Чолпон-Ата, 2025 жылғы 1 шілде – Қырғыз тарапының шақыруымен Қазақстан Республикасы Премьер-министрінің орынбасары – Сыртқы істер министрі Мұрат Нұртілеу Қырғызстанға ресми сапармен барды.Сапар аясында М.Нұртілеуді Қырғыз Республикасының Президенті Садыр Жапаров қабылдады.Қырғыз басшысы екіжақты форматтағы одақтастық байланыстар мен стратегиялық серіктестіктің тереңдеп келе жатқанын қанағаттанушылықпен атап өтіп, көпжақты алаңдардағы қазақ-қырғыз ынтымақтастығының дәстүрлі жоғары деңгейін ерекше атап өтті.Кездесу барысында ҚР Сыртқы істер министрі Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың ізгі тілектері мен сәлемін жеткізді.Тараптар екі ел арасындағы көпжақты өзара іс-қимылдың қазіргі жай-күйі мен келешегін талқылап, Қазақстанның бауырлас Қырғызстанмен жан-жақты одақтастық қатынастарды одан әрі нығайтуға бейілді екенін растады.Келешекте Қазақстан Президентінің Қырғызстанға жасайтын ресми сапарына дайындық жұмыстарының негізгі аспектілері талқыланды.Кездесу соңында Қырғызстан Президенті екі ел арасындағы қарым-қатынастардың жоғары деңгейін оң бағалап, олардың мазмұндық тұрғыда одан әрі дамуына мүдделілік білдірді.Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/mfa/press/news/details/1044664?lang=kk

Бүгін, Жетісу облыстық «Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталығының» тәрбиеленушілеріне арнап «Абай – қазақтың ұлы тұлғасы» атты  кітап көрмесі ұйымдастырылды. Іс-шараның негізгі мақсаты – балаларға Абай мұрасын таныстыру, оның шығармашылығы арқылы ұлттық құндылықтарға деген қызығушылықты арттыру және тұлғалық дамуына ықпал ету болды.Кітап көрмесінде Абай Құнанбайұлының өмір жолы мен шығармашылығына арналған кітаптар, өлең жинақтары, қара сөздері, ақын туралы жазылған зерттеу еңбектер мен заманауи көркем әдебиеттер қойылды.Шара барысында  кітапханашы Айнұр Иманбаева библиографиялық шолу жүргізіп, әрбір кітаптың мазмұны, тарихи маңызы мен тәрбиелік мәні жайлы кеңінен әңгімеледі.Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/zhetysu-archive/press/news/details/1044570?lang=kk

«Keden» ақпараттық жүйесін кезең-кезеңімен енгізу жөніндегі жұмыстарды жалғастыру шеңберінде Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитеті сыртқы экономикалық қызметтің тауар номенклатурасына сәйкес Тауарларды сыныптау туралы алдын ала шешімдерді және Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік шекарасы арқылы жиналмаған немесе бөлшектелген түрде, оның ішінде жиынтықталмаған немесе аяқталмаған түрде өткізілетін тауарларды сыныптау туралы шешімдерді қабылдауын (бұдан әрі – шешім) енгізу жөніндегі функционалды пайдалануға енгізеді.2025 жылғы 28 шілдеден бастап шешімді қабылдауға өтініштерді беру және өңдеу «Keden» АЖ жүзегеде асырылатын болады.Ағымдағы жылдың 25 шілдеде сағат 18:30-да «Экспорттық-импорттық операциялар бойынша «Бірыңғай терезе» ақпараттық жүйесінде шешімдерді қабылдау өтініштердін қабылдау тоқтатылатынын атап өтеміз.Өтінішті толтыру тәртібі, сондай-ақ жүйеде тіркеу бойынша нұсқаулықтар порталдағы басты бетте орналастырылған https://keden.kgd.gov.kz, сондай-ақ жеке телеграм чаты жасалған https://t.me/kedenkgdgovkz/63080 – өтініш берушілер үшін.Өтініштердің мәртебесі туралы хабарламалар алу мүмкіндігі үшін қолданыстағы ұялы телефон нөмірлерін және электрондық пошта мекен-жайларын тіркеу кезінде көрсету қажеттілігіне назар аударамыз.Қосымша ақпарат пен кеңес алу үшін Қолдау қызметіне хабарласыңыз:+7 7172 73 55 19+7 705 956 53 89e-mail: keden_support@kgd.minfin.gov.kz.Telegram арнасы: https://t.me/kedenkgdgovkz.       Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/kgd-akmola/press/news/details/1044556?lang=kk

       Теміржолшылар күні қарсаңында Курчатов қаласының әкімі Болат Тансықбаевич Абдраліев «Балапан Көлігі» ЖШС-не барды.Темір жол — ел инфрақұрылымының маңызды бөлігі және экономиканы дамытудың негізі. «Балапан Көлігі» компаниясы көлік логистикасы саласындағы тиімді әрі жауапты жұмыстың жарқын үлгісі болып табылады. Кәсіпорын тұрақты тасымалды қамтамасыз етіп, өңірлерді қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады.Болат Тансықбаевич компанияның қызметкерлері мен ардагерлерін келе жатқан кәсіби мерекелерімен құттықтап, денсаулық, табыс және амандық тіледі.Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/abay-kurchatov/press/news/details/1044526?lang=kk

Президент – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Жоғарғы Бас Қолбасшысы Қасым-Жомарт Тоқаевқа қорғаныс ведомствосының 2025 жылдың бірінші жартыжылдығында атқарған қызметі туралы баяндалды.Мемлекет басшысына армияның жауынгерлік дайындығы, көктемгі әскер қатарына шақыру науқанының нәтижелері, әскери-патриоттық тәрбие жүйесін жетілдіру және әскери қызметшілерді әлеуметтік тұрғыдан қамсыздандыру шаралары жөнінде мәлімет берілді.Авиация генерал-лейтенанты Дәурен Қосанов Президент тапсырмаларының орындалу барысын жеткізді. Атап айтқанда, Мемлекет басшысына әскердің ұтқырлық деңгейін арттыру, әуе шабуылына қарсы қорғанысты күшейту, аумақтық әскер мен ұшқышсыз ұшатын аппараттар бөлімшесін, әскери инфрақұрылымды дамыту, сондай-ақ қорғаныс саласындағы мемлекеттік тапсырысты орналастыру мәселелері жөнінде ақпарат ұсынылды.Қасым-Жомарт Тоқаев министрге Қарулы күштердің әскери әлеуетін одан әрі арттыру жөнінде бірқатар міндет жүктеді. Сонымен қатар Мемлекет басшысы әскери қызметтің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, әскери қызметшілердің жарақат алу және жазым болу оқиғаларының алдын алуға бағытталған кешенді шаралар қабылдаудың маңыздылығына назар аударды.https://www.akorda.kz/kz/memleket-basshysy-korganys-ministri-dauren-kosanovty-kabyldady-173049  Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/mod/press/news/details/1044489?lang=kk

ҚР Ұлттық статистика бюросының ресми дерегіне сәйкес, ел экономикасының қорытынды өсуі 2024 жылғы қорытынды бойынша 5%.Бұдан бұрын, ЖІӨ өсуі алдын ала 4,8%-ға бағаланған. ҰСБ ақпараты бойынша, 2024 жылғы экономикалық өсу едәуір деңгейде мұнайға жатпайтын сектордың дамуы арқылы қамтамасыз етіліп отыр.Тауар өндірісі 6,3%-ға артып (алдын ала дерек -5,5%), қызмет көрсету секторы 4,6%-ға өсуді көрсетті. Өзекті фактордың бірі өңдеу өнеркәсібіндегі өндіріс көлемінің 6,8%-ға (бұрын -5,9%) өсуі. Бұл 2011 жылдан бергі ең жоғары көрсеткіш. Құрылыс секторы 15,3%-ға (бұрын - 13,1%), ауыл шаруашылығы 13,7%-ға (бұрын - 13,3%) айтарлықтай үлес қосты.Байланысты салалар да оң серпін көрсеткен. Ішкі сауда көлемі 8,9%-ға (бұрын - 8,8%), көлік пен қоймалау қызметі 9,4%-ға (бұрын - 8,5%) артты.Қол жеткізілген нәтиже нақты секторды қолдау, көлік-логистикалық инфрақұрылымды дамыту, инвестициялық белсенділікті ынталандыру мен қаржы құралына қол жеткізуді арттыру шарасының арқасында жүзеге асты.Экономикалық саясатты кешенді іске асыру ішкі сұранысты нығайтуға, кәсіпкерлік белсенділіктің өсуіне, өндірістік әлеуетті арттыруға ықпал етті.Осылайша, маңызды салалардағы, әсіресе, тау-кен өнеркәсібінің (12%) үлесінен асып түсетін ЖІӨ 12,4%-ы —өңдеу өнеркәсібіндегі оң серпін есебінен экономиканың одан арғы орнықты өсуі мен әртараптандырылуына негіз жасалды.https://www.gov.kz/memleket/entities/economy/press/news/details/1044189?lang=kkАқпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/kostanai-ekonomika-zhosparlau/press/news/details/1044496?lang=kk

Әкімдік отырысына Жақсы аудандық мәслихатының төрағасы, ауылдар мен ауылдық округтердің әкімдері, жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органдардың, аудандық аумақтық мемлекеттік органдардың басшылары, БАҚ өкілдері шақырылды. Отырыс барысында мәселелер қаралды:1. Жақсы ауданының 2025 жылғы 1 жартыжылдықтағы әлеуметтік-экономикалық даму қорытындылары туралы;2. 2025 жылдың 1 жартыжылдығындағы Жақсы ауданы бюджетінің атқарылу қорытындылары туралы.Аудан әкімдігінің отырысынан кейін ағымдағы мәселелер бойынша кеңес өтті. Кеңес күн тәртібінде келесі мәселе қаралды:1. Жақсы ауданын абаттандыру және көгалдандыру жұмыстарын жүргізу туралы. Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/aqmola-zhaksy/press/news/details/1044463?lang=kk

Кеңес барысында аудан статистика Басқармасының м.а. Ж. Нұрғалиеваның ақпараты тыңдалды.Кеңес қорытындысы бойынша орындау үшін тиісті ұсынымдар берілді.Ауыл шаруашылығы санағы — бұл аграрлық сектордың жай-күйі туралы сенімді ақпаратты жинауға, өңдеуге және талдауға бағытталған ауқымды статистикалық бақылау. Ол ауыл шаруашылығының негізгі аспектілерін қамтиды: егіс алқаптары, мал басы, шаруашылықтардың құрылымы мен типі, материалдық-техникалық жабдықтау деңгейі және саладағы халықтың жұмыспен қамтылуы.Санақ 2025 жылы өткізіледі және ауыл шаруашылығы өндірушілерінің барлық негізгі санаттарын қамтиды: заңды тұлғалар, шаруа және фермер қожалықтары, мал шаруашылығы, өсімдік шаруашылығы және балық шаруашылығы салаларындағы қызметті жүзеге асыратын жеке кәсіпкерлер, сондай-ақ ауылдық және қалалық жерлерде жеке қосалқы шаруашылықтар (ЖҚШ) (ауыл шаруашылығы қызметі жүйелі емес сипатта болатын республикалық маңызы бар қалалар, облыс орталықтары мен саяжай учаскелері ерекшелік болып табылады).Деректерді жинау екі жолмен жүзеге асырылады:* с 2025 жылғы 1-31 тамыз аралығында — sanaq.gov.kz — веб-порталы арқылы (нысандарды өз бетінше толтыру);* с 2025 жылғы 20 қыркүйектен 20 қазанға дейін — онлайн-санақтан өтпеген ЖҚШ-ны интервьюерлермен жеке аралау кезінде.Сонымен қатар, 2025 жылғы маусымда қалаларда респонденттердің іріктемесін қалыптастыру үшін листинг — алдын ала аралау жүргізілетін болады.Ауыл шаруашылығы санағы – бұл әр шаруашылықтың елдің агроөнеркәсіптік кешенін дамытуға қосқан үлесі.Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/aqmola-zhaksy/press/news/details/1044474?lang=kk

"БЖЗҚ" АҚ (бұдан әрі – БЖЗҚ, Қор) enpf.kz сайтындағы "Статистика және аналитика–Зейнетақы активтерін инвестициялық басқару" бөлімінде Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің (бұдан әрі – ҚРҰБ) және инвестициялық портфельді басқарушылардың (бұдан әрі - ИПБ) зейнетақы активтерін басқаруы туралы есебін ұсынды.2025 жылғы 1 шілдедегіжағдай бойынша ҚРҰБ мен ИПБ-лардың басқаруындағы зейнетақы активтерінің жалпы көлемі – 24 001,78 млрдтеңге. Осы күнгі жағдай бойынша міндетті зейнетақы жарналары (бұдан әрі - МЗЖ), міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (бұдан әрі - МКЗЖ), ерікті зейнетақы жарналары (бұдан әрі - ЕЗЖ) есебінен қалыптастырылған, ҚРҰБ сенімгерлік басқаруындағы БЖЗҚ зейнетақы активтері 23 474,82 млрд теңге[1] болды.ҚРҰБ сенімгерлік басқаруындағы жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары (бұдан әрі – ЖМЗЖ) есебінен қалыптастырылған зейнетақы активтерінің көлемі – 462,20 млрдтеңге. ИПБ басқаруындағы зейнетақы активтері шамамен 64,76млрд теңге. ҚРҰБ басқаруындағы зейнетақы активтерінің инвестициялық портфеліҰлттық Банк БЖЗҚ зейнетақы активтерін сенімгерлікпен басқарушы ретінде теңгерімді инвестициялық саясатты ұстанады: валюталар, елдер, секторлар және эмитенттер бойынша қаржы құралдарының сан-алуан түрлеріне инвестициялайды.2025 жылғы 1 шілдегеМЗЖ, МКЗЖ, ЕЗЖ есебінен қалыптастырылған зейнетақы активтерін инвестициялаудың негізгі бағыттары мынадай: ҚР Қаржы министрлігінің мемлекеттік бағалы қағаздары – 43,71%, квазимемлекеттік компаниялардың облигациялары – 9,02%, Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінің облигациялары – 3,18%, ҚРҰБдепозиттері – 1,29%, ҚР эмитенттерінің акциялары мен депозитарлық қолхаттары – 1,73%, МҚҰ - 1,20%.2025 жылғы 1 шілдеде МЗЖ, МКЗЖ, ЕЗЖ есебінен сатып алынған қаржы құралдары номиналданған валюталар бөлінісіндегі инвестициялық портфель мынадай: ұлттық валютадағы инвестициялар – 58,33%, АҚШ долларымен – 41,66%.Табыстылықтың қысқа мерзімді ауытқуларына қарамастан, 2024 жылғы шілдеден  бастап 2025 жылғы маусымды қоса алғандағы соңғы 12 айда есептелген инвестициялық кіріс мөлшері шамамен 2,53 трлн теңгені құрады, осы кезеңдегі кірістілік –12,22%, инфляция мөлшері - 11,80%.2025 жылғы 1 шілдедегіЖМЗЖ инвестициялау бағыттары мынадай: ҚР Қаржы министрлігінің мемлекеттік бағалы қағаздары – 97,04%, ҚРҰБ депозиттері – 2,62%, инвестициялық шоттардағы ақшалай қаражат – 0,34%.ЖМЗЖ есебінен инвестициялық портфель тек ұлттық валютада номиналданған қаржы құралдарынан тұрады.2025 жылдың 1 шілдесіндегі жағдай бойынша ЖМЗЖ есебінен зейнетақы активтерінің соңғы 12 айдағы кірістілігі 12,15% көрсетті.Зейнетақы жинақтары - ұзақ мерзімді инвестициялар. Сондықтан, инвестициялық кірістің мөлшерін кем дегенде бір жыл ішінде талдаған жөн. Қысқа мерзімді деректер (апталық, айлық және т.б.) көрсеткіш бола алмайды, өйткені олар нарықтық жағдайдың тұрақты түрде өзгеріп отыратын құбылмалылығына тәуелді. Кейбір құралдар бойынша алынған кіріс басқа құралдар бойынша уақытша шығындарды жабатын инвестициялық портфельді әртараптандыру зейнетақы жинақтарының ұзақ мерзімді келешекте сақталуын және орнықты табыстылығын қамтамасыз етеді. Соңғы 3 жылдағы инвестициялық кіріс тұрақты түрде өсіп, зейнетақы активтерінің кірістілігі инфляция деңгейінен асып түсті.ҚРҰБ басқаруындағы қаржы құралдарының эмитенттері көрсетілген инвестициялық портфелінің егжей-тегжейлі құрылымы және инвестициялық қызметке шолу БЖЗҚ-ның ресми сайтында берілген. Сондай-ақ, enpf.kz сайтында ЖМЗЖ есебінен қалыптастырылған зейнетақы активтері бойынша портфель құрылымы туралы ақпарат орналастырылды.Инвестициялық портфельді басқарушыларИПБ басқаруындағы зейнетақы активтерінің жалпы көлемі 64,76 млрд теңгеден асады.01.07.2025ж. жағдай бойынша "Jusan Invest" АҚ сенімгерлік басқаруындағы зейнетақы активтері шамамен – 12,24 млрд теңге.Компанияның негізгі инвестициялары: Exchange Traded Funds (ETF) пайлары – 22,35%, ҚР екінші деңгейдегі банктерінің (ЕДБ) облигациялары – 17,58%, ҚР ҚМ МБҚ – 16,29%, РЕПО – 13,98%, шетелдік эмитенттердің корпоративтік облигациялары – 7,42%, МҚҰ - 6,27%, ҚР эмитенттерінің корпоративтік облигациялары – 5,25%, шет мемлекеттердің МБҚ – 4,57%. Атап кетейік, портфельдің 66,16% теңгемен, 32,42% - АҚШ долларымен, 1,42% - басқа валюталарда ұсынылған. 2025 жылдың 1 шілдесіндегіжағдай бойынша БЖЗҚ зейнетақы активтерінің салымшылардың (алушылардың) шоттарына соңғы 12 айда бөлінген кірістілігі13,07% болды."Jusan Invest" АҚ басқаруындағы қаржы құралдарының эмитенттері көрсетілген инвестициялық портфелінің егжей-тегжейлі құрылымы БЖЗҚ сайтында ұсынылған. 01.07.2025ж. жағдай бойынша "Halyk Global Markets" АҚ сенімгерлік басқаруындағы зейнетақы активтері шамамен 5,84 млрд теңге болды.Портфель құрылымындағы негізгі инвестициялар: "кері РЕПО" (күнтізбелік 90 күннен аспайтын) – 37,08%, шетелдік эмитенттердің корпоративтік облигациялары – 12,43%,ҚР Қаржы министрлігінің мемлекеттік бағалы қағаздары – 11,94%, ҚР ЕДБ облигациялары – 10,28%, шетелдік эмитенттердің үлестік құралдары (ETF пайлары) – 7,62%, ҚР ұйымдарының корпоративтік облигациялары – 5,85%, ҚР квазимемлекеттік ұйымдарының облигациялары – 8,23%, шет мемлекеттердің орталық үкіметтері шығарған мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар – 4,04%, Қазақстан Республикасының ұйымдары шығарған акциялар мен депозитарлық қолхаттар – 2,44%,Ұлттық валютадағы инвестициялар портфельдің 74,82%, АҚШ долларымен 25,18% тең.2025 жылдың 1 шілдесіндегі жағдай бойынша БЖЗҚ зейнетақы активтерінің салымшылардың (алушылардың) шоттарына соңғы 12 айда бөлінген кірістілігі13,08% болды."Halyk Global Markets" АҚ басқаруындағы қаржы құралдарының инвестициялық портфелінің эмитенттері көрсетілген егжей-тегжейлі құрылымы БЖЗҚ сайтында ұсынылған.01.07.2025ж. жағдай бойынша "BCC Invest" АҚ сенімгерлік басқаруындағы БЖЗҚ зейнетақы активтері - шамамен 6,77млрд теңге.Инвестициялардың негізгі бағыттары: ҚР ЕДБ облигациялары – 23,67%, Қазақстан Республикасының квазимемлекеттік ұйымдарының облигациялары – 16,80%, ҚР резидент-эмитенттерінің корпоративтік облигациялары – 16,25%, ҚР ҚМ МБҚ – 14,43%, шетелдік эмитенттердің корпоративтік облигациялары – 12,73%, РЕПО – 9,71%,.Ұлттық валютадағы инвестициялар – портфельдің 75,13%, АҚШ долларымен 24,87%.2025 жылдың 1 шілдесіндегіжағдай бойынша БЖЗҚ зейнетақы активтерінің салымшылардың (алушылардың) шоттарына соңғы 12 айда бөлінген кірістілігі12,22% болды."BCC Invest" АҚ басқаруындағы қаржы құралдарының инвестициялық портфелінің эмитенттері көрсетілген егжей-тегжейлі құрылымы БЖЗҚ сайтында ұсынылған.01.07.2025ж. жағдай бойынша "Сентрас Секьюритиз" АҚ сенімгерлік басқаруындағы БЖЗҚ зейнетақы активтері шамамен 2,50 млрд теңге.ҚР ҚМ МБҚ-ға 19,62%,ҚР эмитенттерінің корпоративтік облигацияларына – 26,33%,квазимемлекеттік ұйымдардың облигацияларына – 14,00%, ҚР ЕДБ облигациялары – 13,38%, АҚШ мемлекеттік облигацияларына– 6,22%,РЕПО – 2,36%, ҚР резиденттері-эмитенттерінің акциялары мен депозитарлық қолхаттарына – 4,10% инвестицияланды.Ұлттық валютада портфельдің 67,57%, АҚШ долларында – 32,43% инвестицияланды.2025 жылдың 1 шілдесіндегі жағдай бойынша БЖЗҚ зейнетақы активтерінің салымшылардың (алушылардың) шоттарына соңғы 12 айда бөлінген кірістілігі15,60% болды."Сентрас Секьюритиз" АҚ басқаруындағы қаржы құралдарының инвестициялық портфелінің эмитенттері көрсетілген егжей-тегжейлі құрылымы БЖЗҚ сайтында ұсынылған.2025 жылғы 1 шілдедегіжағдай бойынша "Қазақстан Халық Банкінің ЕҰ "Halyk Finance" АҚ сенімгерлік басқаруындағы зейнетақы активтері шамамен 37,41 млрд теңге болды.Портфель құрылымындағы негізгі инвестициялардың сипаты мынадай: ҚР ҚМ МБҚ – 24,38%, ҚР эмитенттерінің корпоративтік облигациялары – 5,83%, шетелдік эмитенттердің корпоративтік облигациялары – 9,87%, ҚР ЕДБ облигациялары – 11,06%, Exchange Traded Funds (ETF) пайлары – 7,71%,шетелдік эмитенттердің акциялары мен депозитарлық қолхаттары – 2,89%, шет мемлекеттердің МБҚ – 7,90%, Қазақстан Республикасының квазимемлекеттік ұйымдарының облигациялары – 3,55%.Ұлттық валютадағы құралдарға портфельдің 58,02%, АҚШ долларында – 41,98% инвестицияланды.2025 жылдың 1 шілдесіндегі жағдай бойынша БЖЗҚ зейнетақы активтерінің салымшылардың (алушылардың) шоттарына соңғы 12 айда бөлінген кірістілігі13,67% болды."Қазақстан Халық Банкінің ЕҰ "Halyk Finance" АҚ басқаруындағы қаржы құралдарының инвестициялық портфелінің эмитенттері көрсетілген егжей-тегжейлі құрылымы БЖЗҚ сайтында ұсынылған.Естеріңізге сала кетейік, 2023 жылғы 1 шілдеден бастап салымшылар инвестициялық портфельді басқарушының (ИПБ) сенімгерлік басқаруына міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ) және міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (МКЗЖ) есебінен қалыптастырылған зейнетақы жинақтарының 50%-дан аспайтын бөлігін ең төменгі жеткіліктілік шегін есепке алмастан бере алады. Ал ерікті зейнетақы жинақтары бар салымшыларға оны ИПБ-ға 100% көлемінде беруге құқылы. БЖЗҚ 2013 жылғы 22 тамызда «ГНПФ» ЖЗҚ» АҚ негізінде құрылды. БЖЗҚ құрылтайшысы және акционері – Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің «Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитеті» ММ арқылы Қазақстан Республикасының Үкіметі. БЖЗҚ зейнетақы активтерін сенімгерлікпен басқаруды Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі жүзеге асырады. Зейнетақы заңнамасына сәйкес БЖЗҚ міндетті зейнетақы жарналарын, жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын, ерікті зейнетақы жарналарын тартуды, сондай-ақ "Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінде орналастырылған депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым аударған кепілдік берілген депозит бойынша кепілдік берілген өтемнің талап етілмеген сомасы есебінен қалыптастырылған ерікті зейнетақы жарналарын есепке алып, оның есебін жүргізеді, зейнетақы төлемдерін жүзеге асыруды қамтамасыз етеді. Сондай-ақ Қор нысаналы активтер мен нысаналы талаптарды есепке алуды, нысаналы жинақтау шоттарына нысаналы жинақтарды (НЖ) есепке алу мен есептеуді, НЖ төлемдерін оларды алушының банк шоттарына есептеуді, "Ұлттық қор – балаларға" бағдарламасы шеңберінде Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен НЖ қайтарымдарын есепке алуды жүзеге асырады (толығырақ www.enpf.kz сайтында).      [1]зейнетақыжарналары мен төлемдершоттарындағыақшаныесепкеалмағандаАқпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/kostanai-rudnyi-kalasy-akimat/press/news/details/1044433?lang=kk

Ұлттық ауыл шаруашылығы санағы – он жылда бір рет өткізілетін маңызды мемлекеттік науқан. Санақ барысында ауыл шаруашылығы саласындағы нақты жағдайға қатысты маңызды деректер жиналады: өндіріс көлемі, техникамен қамтамасыз етілуі, мал басы, жер пайдалануы және тағы басқа көрсеткіштер.– Ауыл шаруашылығы санағы – елдің аграрлық саясатын дұрыс жоспарлау үшін қажет. Әрбір фермердің жауабы субсидиялар, техника және инфрақұрылым бөлу сияқты нақты шешімдерге ықпал етеді, – дейді Алматы облысы бойынша Ұлттық статистика бюросы департаментінің басшысы Бағлан Қарғұлов.Санақ 31 тамызға дейін sanaq.gov.kz сайтында онлайн режимде өтеді. Қатысу үшін ЭЦҚ, SMS немесе eGovMobile қосымшасы арқылы тіркелуге болады. Онлайн формат – уақытты үнемдеуге мүмкіндік береді, мәліметтерді жылдамырақ жинауға және өңдеуге жол ашады.Алматы облысында 1700-ден астам ауыл шаруашылығы кәсіпорны мен 29 мыңға жуық шаруа қожалығы және жеке кәсіпкер қамтылады.Спикердің айтуынша, онлайн форматта өтпеген респонденттерді 20 қыркүйектен бастап интервьюерлер аралайтын болады. Интернетке қолжетімділігі жоқ азаматтар үшін облыс аумағында 151 өзіне-өзі қызмет көрсету пункті жұмыс істеп тұр.Сауалнамада берілген барлық ақпарат құпия сақталады және тек статистикалық мақсатта пайдаланылады. Техникалық немесе мазмұндық сұрақтар туындаған жағдайда 1446 нөміріне хабарласуға болады.Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/almobl/press/news/details/1044402?lang=kk

2025 жылғы 18 шілдеде мемлекет басшысы жаңа Салық кодексіне қол қойды.  Ол БЖЗҚ-дан Қазақстан Республикасының бейрезиденттеріне төленетін зейнетақы төлемдерін қоспағанда, барлық табыстар, тұрғын үйге/емделуге арналған біржолғы зейнетақы төлемдері (БЗТ) түріндегі кірістерді 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап жеке табыс салығынан (ЖТС) босатуды көздейді.Қазір қалай?Қолданыстағы Салық кодексіне сәйкес, Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан (БЖЗҚ) төленетін біржолғы зейнетақы төлемдері төлем көзінен 10% мөлшерлеме бойынша жеке табыс салығы (ЖТС) ұсталатын кіріс түріне жатады.Яғни, зейнетақы жарналары жеке зейнетақы шоттарына салық салынғанға дейін аударылады. Ал жеке табыс салығы төлемдер жүзеге асырылған кезде ұсталады.ЖТС ұстау міндетті зейнетақы жарналары (МЗЖ), міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (МКЗЖ), ерікті зейнетақы жарналары (ЕЗЖ) есебінен қалыптасқан барлық зейнетақы төлемдері түрлері бойынша жиынтық түрде жүргізіледі.Бұл ретте түзетулер мен салықтық шегерімдер ескеріледі.Тұрғын үйге/емделуге біржолғы зейнетақы төлемдерін пайдаланған кезде ЖТС ұстауда көзделеді. Бұл ретте алушының таңдауына оны ұстап қалудың екі жолы ұсынылады: БЗТ алған кезде бірден немесе зейнетақы алатын кезге дейін кейінге қалдыру.2026 жылғы 1 қаңтарға дейін БЖЗҚ-дан берілетін зейнетақы және біржолғы зейнетақы төлемдеріненЖТС есептеу, ұстап қалу және төлеу қолданыстағы тәртіп бойынша жүзеге асырылатын болады.2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап қалай болмақ?ЖТС зейнетақы төлемдерінің барлық түрлерінен ұсталмайды. Бірақ мұның Қазақстан Республикасының резиденті болып есептелмейтін азаматтарға қатысы жоқ. ЖТС, сондай-ақ, біржолғы зейнетақы төлемдерінен де ұсталмайды.2026 жылғы 1 қаңтардан бастап тұрғын үй жағдайын жақсарту немесе емделу мақсатында пайдаланылған біржолғы зейнетақы төлемдерінен ұсталуға тиіс, бірақ зейнетке шыққанға дейін кейінге қалдырылған жеке табыс салығы бойынша есептелген міндеттемелер де жойылады. Алайда, бұған дейін бюджетке төленген салықтар қайтарылмайды.Тағы не өзгереді?2026 жылғы 1 қаңтардан бастап өз пайдасына аударылғанерікті зейнетақы жарналары бойынша төлем көзінен салық салынуға жататын табыстан Салық кодексінде белгіленген шектерде қолданылатын салықтық шегерімдер де жойылады.Бұл ретте жұмыс берушінің Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына жұмысшының пайдасына аударған ерікті зейнетақы жарналары жеке тұлғаның табысы болып саналмайды (тиісінше, жеке табыс салығы салынбайды), ал жұмыс беруші үшін бұл шығыстар корпоративтік табыс салығын есептеу кезінде шегерімге жатқызылады. Яғни бұл жағдайда салықтық жеңілдікті жұмысшы да, жұмыс беруші де пайдалана алады.Тақырып бойынша бейнетүсініктеме мына сілтемеде қолжетімді: https://youtu.be/BixmYcqHSX0?si=TzwsN484wAgO78elБЖЗҚ 2013 жылғы 22 тамызда «ГНПФ» ЖЗҚ» АҚ негізінде құрылды. БЖЗҚ құрылтайшысы және акционері – Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің «Мемлекеттік мүлік және жекешелендіру комитеті» ММ арқылы Қазақстан Республикасының Үкіметі. БЖЗҚ зейнетақы активтерін сенімгерлікпен басқаруды Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі жүзеге асырады. Зейнетақы заңнамасына сәйкес БЖЗҚ міндетті зейнетақы жарналарын, жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын, ерікті зейнетақы жарналарын тартуды, сондай-ақ "Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінде орналастырылған депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйым аударған кепілдік берілген депозит бойынша кепілдік берілген өтемнің талап етілмеген сомасы есебінен қалыптастырылған ерікті зейнетақы жарналарын есепке алып, оның есебін жүргізеді, зейнетақы төлемдерін жүзеге асыруды қамтамасыз етеді. Сондай-ақ Қор нысаналы активтер мен нысаналы талаптарды есепке алуды, нысаналы жинақтау шоттарына нысаналы жинақтарды (НЖ) есепке алу мен есептеуді, НЖ төлемдерін оларды алушының банк шоттарына есептеуді, "Ұлттық қор – балаларға" бағдарламасы шеңберінде Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен НЖ қайтарымдарын есепке алуды жүзеге асырады (толығырақ www.enpf.kz сайтында).      Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/kostanai-rudnyi-kalasy-akimat/press/news/details/1044429?lang=kk

Облыстық кезеңнің жеңімпазы республикалық додаға жолдама алды2025 жылғы 31 шілдеде Алматы облысында «Мерейлі отбасы – 2025» ұлттық байқауының облыстық кезеңінің қорытындысы бойынша марапаттау рәсімі өтті. Салтанатты шарада облыс әкімінің бірінші орынбасары атынан барлық қатысушы отбасыларға Алғыс хаттар мен арнайы сертификаттар табысталды.Биылғы байқау туралы ақпарат 15 мамырда өңірлік БАҚ пен жергілікті атқарушы органдардың әлеуметтік желідегі ресми парақшаларында жарияланған болатын. Алғашқы кезеңде аудандық және қалалық деңгейде іріктеу жұмыстары жүргізіліп, 87 өтінім қабылданды. Нәтижесінде, комиссиялар 15 отбасын облыстық кезеңге ұсынды.Облыстық комиссия 15 шілдеде байқау талаптарына сай отбасыларды жан-жақты саралап, жеңімпаздарды анықтады. Байқау қорытындысы бойынша:• III орын – Қондыбаевтар (Жамбыл ауданы) және Телтаевтар (Балқаш ауданы),• II орын – Шолпанбай отбасы (Еңбекшіқазақ ауданы),• I орын – Бекдайыр отбасы (Қарасай ауданы), республикалық кезеңге жолдама алды.Бекдайырлар отбасы 12 қыркүйек күні Отбасы күніне орай өтетін республикалық марапаттау рәсіміне қатысады.Айта кетейік, «Мерейлі отбасы» ұлттық байқауы жыл сайын өткізіліп, қоғамда отбасылық құндылықтарды нығайту мен үлгілі отбасыларды насихаттауға зор үлес қосып келеді.Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/almobl/press/news/details/1044344?lang=kk

2025 жылдың 1 тамызында Қостанай облысы Әділет департаментінің қызметкерлері Л. Н. Толстой атындағы облыстық әмбебап ғылыми кітапхана ұйымдастырған «Абай мұрасы - халық ұлағаты» атты ашық микрофон алаңына қатысты.Іс-шара қазақтың ұлы ақыны, ағартушысы әрі ойшылы Абай Құнанбайұлының туғанына 180 жыл толуына орай өткізілді. Қатысушылар Абай Құнанбайұлының өлеңдері мен қара сөздерін нақышына келтіріп оқып, оның шығармашылығы туралы ой-пікірлерін ортаға салды.Мұндай мазмұнды шаралар жастарды әдебиетке баулып, ұлттық құндылықтарды құрметтеуге жол ашады. Қостанай облысыӘділет ДепартаментініңБаспасөз қызметі Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/adilet-kst/press/news/details/1044347?lang=kk

Қазақстан Республикасының Конституциясы мен Салық кодексінде белгіленген нормаларға сәйкес, салықтарды төлеу – әрбір азаматтың міндеті болып табылады. Бұл міндет жеке тұлғаларға салынатын көлік құралдарына салынатын салыққа да қатысты.Салық кодексінің талаптарына сай, көлік салығы салық төлеуші-жеке тұлғалармен өз бетінше есептелуге тиіс болғанымен, жыл сайын ақпан–наурыз айларында салық органдары алдыңғы салық кезеңі үшін – бұл жағдайда 2024 жыл үшін – автоматты түрде есеп айырысу жүргізеді. Көлік салығын төлеудің мерзімі есепті жылдан кейінгі жылдың 1 сәуіріне дейін белгіленген.Салық сомасы туралы ақпарат салық төлеушілерге Мемлекеттік кірістер комитетінің жеке кабинеті, eGov порталы арқылы жеткізіледі, сондай-ақ Kaspi және Халық банктерінің қосымшаларында көрсетіледі. Бұл азаматтарға салық міндеттемесімен уақтылы танысуға және төлем жасауға мүмкіндік береді.Алайда, тәжірибе көрсеткендей, жыл сайын, әсіресе көлік салығы бойынша елеулі берешек қалыптасады. 2025 жылғы 30 маусымдағы жағдай бойынша көлік салығы бойынша берешек сомасы 12 494 жеке тұлғада 498,9 млн теңгені құрады, бұл жергілікті салықтар бойынша жалпы берешектің 97%-ын құрайды. Бұл жағдай әкімшілік және құқықтық шараларды талап ететін жүйелі мәселеге айналғанын көрсетеді.Салық төлеуші белгіленген мерзімде өз міндеттемесін орындамаған жағдайда, оның атына салық берешегі туралы хабарлама жіберіледі. Егер берешек өз еркімен өтелмесе, салық органдары мәжбүрлеп өндіріп алу тәртібін бастайды.Қазақстан Республикасының Салық кодексінің 116-бабына сәйкес, мерзімінде орындалмаған салық міндеттемесін орындау мынадай тәсілдермен қамтамасыз етіледі: өсімпұл есептеу, банктік шоттар бойынша шығыс операцияларын тоқтату, касса операцияларын тоқтату және мүлікке билік ету құқығын шектеу. Өсімпұл әрбір кешіктірілген күн үшін Қазақстан Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесінің 1,25 еселенген мөлшерінде есептеледі. Егер салық міндеттемесі әрі қарай да орындалмаса, салық органы берешекті өндіріп алу туралы бұйрық шығарып, оны жеке сот орындаушыларына мәжбүрлеп орындатуға жібереді. Жеке сот орындаушылары қолданыстағы заңнама аясында мүлікке тыйым салу, банктік карталарды бұғаттау, ақша қаражаттарын тәркілеу, елден шығуға тыйым салу және көлік құралын басқару құқығын шектеу сияқты қатаң шараларды қолдануға құқылы.Сонымен қатар, өңірде жыл сайынғы Меморандум аясында ШҚО Әділет департаменті, Полиция департаменті және Жеке сот орындаушылары өңірлік палатасымен бірлесіп бірқатар іс-шаралар жүзеге асырылуда. Бұл келісім шеңберінде берешек бар тұлғаларға тікелей барып ескерту, жалақыдан ұстап қалу арқылы өндіріп алу, сондай-ақ салық берешегінің бар екендігі туралы жұмыс берушілермен ақпараттық түсіндіру жұмыстары жүргізіледі.Осы шаралардың тиімділігі нақты көрсеткіштермен дәлелденеді. 2025 жылдың басынан бастап өңірде 447 рейд жүргізіліп, нәтижесінде 582 борышкер 10,9 млн теңге сомасындағы берешекті өз еркімен өтеді. Сонымен қатар, жеке сот орындаушыларына 311,1 млн теңгеге 9 865 атқарушылық бұйрық жолданып, олардың ішінен 7 691-ы бойынша берешек толығымен өтелді.Берешекпен мекендеу мекенжайы бойынша жұмыс жүргізуді күшейту мақсатында облыс әкімінің аппаратына аудан және аудандық маңызы бар қала әкімдерінің тарапынан хабарламаларды табыстау, мемлекеттік кірістер басқармаларымен өзара әрекеттесу және берешекті азайту шараларын қабылдау бойынша қолдау көрсету жөнінде хат жолданды.Ақпарат көзі : https://www.gov.kz/memleket/entities/kgd-vko/press/news/details/1044348?lang=kk

2025 жылғы 30 шілдеде Шымкент қаласында ерекше маңызды экологиялық және инфрақұрылымдық оқиға болды – Арты ғасыр бойы жөнделмеген Ақжар су қоймасы толық реконструкциядан өтті. Қала әкімінің тапсырмасымен биыл су қоймасының инженерлік-құрылыс жұмыстарына бюджеттен қаржы бөлініп, мемлекеттік сатып алу конкурсы арқылы мердігер анықталған болатын. Жөндеу жұмыстарының аяқталуына орай қала әкімі Ғабит Сыздықбеков нысанды аралап, сапасын тексерді.Ақжар су қоймасы – қала мен оның маңындағы елді мекендер үшін стратегиялық нысан. Ол 50 жылға жуық уақыт бойы үздіксіз пайдаланыста болып келген, алайда соңғы рет кешенді жөндеу жұмыстары өткен ғасырдың соңында жүргізілген. Су қоймасы арқылы 144 гектар суармалы жерге ағын су жеткізіледі, ауыл шаруашылығы жерлерін суландыру қамтамасыз етіледі. Қоймада диаметрі 500 мм болатын су тастау тоспасы бар және су деңгейін бақылау үшін вертикалды рейкалар орнатылған.Жобалық құжаттамаға сәйкес, реконструкция аясында 630 метр бөгет пен 158 метр төтенше жағдай арналары толықтай бетондалды. Қойма түбінде механикалық тазалау жұмыстары жүргізіліп, жиналған лай мен қоқыс шығарылды. Сонымен қатар жарық шамдары мен бейнебақылау камералары орнатылып, күзетшілер үйі қайта құрылды. Бұл шаралар тек су қоймасының техникалық мүмкіндіктерін арттырып қана қоймай, қауіпсіздікті күшейтуге бағытталған. Су деңгейін тұрақты бақылау мүмкіндігі мен төтенше жағдай арналарының болуы су тасқынының алдын алуға және қала мен ауылдық аймақтарды қорғауға мүмкіндік береді.Бұл жобаның маңыздылығы тек қауіпсіздікпен шектелмейді. Ақжар су қоймасы қаланың экожүйесінің ажырамас бөлігі болып саналады. Су қоймасы арқылы жеткізілетін ағын су қала маңындағы жасыл желекті, саябақтар мен ауыл шаруашылығы дақылдарын суаруға пайдаланылады. Осы арқылы топырақтың құнарлылығы сақталып, шаң мен құрғақшылық қаупі азаяды. Жаңғыртудан кейін су қоймасы суды тиімді сақтап, ысырапсыз жеткізу мүмкіндігін кеңейтеді. Бұл әсіресе құрғақшылық жиілеген қазіргі климаттық жағдайда маңызды.Өткен жылдардағы тәжірибемен салыстырғанда, биылғы реконструкция жұмыстары кешенді әрі заманауи сипатымен ерекшеленеді. Мәселен, 2022 жылы қаланың бірнеше шағын каналдарында тек ағымдағы тазалау жұмыстары жүргізіліп, олардың тиімділігі шектеулі болған. 2023 жылы Қарасу каналына ішінара жөндеу жасалып, су өткізу қабілеті артқанымен, толық экологиялық және қауіпсіздік шаралары қарастырылмаған еді. 2024 жылы шағын су қоймаларына жоспарлы профилактика жасалды, бірақ ол ішінара ғана нәтиже берді. Ал биылғы Ақжар су қоймасын жаңғырту жұмыстары – су нысандарын қалпына келтіру бағытындағы ең ауқымды жоба.Су қоймасының жаңаруы қала экожүйесіне тікелей оң әсерін тигізеді. Біріншіден, жасыл аймақтар мен егістіктерге су жеткізу тұрақты жолға қойылады. Бұл қалада «жасыл белдеуді» сақтауға, шаң мен аллергендердің азаюына ықпал етеді. Екіншіден, суды тиімді пайдалану жергілікті биоәртүрлілікті сақтап қалуға мүмкіндік береді: су қоймасы мен оның маңы құстар мен ұсақ жануарлардың мекені болып саналады. Үшіншіден, су тасқыны қаупінің азаюы қала тұрғындарының өмір сүру сапасына оң әсер етеді, өйткені қауіпсіз әрі тұрақты гидротехникалық нысандар қаланың климаттық төзімділігін арттырады.Эколог мамандардың пікірінше, Ақжар су қоймасының жаңғыртылуы Шымкенттің экологиялық дамуына ұзақмерзімді пайда әкеледі. Су қоймасындағы лай мен қоқыстың тазалануы судың сапасын жақсартады, ал бейнебақылау мен жарықтандыру табиғи аумақтардың қорғау деңгейін күшейтеді. Сонымен қатар, бұл жоба қала мен ауыл шаруашылығы арасында ресурстық байланысты нығайтып, экономикалық пайда әкеледі. Суармалы жерлердің көлемі мен өнімділігі артып, жергілікті фермерлерге қолдау көрсетіледі.Қорыта айтқанда, 2025 жылғы 30 шілдеде аяқталған Ақжар су қоймасының реконструкциясы – Шымкент қаласының экологиялық қауіпсіздігін нығайтып, табиғи тепе-теңдікті сақтауға бағытталған стратегиялық қадам. Өткен жылдардағы ұсақ жөндеу жұмыстары мен профилактикалық шаралармен салыстырғанда, бұл жолғы жұмыс кешенді, заманауи және ұзақмерзімді нәтижеге бағытталған. Жаңғыртылған су қоймасы қала мен ауылды сумен қамтамасыз етуде, экожүйені қорғауда және тұрғындардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады.

2025 жылдың 30 шілдесі Шымкент үшін экология және инфрақұрылымды дамыту саласындағы маңызды дата болды. Ондаған жылдар бойы қаланы және оған жақын орналасқан елді мекендерді суару және шаруашылық-тұрмыстық қажеттіліктер үшін сумен қамтамасыз етіп келген, жарты ғасырға жуық күрделі жөндеу көрмеген Ақжар су қоймасын ауқымды қайта құру аяқталды. Қазір бұл нысан заманауи қауіпсіздік талаптарына және табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануға жауап беретін екінші өмірге ие болды. Ақжар су қоймасы мегаполис үшін стратегиялық гидротехникалық нысан болып табылады. Ол 144 гектарға жуық ауыл шаруашылығы алқаптарын суарып, жасыл желектерді күтіп-баптап, жақын маңдағы елді мекендерге су жеткізеді. Ұзақ уақыт бойы құрылым күрделі жөндеусіз жұмыс істеді, бұл қоршаған ортаға және қауіпсіздікке қауіп төндірді: бөгеттің тозуы, түбінің лайлануы және ескірген құрылымдар жұмыс тиімділігінің төмендеуіне әкелуі мүмкін, тіпті қатты жауын-шашын кезінде су басу қаупін тудыруы мүмкін. Шымкент қаласы әкімдігінің бастамасымен және қалалық жайлы ортаны дамыту басқармасының қадағалауымен жүргізілген қайта құру жұмыстары инженерлік-құрылыс жұмыстарының барлық кешенін қамтыды. Негізгі бөгеттің 630 метрі және апаттық суды ағызу арнасының 158 метрі бетондалып, нысанның сенімділігін айтарлықтай арттырды. Түбін лай мен қоқыстан механикалық тазарту жұмыстары жүргізіліп, судың сапасын жақсартып, пайдалы көлемін ұлғайтты. Сонымен қатар, су қоймасының жағдайын тәулік бойы бақылауға мүмкіндік беретін жаңа жарықтандыру және бейнебақылау жүйелері орнатылды. Толық кезекшілікті қамтамасыз ету және күтпеген жағдайларда жедел әрекет ету үшін тіпті қарауыл үйі қайта салынды. Жобаның маңыздылығы техникалық жаңғыртудан да асып түседі. Ең алдымен, қайта құру төтенше жағдайлардың қаупін азайтады. Күшейтілген бөгет пен апаттық арна артық суды тиімді ағызуға мүмкіндік береді, көктем мен жазда мүмкін болатын су тасқынының алдын алады. Бұл әсіресе қарқынды дамып келе жатқан және қала маңы белсенді түрде салынып жатқан қала үшін маңызды. Тұрғындардың қауіпсіздігі мен мүліктің сақталуы осындай гидротехникалық құрылыстардың сенімді жұмысына байланысты. Экологиялық әсердің маңызы кем емес. Су қоймасы егістіктерді суаруға арналған су қоймасы ғана емес, сонымен қатар қала экожүйесінің бір бөлігі. Ол ауаны тазартатын, шаң деңгейін төмендететін және жазғы аптапты жұмсартатын жасыл аймақтардың өмірін қолдайды. Ақжардан қоректенетін суару жүйелері көгалдарды, ағаштар мен гүлзарларды сақтауға көмектеседі, қала тұрғындары үшін қолайлы өмір сүру ортасын жасайды. Қайта құрудан кейін су қоймасы тиімдірек болды: су ұтымды пайдаланылды, ысыраптар барынша азайтылды, түбін тазалау есебінен судың өзі де жақсарды. Биологиялық әртүрлілік сайтты жаңартудан да пайда көреді. Су қоймасы мен оның жағалау аймағы құстардың, жәндіктердің және ұсақ жануарлардың табиғи мекені болып табылады. Таза су және тұрақты деңгейді сақтау бұл популяциялардың өмір сүру мүмкіндігін арттырады, бұл ұзақ мерзімді перспективада бүкіл аймақтың экологиялық тепе-теңдігіне оң әсер етеді. Өткен жылдармен салыстырғанда қазіргі жұмысты серпіліс деп атауға болады. Бұған дейін су айдындарын жаңғырту жергілікті сипатқа ие болды: 2022 жылы тек жекелеген арналар мен суару арықтары ғана тазартылды, бұл уақытша әсер етті. 2023 жылы бөгеттердің шағын учаскелері күшейтілді, бірақ экожүйені және гидротехникалық инфрақұрылымды қалпына келтіруге кешенді көзқарас болмады. Тіпті 2024 жылы бірнеше шағын су қоймаларында профилактикалық жұмыстар жүргізілгенде де нәтиже шектелді. Ақжар су қоймасын қайта жаңғырту тек қауіпсіздікті ғана емес, сонымен қатар қала инфрақұрылымын ұзақ мерзімді дамытуға бағытталған соңғы жылдардағы ең ірі әрі технологиялық тұрғыдан жетілдірілген жобаға айналды. Жобаның қосымша артықшылығы күзет және бақылау жабдықтарын енгізу болды. Бейнебақылау мен жарықтандыру нысанның жай-күйін жедел бақылауға, қалдықтарды заңсыз тастауға жол бермеуге және аумаққа кіруді бақылауға мүмкіндік береді. Бұл инженерлік сенімділікті арттырып қана қоймай, қоршаған ортаны адам факторынан қорғайды. Шымкент үшін Ақжар су қоймасын қалпына келтіру – тұрақты болашаққа жасалған қадам. Қала ауылшаруашылық жерлері мен жасыл алқаптарды тұрақты суару құралын алады, бұл әсіресе ыстық климат және мерзімді құрғақшылық жағдайында маңызды. Экологиялық жағдай шаң-тозаң шығаруды азайту, өсімдіктерді сақтау және топырақты кеуіп кетуден қорғау есебінен жақсарады. Көшелерді түнгі суару, көгалдандыру және арықтарды тазарту сияқты басқа бастамалармен бірге жоба мегаполис үшін экологиялық қауіпсіздіктің тұтас жүйесін қалыптастырады. Аяқталған қайта құру табиғи ресурстармен сауатты жұмыс істеу тек жайлылық мәселесі ғана емес, сонымен қатар стратегиялық қажеттілік екенін айқын көрсетеді. Ақжар су қоймасы қазіргі уақытта экожүйені қорғау, сумен қамтамасыз ету және қолдау функцияларын біріктіретін заманауи стандарттарға сәйкес келеді. Қала тұрғындары үшін бұл өмір сүру үшін қауіпсіз, жасыл және тұрақты кеңістікті білдіреді. Ал Шымкенттің өзі үшін бұл экологиялық және инфрақұрылымдық мәселелер кешенді түрде шешілетін және алдағы онжылдықтарды көздейтін заманауи мегаполис мәртебесіне деген сенімді қадам.

2025 жылдың 30 шілдесінде Шымкентте қалалық қоғамдық кеңестің отырысы өтті, оның негізгі тақырыбы қалалық жайлы ортаны қалыптастыру және мегаполис экологиясын қорғау болды. Қолайлы ортаны дамыту басқармасының өкілдері атқарылған жұмыстар туралы есеп беріп, алдағы уақыттағы жоспарларымен бөлісіп, абаттандыру, жасылдандыру және инфрақұрылымды жақсартуға баса назар аударды. Соңғы жылдары Шымкентте урбанизацияның жоғары қарқыны байқалды: тұрғын үй кешендерінің саны артып, көлік жүктемесі мен тұрмыстық қалдықтардың көлемі артып келеді. Мұның бәрі қала экожүйесінің жағдайына сөзсіз әсер етеді. Сондықтан департаменттің және оған қатысты құрылымдардың басты мақсаты – эстетикалық жақсарту ғана емес, сонымен бірге ұзақ мерзімді экологиялық тұрақтылық. Ведомство өкілдері өз баяндамасында жыл басынан бері қалада 20 мыңнан астам ағаштар мен бұталар отырғызылғанын, жаңа гүлзарлар мен көгалдар жасалғанын, көшелерді санитарлық тазалау және арықтар мен каналдарды жүйелі түрде жуу жұмыстары жүргізілгенін атап өтті. Бұл шаралар ауаның сапасын жақсартуға және жазғы аптап ыстықтың әсерін азайтуға бағытталған. Қоғамдық кеңес мүшелері тұрғындардың экологиялық мәдениетін көтеруге бағытталған бірқатар бастамаларды ұсынып, талқылауға белсене қосылды. Олар қаланың тазалығы мен жасыл желектердің сақталуы тек коммуналдық қызметке ғана емес, тұрғындардың өзіне де байланысты екенін баса айтты. Ұсыныстардың қатарында қосымша сенбіліктерді өткізу, «Таза аула – таза қала» тақырыбында жастар арасында жарыстар ұйымдастыру, қалдықтарды бөлек жинау үшін қосымша жәшіктер орнату және қалдықтарды қайта өңдеу жүйесін дамыту бар. Сондай-ақ, қоғам белсенділері шаң мен қоқыстың көзіне айналатын құрылыс нысандарына бақылауды күшейту қажеттігін де айтты. Жиналғандар өткен жылдардағы жағдайды салыстыра отырып, абаттандыру және көгалдандыру жұмыстарының жүйелі сипатқа ие болып, қала орталығын ғана емес, шалғай елді мекендерді де қамтитынын атап өтті. 2023 жылы орталық көшелер мен саябақтарға басты назар аударылды, ал қала шетіндегі жұмыстардың ең аз көлемі алынды. 2024 жылы тәжірибе кеңейтілді: Қайтпас, Тассай және Қызылжар шағын аудандарында белсенді ағаш отырғызу басталды, жаңа алаңдар мен гүл алаңдары жабдықталды. 2025 жылы кешенді тәсілге баса назар аударылады: абаттандырумен қатар суды үнемдеуге және ыстық климат жағдайында екпелердің өміршеңдігін сақтауға мүмкіндік беретін түнгі суарудың автоматтандырылған технологиялары енгізілуде. Бұл шаралардың қала экожүйесіне әсері айқын. Жасыл кеңістіктер ауа температурасын төмендетеді, шаңды ұстайды және көмірқышқыл газын сіңіреді. Таза суару арықтары мен арналары қалыпты су ағынын қамтамасыз етеді және тоқырауды болдырмайды, бұл жәндіктердің көбею қаупін және жағымсыз иістердің пайда болуын азайтады. Жасыл аумақтарды дамыту қала ішінде биологиялық әртүрлілікті сақтай отырып, құстар мен пайдалы жәндіктер үшін қолайлы орта жасайды. Осылайша, әрбір отырғызылған бұта немесе банктің тазартылған учаскесі эстетикалық ғана емес, сонымен қатар практикалық экологиялық пайда әкеледі. Жиында ресурстарды тиімді пайдалану мәселелері де талқыланды. Кеңес мүшелері нақты уақыт режимінде су шығыны мен суару техникасының қозғалысын бақылауға мүмкіндік беретін «ақылды суару» жүйесін енгізуді мақұлдады. Бұл тәсіл шығындарды азайтып қана қоймай, табиғи ресурстарға жауапкершілікпен қарауды қалыптастырады. Сонымен қатар, қоқыстарды заңсыз тастау фактілерін азайту мақсатында каналдар мен өзендердің жағалауындағы аумақтарда бейнебақылау камераларының желісін кеңейту жөнінде ұсыныстар айтылды. Талқылаудың маңызды бөлігі экологиялық мәдениетті дамыту тақырыбы болды. Жастар ұйымының өкілдері қала тұрғындарының қала экологиясын сақтауға қатысуы ұзақ мерзімді нәтижелердің кепілі екенін атап өтті. Өткен жылдардағы мысалдар бірлескен сенбіліктер мен тәрбиелік науқандардың айтарлықтай нәтиже беретінін көрсетеді. 2024 жылы «Таза қала» акциясы аясында іс-шараларға 1200-ден астам тұрғын қатысып, 50 тоннадан астам қоқыс жиналды, тұрғын үйлердегі антисанитариялық жағдайға шағымдар саны үштен біріне қысқарды. Отырысты қорытындылаған қоғамдық кеңес пен қалалық қызмет өкілдері жұмыстың бірнеше басым бағыттарын белгіледі. Олардың қатарында жасыл желектер алаңын ұлғайту, суды үнемдейтін технологияларды енгізу, су айдындарын жүйелі түрде тазарту, қалдықтарды бөлек жинау және қайта өңдеу жүйесін дамыту, сондай-ақ қала тұрғындарының қоршаған ортаға деген жауапкершілікті көзқарасын қалыптастыру мақсатында тәрбиелік іс-шаралар өткізу бар. Осылайша, 30 шілдеде өткен қоғамдық кеңес отырысы Шымкент үшін экология мен жайлы қалалық ортаны құру стратегиялық басымдыққа айналып отырғанын көрсетті. Ұсынылған шаралар толық көлемде орындалса, қала ұзақ мерзімді нәтижеге ие болады: ластану азаяды, микроклимат жақсарады, биоәртүрлілік артады және тұрғындардың өмір сүру сапасы артады. Таза және жасыл орта табиғатқа деген қамқорлықтың символы ғана емес, Шымкенттің заманауи және экологиялық жауапты мегаполис ретінде тартымдылығын арттыратын фактор болады.

2025 жылғы 30 шілдеде Шымкент қаласында Қоғамдық кеңестің кезекті отырысы өтті. Күн тәртібінде қала тұрғындары үшін ең маңызды тақырыптардың бірі – жайлы қалалық орта құру және экологияны сақтау болды. Отырыста Шымкент қаласының қалалық жайлы ортаны дамыту басқармасының өкілдері атқарылған жұмыстардың есебін беріп, абаттандыру, көгалдандыру, инфрақұрылымды жетілдіру және экологиялық ахуалды жақсарту бағытындағы жоспарларымен бөлісті.Қала соңғы жылдары қарқынды дамып, халық саны өсіп келеді. Бұл өз кезегінде жасыл желекке түсетін жүктемені арттырып, қоршаған ортаға қысым түсіреді. Осыған байланысты отырыста қала экожүйесін қорғау мен қалпына келтіру мәселелері негізгі тақырыпқа айналды. Басқарма өкілдері биылғы жылы 20 мыңнан астам ағаш көшеттерін отырғызу, бірнеше жаңа гүлзарлар мен көгалды аймақтар салу, сондай-ақ қаладағы арық-атыздарды, өзен арналары мен каналдарды жүйелі түрде тазалау жұмыстары жүргізіліп жатқанын хабарлады. Бұл шаралар ауаның сапасын жақсартуға, ыстық күндері қаладағы температураны төмендетуге және биологиялық әртүрлілікті сақтауға бағытталған.Қоғамдық кеңес мүшелері қаладағы экологиялық тепе-теңдіктің маңызын ерекше атап өтті. Жасыл аймақтар мен көгалдардың жетіспеушілігі жазғы аптапта қаладағы «жылу аралы» эффектісін күшейтеді, ал су көздерінің ластануы биологиялық жүйелерге кері әсер етеді. Осыны ескерген кеңес мүшелері тұрғындарды табиғатты қорғауға жұмылдырып, экологиялық мәдениетті қалыптастыру бойынша нақты ұсыныстар айтты. Мәселен, жасыл желекті күтіп-баптауға еріктілерді тарту, қоқысты сұрыптап жинау жүйесін кеңейту, тұрмыстық қалдықтарды азайту шаралары көтерілді.Өткен жылдармен салыстырғанда, қазіргі жұмыстың жүйелілігі мен ауқымы айтарлықтай артқан. 2023 жылы абаттандыру негізінен орталық көшелер мен саябақтармен шектелсе, 2024 жылы жасыл аймақтарды көбейту қаланың шеткі аудандарын да қамтыды. Мысалы, өткен жылы Қайтпас, Қызылжар және Тассай шағынаудандарында 15 мыңнан астам ағаш егілді. Ал биылғы 2025 жылы бұл бастама одан әрі жалғасып, көшеттерді суарудың автоматтандырылған жүйесін енгізу жоспарланып отыр. Бұл жасыл желектің өміршеңдігін арттырып, су ресурстарын үнемдеуге мүмкіндік береді.Қоғамдық кеңес мүшелері сондай-ақ суды үнемдеу және табиғи ресурстарды қорғау мәселелерін қозғады. Өткен жылдардағы тәжірибе көрсеткендей, қаладағы арықтар мен каналдарды жүйелі тазалау мен түнгі суару жұмыстары өз нәтижесін берді: шаң-тозаң азайды, көгалдардың қурау көрсеткіші төмендеді, ал ауаның сапасы жақсарды. Қазіргі кезде экологиялық тиімділікті арттыру мақсатында «ақылды суару» жобасын енгізу қарастырылуда, ол арқылы суару техникасының қозғалысы мен судың шығыны толық бақыланады.Қала экожүйесінің жақсаруы тек табиғи тепе-теңдікпен шектелмейді, ол тұрғындардың өмір сапасына тікелей әсер етеді. Таза ауа, көлеңкелі аллеялар мен гүлге оранған саябақтар қала тұрғындарының серуендеуіне, демалуына және денсаулығын нығайтуға жағдай жасайды. Сонымен қатар, экологиялық тұрақтылық қаланың инвестициялық және туристік тартымдылығын арттырады. Жасыл әрі таза қала – қауіпсіз әрі жайлы өмір сүру ортасының символы.Отырыста көтерілген тағы бір маңызды тақырып – қоғамдық бақылауды күшейту. Қоғамдық кеңес мүшелері тек мемлекеттік органдардың ғана емес, тұрғындардың да белсенділігін арттыру керектігін айтты. «Экология – барлығымыздың ортақ ісіміз. Егер әрбір тұрғын өз ауласындағы ағашқа су құйып, қоқысты қоқыс жәшігіне тастаса, қала әлдеқайда таза әрі әдемі болады» деген ой ортаға салынды.Қорытындысында Қоғамдық кеңес бірқатар ұсыныстар қабылдады. Олардың қатарында жасыл желекті көбейту, суды үнемдеу технологияларын енгізу, тұрмыстық қалдықтарды азайту және қайта өңдеу, өзендер мен каналдарды жүйелі тазалау, тұрғындардың экологиялық мәдениетін арттыру шаралары бар. Бұл шешімдер қала экожүйесін нығайтып қана қоймай, Шымкентті еліміздегі ең жасыл және жайлы қалалардың біріне айналдыруға жол ашады.Осылайша, 2025 жылғы 30 шілдеде өткен Қоғамдық кеңестің отырысы экология тақырыбының қала үшін стратегиялық маңызға ие екенін көрсетті. Өткен жылдардағы тәжірибемен салыстырғанда, қазір атқарылып жатқан жұмыстар кешенді әрі тұрақты сипатқа ие болып отыр. Егер жоспарланған шаралар толық жүзеге асса, Шымкенттің табиғи тепе-теңдігі сақталып, тұрғындарға қолайлы әрі экологиялық қауіпсіз орта қалыптасады.

Шымкентте, Абай ауданында түнгі уақытта көшелерді, көгалдарды, жасыл желектерді суару бойынша жүйелі жұмыстар жүргізілуде. Шараны қаланың экожүйесін сақтау, жасыл қорды сақтау және тұрғындарға қолайлы микроклиматты қалыптастыру мақсатында қалалық коммуналдық қызмет өкілдері ұйымдастырды. Бастама су ресурстарын тиімді пайдалану мен мегаполистің ыстық климатында экологиялық жағдайды жақсартуға бағытталған. Түнгі суару - жазғы температура жоғары қалалардағы жасыл кеңістіктерге күтім жасаудың заманауи және тиімді тәсілі. Күндізгі уақытта судың көп бөлігі топыраққа сіңіп үлгермей буланып кетеді, бұл оның қисынсыз ысырап болуына әкеледі. Түнде ауа температурасы төмендейді және судың булануы аз болады, соның арқасында өсімдіктер максималды ылғалды алады, ал коммуналдық қызметтер айтарлықтай үнемдеуге қол жеткізеді. Мамандардың айтуынша, түнгі суару күндізгі суарумен салыстырғанда суды 40 пайызға дейін үнемдеуге мүмкіндік береді. Абай ауданында оннан астам мамандандырылған суару техникасы түнгі уақытта жұмысқа шығады. Коммуналдық қызмет көрсету бригадалары тек орталық көшелерге ғана емес, аулаларға, алаңдарға, шағын саябақтарға да қызмет көрсетеді. Суару ағаштарды, гүлзарларды және көгалдарды жабады, сонымен қатар асфальттағы шаңды басуға көмектеседі. Тұрақты түнгі суару қаланың жасыл желектерінің жағдайына оң әсер ететінін коммуналдық қызмет қызметкерлері атап өтеді: көгалдар қанық түсті сақтайды, ағаштар жазғы аптапта оңай шыдайды, ал гүлзарлар ұзақ уақыт бойы тартымды болып қалады. Мұндай оқиғалардың қоршаған ортаға тигізетін әсерін асыра бағалау қиын. Жасыл кеңістіктер қала ауасы үшін табиғи сүзгі қызметін атқарады: олар көмірқышқыл газын сіңіреді, шаң мен аллергендердің мөлшерін азайтады, оттегінің сапасын жақсартады. Түнгі суару неғұрлым қолайлы микроклиматты жасауға көмектеседі, бұл әсіресе қарттар мен балалар үшін маңызды. Жазда жасыл аумақтар мен ылғалды топырақ тұрғын аудандардағы ауа температурасын бірнеше градусқа төмендетіп, «қалалық жылу аралының» әсерін азайтады. Сонымен қатар, дымқыл шаң бөлшектері шөгеді, бұл тыныс алу органдарының ауруларының қаупін азайтады және аллергиясы бар адамдардың өмірін жеңілдетеді. Бұл тәжірибе Шымкент үшін жаңалық емес, соңғы жылдары оның ауқымы мен тиімділігі айтарлықтай артты. 2022 жылы суару күндізгі уақытта жиі жүргізілді, бұл судың көп жоғалуына әкелді. 2023 жылы түнгі суару орталық көшелер мен бірнеше саябақтарда қолданыла бастады. 2024 жылы коммуналдық кәсіпорындар ауа райы жағдайын ескере отырып, заманауи суару машиналарын пайдалана отырып, жүйелі жұмыс режиміне көшті. Ағымдағы 2025 науқан кешенді тәсілмен ерекшеленеді: тек негізгі көшелер ғана емес, сонымен қатар аула аумақтары да жабылған, процестің өзі жүйелі және болжамды сипатқа ие болды. Өткен жылдардағы тәжірибе түнгі суару қалалық экожүйенің тұрақтылығына тікелей әсер ететінін растайды. Коммуналдық қызметтердің мәліметінше, 2023 жылы түнгі режимге көшкеннен кейін кеуіп қалған көгалдар саны 15 пайызға, ал 2024 жылы бұл көрсеткіш екі есеге жуық қысқарған. Қаланың жасыл кеңістігін күтіп-баптау биоәртүрлілікті сақтауға көмектеседі: алаңдар мен саябақтарда құстар мен пайдалы жәндіктер көбейеді, ал топырақ өзінің табиғи ылғалдылығын ұзағырақ сақтайды. Түнгі суарудың да әлеуметтік қызметі бар. Бұл қала тұрғындарының өмір сүруіне жайлы жағдай жасайды, аудандардың эстетикалық тартымдылығын арттырады, туристер мен инвесторлар үшін қаланың жағымды имиджін қалыптастырады. Таза және күтімді көшелер, таза ауа және жасыл желектердің көптігі заманауи мегаполистегі өмір сапасының маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Коммуналдық қызметпен қатар, тұрғындардың экологиялық мәдениеті де маңызды рөл атқарады. Мамандар қала тұрғындары ағаштарды сындырса, көгалдарды таптаса немесе жасыл алқаптарға қоқыс тастаса, тек суару тамаша жағдайға кепілдік бермейтінін баса айтады. Соңғы жылдары Шымкентте экологиялық білім беру бағдарламалары белсенді түрде дамып келеді, соның ішінде тұрғындардың сенбіліктерге қатысуы және жасыл желектерді күту бойынша қалалық науқандар. Сонымен, Абай ауданының көшелері мен жасыл аймақтарын түнде суару жай ғана техникалық процедура емес, қалалық экожүйені сақтау бойынша жүйелі жұмыстың бір бөлігі. Ол су ресурстарын үнемдеуді, жасыл аумақтарды күтуді, ауаның сапасын жақсартуды және тұрғындар үшін қолайлы жағдай жасауды біріктіреді. Өткен жылдармен салыстыру Шымкенттің әрбір іс-әрекеті ұзақ мерзімді нәтижеге бағытталған қаланы басқарудың неғұрлым тұрақты және экологиялық жауапты үлгісіне бет бұрғанын көрсетеді. Қазіргі тәжірибе қолдау тауып, азаматтардың атсалысуымен толықтырылса, қала халқының көбеюі мен ыстық климат жағдайында да өзінің жасыл келбеті мен қолайлы климатын сақтай алады.

Шымкент қаласында Абай ауданында көшелерді түнгі уақытта суару жұмыстары өтуде. Бұл бастама қаланың экожүйесін сақтап, жасыл желекті қорғау және тұрғындар үшін жайлы микроклимат қалыптастыру мақсатында жүзеге асырылуда. Қалада жаз мезгілінде ауа температурасы өте жоғары болады, күндізгі уақытта құйылған судың едәуір бөлігі буланып кетеді. Осы себепті түнгі суару су ресурстарын тиімді пайдалануға мүмкіндік береді, судың топыраққа толық сіңуін қамтамасыз етеді және жасыл аймақтардың ұзақ мерзімді өміршеңдігін сақтауға ықпал етеді. Абай ауданында бұл жұмыстарға оннан астам арнайы суару көлігі мен коммуналдық қызметтің білікті бригадалары тартылған. Олар көшелер бойындағы ағаштарды, гүлзарларды, көгалдарды және шағын саябақтарды толық қамтуда. Суару жұмыстары кезінде тұрғындарға қолайсыздық туындамайды, өйткені түнгі уақытта көлік қозғалысы әлдеқайда аз және техника еш кедергісіз жұмыс істей алады.Түнгі суару қаланың экожүйесіне елеулі оң әсерін тигізеді. Жасыл желек қаланың табиғи сүзгісі болып саналады, ағаштар көмірқышқыл газын сіңіріп, ауаны тазартады, шаң мен аллергендердің таралуын азайтады, жәндіктер мен құстардың табиғи мекенін сақтайды. Жаздың аптап ыстығында суарылған көшелер мен көгалдар ауаның температурасын 3-5 градусқа дейін төмендетеді, бұл әсіресе қарт адамдар мен балалар үшін маңызды. Сонымен бірге, түнгі суару арқылы көшелер мен аулалардағы шаң басылады, бұл қала тұрғындарының тыныс алуына оң әсер етеді және аллергиялық аурулардың алдын алуға сеп болады. Су ресурстарын тиімді пайдалану да басты назарда. Қазіргі таңда әлемдік тәжірибе көрсеткендей, су тапшылығы мәселесі урбанизацияланған өңірлер үшін өзекті. Сондықтан Шымкент қаласының коммуналдық қызметі түнгі суаруды енгізу арқылы суды 30-40 пайызға дейін үнемдеуге қол жеткізуде. Бұл әрі экономикалық, әрі экологиялық тұрғыдан тиімді қадам болып отыр.Мұндай тәжірибе қалада бұрыннан бар, бірақ соңғы жылдары жүйелілік пен технологиялық тиімділік тұрғысынан айтарлықтай жетілдірілді. 2022 жылы суару жұмыстары негізінен күндіз жүргізіліп, судың көп бөлігі буланып кететін. 2023 жылы алғаш рет түнгі суару енгізілді, бірақ ол кезде тек орталық көшелер мен саябақтар қамтылған еді. 2024 жылы су үнемдейтін технологиялар қолданылып, заманауи суару көліктері пайдаланылды, ал биылғы 2025 жылғы науқанның басты ерекшелігі – аудандық деңгейде кешенді түнгі суару жұмыстарының жүйелі түрде ұйымдастырылуы. Бұл жолы тек негізгі көшелер ғана емес, тұрғын үй массивтері мен шағын саябақтар да толық қамтылды.Өткен жылдардағы тәжірибе көрсеткендей, суарудың осындай форматы қала экожүйесін сақтауда тиімді болып шықты. 2023 жылғы түнгі суару нәтижесінде Абай ауданы мен оған іргелес аумақтарда көгалдардың қурау көрсеткіші 15 пайызға төмендеді. 2024 жылы бұл көрсеткіш 8 пайыздан аспады. Демек, жүйелі әрі жоспарлы суару жасыл аймақтардың өміршеңдігін қамтамасыз етеді, олар өз кезегінде қаланың климаттық тепе-теңдігін сақтауға үлес қосады.Коммуналдық қызмет өкілдері мұндай шаралардың тек техникалық емес, әлеуметтік маңызы да бар екенін атап өтеді. Суару жұмыстары барысында тұрғындарға жасыл желекті қорғау, ағаштарды сындырмау, гүлзарларды таптамау, су көздерін ластамау туралы түсіндіру жұмыстары қатар жүргізілуде. Экологиялық мәдениет қалыптастыруда мұндай насихаттың маңызы зор. Қала әкімдігі тұрғындарды да өз аулалары мен көшелеріндегі ағаштарды суаруға, жасыл желекті күтуге атсалысуға шақырады. Өткен жылы «Жасыл қала» жобасы аясында 500-ден астам тұрғын өз еркімен көгалдарға күтім жасауға қатысқан еді, соның арқасында жазғы маусымда көшелердің жасыл түгін сақтап қалу мүмкін болды.Түнгі суару қаланың экожүйесіне кешенді оң әсер етеді. Біріншіден, жасыл аймақтар мен көгалдардың сақталуы ауаны тазартады, қаладағы көмірқышқыл газы мен шаң деңгейін төмендетеді. Екіншіден, суару жұмыстары қаладағы биоәртүрлілікті қорғауға ықпал етеді: құстар мен пайдалы жәндіктер өз мекенін сақтап қалады, бұл табиғи тепе-теңдікке оң әсерін тигізеді. Үшіншіден, микроклимат жақсарады, әсіресе жаз айларында күндізгі ыстықтың кері әсері азаяды. Төртіншіден, экологиялық ахуалдың жақсаруы қала тұрғындарының өмір сапасына тікелей әсер етеді, өйткені таза әрі жасыл орта – денсаулық пен жайлылық кепілі.Қорытындылай келе, Абай ауданында басталған түнгі суару жұмыстары Шымкент қаласының экологиялық тұрақтылығын қамтамасыз етудегі маңызды қадам болып табылады. Мұндай жүйелі шаралар жасыл аймақтарды сақтап қана қоймай, суды үнемдейді, ауаны тазартады және тұрғындарға қолайлы ортаны қалыптастырады. Өткен жылдардағы тәжірибемен салыстырғанда, қазіргі жұмыстар ауқымы мен тиімділігі жағынан анағұрлым жоғары деңгейде. Егер қала тұрғындары да бұл іске жауапкершілікпен қараса, Шымкент экологиялық тұрғыдан жайлы, жасыл әрі таза қала мәртебесін нығайта түседі.