұмтылыс айқын аңғарылады.4 қыркүйек таңертеңгі сағат 9:00-де қызметкерлер жұмыс орындарына жиналып, жоспарланған міндеттермен танысты. Әрбір бөлім өз саласына қатысты тапсырмаларды алды. Бұл сәтте басты назар уақытты тиімді пайдалану мен әр жұмысты сапалы орындауға аударылды.«Интеко» мекемесінде жұмыс күнінің басы тек формалды жиналыспен шектелмейді. Мұнда әр маманға нақты бағыт-бағдар беріліп, бөлімдер арасындағы үйлесімділікке мән беріледі. Бұл өз кезегінде уақытты үнемдеуге әрі міндеттерді бірізділікпен атқаруға жол ашады.Күннің бел ортасына қарай жұмыстың ең қарқынды бөлігі басталады. Қызметкерлер әр бөлімде өздерінің кәсіби міндеттерін атқарып, сапаны басты назарға алды.Инженерлік бөлімде мамандар жаңа жобалар бойынша есептеулер жүргізіп, техникалық шешімдерді талқылады.Қызмет көрсету секторы тұрғындардан келіп түскен өтініштерді уақытылы қарастырып, сапалы жауап қайтарды.Әкімшілік бөлімде құжаттар рәсімделіп, серіктестермен келісімдер жүргізілді.Логистика бағыты бойынша жеткізу, тасымалдау және қоймадағы жұмыстар жүйелі түрде орындалды.Әрбір бөлім қызметкерлерінің еңбегі бір арнаға тоғысып, мекеменің ортақ мақсатына қызмет етті.Түскі үзілістен кейін жұмыс қарқыны бәсеңдеген жоқ. Керісінше, жаңа күш жинаған мамандар жоспардағы жұмыстарды жалғастырып, түстен кейінгі тапсырмаларды орындауға кірісті.Бұл уақытта ерекше көңіл бөлінген бағыттардың бірі – сапаны бақылау. Әрбір орындалған іс мұқият тексеріліп, стандарттарға сәйкестігі қадағаланды. Сапаны бірінші орынға қою – «Интеко» мекемесінің басты қағидаларының бірі.Күн соңында барлық бөлімдерде орындалған жұмыстар қорытындыланды. Әр жетекші өз тобының атқарған қызметін баяндап, жетістіктер мен шешілуі тиіс мәселелер талқыланды.Бұл процесте:орындалған жұмыстардың көлемі сарапталды;сапаға қатысты есептер ұсынылды;алдағы күннің нақты жоспары бекітілді.Жүйелі қорытынды жасау дәстүрі ұйым ішіндегі тәртіпті күшейтіп қана қоймай, әр қызметкердің жауапкершілігін арттырады.«Интеко» үшін басты мақсат – халыққа сапалы қызмет көрсету және әр күнді нәтижелі өткізу. Бұл ұжымның күнделікті жұмысынан анық байқалады.Мекеме тек қызмет көрсетумен шектелмей, өз саласында инновация мен жаңа шешімдерді енгізуге де ұмтылады. Әрбір қызметкер өз жұмысын абыроймен атқарып, ортақ нәтижеге үлес қосады.Бір күндік жұмыс барысы тек ағымдағы міндеттерді орындаумен шектелмейді. «Интеко» басшылығы қызметкерлердің кәсіби біліктілігін арттыруға ерекше көңіл бөледі. Жиі өткізілетін тренингтер, семинарлар мен курстар ұжымның тәжірибесін жетілдіріп, бәсекеге қабілеттілігін арттырады.Кадрлық тұрақтылық пен қызметкерлердің жұмысқа деген ынтасы – мекеменің басты құндылықтарының бірі.4 қыркүйек 2025 жыл «Интеко» мекемесі үшін тағы да нәтижелі әрі қарқынды күн болды. Таңертеңгі жоспарлау, күндізгі жүйелі жұмыс, түстен кейінгі сапа бақылауы және кешкі қорытынды – мұның бәрі мекеме ішіндегі ұйымшылдықты, тәртіпті және кәсіби шеберлікті айқын көрсетеді.Әр күнді нәтижелі өткізу – бұл тек жұмыс принципі ғана емес, мекеменің даму философиясы. «Интеко» ұжымы алдағы уақытта да халыққа сапалы қызмет көрсетуді, жаңа жобаларды іске асыруды және өз қызметін жетілдіруді басты міндет ретінде айқындап отыр.

2025 жылдың 4 қыркүйегінде аудан әкімі Д.Есілбек Қарабастау тұрғын алабында болып, «Aq Qayın» бөбекжайының жұмысымен танысты. Бұл сапар экологиялық сауаттылықты арттыру, жасыл аумақтарды кеңейту және аймақтың табиғи сұлулығын сақтауға бағытталған күш-жігердің бір бөлігі болды. «Aq Qayin» питомнигі 2013 жылы құрылған. Оның жалпы ауданы 12 гектарды құрайды, бұл оған сәндік және пайдалы өсімдіктерді өсіру бойынша кең ауқымды жұмысты дамытуға мүмкіндік береді. Бүгінгі таңда питомникте 1000-ға жуық өсімдік түрі өсіріледі. Оларға сәндік ағаштар, бұталар, гүлдер, қаланы көріктендіру үшін пайдаланылатын көшеттер жатады. Өсімдіктер қалалық саябақтарда, алаңдарда, көше бойларында, тұрғын үй аулаларында және басқа да қоғамдық орындарда отырғызылады. «Aq qayin» балабақшасының қызметі бірқатар басым міндеттерді шешуге бағытталған: Көгалдандыру. Қала мен ауданды саябақтар мен алаңдарды көшеттермен қамтамасыз ету. Жасыл аумақтарды кеңейту. Шымкентте және оның маңындағы елді мекендерде жаңа жасыл белдеулерді құру. Экологиялық тепе-теңдікті сақтау. Ауаның сапасын сақтау, табиғи ландшафтты қалпына келтіру және қала тұрғындары үшін қолайлы өмір сүру ортасын құру. Сәндік өсімдіктерді өсіру. Гүлдер мен сәндік ағаштарды пайдалана отырып, эстетикалық тартымды қалалық ортаны құру. Сапар барысында аудан әкімі Д.Есілбек бөбекжай жұмысының қала экологиясы мен болашағы үшін атқарып жатқан жұмыстарының маңыздылығына тоқталды. «Бүгінде қала тұрғындары үшін ауаның тазалығы мен жасыл желектің көп болуы маңызды. «Aq Qayin» бөбекжайының жұмысы тікелей осы мақсаттарды жүзеге асыруға бағытталған. Мұнда өсірілген көшеттер қаламызды көркейтіп, экологиясын жақсартады, жалпы тұрғындардың өмір сүру сапасын жақсартады», - деді аудан әкімі. Сондай-ақ, балабақша ұжымының еңбегіне ризашылығын білдіріп, бұл саланы одан әрі дамыту қажеттігін атап өтті. Питомниктің қызметі жай ғана көшет өсірумен шектелмейді. Сондай-ақ тұрғындар арасында экологиялық сауаттылықты арттыруға бағытталған іс-шаралар өткізіледі. Мектеп оқушылары мен жастарға ағаш отырғызу шаралары ұйымдастырылуда. Бұл өскелең ұрпақтың табиғатқа деген жауапкершілік сезімін, қоршаған ортаны қорғауға деген ұмтылысын қалыптастыруға көмектеседі. Балабақшада студенттер мен жас экологтар үшін практикалық сабақтар да өткізіледі. Олар өсімдіктерді күтіп-баптау тәсілдерін меңгеріп, заманауи өсіру технологияларын меңгеріп, теориялық білімдерін практикалық тәжірибемен бекітуге мүмкіндік алды. Қарабастау тұрғын алабындағы бөбекжай аудан үшін ғана емес, бүкіл қала үшін маңызды рөл атқарады. Оның көшеттері жаңа саябақтар, скверлер мен гүл бақтарын құруға пайдаланылады, бұл Шымкентті жасыл және тартымды етеді. Жасыл кеңістіктердің артықшылықтары айқын: олар көмірқышқыл газының мөлшерін азайту арқылы ауаны тазартады; жаздың ыстық күндерінде көлеңке мен салқындық жасау; қаланың эстетикалық келбетін жақсарту; демалыс, серуендеу және спортпен шұғылданатын орындармен қамтамасыз ету. Питомник басшылығы өсімдік селекциясын кеңейтіп, жаңа жылыжайлар салып, көшеттерді өсіру мен күтудің заманауи әдістерін енгізуді көздеп отыр. Сонымен қатар, жоспарда қала шетінде қосымша жасыл алаңдар құру, сондай-ақ жаңа саябақтар ашу қарастырылған. Тұрғындарды экологиялық науқандар мен сенбіліктерге тартуға басты назар аударылатын болады. Мұндай іс-шаралар үкімет пен қоғамның қоршаған ортаны қорғаудағы күш-жігерін біріктіруге көмектеседі. 2025 жылғы 4 тамызда «Aq qayin» балабақшасына бару бұл кәсіпорынның аймақ экологиясы үшін стратегиялық маңызы бар екенін растады. Мұнда 12 гектар алқапта мыңнан астам өсімдік түрі өсіріліп, қаланың жасыл алқаптарының негізін құрайды. Балабақшаның жұмысы экологиялық тепе-теңдікті сақтауға, ауаның сапасын жақсартуға және жайлы қалалық ортаны құруға бағытталған. Бөбекжай мамандарының күш-жігері мен жергілікті биліктің қолдауының арқасында алдағы жылдары Қарабастау мен бүкіл Шымкент көркейіп, көркейе түспек. Бұл тұрғындардың таза, сау және әдемі қалада тұру мүмкіндігіне ие болады дегенді білдіреді.

2025 жылдың 4 қыркүйегінде аудан әкімі Д. Есілбек Қарабастау тұрғын алабында орналасқан “Aq qaiyn” питомнигінің жұмысымен танысты. Бұл кездесу экологиялық мәдениетті дамыту, жасыл аймақтарды кеңейту және өңірдің табиғи келбетін сақтау мақсатында ұйымдастырылды.Аталған питомник 2013 жылы құрылған. Жалпы аумағы 12 гектар жерді құрайтын бұл жасыл орталық бүгінде өңірдің экологиялық ахуалын жақсартуға елеулі үлес қосып отыр.Қазіргі таңда питомникте 1000-ға жуық өсімдік түрі өсіріледі. Олардың қатарында сәндік ағаштар, бұталар, гүлдер мен табиғи көгалдандыруға арналған көшеттер бар. Бұл өсімдіктер қала аумағындағы саябақтарға, скверлерге, көшелердің бойына, тұрғын үй аулаларына және басқа да қоғамдық орындарға отырғызылып келеді.“Aq qaiyn” питомнигінің басты мақсаты – өңірдің жасыл қорын арттыру, табиғи ландшафты қалпына келтіру және экологиялық тепе-теңдікті сақтау. Осы мақсатты жүзеге асыру үшін бірнеше бағытта жұмыс жүргізілуде:Көгалдандыру. Қаладағы саябақтар мен скверлерді көгалдандыру үшін қажетті көшеттерді тұрақты өсіру.Жасыл аймақтарды кеңейту. Шымкент пен аудан аумақтарында жаңа жасыл белдеулер қалыптастыру.Экологиялық тепе-теңдік. Табиғи ортаны қорғау, ауа сапасын жақсарту және тұрғындар үшін қолайлы орта құру.Сәндік мәдениеттерді көбейту. Қаланың көркіне көрік қосатын әсем гүлдер мен сәндік ағаш түрлерін өсіру.Аудан әкімі Д. Есілбек питомниктің жұмысымен танысу барысында оның маңыздылығын ерекше атап өтті. Ол өңірдің экологиялық жағдайын жақсарту үшін мұндай орталықтардың орны бөлек екенін айтты.– «Бүгінгі таңда қала тұрғындары үшін таза ауа, жасыл аймақтардың көбеюі – аса маңызды мәселе. “Aq qaiyn” питомнигінің жұмысы осы мақсатқа тікелей қызмет етеді. Мұнда өсірілетін көшеттер болашақта қаламызды көркейтіп, тұрғындардың өмір сапасын арттыруға ықпал ететін болады», – деді аудан әкімі.Сонымен қатар ол питомник қызметкерлеріне атқарып жатқан еңбектері үшін алғыс білдіріп, алдағы уақытта да бұл бағыттағы жұмыстарды күшейту қажеттігін атап өтті.Питомниктің жұмысы тек көгалдандырумен шектелмейді. Мұнда экологиялық мәдениетті қалыптастыруға арналған іс-шаралар да өткізіледі. Мектеп оқушылары мен жастарға арнап ағаш отырғызу акциялары ұйымдастырылады. Бұл өскелең ұрпақтың табиғатқа деген жауапкершілігін арттыруға мүмкіндік береді.Сонымен қатар, питомникте тәжірибелік сабақтар өткізуге жағдай жасалған. Студенттер мен жас экологтар мұнда өсімдіктердің күтімі мен көбею жолдарын үйреніп, тәжірибелік білім алады.Қарабастау тұрғын алабындағы “Aq qaiyn” питомнигінің пайдасы тек аудан көлемімен шектелмейді. Оның өсірген көшеттері бүкіл қалаға таратылып, жаңа саябақтар мен гүлзарлардың бой көтеруіне себепші болады.Бұл – қала халқы үшін ерекше маңызды. Себебі жасыл аймақтар:ауадағы көмірқышқыл газын азайтып, оттегін көбейтеді;жаздың ыстығында көлеңке беріп, тұрғындарға қолайлы жағдай жасайды;қаланың эстетикалық келбетін жақсартады;тұрғындардың серуендеуіне, спортпен айналысуына мүмкіндік береді.Питомник басшылығы алдағы уақытта өсімдіктердің түрлерін көбейтуді, жаңа жылыжайлар салуды және көшеттерді күтіп-баптаудың заманауи әдістерін енгізуді жоспарлап отыр. Сондай-ақ қаланың шет аймақтарында да жасыл аймақтар көбейтіліп, жаңа саябақтар ашу көзделген.Экологиялық жобаларға тұрғындарды көбірек тарту үшін сенбіліктер мен экологиялық акциялар тұрақты ұйымдастырылып тұрады. Бұл бастамалар тұрғындардың табиғатқа деген көзқарасын өзгертеді әрі ортақ іске қатысуға ынталандырады.2025 жылдың 4 тамызында аудан әкімі Д. Есілбек “Aq qaiyn” питомнигіне жасаған сапары арқылы бұл орталықтың өңір үшін стратегиялық маңызға ие екенін көрсетті.12 гектар аумақты алып жатқан, 1000-нан астам өсімдік түрін өсіретін бұл питомник – Шымкент қаласының жасыл аймақтарын дамытудағы басты тірек. Оның жұмысы экологиялық тепе-теңдікті сақтауға, тұрғындардың өмір сапасын арттыруға және қаланың ажарын ашуға бағытталған.Атқарылып жатқан жұмыстардың нәтижесінде Қарабастау тұрғын алабы ғана емес, бүкіл Шымкент қаласы жасыл желекке оранып, тұрғындарға жайлы орта қалыптастыратыны сөзсіз.

2025 жылдың 4 қыркүйегінде Шымкентте маңызды құжатқа қол қойылды. Қала әкімдігі мен «Қазақтелеком» АҚ «Ақылды қала» жобасын жүзеге асыру туралы меморандумға қол қойды. Оның басты мақсаты – цифрлық технологияларды енгізу арқылы тұрғындардың өмірін барынша ыңғайлы, қауіпсіз және заманауи ету. Құжатқа әкім Ғабит Сыздықбеков пен «Қазақтелеком» АҚ басқарма төрағасы Бағдат Мусин қол қойды. Тараптар бұл ынтымақтастық Шымкенттің цифрлық трансформациясына, қаланың инфрақұрылымын нығайтып, тұрғындардың өмір сүру сапасын жақсартуға маңызды қадам болатынына сенім білдірді. Меморандум аясында пилоттық жобаларды іске қосуды қамтитын «Smart Shymkent» арнайы жол картасы әзірленді. Олар жайлы қалалық ортаны құруға, қауіпсіздікті арттыруға, цифрлық қызметтерді енгізуге және оларды қолданыстағы жүйелерге біріктіруге бағытталған. «Қазақтелеком» өкілдерінің айтуынша, қала жақын арада туындаған жағдайларға жедел ден қоюға және қаланың инфрақұрылымын тиімдірек басқаруға мүмкіндік беретін жаңа шешімдерді сынауды бастайды. Жобаның негізгі элементтерінің бірі орталықтандырылған инфрақұрылымдық мониторинг жүйесін құру болады. Ол жолдардың, көпірлердің, көшелерді жарықтандырудың, қоғамдық көліктердің және басқа да инфрақұрылымдардың жай-күйін нақты уақыт режимінде бақылауға мүмкіндік береді. Бірыңғай дрон инфрақұрылымын енгізуге ерекше көңіл бөлінетін болады . Ұшқышсыз ұшу аппараттары кең ауқымды функцияларды орындайды: жол жұмыстары мен жөндеу сапасын бақылау; қоқыстың уақтылы шығарылуын қадағалау; жол белгілерін орнатуды қадағалау; заңсыз ғимараттарды анықтау; заңсыз үйінділерді бақылау. Бұл шаралар бұрын айтарлықтай ресурстар мен уақытты қажет ететін мәселелерді тезірек шешуге көмектеседі. Енді кез келген ақауды немесе бұзушылықты тез анықтауға болады және қызметтер дереу әрекет ете алады. «Қазақтелекомның» осыған ұқсас шешімдерді енгізуде табысты тәжірибесі бар екенін атап өткен жөн. Ақмола облысында компания цифрлық инфрақұрылымды мониторингілеу жобасын жүзеге асырды, оның тиімділігі жоғары болды. Бұл тәжірибе енді Шымкентте кезең-кезеңімен жүзеге асырылатын болады. Бұл басқару сапасын арттырып қана қоймай, қаланы бүкіл ел бойынша «ақылды қала» тұжырымдамасын жүзеге асыруда көшбасшыға айналдырады. Іс-шаралардың жеке блогы экологиялық мәселелерге арналады. Дрондар мен сенсорлық жүйелер ауа сапасын, жасыл аумақтардың жағдайын және тұтастай алғанда қоршаған ортаны бақылауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, төтенше жағдайларды жою жүйесі ерекше маңызды болады. Төтенше жағдайлар кезінде — табиғи апаттар, өрттер немесе басқа да оқиғалар болсын — қалалық қызметтер нақты уақыт режимінде ақпаратты алады. Бұл жауап беру уақытын қысқартады және әсерді азайтады. Меморандумға қол қою рәсімінде сөз алған Шымкент қаласының әкімі Ғабит Сыздықбеков: "Қазақтелеком басшылығы мен мамандарына ынтымақтастыққа дайындығы үшін алғысымды білдіргім келеді. Қаламыз үшін озық технологияларды енгізудің маңызы зор. Бірлескен жобалар тұрғындарға айтарлықтай пайда әкелетініне және Шымкенттің заманауи мегаполис ретінде дамуына негіз болатынына сенімдіміз. Осындай бастамалардың арқасында біз тұрғындардың өмірін жайлы әрі қауіпсіз ететін боламыз". «Smart Shymkent» жобасы тек технологиялық ілгерілеуімен ғана маңызды емес. Сондай-ақ тұрғындар мен билік арасындағы қоғаммен қарым-қатынасты дамытып, сенімін арттыруды көздейді. Цифрлық қызметтерді пайдалана отырып, тұрғындар онлайн режимінде проблемалар туралы хабарлай алады, ал қалалық қызметтер жылдам жауап береді. Бұл әкімдік жұмысының ашықтығын арттырып, коммуникацияны жақсартып, әрбір тұрғынның қаланың дамуына өз үлесін қосуына мүмкіндік береді. Сонымен қатар, жаңа технологияларды енгізу қосымша жұмыс орындарын, әсіресе IT және инновация мамандарын құруға мүмкіндік береді. Жастар жоғары технологиялық жобаларда өз әлеуетін іске асыруға мүмкіндік алады, бұл өңірдің жұмыс күшіне оң әсер етеді. Меморандум ағымдағы пилоттық жобаларды ғана емес, ұзақ мерзімді жоспарларды да қамтиды. Олардың қатарында «ақылды қала» жүйесін қала өмірінің барлық салаларына: көлік пен тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықтан бастап денсаулық сақтау мен білім беруге дейін кеңейту кіреді. Алдағы уақытта тұрғындар бірыңғай цифрлық портал арқылы коммуналдық төлемдерді төлей алады, жедел жәрдем шақыра алады, инфрақұрылым жағдайын бақылай алады, қоғамдық талқылауларға қатыса алады. Шымкент қаласы әкімдігі мен «Қазақтелеком» АҚ арасында меморандумға қол қою «ақылды қала» тұжырымдамасын жүзеге асырудағы маңызды қадам болды. «Smart Shymkent» жобасы қала тұрғындарының өмірін жайлы, қауіпсіз және экологиялық таза етеді. Шымкент цифрлық технологиялар әрбір тұрғынға пайда әкелетін заманауи мегаполис мәртебесіне сенімді түрде қадам басып келеді. 2025 жылдың 4 тамызында басталған бастаманың Қазақстанның басқа аймақтарына үлгі болуға және жаңа технологиялардың тұтас бір қаланың өмірін қалай өзгерте алатынын көрсетуге толық мүмкіндігі бар.

2025 жылдың 4 қыркүйек күні Шымкент қаласында маңызды құжатқа қол қойылды. Қала әкімдігі мен «Қазақтелеком» акционерлік қоғамы арасында «Ақылды қала» жобасын жүзеге асыруға бағытталған меморандум қабылданып, оның негізгі мақсаты – қала тұрғындарының өмірін барынша ыңғайлы ету, заманауи цифрлық шешімдер арқылы қауіпсіз әрі жайлы орта қалыптастыру.Меморандумға Шымкент қаласының әкімі Ғабит Сыздықбеков пен «Қазақтелеком» АҚ Басқарма төрағасы Бағдат Мусин қол қойды. Бұл келісім жаңа технологияларды енгізу арқылы мегаполистің инфрақұрылымын жақсартып, тұрғындардың тұрмыс сапасын арттыруға бағытталған бірегей қадам болып отыр.Келісім аясында «Smart Shymkent» жол картасы жасалып, оның шеңберінде түрлі пилоттық жобалар іске қосылады. Атап айтқанда, тұрғындардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, қаладағы инфрақұрылымның сапасын бақылауға және экологиялық жағдайды жақсартуға бағытталған цифрлық сервистерді сынақтан өткізу жоспарлануда.Мұндай шешімдер тек техникалық қана емес, әлеуметтік маңызға да ие. Өйткені «ақылды қала» технологиялары – әрбір азаматтың күнделікті өмірін жеңілдетіп, мемлекеттік қызметтердің қолжетімділігін арттыруға мүмкіндік береді.Меморандум шеңберінде назарға алынатын негізгі бағыттардың бірі – инфрақұрылымды орталықтандырылған бақылау жүйесін құру. Бұл жүйе қаладағы жолдар, көпірлер, жарықтандыру, қоғамдық көлік және басқа да нысандардың жағдайын онлайн бақылауға мүмкіндік береді.Сонымен қатар, дрондардың бірыңғай инфрақұрылымын енгізу көзделген. Ұшқышсыз ұшу аппараттары қаладағы жағдайды қадағалап, бірқатар міндетті атқаратын болады:жол жөндеу жұмыстарына мониторинг жүргізу;қоқыс шығару қызметінің сапасын бақылау;жол белгілерін орнату барысын қадағалау;заңсыз құрылыстарды анықтау;рұқсат етілмеген қоқыс үйінділерін бақылау.Мұндай қадамдар тек әкімдік үшін ғана емес, қарапайым тұрғындар үшін де үлкен пайда әкелмек. Өйткені кез келген заңбұзушылық немесе мәселе жедел анықталып, тиісті шаралар дер кезінде қабылданатын болады.Айта кетейік, «Қазақтелеком» АҚ осындай жобаны бұған дейін Ақмола облысында сәтті жүзеге асырған болатын. Сол тәжірибенің арқасында компания қазір Шымкентке де дәл осындай тиімді технологияларды кезең-кезеңімен енгізуді қолға алмақ.Бұл шешім Шымкенттің инфрақұрылымын жақсартумен қатар, республика бойынша «ақылды қала» үлгісін дамытуға жол ашады. Ұлттық деңгейде алғанда, Қазақстанның цифрлық трансформациясы да осы секілді жобалар арқылы нығая түспек.Жаңа технологиялар тек қана инфрақұрылымды емес, экологиялық жағдайды да бақылауға мүмкіндік береді. Дрондар мен сенсорлық жүйелер арқылы ауаның сапасы, жасыл аймақтардың жағдайы және қоршаған ортаның басқа да көрсеткіштері бақыланбақ.Бұдан бөлек, төтенше жағдай орын алған кезде жедел әрекет ету тетіктері енгізіледі. Яғни табиғи апат, өрт немесе басқа да оқыс оқиға кезінде жауапты қызметтер бірден хабар алып, тиісті шараларды қолға алады. Бұл қала тұрғындарының қауіпсіздігін айтарлықтай арттырады.Қала әкімі Ғабит Сыздықбеков меморандумға қол қою рәсімінде сөйлеген сөзінде:– «Қазақтелеком» компаниясының мамандарына әріптестігі үшін алғысымды білдіремін. Озық технологияларды енгізу – біздің қаламыз үшін өте маңызды. Бұл жобалар қала тұрғындарының өмір сапасын жақсартып қана қоймай, әкімдік жұмысының ашықтығы мен тиімділігін арттырады. Біз бірлесе жұмыс істесек, Шымкент еліміздегі ең заманауи әрі ыңғайлы мегаполистердің біріне айналарына сенімдімін», – деді.«Smart Shymkent» жобасы тек техникалық дамуды ғана емес, қоғамдық қатынастарды жаңа деңгейге шығаруды көздейді. Тұрғындар кез келген мәселені онлайн түрде хабарлай алады, ал әкімдік заманауи технологиялар арқылы оны тез арада шешу мүмкіндігіне ие болады.Бұл тұрғындардың билікке деген сенімін арттырып, қаладағы басқару сапасын жақсартады. Сондай-ақ жастар үшін жаңа жұмыс орындары ашылып, ІТ-мамандардың әлеуеті тиімді пайдаланылатын болады.Шымкент қаласында қол қойылған меморандум – «Ақылды қала» концепциясын жүзеге асырудағы маңызды қадам. «Smart Shymkent» жол картасы аясында іске асырылатын жобалар қала тұрғындарының тұрмысын жеңілдетіп, қауіпсіздігін күшейтеді және экологиялық тепе-теңдікті сақтауға үлес қосады.Жаңа технологиялардың арқасында Шымкент тек Қазақстанның ғана емес, бүкіл Орталық Азияның инновациялық орталығына айналу әлеуетіне ие.Осылайша, 2025 жылдың 4 тамызында жасалған меморандум – болашақтың цифрлық қаласын қалыптастыру жолындағы нақты әрі сенімді қадам болып отыр.

2025 жылдың 4 қыркүйегінде Шымкенттің Еңбекші ауданында ауқымды абаттандыру және санитарлық тазалау жұмыстары қызу жүріп жатыр. Бұл іс-шаралар тек тазалықты сақтауға ғана емес, тұрғындардың өмір сүруіне қолайлы жағдай туғызуға, салауатты ортаны қалыптастыруға, ауданның келбетін жақсартуға бағытталған. Кез келген қаланың даму деңгейін оның тазалығына, қоғамдық орындардың жай-күйіне, жасыл аймақтарына қарап бағалауға болады. Осы себепті Еңбекші ауданы әкімдігі коммуналдық шаруашылықпен бірлесе отырып, абаттандыру жобаларын жүйелі түрде ұйымдастыруда. Бұл шаралар ауданның келбетін жақсартып, өмір сүру сапасын арттырып, экологиялық тепе-теңдікті дамытуға қолайлы жағдай туғызуда. Қазіргі таңда ауданда коммуналдық қызметтер мен мамандармен келесі жұмыстар атқарылуда: Аялдаманы тазалау және жақсарту. Қоғамдық көліктегі жолаушыларға ыңғайлы болу үшін аялдамалар тазаланып, жуылып, күтілуде. Бұл тұрғындардың жайлылығын қамтамасыз етіп қана қоймай, санитарлық нормаларға да сәйкес келеді. Жасыл алқаптарды кесу және күтіп ұстау. Ауданның жасыл желектерін сақтау және арттыру үшін ағаштар мен бұталарды санитарлық кесу жұмыстары жүргізілуде. Бұл шаралар өсімдіктердің дұрыс дамуына, аудан көшелерін ұқыпты етуге, табиғи оттегі «сүзгісін» жасауға мүмкіндік береді. Көше тазалау. Тұрмыстық қалдықтар тас жолдар мен аудандардан шығарылып, қалдықтар дер кезінде жиналады. Базарлар, аялдамалар, оқу орындары сияқты адам көп жүретін жерлерге ерекше көңіл бөлінеді. Бұл жобалардың барлығының басты мақсаты – қала тұрғындарының жағдайын жақсарту . Таза көшелер, абаттандырылған аулалар, абаттандырылған аялдамалар, жасыл аллеялар өмір сүруге қолайлы жағдай жасайды. Сонымен қатар, мұндай шаралар тұрғындар арасында тазалық мәдениетін және қоршаған ортаны ұқыптылыққа тәрбиелеуге септігін тигізеді. Санитарлық тазалық тек эстетикалық ғана емес, сонымен қатар әлеуметтік маңызды. Қалдықтарды дұрыс емес тастау жағымсыз иістерді тудырып, аурудың таралуына ықпал етеді. Аймақтарды жүйелі түрде тазалау және санитарлық тазалау экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етеді және балалар мен ересектер үшін салауатты орта жасайды. Тәртіпті сақтауда тек коммуналдық қызметтер ғана емес, тұрғындардың өздері де маңызды рөл атқарады. Қоғамдық бірлестіктер мен бастамашыл топтар тұрақты түрде сенбіліктер өткізіп, гүл отырғызып, ағаштарды күтіп-баптауда. Тұрғындардың мұндай іс-шараларға қатысуы көршілестік байланыстарды нығайтады және ортақ кеңістік үшін ұжымдық жауапкершілік сезімін дамытады. Еңбекші ауданында тек ағымдық тазалау және санитарлық тазалау ғана емес, сонымен қатар ұзақ мерзімді абаттандыру бойынша ауқымды жобалар да жоспарланған. Оларға мыналар жатады: жаңа алаңдар мен жасыл аймақтарды құру; заманауи балалар және спорт алаңдарын салу; жаяу жүргіншілер жолдарын қайта құру; көше жарығын жаңарту. Бұл шаралар қала инфрақұрылымын дамытуға және ауданның әрбір тұрғыны үшін жайлылық деңгейін арттыруға бағытталған. Сондай-ақ Шымкент қаласының тұрғындарына үндеу айтылды: Айналаның көріктенуі мен тазалығы тек мемлекеттік қызметтердің күш-жігеріне ғана емес, әрқайсымыздың жігерімізге де байланысты. Жасыл алқаптарды күтіп-баптап, қоқыстарды тек белгіленген жерлерге тастап, аулалар мен көшелерде тәртіпті сақтасақ, ауданымыз бұдан да жайлы, көріктеніп, заманауи бола түседі. 2025 жылдың 4 тамызында басталған санитарлық және абаттандыру жұмыстары Еңбекші ауданының дамуындағы маңызды кезең болып табылады. Бұл іс-шаралар ағымдағы мәселелерді шешуге ғана емес, болашақ ұрпақ үшін берік негіз жасауға бағытталған. Тазалық, тәртіп және қоршаған ортаны қорғау өмір сүру сапасының негізі. Мемлекеттік қызметтер мен тұрғындардың бірлескен күш-жігерінің арқасында аудан қазірдің өзінде қала кеңістігін жайлы, қауіпсіз және әдемі өмір сүру орнына айналдырудың үлгісіне айналуда. Еңбекші ауданы алдағы жылдарда да дамып, Шымкент қаласының көріктеніп, жасыл желекке оранған аумақтарының бірі ретінде мәртебесін нығайта береді деп сеніммен айтуға болады.